Dane szczegółowe książki
Oświecenie / Rejman, Zofia (1956-); Guzek, Andrzej Krzysztof (1940); Łossowska, Irena (1929-)
Autorzy
Tytuł
Oświecenie
Serie wydawnicze
Wydawnictwo
Warszawa: UW. WP, 2001
Numer wydania
3 zm.
ISBN
8387608777
Hasła przedmiotowe
Nr tomu
58
Spis treści
pokaż spis treści
Wstęp
UTWORY WIERSZOWANE
Elżbieta Drużbacka
Opisanie czterech części roku
Pierwsza część roku. Wiosna /Fragment/
Adam Naruszewicz
Filżanka ............................................................. 9
Balon ............................................................... 10
•* Daniel Kalwiński do Trembeckiego na skasowanie Jezuitów 12
Satyry (Wybór)
+ Wiek zepsuty ........................................................ 17
Ignacy Krasicki
f. „Święta miłości kochanej ojczyzny" ............................ 20
V Powązki .............................................................. 20
1 Osobność ............................................................ 21
Myśl słodka, gdy spokojna ....................................... 21
Bajki i przypowieści
Abuzei i Tair ........................................................ 23
Dewotka ............................................................. 23
Syn i ojciec .......................................................... 23
* Wół minister ........................................................ 23
Potok i rzeka ....................................................... 24
Mądry i głupi ....................................................... 24
Szczurek i matka ................................................... 24
Pan i kotka .......................................................... 23
Wół minister ........................................................ 25
Lew pokorny ........................................................ 25
Jagnię i wilcy ........................................................ 25
4 Wilk i owce („Wilk chociaż to ostrożny...") ................... 25
•f-Wilk i owce („Choć przykro, trzeba cierpieć...") ............. 26
561
Bajki nowe (Wybór) Filozof
Platon ................................................................
Dudek (z Fedra) ....................................................
Lew, koza, owca i krowa (z Fedra) ..........
tyry (Wybór)
Satyry (Wybór) •Żona modna
Jf Myszeidos Pieśń X (Fragmenty)
[Początek pieśni pierwszej] ..................................
[Pogrzeb FilusiaJ .............................................
4. Rozmowy zmarłych (Wybór)
Rozmowa I miedzy Solonem i Katonem Utyceńskim .. Stanisław Trembecki Opuchły ..........
27
27
28
28
30
35
35
39
Oda
46
47
48
..................... 49
io na. wsi ..... ............... 51
............... 54
............... 55
-ł-
........................................... 41
7 vua na ruinę zakonu jezuitów ................................... 43
•j- Do Kajetana Węgierskiego. Adieu ...............
Wilk i baranek .. Lew i mucha .....
-f Oda nie do druku ..............
Do Wojciecha Miera bawiącegi
Przypis ...........................................
Kąpiel .............................................
Sofiówka (Fragmenty)
(„Miła oku, a licznym ożywiona płodem...") („Wraz mię na wszystkie strony...") .........
Józef Szymanowski
Anusia ładna... ...................................
Co też ta miłość wyrabia ze mną! ..............
Konstancja Benisławska
Wyraża się potęga miłości ku Chrystusowi ... Modlitwa do Boga Ojca ..........................
Franciszek Karpiński
Duma Lukierdy, czyli Luidgardy ................................ 63
562
55
56
58
58
60
61
Mazurek ............................................................. 65
Do Justyny. Tęskność na wiosnę ................................ 66
Do Justyny .......................................................... 67
Dawnej miłości przypomnienie .................................. 68
Żebrak przy drodze ................................................ 69
Pieśń dziada sokalskiego w kordonie carskim ................. 71
-ł-"Powrót z Warszawy na wieś ...................................... 72
Na dzień 3 maja 1791, szczęśliwie doszłej Konstytucji Krajowej ............................................................... 74
Żale Sarmaty nad grobem Zygmunta Augusta, ostatniego
polskiego króla z domu Jagiełłów ............................ 76
Pieśń poranna ....................................................... 78
Pieśń wieczorna ..................................................... 79
Nieszczęście ......................................................... 79
Józef Wybicki
Pieśń legionów polskich we Włoszech
81
Franciszek Dionizy Kniaźnin
Do czytelnika ....................................................... 83
O kupidynku ........................................................ 84
Kochanie ............................................................ 85
Dwie lipy ............................................................ 85
Do nocy ............................................................. 85
Do wąsów ........................................................... 86
Na rewolugą 1794 ................................................. 87
o Boga ............................................................. 89
Wiek dziecinny ..................................................... 90
Do Franciszka Karpińskiego ..................................... 92
Tomasz Kajetan Węgierski
Do Stanisława Trembeckiego .................................... 91
Portrety pięciu Elżbiet ............................................. 95
Moja ekskuza ....................................................... 96
Co kto lubi .......................................................... 99
Napis na domku ................................................... 99
Na ścianie La Grande-Chartreuse ............................... 99
-f ( Do Ogińskiego Hetmana Wielkiego Litewskiego ............. 100
563
Jakub Jasiński
Do narodu .......................................................... 102
Wiersz w czasie obchodzonej żałoby przez dwór polski po Ludwiku XVI ....................................................... 104
Sprzeczki Fragment pieśni pierwszej ..................................... 106
Fragmenty pieśni piątej ........................................ 107
Jaś i Zosia ........................................................... 109
Melancholia ......................................................... 110
is
Franciszek Ksawery Dmochowski
Sztuka rymotwórcza Pieśń pierwsza /Fragmenty/ ...................................... 112
Pieśń trzecia /Fragmenty/ ........................................ 116
Józef Morelowski
Treny (Wybór) Tren drugi ..
123
Adam Jerzy Czartoryski
Bard polski " Obraz ................................................................. 125
Powstanie ............................................................ 126
Młodzieniec ......................................................... 129
Kajetan Koimian
Oda na pokój w roku 1809
132
ANONIMOWA POEZJA POLITYCZNA
Pieśń („Oddaj się, Lechu, w opiekę Maryji...") ............... 136
Odważny Polak na Marsowym Polu ............................ 138
Profecja księdza Marka karmelity ............................... 140
Do broni 1794 ...................................................... 141
Gilotyna ............................................................. 142
564
Odezwa do zdrajców ojczyzny. Nagrobki i zagadki patriotyczne
1794 -•••••••••-••-•••••••;•••••••;.:
Od Kossakowskiego, hetm. vii.
143
deckiego ••••••••••••••••••;"'",',"""""" ...... 144
„Książę-Prymas zwąchał linę, .. •".••"•••••"•"""' .... 144
Nagrtbek X. Prymasa Pomatowskiego "•""•" — ""__ U5
Duma o wyrżnięciu Pragi ...„......•• — — •——••— U7
„Nasz Kościuszko sławny był... ......••••••••••••••••••
Alojzy Fetinski .
Pieśń ochotników torakowdoch ........".
Hymn na rocznice ogłoszenia Królestwa
Kantorbery Tymowski
148
156
Polskiego .......... 158
160
towskiego [...] .....•••••••••••••••••••••"
Andrzej Brodziński .............-••• l64
Polak powstający ..........••••••••••••••••••••••"""
Wincenty Reklewski
Halina .......•••
Jan Pawd Woronicz .................. l69
Hymn do Boga .........•-•••••••••••••••••••••••""""
ROZPRAWY TE'
Waclaw Rzewuski
O nauce wierszopiskiej
ORETYCZNO-KRYTYCZNE
176
565
»Monitor"
M.
Adam Kazimierz Czartoryski
Przedmowa do Panny na wydaniu ... Franciszek Karpiński
O wymowie w prozie albo w wierszu Józef Szymanowski
Listy o guście, czyli o smaku ...........
— * "x.ŁJ5 y^.l.liKJ'.
'^SS^^jgr-w
,'s- *-«te fes**. ^sy/^fw.
,'W. KaJenda^ Kalendarz
1791. Kalendarz
DRAMATY
566
15
• J78
• 180 183 186 188
191
197
203
.. 211
-. 212
-. 214 . 215
• 215
• 219 220
222
223
••-. 225
••-. 324
•-.. 392
Franciszek Zabłocki
Fircyk w zalotach/Fragmenty/ .................................. 413
Julian Ursyn Niemcewicz
Powrót posła /Fragmenty/ ....................................... 445
Anonimowa
Ot, tak po warszawsku /Fragmenty/ ........................... 472
PAMIĘTNIKI
Jędrzej Eitowicz
Pamiętniki czyli Historia polska /Fragmenty/ ................. 497
Franciszek Karpiński
Historia mojego wieku [...] /Fragmenty/ ....................... 504
Julian Ursyn Niemcewicz
Pamiętniki czasów moich/Fragmenty/ ......................... 509
CZASOPISMA
„Monitor" /Wybór/
Nr 49 z 18 IX 1765 ................................................ 517
Nr 19 z 5III 1766 ................................................. 520
Nr 21 z 14 III 1767 ................................................ 522
Nr 16 z23 II 1785 ................................................. 525
PROZA POLITYCZNA
Stanisław Wawrzyniec Staszic
Uwagi nad życiem Jana Zamoyskiego /Fragmenty/ ......... 531
Przestrogi dla Polski/Fragmenty/ .............................. 533
Hugo Kołłątaj
Do Stanisława Małachowskiego [...]/Fragmenty/ ............ 537
567
Franciszek Salezy Jezierski
Niektóre wyrazy porządkiem abecadła zebrane [...] /Fragmenty/ ..............................................
543
OBROŃCY JĘZYKA POLSKIEGO
Franciszek Bohomolec
Rozmowa o języku polskim [...] /Fragmenty/ ....
Ignacy Wlodek
O naukach wyzwolonych [...] /Fragmenty/
Stanisław Adam Naruszewicz
Przedmowa do dzieł Tacyta /Fragmenty/ ..
UTWORY WIERSZOWANE
Elżbieta Drużbacka
Opisanie czterech części roku
Pierwsza część roku. Wiosna /Fragment/
Adam Naruszewicz
Filżanka ............................................................. 9
Balon ............................................................... 10
•* Daniel Kalwiński do Trembeckiego na skasowanie Jezuitów 12
Satyry (Wybór)
+ Wiek zepsuty ........................................................ 17
Ignacy Krasicki
f. „Święta miłości kochanej ojczyzny" ............................ 20
V Powązki .............................................................. 20
1 Osobność ............................................................ 21
Myśl słodka, gdy spokojna ....................................... 21
Bajki i przypowieści
Abuzei i Tair ........................................................ 23
Dewotka ............................................................. 23
Syn i ojciec .......................................................... 23
* Wół minister ........................................................ 23
Potok i rzeka ....................................................... 24
Mądry i głupi ....................................................... 24
Szczurek i matka ................................................... 24
Pan i kotka .......................................................... 23
Wół minister ........................................................ 25
Lew pokorny ........................................................ 25
Jagnię i wilcy ........................................................ 25
4 Wilk i owce („Wilk chociaż to ostrożny...") ................... 25
•f-Wilk i owce („Choć przykro, trzeba cierpieć...") ............. 26
561
Bajki nowe (Wybór) Filozof
Platon ................................................................
Dudek (z Fedra) ....................................................
Lew, koza, owca i krowa (z Fedra) ..........
tyry (Wybór)
Satyry (Wybór) •Żona modna
Jf Myszeidos Pieśń X (Fragmenty)
[Początek pieśni pierwszej] ..................................
[Pogrzeb FilusiaJ .............................................
4. Rozmowy zmarłych (Wybór)
Rozmowa I miedzy Solonem i Katonem Utyceńskim .. Stanisław Trembecki Opuchły ..........
27
27
28
28
30
35
35
39
Oda
46
47
48
..................... 49
io na. wsi ..... ............... 51
............... 54
............... 55
-ł-
........................................... 41
7 vua na ruinę zakonu jezuitów ................................... 43
•j- Do Kajetana Węgierskiego. Adieu ...............
Wilk i baranek .. Lew i mucha .....
-f Oda nie do druku ..............
Do Wojciecha Miera bawiącegi
Przypis ...........................................
Kąpiel .............................................
Sofiówka (Fragmenty)
(„Miła oku, a licznym ożywiona płodem...") („Wraz mię na wszystkie strony...") .........
Józef Szymanowski
Anusia ładna... ...................................
Co też ta miłość wyrabia ze mną! ..............
Konstancja Benisławska
Wyraża się potęga miłości ku Chrystusowi ... Modlitwa do Boga Ojca ..........................
Franciszek Karpiński
Duma Lukierdy, czyli Luidgardy ................................ 63
562
55
56
58
58
60
61
Mazurek ............................................................. 65
Do Justyny. Tęskność na wiosnę ................................ 66
Do Justyny .......................................................... 67
Dawnej miłości przypomnienie .................................. 68
Żebrak przy drodze ................................................ 69
Pieśń dziada sokalskiego w kordonie carskim ................. 71
-ł-"Powrót z Warszawy na wieś ...................................... 72
Na dzień 3 maja 1791, szczęśliwie doszłej Konstytucji Krajowej ............................................................... 74
Żale Sarmaty nad grobem Zygmunta Augusta, ostatniego
polskiego króla z domu Jagiełłów ............................ 76
Pieśń poranna ....................................................... 78
Pieśń wieczorna ..................................................... 79
Nieszczęście ......................................................... 79
Józef Wybicki
Pieśń legionów polskich we Włoszech
81
Franciszek Dionizy Kniaźnin
Do czytelnika ....................................................... 83
O kupidynku ........................................................ 84
Kochanie ............................................................ 85
Dwie lipy ............................................................ 85
Do nocy ............................................................. 85
Do wąsów ........................................................... 86
Na rewolugą 1794 ................................................. 87
o Boga ............................................................. 89
Wiek dziecinny ..................................................... 90
Do Franciszka Karpińskiego ..................................... 92
Tomasz Kajetan Węgierski
Do Stanisława Trembeckiego .................................... 91
Portrety pięciu Elżbiet ............................................. 95
Moja ekskuza ....................................................... 96
Co kto lubi .......................................................... 99
Napis na domku ................................................... 99
Na ścianie La Grande-Chartreuse ............................... 99
-f ( Do Ogińskiego Hetmana Wielkiego Litewskiego ............. 100
563
Jakub Jasiński
Do narodu .......................................................... 102
Wiersz w czasie obchodzonej żałoby przez dwór polski po Ludwiku XVI ....................................................... 104
Sprzeczki Fragment pieśni pierwszej ..................................... 106
Fragmenty pieśni piątej ........................................ 107
Jaś i Zosia ........................................................... 109
Melancholia ......................................................... 110
is
Franciszek Ksawery Dmochowski
Sztuka rymotwórcza Pieśń pierwsza /Fragmenty/ ...................................... 112
Pieśń trzecia /Fragmenty/ ........................................ 116
Józef Morelowski
Treny (Wybór) Tren drugi ..
123
Adam Jerzy Czartoryski
Bard polski " Obraz ................................................................. 125
Powstanie ............................................................ 126
Młodzieniec ......................................................... 129
Kajetan Koimian
Oda na pokój w roku 1809
132
ANONIMOWA POEZJA POLITYCZNA
Pieśń („Oddaj się, Lechu, w opiekę Maryji...") ............... 136
Odważny Polak na Marsowym Polu ............................ 138
Profecja księdza Marka karmelity ............................... 140
Do broni 1794 ...................................................... 141
Gilotyna ............................................................. 142
564
Odezwa do zdrajców ojczyzny. Nagrobki i zagadki patriotyczne
1794 -•••••••••-••-•••••••;•••••••;.:
Od Kossakowskiego, hetm. vii.
143
deckiego ••••••••••••••••••;"'",',"""""" ...... 144
„Książę-Prymas zwąchał linę, .. •".••"•••••"•"""' .... 144
Nagrtbek X. Prymasa Pomatowskiego "•""•" — ""__ U5
Duma o wyrżnięciu Pragi ...„......•• — — •——••— U7
„Nasz Kościuszko sławny był... ......••••••••••••••••••
Alojzy Fetinski .
Pieśń ochotników torakowdoch ........".
Hymn na rocznice ogłoszenia Królestwa
Kantorbery Tymowski
148
156
Polskiego .......... 158
160
towskiego [...] .....•••••••••••••••••••••"
Andrzej Brodziński .............-••• l64
Polak powstający ..........••••••••••••••••••••••"""
Wincenty Reklewski
Halina .......•••
Jan Pawd Woronicz .................. l69
Hymn do Boga .........•-•••••••••••••••••••••••""""
ROZPRAWY TE'
Waclaw Rzewuski
O nauce wierszopiskiej
ORETYCZNO-KRYTYCZNE
176
565
»Monitor"
M.
Adam Kazimierz Czartoryski
Przedmowa do Panny na wydaniu ... Franciszek Karpiński
O wymowie w prozie albo w wierszu Józef Szymanowski
Listy o guście, czyli o smaku ...........
— * "x.ŁJ5 y^.l.liKJ'.
'^SS^^jgr-w
,'s- *-«te fes**. ^sy/^fw.
,'W. KaJenda^ Kalendarz
1791. Kalendarz
DRAMATY
566
15
• J78
• 180 183 186 188
191
197
203
.. 211
-. 212
-. 214 . 215
• 215
• 219 220
222
223
••-. 225
••-. 324
•-.. 392
Franciszek Zabłocki
Fircyk w zalotach/Fragmenty/ .................................. 413
Julian Ursyn Niemcewicz
Powrót posła /Fragmenty/ ....................................... 445
Anonimowa
Ot, tak po warszawsku /Fragmenty/ ........................... 472
PAMIĘTNIKI
Jędrzej Eitowicz
Pamiętniki czyli Historia polska /Fragmenty/ ................. 497
Franciszek Karpiński
Historia mojego wieku [...] /Fragmenty/ ....................... 504
Julian Ursyn Niemcewicz
Pamiętniki czasów moich/Fragmenty/ ......................... 509
CZASOPISMA
„Monitor" /Wybór/
Nr 49 z 18 IX 1765 ................................................ 517
Nr 19 z 5III 1766 ................................................. 520
Nr 21 z 14 III 1767 ................................................ 522
Nr 16 z23 II 1785 ................................................. 525
PROZA POLITYCZNA
Stanisław Wawrzyniec Staszic
Uwagi nad życiem Jana Zamoyskiego /Fragmenty/ ......... 531
Przestrogi dla Polski/Fragmenty/ .............................. 533
Hugo Kołłątaj
Do Stanisława Małachowskiego [...]/Fragmenty/ ............ 537
567
Franciszek Salezy Jezierski
Niektóre wyrazy porządkiem abecadła zebrane [...] /Fragmenty/ ..............................................
543
OBROŃCY JĘZYKA POLSKIEGO
Franciszek Bohomolec
Rozmowa o języku polskim [...] /Fragmenty/ ....
Ignacy Wlodek
O naukach wyzwolonych [...] /Fragmenty/
Stanisław Adam Naruszewicz
Przedmowa do dzieł Tacyta /Fragmenty/ ..