Dane szczegółowe książki
Dzieje Grecji: do 322 r. Przed Chrystusem / Hammond, N. G. L. (1907-2001); Świderkówna, Anna (1925-2008)
Tytuł
Dzieje Grecji: do 322 r. Przed Chrystusem
Tytuł oryginału
A history of Greece to 322 B.C.
Wydawnictwo
Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1997
Numer wydania
2
Hasła przedmiotowe
Spis treści
pokaż spis treści
Od tłuMACzKI ................. 19
OD AUTORA .................. 24
WSTĘP - GEOGRAFIA PóŁWYSPU I WYSP GRECKICH
...... 26
1. Charakterystyka ogólna (26) - 2. Krainy i wyspy (36) - 3.
Zmiany, jakie zaszły od czasów starożytnych (44)
KSIĘGA PIERWSZA
WczeSNE KULTURY GRECJI I wielka WĘDRóWKA (6000-
550 r. p.n.e.)
Źródła ..................... 49
ROZDZIAŁ 1. - WYSPY EGEJSKIE I ŚWIAT MINOJSKI
...... 54
1. Początki kultury -ninojskiej (54) - 2. Kultura mi-nojska i(57) -
3. Ki ossos w latach '1450-1400 (62)
ROZDZIAŁ 2-PóŁWYSEP BAŁKAŃSKI I KULTURA
MYKEŃSKA.66.
Zasiedlenie Półwyspu (66) - 2. Rozkwit kultury my-keńskiej (74)
- 3. pwiat mykeński w latach 1400- 1200 (79) - 4. Jęz^t i tradycje
świata mykeńskiego (90) - 5. Poematy ribmera i ich tło
mykeńskie (96)
ROZDZIAŁ 3 - WIELKA WĘDRóWKA ........... 109
1. Najazd Dorów (109) - 2. Charakterystyka najeźdźców (116) -
3, Wędrówki Eolów i Jonów (119) - 4. Jo-
\ - nowie i poematy Homera (125)
KSIĘGA DRUGA
ODRODZENIE GRECJI (OKOŁO 850-546 r.
p.n.e.)
ŹróDŁa ... .... 131
ROZDZIAŁ 1 - OKRES ODRODZENIA KULTURALNEGO I
POLITYCZNEGO (360-730 r.) ................;.. 133
1. Wpływ Wschodu i religia Hezjodą (133) - 2. Powstanie miast-
państw (138) - 3. Ekspansja Sparty (146) - 4. Inne dorycHe
miasta-państwa (148)
ROZDZIAŁ 2 - EKSPANSJA KOLONIZACYJNA
GRECKICH mIAST-PAŃSTW .............147
1. Zasoby Grecji (150) - 2. Charakterystyka kolonii (152) - 3.
Kolonie na północnym wschodzie (155) _ 4. Kolonie na
zachodzie i południu (157) _ 5. C"le p.-zyczyny i skutki
kolonizacji (1G2)
ROZDZIAŁ 3 - ROZWóJ HANDLU W PAŃSTWACH
GRECKICH (ok. 750-550 r.) oooo..........166
1. Handel ze Wschodem (166) - 2. Wyspy w roli pośredników
(169) - 3. Rynki Istmu (170) - 4. Ośrodki wymiany (172) - 5.
Powstanie systemu u meneta-nego i jego rozpowszechnienie
(173)
ROZDZIAŁ 4 - WOJNY W LATACH 750-550 ......
1. Wojny graniczne i wojny o hegemonię (178) -
2. Układ sił militarnych w środkowej Grecji (180) -
3. Charakterystyka archaicznej sztuki wojmnej (181)
ROZDZIAL 5 - PRZEMIANY USTROJOWE (POZA
ATENAMI) . l. Upadek monarchii (184) - 2. Arystokracja (186)
- 3. Tyrania na kontynencie (189) - 4. Tyrania na Zachodzie i
Wschodzie (195)
ROZDZIAŁ 6 - PRZEMIANY USTROJOWE AT3N
SYMMACHIA SPARTAŃSKA .......
l. Państwo ateńskie przed r. 600 (198) '., i gospodarcze
reformy Solona
2. Prawne (D3) - 3. Reformy (206) - 4. ZasS ly Solona i kariera
- 5. SymmachiajISpartańska (213)
ustrojowe Solona
Pizystrata (210) -
ROZDZIAŁ 7 - RELIGIA I KULTURA (850-54l( r.) ........ 21'.
KSIĘGA TRZECIA (' TRYUMF GRECJI (546-*66 r.
p.n.ef
ROZDZIAŁ 1 - EKSPANSJA PERSJI I WZROST AT&n . . .
l. Potęga Persji (227) -Ł 2. Tyrani w Atenach 1230) - JL-
Re.toaajŁJaej.stenesa (23.8) - 4. Sukcesy Aten (244)
ROZDZIAŁ 2 - SYMMACHIA SPARTAŃSKA I
NIE&POKOJE
W PAŃSTWACH GRECKICH .............. Ś4B
l. Polityka Sparty. (246) - 2. Początki federalizmu
(248) - 3. Wyspy egejskie i Persja (260) - 4. Wojny W '
na Zachodzie (252) - 5. Rozwój sztuki wojennej (?.54) ^
ROZDZIAŁ 3 - POWSTANIE JOŃSKIE I PERSKA
WYPRAWA NA ATENY ERETRIĘ ................... 257
l. Powstanie jońskie (257) - 2. Następstwa powstania
4. Wyprawa prze-
(260) - 3. Sytuacja w Grecji (263)
ciw Eretrii i Atenom (266)
ROZDZIAL 4 - NAJAZD KSERKSESA NA GRECJĘ .... l.
Ateny przygotowują się do wojny (273) - 2. Sparta i Związek
Hellenów (277) - 3. Zdobycie Termopil (283) - 4. Bitwa pod
Salaminą (292) - 5. Zwycięstwa greckie pod Piątej ami i Mykale
(300)
ROZDZIAŁ 5 - POWSTANIE I ROZWÓJ ZWIĄZKU
ATEŃSKIEGO l. Stosunki Aten ze Spartą (311) - 2.
Organizacja i pierwsze sukcesy Związku Ateńskiego (3'13) - 3.
Kłopoty Sparty (3'17) - 4. Polityka Aten w latach 479- 466 (321)
ROZDZIAŁ 6 - GRECY ZACHODNI W LATACH 490-466 .
. .
1. Najazd kartagiński i bitwa pod Himerą (325) -
2. Skutki tyranii na Sycylii (328) - 3. Miasta greckie w Italii (330)
ROZDZIAŁ 7 LITERATURA, FILOZOFIA I SZTUKA
(546-466 r.)
1. Przeciwstawienie: Pindarr - Ksenofanes (332) -
2. Ajschylos, Pitagoras i 'filozofowie jońscy (33S) - y 3.
Historia, geografia, medycyna, komedia i sztuka (340)
KSIĘGA CZWARTA WIELKIE WOJNY MIĘDZY
ATENAMI A SPARTĄ (Około 466-404 r. p.n.e.)
ROZDZIAŁ 1 - ATENY W WOJNIE Z PERSJĄ I SPARTĄ .
. l. Reformy demokratyczne i zerwanie ze Spartą (351) - 2.
Ofensywa Aten na dwóch frontach (356) - 3. Pe-rykles u władzy
i imperium ateńskie (363)
ROZDZIAŁ 2 - PIĘTNAŚCIE LAT POKOJU ......
1. Umacnianie imperium (376) - 2. Zatargi między Atenami a
niektórymi sprzymierzeńcami Sparty (363)
- 3. Pertraktacje, które doprowadziły do wojny (387)
- 4. Ateny i ich imperium w czasach Peryklesa (390)
ROZDZIAŁ 3 - SZTUK^AlTERATURA, FILOZOFIA (466-
431 r.)
ROZDZIAŁ 4 - PIERWSZA CZĘŚĆ WOJNY
PELOPONESKIEJ (431-421 r.)
1. Niepowodzenia Aten w latach 431-429 (413) -
2. Ateny bliskie zwycięstwa (428-424 r.) (4j26) -
3. Klęski Aten i pokój Nikiasza (424-42.1 r.) (441) -
4. Grecy zachodni w latach 466-421 i interwencja ateńska (44!))
451
ROZDZIAŁ 5 - DRUGA CZĘŚĆ WOJNY PELOPONESKIEJ
(421-404 r.) l. Niepewny pokój (421-416 r.) (451) - 2. Wyprawa
sycylijska (460) - 3. Persja przystępuje do wojny (474) , -=_4.
Oligarchia w Atenach (478)- 5. Walka o panowanie na morzu
(483)
495
ROZDZIAŁ 6 - PRZEŁOM KULTURALNY W CZASIE
WOJNY PELOPONESKIEJ . . . . . . . . .
KSIĘGA PIĄTA OKRES ZMIENNYCH HEGEMONII (404-
354 r. p.n.e.)
ROZDZIAŁ 1 - HEGEMONIA SPARTY (404-386 r.) .......
l. Problemy polityczne (517) - 2. Problemy i możliwości Sparty
(518) - 3. Oligarchia i wojna domowa w Atenach (523) - -4.
Sparta w wojnie z Persją (530) - 5. Wojna koryncka i pokój
królewski (538)
ROZDZIAŁ 2 -DWÓCH AUTOKRATÓW: DJONIZJOS I
SPARTA (386-368 r.) l. Sparta u szczytu potęgi (548) - 2.
Kariera Dionizjo-sa I (553) - 3. Wojna wyzwoleńcza w latach
379-374 (566) - 4. Porażka Sparty (575)
583
607
ROZDZIAŁ 3 - UPADEK WIELKICH PAŃSTW GRECKICH
.... l. Beocja u szczytu potęgi (583) - 2. Zmierzch Związku
Beockiego i Związek Ateński (596) - 3. Tendencje anarchiczne
na Sycylii (602)
ROZDZIAŁ 4 - SPOŁECZNE I GOSPODARCZE TŁO
ZAMĘTU W GRECJI
KSIĘGA SZÓSTA WZROST I EKSPANSJA MACEDONII
ROZDZIAŁ l - MACEDONIA ZDOBYWA MIEJSCE W
ŚWIECIE GRECKIM 623 l. Odbudowa państwa
macedońskiego (623) - 2. Filip w Tessalii i Tracji (632) - 3.
Konflikt macedońsko-ateński na Chalkidyce (638) - 4. Filip
doprowadza do
zakończenia wojny świętej .(643)
648
ROZDZIAŁ 2 - MACEDONIA ZDOBYWA HEGEMONIĘ W
GRECJI l. Zabiegi dyplomatyczne (648) - 2. Najazd na Grecję
(656) - 3. Porozumienie z państwami greckimi i śmierć Filipa
(663) - 4. Zachodni Grecy w latach 345-322 (669)
ROZDZIAŁ 3 INTELEKTUALNE TŁO IV WIEKU
ROZDZIAŁ 4 - ALEKSANDER WSPÓLNIE Z GREKAMI
ZWYCIĘŻA PERSJĘ (336-330 r.) ...................
l. Aleksander utwierdza swą władzę w Europie (692) - 2. Wojna
w Azji Mniejszej (698) - 3. Podbój Syrii i Egiptu (705) - 4.
Klęski Persji (712)
ROZDZIAŁ 5 Wschodnie podboje Aleksandra (330-323 r.)
(720) - Wyprawa do Indii (726) –
1. Ujarzmienie satrapi wschiodnich ......
2. wyprawa do Indii .....
3. Powrót i śmierć Aleksandra (733) - 4. Dzieło Aleksandra
(740)
ROZDZIAŁ 6 - ROZPAD IMPERIUM. ANTYPATER W
GRECJI (3:23-321 r.) l. Pierwsza wojna diadochów (744) - 2.
Wojna lamij-ska (746) - 3. Różne koncepcje 'wolności (751)
ANEKSY
ANEKS 1 CHRONOLOGIA XIII i XII WIEKU .........
ANEKS 2 KOLONIE ZAŁOŻONE W VIII, VII i VI WIEKU
.....
ANEKS 3 DATOWANIE NAJWCZEŚNIEJSZYCH MONET
......
ANEKS 4 DATA ATAKU NA PLATEJE W R. 4311 ........
ANEKS 5 STAN LICZEBNY WOJSK SPARTY, BEOCJI I
ATEN W IV WIEKU
ANEKS 6 CHRONOLOGIA LAT 370-362 ...........
ANEKS 7 BITWY POD ISSOS I GAUGAMELĄ A
NAJEMNICY GRECCY W SŁUŻBIE PERSKIEJ .............
Przypisy .....
Wykaz skrótów
Indeks osób ....
Indeks nazw geograficznych
OD AUTORA .................. 24
WSTĘP - GEOGRAFIA PóŁWYSPU I WYSP GRECKICH
...... 26
1. Charakterystyka ogólna (26) - 2. Krainy i wyspy (36) - 3.
Zmiany, jakie zaszły od czasów starożytnych (44)
KSIĘGA PIERWSZA
WczeSNE KULTURY GRECJI I wielka WĘDRóWKA (6000-
550 r. p.n.e.)
Źródła ..................... 49
ROZDZIAŁ 1. - WYSPY EGEJSKIE I ŚWIAT MINOJSKI
...... 54
1. Początki kultury -ninojskiej (54) - 2. Kultura mi-nojska i(57) -
3. Ki ossos w latach '1450-1400 (62)
ROZDZIAŁ 2-PóŁWYSEP BAŁKAŃSKI I KULTURA
MYKEŃSKA.66.
Zasiedlenie Półwyspu (66) - 2. Rozkwit kultury my-keńskiej (74)
- 3. pwiat mykeński w latach 1400- 1200 (79) - 4. Jęz^t i tradycje
świata mykeńskiego (90) - 5. Poematy ribmera i ich tło
mykeńskie (96)
ROZDZIAŁ 3 - WIELKA WĘDRóWKA ........... 109
1. Najazd Dorów (109) - 2. Charakterystyka najeźdźców (116) -
3, Wędrówki Eolów i Jonów (119) - 4. Jo-
\ - nowie i poematy Homera (125)
KSIĘGA DRUGA
ODRODZENIE GRECJI (OKOŁO 850-546 r.
p.n.e.)
ŹróDŁa ... .... 131
ROZDZIAŁ 1 - OKRES ODRODZENIA KULTURALNEGO I
POLITYCZNEGO (360-730 r.) ................;.. 133
1. Wpływ Wschodu i religia Hezjodą (133) - 2. Powstanie miast-
państw (138) - 3. Ekspansja Sparty (146) - 4. Inne dorycHe
miasta-państwa (148)
ROZDZIAŁ 2 - EKSPANSJA KOLONIZACYJNA
GRECKICH mIAST-PAŃSTW .............147
1. Zasoby Grecji (150) - 2. Charakterystyka kolonii (152) - 3.
Kolonie na północnym wschodzie (155) _ 4. Kolonie na
zachodzie i południu (157) _ 5. C"le p.-zyczyny i skutki
kolonizacji (1G2)
ROZDZIAŁ 3 - ROZWóJ HANDLU W PAŃSTWACH
GRECKICH (ok. 750-550 r.) oooo..........166
1. Handel ze Wschodem (166) - 2. Wyspy w roli pośredników
(169) - 3. Rynki Istmu (170) - 4. Ośrodki wymiany (172) - 5.
Powstanie systemu u meneta-nego i jego rozpowszechnienie
(173)
ROZDZIAŁ 4 - WOJNY W LATACH 750-550 ......
1. Wojny graniczne i wojny o hegemonię (178) -
2. Układ sił militarnych w środkowej Grecji (180) -
3. Charakterystyka archaicznej sztuki wojmnej (181)
ROZDZIAL 5 - PRZEMIANY USTROJOWE (POZA
ATENAMI) . l. Upadek monarchii (184) - 2. Arystokracja (186)
- 3. Tyrania na kontynencie (189) - 4. Tyrania na Zachodzie i
Wschodzie (195)
ROZDZIAŁ 6 - PRZEMIANY USTROJOWE AT3N
SYMMACHIA SPARTAŃSKA .......
l. Państwo ateńskie przed r. 600 (198) '., i gospodarcze
reformy Solona
2. Prawne (D3) - 3. Reformy (206) - 4. ZasS ly Solona i kariera
- 5. SymmachiajISpartańska (213)
ustrojowe Solona
Pizystrata (210) -
ROZDZIAŁ 7 - RELIGIA I KULTURA (850-54l( r.) ........ 21'.
KSIĘGA TRZECIA (' TRYUMF GRECJI (546-*66 r.
p.n.ef
ROZDZIAŁ 1 - EKSPANSJA PERSJI I WZROST AT&n . . .
l. Potęga Persji (227) -Ł 2. Tyrani w Atenach 1230) - JL-
Re.toaajŁJaej.stenesa (23.8) - 4. Sukcesy Aten (244)
ROZDZIAŁ 2 - SYMMACHIA SPARTAŃSKA I
NIE&POKOJE
W PAŃSTWACH GRECKICH .............. Ś4B
l. Polityka Sparty. (246) - 2. Początki federalizmu
(248) - 3. Wyspy egejskie i Persja (260) - 4. Wojny W '
na Zachodzie (252) - 5. Rozwój sztuki wojennej (?.54) ^
ROZDZIAŁ 3 - POWSTANIE JOŃSKIE I PERSKA
WYPRAWA NA ATENY ERETRIĘ ................... 257
l. Powstanie jońskie (257) - 2. Następstwa powstania
4. Wyprawa prze-
(260) - 3. Sytuacja w Grecji (263)
ciw Eretrii i Atenom (266)
ROZDZIAL 4 - NAJAZD KSERKSESA NA GRECJĘ .... l.
Ateny przygotowują się do wojny (273) - 2. Sparta i Związek
Hellenów (277) - 3. Zdobycie Termopil (283) - 4. Bitwa pod
Salaminą (292) - 5. Zwycięstwa greckie pod Piątej ami i Mykale
(300)
ROZDZIAŁ 5 - POWSTANIE I ROZWÓJ ZWIĄZKU
ATEŃSKIEGO l. Stosunki Aten ze Spartą (311) - 2.
Organizacja i pierwsze sukcesy Związku Ateńskiego (3'13) - 3.
Kłopoty Sparty (3'17) - 4. Polityka Aten w latach 479- 466 (321)
ROZDZIAŁ 6 - GRECY ZACHODNI W LATACH 490-466 .
. .
1. Najazd kartagiński i bitwa pod Himerą (325) -
2. Skutki tyranii na Sycylii (328) - 3. Miasta greckie w Italii (330)
ROZDZIAŁ 7 LITERATURA, FILOZOFIA I SZTUKA
(546-466 r.)
1. Przeciwstawienie: Pindarr - Ksenofanes (332) -
2. Ajschylos, Pitagoras i 'filozofowie jońscy (33S) - y 3.
Historia, geografia, medycyna, komedia i sztuka (340)
KSIĘGA CZWARTA WIELKIE WOJNY MIĘDZY
ATENAMI A SPARTĄ (Około 466-404 r. p.n.e.)
ROZDZIAŁ 1 - ATENY W WOJNIE Z PERSJĄ I SPARTĄ .
. l. Reformy demokratyczne i zerwanie ze Spartą (351) - 2.
Ofensywa Aten na dwóch frontach (356) - 3. Pe-rykles u władzy
i imperium ateńskie (363)
ROZDZIAŁ 2 - PIĘTNAŚCIE LAT POKOJU ......
1. Umacnianie imperium (376) - 2. Zatargi między Atenami a
niektórymi sprzymierzeńcami Sparty (363)
- 3. Pertraktacje, które doprowadziły do wojny (387)
- 4. Ateny i ich imperium w czasach Peryklesa (390)
ROZDZIAŁ 3 - SZTUK^AlTERATURA, FILOZOFIA (466-
431 r.)
ROZDZIAŁ 4 - PIERWSZA CZĘŚĆ WOJNY
PELOPONESKIEJ (431-421 r.)
1. Niepowodzenia Aten w latach 431-429 (413) -
2. Ateny bliskie zwycięstwa (428-424 r.) (4j26) -
3. Klęski Aten i pokój Nikiasza (424-42.1 r.) (441) -
4. Grecy zachodni w latach 466-421 i interwencja ateńska (44!))
451
ROZDZIAŁ 5 - DRUGA CZĘŚĆ WOJNY PELOPONESKIEJ
(421-404 r.) l. Niepewny pokój (421-416 r.) (451) - 2. Wyprawa
sycylijska (460) - 3. Persja przystępuje do wojny (474) , -=_4.
Oligarchia w Atenach (478)- 5. Walka o panowanie na morzu
(483)
495
ROZDZIAŁ 6 - PRZEŁOM KULTURALNY W CZASIE
WOJNY PELOPONESKIEJ . . . . . . . . .
KSIĘGA PIĄTA OKRES ZMIENNYCH HEGEMONII (404-
354 r. p.n.e.)
ROZDZIAŁ 1 - HEGEMONIA SPARTY (404-386 r.) .......
l. Problemy polityczne (517) - 2. Problemy i możliwości Sparty
(518) - 3. Oligarchia i wojna domowa w Atenach (523) - -4.
Sparta w wojnie z Persją (530) - 5. Wojna koryncka i pokój
królewski (538)
ROZDZIAŁ 2 -DWÓCH AUTOKRATÓW: DJONIZJOS I
SPARTA (386-368 r.) l. Sparta u szczytu potęgi (548) - 2.
Kariera Dionizjo-sa I (553) - 3. Wojna wyzwoleńcza w latach
379-374 (566) - 4. Porażka Sparty (575)
583
607
ROZDZIAŁ 3 - UPADEK WIELKICH PAŃSTW GRECKICH
.... l. Beocja u szczytu potęgi (583) - 2. Zmierzch Związku
Beockiego i Związek Ateński (596) - 3. Tendencje anarchiczne
na Sycylii (602)
ROZDZIAŁ 4 - SPOŁECZNE I GOSPODARCZE TŁO
ZAMĘTU W GRECJI
KSIĘGA SZÓSTA WZROST I EKSPANSJA MACEDONII
ROZDZIAŁ l - MACEDONIA ZDOBYWA MIEJSCE W
ŚWIECIE GRECKIM 623 l. Odbudowa państwa
macedońskiego (623) - 2. Filip w Tessalii i Tracji (632) - 3.
Konflikt macedońsko-ateński na Chalkidyce (638) - 4. Filip
doprowadza do
zakończenia wojny świętej .(643)
648
ROZDZIAŁ 2 - MACEDONIA ZDOBYWA HEGEMONIĘ W
GRECJI l. Zabiegi dyplomatyczne (648) - 2. Najazd na Grecję
(656) - 3. Porozumienie z państwami greckimi i śmierć Filipa
(663) - 4. Zachodni Grecy w latach 345-322 (669)
ROZDZIAŁ 3 INTELEKTUALNE TŁO IV WIEKU
ROZDZIAŁ 4 - ALEKSANDER WSPÓLNIE Z GREKAMI
ZWYCIĘŻA PERSJĘ (336-330 r.) ...................
l. Aleksander utwierdza swą władzę w Europie (692) - 2. Wojna
w Azji Mniejszej (698) - 3. Podbój Syrii i Egiptu (705) - 4.
Klęski Persji (712)
ROZDZIAŁ 5 Wschodnie podboje Aleksandra (330-323 r.)
(720) - Wyprawa do Indii (726) –
1. Ujarzmienie satrapi wschiodnich ......
2. wyprawa do Indii .....
3. Powrót i śmierć Aleksandra (733) - 4. Dzieło Aleksandra
(740)
ROZDZIAŁ 6 - ROZPAD IMPERIUM. ANTYPATER W
GRECJI (3:23-321 r.) l. Pierwsza wojna diadochów (744) - 2.
Wojna lamij-ska (746) - 3. Różne koncepcje 'wolności (751)
ANEKSY
ANEKS 1 CHRONOLOGIA XIII i XII WIEKU .........
ANEKS 2 KOLONIE ZAŁOŻONE W VIII, VII i VI WIEKU
.....
ANEKS 3 DATOWANIE NAJWCZEŚNIEJSZYCH MONET
......
ANEKS 4 DATA ATAKU NA PLATEJE W R. 4311 ........
ANEKS 5 STAN LICZEBNY WOJSK SPARTY, BEOCJI I
ATEN W IV WIEKU
ANEKS 6 CHRONOLOGIA LAT 370-362 ...........
ANEKS 7 BITWY POD ISSOS I GAUGAMELĄ A
NAJEMNICY GRECCY W SŁUŻBIE PERSKIEJ .............
Przypisy .....
Wykaz skrótów
Indeks osób ....
Indeks nazw geograficznych