Dane szczegółowe książki
Motywowanie uczniów do nauki / Brophy, Jere E.; Kruszewski, Krzysztof (1939-)
Tytuł
Motywowanie uczniów do nauki
Tytuł oryginału
Motivating students to learn
Serie wydawnicze
Wydawnictwo
Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2002
ISBN
8301136553
Hasła przedmiotowe
Spis treści
pokaż spis treści
9 13
Rozdział 1. Motywacja uczniów z perspektywy nauczyciela 15
Kształtowanie się poglądów na motywację 17
Behawioralne teorie wzmocnienia 17
Teorie potrzeb 18
Teorie celów 19
Teorie motywacji wewnętrznej 21
Motywacja na lekcji 24
Motywacja do uczenia się jako cel nauczyciela 25
Pobudzanie i uspołecznianie motywacji do uczenia się 27
Motywacja według modelu oczekiwanie - wartość 28
Struktura książki 31
Podsumowanie 32
Rozdział 2. Formowanie wspólnoty dydaktycznej 34
Nauczaj atrakcyjnie 35
Kierowanie autorytatywne i wychowanie uczniów 36
Atrakcyjny sposób komunikowania 37
Skieruj uczniów na indywidualne i wspólne cele uczenia się 38
Ukierunkowanie na naukę 39
Na pierwszym planie cele uczenia się 39
Zastosowanie teorii celu - program TARGET 40
Dwie nauczycielki - dwa style motywowania 43
Laura Hirsh 43
Rachel Dewey 45
Porównanie 47
Nauczaj tego, co istotne; ucz tak, by uczniowie uznali, że warto się tego nauczyć 48
Planowanie skierowane na cel 48
Adaptacja materiałów dydaktycznych 49
Pogłębianie idei węzłowych 50
Idee węzłowe w procesie dydaktycznym 52
Rzeczywista aktywność 54
Uczenie się ze zrozumieniem 54
Podsumowanie 56
Rozdział 3. Wiara uczniów we własne możliwości
Wczesne badania nad wyborem zadań i stanowieniem celów w sytuacjach wykonawczych Wczesne badania nad wyborem celów
Ukryte teorie zdolności
Atrybucja przyczynowa
Poczucie własnej skuteczności Motywacyjne znaczenie oczekiwań - synteza Potrafię uczyć się i nauczyć
Program, czyli zaplanowany sukces
Nauczanie, czyli uczniowie stanowią cele, oceniają swoje postępy i uświadamiają sobie
zależność praca - wynik
Ocenianie: sensowna informacja zwrotna zamiast stopni i porównywania z kolegami Podsumowanie
Rozdział 4. Zniechęceni uczniowie: jak przywrócić im wiarę w siebie i chęć do nauki
Motywowanie słabych uczniów
Metody pomagania uczniom słabym
Wnioski ze Studium Strategii Nauczycielskich
Słabi uczniowie - konkluzja Reedukacja uczniów z syndromem porażki
Metody pomagania uczniom z syndromem porażki
Wnioski ze Studium Strategii Nauczycielskich
Uczniowie z syndromem porażki - konkluzja Odzwyczajanie uczniów od celów popisowych i nadmiernej ochrony dobrego samopoczucia
Metody redukcji zainteresowania ochroną dobrego samopoczucia
Uczniowie z potrzebą ochrony dobrego samopoczucia - konkluzja Reedukacja uczniów słabych, choć pilnych
Metody postępowania z pilnymi uczniami bez osiągnięć
Wnioski ze Studium Strategii Nauczycielskich
Uczniowie bez osiągnięć - konkluzja Ogólne wnioski Podsumowanie
Rozdział 5. Zachęty zewnętrzne
Motywacyjne znaczenie wartości Nagrody w powszechnym mniemaniu Korzystanie ze źródeł motywacji zewnętrznej Nagradzanie uczniów za dobre wyniki
Kiedy nagradzać
Jak nagradzać
Skuteczne pochwały
Kieruj uwagę na praktyczną użyteczność materiału nauczania Okazjonalnie dopuszczaj do dobrze przemyślanej rywalizacji
Praca grupowa Ogólne wnioski
Podsumowanie
58 59 60 61 63 65 66 68 69
70
75 80
82
83
83
86
87
88
92
96
97
98
99
100
101
102
104
105
106
106
108 108 109 110 114 115 116 116 119 121 122 124 126
Rozdział 6. Nawiązywanie do motywacji wewnętrznej uczniów 127
Pojęcie motywacji wewnętrznej 128
Stopniowe nakładanie motywacji wewnętrznej na zewnętrzne regulatory postępowania 130
Autonomia, kompetencja i włączenie jako fundament motywacji wewnętrznej 131
Reakcja na uczniowską potrzebę niezależności
Nakłaniaj do samodzielnej nauki
Pozwól uczniom wybierać Reakcja na uczniowską potrzebę kompetencji
Aktywność i natychmiastowa informacja zwrotna
Elementy gry i zabawy
Zapożyczenia z badań nad charakterystykami zawodowymi Reakcja na uczniowską potrzebę włączenia
Współpraca między uczniami
Czyste formy uczenia się we współpracy Przystosowanie procesu dydaktycznego do zainteresowań uczniów Wzbogacanie tradycyjnych schematów dydaktycznych w celu zwiększenia ładunku motywacji wewnętrznej Połączone zasady motywacji wewnętrznej
Alfabetyzacja motywacyjna
Metoda projektów
Strategie motywacyjne z nauczycielskiej praktyki Ogólne wnioski Podsumowanie
Rozdział 7. Wzbudzanie motywacji do nauki
Motywacja do nauki
Pojęcia pokrewne
Kształtowanie motywacji do nauki jako dyspozycji ogólnej
Nauczyciel jako wzór
Komunikowanie właściwych oczekiwań i atrybucji
Zmniejszanie napięcia
Pobudzanie motywacji do nauki w konkretnych sytuacjach dydaktycznych Strategie kształtowania uczniowskich oczekiwań wobec uczenia się
Zawsze z zapałem
Niekiedy z pasją Strategie wywoływania motywacji do nauki
Wzbudź zaciekawienie lub wywołaj napięcie
Wzbudź dysonans lub konflikt poznawczy
Przekształć materiał abstrakcyjny w osobisty, konkretny, znajomy
Wzbudź zainteresowanie zadaniem lub przychylność
Skłoń uczniów do wytworzenia własnej motywacji do nauki Metody dydaktycznego przybliżania
Podaj cele i organizujące zapowiedzi
Planuj lekcje z nastawieniem na idee podstawowe
Demonstruj, jak myśli się nad zadaniem i rozwiązuje problemy
Wzbudź świadomość metapoznawczą i wywołaj kontrolę nad strategiami uczenia się
Wyrabiaj umiejętności samodzielnego uczenia się
Ucz sposobów kontroli wolicjonalnej Ogólne wnioski Podsumowanie
Rozdział 8. Socjalizacja uczniów niezainteresowanych i zniechęconych
Kontrakty i systemy zachęt
Bliski kontakt z uczniem
Odkryj, czym interesuje się uczeń, i buduj na tym
Wyrabiaj i podtrzymuj pozytywne postawy wobec nauki szkolnej
131 132 132 134 135 136 138 140 141 141 144
145 150 150 152 153 157 158
160 160 162 166 166 168 169 170 170 170 171 172 173 175 178 180 181 182 183 186 189 189 191 194 196 196
198 199 200 202 204
Żeby uczenie się dawało więcej radości i satysfakcji Kształtowanie motywacji do nauki u uczniów apatycznych Ogólne wnioski Podsumowanie
Rozdział 9. Uwzględnianie różnic we wzorcach motywacji
Teorie różnic grupowych i indywidualnych
Przystosowywanie się do uczniowskich upodobań
Zależność i niezależność od pola
Różnice w stylu uczenia się
Zmiany we wzorcach motywacyjnych uczniów zależne od wieku
Klasy pierwsze
Zmiany w zainteresowaniach
Program i metody nauczania Różnice związane z płcią Różnice środowiskowe Przezwyciężanie presji grupy rówieśniczej Ogólne wnioski Podsumowanie
206 210 214
215
216 217 218 219 220 225 227 227 228 229 232 236 238 239
Rozdział 10. Patrząc przed i za siebie: cele motywacyjne
w planowaniu i realizacji procesu dydaktycznego 241
Kategorie systemu TARGET 242
Model Kellera 242
Model Wlodkowskiego 244
Wykorzystanie zasad omówionych w książce 245
Wszelkie czynności dydaktyczne: co wziąć pod rozwagę 247
Czynności słuchania i czytania: co wziąć pod rozwagę 248
Czynności wymagające aktywnego udziału ucznia: co wziąć pod rozwagę 248
Jak utrzymać motywację do nauczania 249
Podsumowanie 253
Literatura cytowana 254
Indeks nazwisk 271
Indeks rzeczowy 275
Rozdział 1. Motywacja uczniów z perspektywy nauczyciela 15
Kształtowanie się poglądów na motywację 17
Behawioralne teorie wzmocnienia 17
Teorie potrzeb 18
Teorie celów 19
Teorie motywacji wewnętrznej 21
Motywacja na lekcji 24
Motywacja do uczenia się jako cel nauczyciela 25
Pobudzanie i uspołecznianie motywacji do uczenia się 27
Motywacja według modelu oczekiwanie - wartość 28
Struktura książki 31
Podsumowanie 32
Rozdział 2. Formowanie wspólnoty dydaktycznej 34
Nauczaj atrakcyjnie 35
Kierowanie autorytatywne i wychowanie uczniów 36
Atrakcyjny sposób komunikowania 37
Skieruj uczniów na indywidualne i wspólne cele uczenia się 38
Ukierunkowanie na naukę 39
Na pierwszym planie cele uczenia się 39
Zastosowanie teorii celu - program TARGET 40
Dwie nauczycielki - dwa style motywowania 43
Laura Hirsh 43
Rachel Dewey 45
Porównanie 47
Nauczaj tego, co istotne; ucz tak, by uczniowie uznali, że warto się tego nauczyć 48
Planowanie skierowane na cel 48
Adaptacja materiałów dydaktycznych 49
Pogłębianie idei węzłowych 50
Idee węzłowe w procesie dydaktycznym 52
Rzeczywista aktywność 54
Uczenie się ze zrozumieniem 54
Podsumowanie 56
Rozdział 3. Wiara uczniów we własne możliwości
Wczesne badania nad wyborem zadań i stanowieniem celów w sytuacjach wykonawczych Wczesne badania nad wyborem celów
Ukryte teorie zdolności
Atrybucja przyczynowa
Poczucie własnej skuteczności Motywacyjne znaczenie oczekiwań - synteza Potrafię uczyć się i nauczyć
Program, czyli zaplanowany sukces
Nauczanie, czyli uczniowie stanowią cele, oceniają swoje postępy i uświadamiają sobie
zależność praca - wynik
Ocenianie: sensowna informacja zwrotna zamiast stopni i porównywania z kolegami Podsumowanie
Rozdział 4. Zniechęceni uczniowie: jak przywrócić im wiarę w siebie i chęć do nauki
Motywowanie słabych uczniów
Metody pomagania uczniom słabym
Wnioski ze Studium Strategii Nauczycielskich
Słabi uczniowie - konkluzja Reedukacja uczniów z syndromem porażki
Metody pomagania uczniom z syndromem porażki
Wnioski ze Studium Strategii Nauczycielskich
Uczniowie z syndromem porażki - konkluzja Odzwyczajanie uczniów od celów popisowych i nadmiernej ochrony dobrego samopoczucia
Metody redukcji zainteresowania ochroną dobrego samopoczucia
Uczniowie z potrzebą ochrony dobrego samopoczucia - konkluzja Reedukacja uczniów słabych, choć pilnych
Metody postępowania z pilnymi uczniami bez osiągnięć
Wnioski ze Studium Strategii Nauczycielskich
Uczniowie bez osiągnięć - konkluzja Ogólne wnioski Podsumowanie
Rozdział 5. Zachęty zewnętrzne
Motywacyjne znaczenie wartości Nagrody w powszechnym mniemaniu Korzystanie ze źródeł motywacji zewnętrznej Nagradzanie uczniów za dobre wyniki
Kiedy nagradzać
Jak nagradzać
Skuteczne pochwały
Kieruj uwagę na praktyczną użyteczność materiału nauczania Okazjonalnie dopuszczaj do dobrze przemyślanej rywalizacji
Praca grupowa Ogólne wnioski
Podsumowanie
58 59 60 61 63 65 66 68 69
70
75 80
82
83
83
86
87
88
92
96
97
98
99
100
101
102
104
105
106
106
108 108 109 110 114 115 116 116 119 121 122 124 126
Rozdział 6. Nawiązywanie do motywacji wewnętrznej uczniów 127
Pojęcie motywacji wewnętrznej 128
Stopniowe nakładanie motywacji wewnętrznej na zewnętrzne regulatory postępowania 130
Autonomia, kompetencja i włączenie jako fundament motywacji wewnętrznej 131
Reakcja na uczniowską potrzebę niezależności
Nakłaniaj do samodzielnej nauki
Pozwól uczniom wybierać Reakcja na uczniowską potrzebę kompetencji
Aktywność i natychmiastowa informacja zwrotna
Elementy gry i zabawy
Zapożyczenia z badań nad charakterystykami zawodowymi Reakcja na uczniowską potrzebę włączenia
Współpraca między uczniami
Czyste formy uczenia się we współpracy Przystosowanie procesu dydaktycznego do zainteresowań uczniów Wzbogacanie tradycyjnych schematów dydaktycznych w celu zwiększenia ładunku motywacji wewnętrznej Połączone zasady motywacji wewnętrznej
Alfabetyzacja motywacyjna
Metoda projektów
Strategie motywacyjne z nauczycielskiej praktyki Ogólne wnioski Podsumowanie
Rozdział 7. Wzbudzanie motywacji do nauki
Motywacja do nauki
Pojęcia pokrewne
Kształtowanie motywacji do nauki jako dyspozycji ogólnej
Nauczyciel jako wzór
Komunikowanie właściwych oczekiwań i atrybucji
Zmniejszanie napięcia
Pobudzanie motywacji do nauki w konkretnych sytuacjach dydaktycznych Strategie kształtowania uczniowskich oczekiwań wobec uczenia się
Zawsze z zapałem
Niekiedy z pasją Strategie wywoływania motywacji do nauki
Wzbudź zaciekawienie lub wywołaj napięcie
Wzbudź dysonans lub konflikt poznawczy
Przekształć materiał abstrakcyjny w osobisty, konkretny, znajomy
Wzbudź zainteresowanie zadaniem lub przychylność
Skłoń uczniów do wytworzenia własnej motywacji do nauki Metody dydaktycznego przybliżania
Podaj cele i organizujące zapowiedzi
Planuj lekcje z nastawieniem na idee podstawowe
Demonstruj, jak myśli się nad zadaniem i rozwiązuje problemy
Wzbudź świadomość metapoznawczą i wywołaj kontrolę nad strategiami uczenia się
Wyrabiaj umiejętności samodzielnego uczenia się
Ucz sposobów kontroli wolicjonalnej Ogólne wnioski Podsumowanie
Rozdział 8. Socjalizacja uczniów niezainteresowanych i zniechęconych
Kontrakty i systemy zachęt
Bliski kontakt z uczniem
Odkryj, czym interesuje się uczeń, i buduj na tym
Wyrabiaj i podtrzymuj pozytywne postawy wobec nauki szkolnej
131 132 132 134 135 136 138 140 141 141 144
145 150 150 152 153 157 158
160 160 162 166 166 168 169 170 170 170 171 172 173 175 178 180 181 182 183 186 189 189 191 194 196 196
198 199 200 202 204
Żeby uczenie się dawało więcej radości i satysfakcji Kształtowanie motywacji do nauki u uczniów apatycznych Ogólne wnioski Podsumowanie
Rozdział 9. Uwzględnianie różnic we wzorcach motywacji
Teorie różnic grupowych i indywidualnych
Przystosowywanie się do uczniowskich upodobań
Zależność i niezależność od pola
Różnice w stylu uczenia się
Zmiany we wzorcach motywacyjnych uczniów zależne od wieku
Klasy pierwsze
Zmiany w zainteresowaniach
Program i metody nauczania Różnice związane z płcią Różnice środowiskowe Przezwyciężanie presji grupy rówieśniczej Ogólne wnioski Podsumowanie
206 210 214
215
216 217 218 219 220 225 227 227 228 229 232 236 238 239
Rozdział 10. Patrząc przed i za siebie: cele motywacyjne
w planowaniu i realizacji procesu dydaktycznego 241
Kategorie systemu TARGET 242
Model Kellera 242
Model Wlodkowskiego 244
Wykorzystanie zasad omówionych w książce 245
Wszelkie czynności dydaktyczne: co wziąć pod rozwagę 247
Czynności słuchania i czytania: co wziąć pod rozwagę 248
Czynności wymagające aktywnego udziału ucznia: co wziąć pod rozwagę 248
Jak utrzymać motywację do nauczania 249
Podsumowanie 253
Literatura cytowana 254
Indeks nazwisk 271
Indeks rzeczowy 275