Dane szczegółowe książki

Przedmowa
CZĘŚĆ I
OD REWOLUCJI FRANCUSKIEJ DO WIOSNY LUDÓW (1789-1849)
I. POLITYKA MIĘDZYNARODOWA . .......... 6
1. Dekret francuskiego Zgromadzenia Narodowego o wypowiedzeniu wojny
•Austrii. 1792 r. ................ 6
2. Manifest księcia Brunszwickiego w imieniu Austrii i Prus (fragment).
1792 r. . ................. 7
'3. Traktat rosyjsko-pruski w sprawie podziału ziem ipolskich (fragment)
z 13/24 października 1796 r. ............. 8
4. Tajny artykuł konwencji zawartej miedzy Rosją a Prusami w sprawie
polskiej z 15/26 stycznia 1797 r. ............. 10
5. Warunki traktatu pokojowego zawartego w Amiens (fragmenty). 1802 r. 11
6. Odstąpienie Luiizjany Stanom Zjednoczonym przez Francję (fragmenty).
1803 r. . ................. 12
7. Informacja o zwycięstwie floty angielskiej pod Trafalgarem... (fragmenty). 1805 r. . ............... 14
8. Akt konfederacji reńskiej (fragmenty). 1806 r. ....... 16
9. Dekret Napoleona o blokadzie kontynentalnej (fragmenty). 1806 r. 18
10. Umowa bajońska (fragmenty). 1808 r. .......... 19
11. Deklaracja niepodległości Wenezueli.. 1811 r. ........ 20
12. Deklaracja w sprawie zniesienia handlu niewolnikami (fragmenty). 1815 r. 22
13. Regulamin w sprawie stopni pierwszeństwa agentów dyplomatycznych. 1815 r. . ................. 23
14. Akt Świętego Przymierza. 1815 r. ............ 24
15. Uznanie neutralności Szwajcarii. 1815 r. ......... 25
16. Akt końcowy Kongresu Wiedeńskiego (fragmenty). 1815 r. .... 26
17. Relacja Arthura Wellingtona o przebiegu bitwy pod Waterloo (fragmenty). 1815 r. ................ 31
18. Napoleon o klęsce pod Waterloo. 1815 r. ......... 34
19'. Traktat między Anglią a Hiszpanią w sprawie zniesienia handlu niewolnikami (fragmenty). 1817 r. ............ 35
20. Przyłączenie Florydy do Stanów Zjednoczonych (fragmenty). 1819 r. . 36
21. Depesza okólna Austrii, Rosjj i Prus wyjaśniająca cele zjazdu monarchów w Opawie. 1820 r. .............. 37
22. Powstanie niezależnego państwa brazylijskiego (fragmenty). 1822 r. . 38
340
23. Ustalenia kongresu Świętego Przymierza w Weronie. 1822 T. ... 39
24. List George'a Canninga do Richarda Rusha. 1823 r. ...... 40
25. Bitwa pod Navarino. 1827 r. ............ 42
26. Traktat w sprawie uznania niepodległości Grecji. 1830 r. .... 43
• 27. Traktat mocarstw z Holandią {fragmenty). 1839 r. ...... 45
28. Konwencja w siprawie neutralności Cieśniny Dardanelskiej. 1841 r. . . 46
29. Traktat angłelsko-chiński. 1842 r. ............ 47
30. Traktat pokoju, przyjaźni i handlowy między Stanami Zjednoczonymi
Ameryki a cesarzem Japonii (fragmenty). 1854 r. ...... 49
II. POLITYKA WEWNĘTRZNA. STOSUNKI SPOŁECZNE ..... 51
31. Wydarzenia z 14 lipca 1789 r. w Paryżu wedle relacji ambasadora angielskiego (fragmenty). 1789 r. ............ 51
32. Dekret o zniesieniu powdamiości feudalnych (fragmenty). 1789 r. . . .53
33. Deklaracja praw Człowieka i Obywatela. 1789 r. ...... 54
34. Prawo Le Chapelier. 1791 r. ............ 56
35. Jeszcze o prawie Le Chapeliesra. 1791 r. . . . . . . . . . 58
36. Konstytucja francuska z 14 września 1791 r. (fragmenty). .... 59
37. Angielskie poparcie rewolucji francuskiej. 1792 r. ...... 64
38. Jean Paul Marat o wojnie. 1792 r. ........... 65
39. Wypadki 10 sierpnia 1792 r. .............. 67
40. Pakt z królem jest przeciwny naturze (fragmenty przemówienia Saint-
-Justa). 1792 r. . ............... 70
41. Czy stracenie króla Ludwika XVI powinno być odroczone. Fragmenty
przemówienia Thomasa Paine'a. 1793 r. .... .A .... 73
42. Deklaracja Praw Człowieka i Obywatela. 1793 r. ...... 74
43. Dekret Konwencji o mobilizacji. 1793 r. ......... 78
44. Deklaracja neutralności Stanów Zjednoczonych. 1793 r. ..... 78
45. Wrogowie Republiki znajdują się w organach wykonawczych. 1793 r. . 80
46. Jedna z proklamacji Saint-Justa do armii z kwietnia 1794 r. ... 82
i 47. Saint-Just w obronie Robesipierr'a. 1794 r. ........ 83
i 48. Konstytucja napoleońska z 22 frimadre'a roku VIII (fragmenty). 1799 r. 85
49. O projekcie unii Anglii z Irlandią (fragmenty). 1800 r. ..... 88
l 50. Sprawozdanie rządu francuskiego z dwuletniej działalności. 1801 r. . 89
51. Proklamacja angielska wzywająca do walki z Napoleonem. 1803 r. . 91
! 52. Konstytucja Haiti z 20 maja 1805 r. (fragmenty). ....... 92
53. Deklaracja cesarza Franciszka II o złożeniu korony Świętego Cesarstwa
Rzymskiego Narodu Niemieckiego. 1806 r. ......... 93
54. Pruski edykt królewski o ułatwionym nabywaniu własności ziemskiej
oraz o stosunkach osobistych miesizfcańców wisi (fragmenty). 1807 r. . 95
j 55. Reformy napoleońskie w Hiszpanii. 1809 r. ........ 97
56. Humboldt o misjach katolickich wśród Indian. 1799-1804. .... 98
. 57. Humboldt o sytuacji politycznej w Ameryce Południowej. 1799-1804. 99
. 58. O wystąpieniach luddystów. 1812 r. .......... 100
i 59. Orędzie prezydenta Madisona w sprawie wojny z Wielką Brytanią. 1812 r. 101
J 60. Przeprawa wojsk napoleońskich przez Berezynę. 1812 r. .... 102
l 61. Chateaubriand o Napoleonie. 1814 r. ........... 103
; 62. Powrót Napoleona do Paryża. 1815 r. .......... 105
l 63. Spostrzeżenia co do skutków systemu fabrycznego. 1815 r. .... 106
64. Konstytucja Związku Niemieckiego, (fragmenty). 1815 r. .... 107
341
65. Niemiecki ruch studencki. Fragmenty z konstytucji Powszechnego Bur-
schenschaftu. 1818 r. ............... 109
66. Masakra pod Peterloo. 1819 r. ............ 110
67. Akt króla pruskiego w sprawie przywożenia do jego kraju prasy. 1820 r. 111
68. Akt umożliwiający terytorium Missouri wejście do Unii. (fragmenty).
1820 r. . ................. 112
69. O obradach parlamentu brytyjskiego w dzienniku Karola Sienkiewicza. 1820 r. .................. 112
70. Proklamacja do żołnierzy podczas rewolucji w Portugalii. 1820 r. . . 114
71. Proklamacja króla Neapolu. 1820 r. .......... 115
72. Odezwa księcia Aleksandra Ypsilantiego wzywająca do powstania przeciwko Turcji. 1821 r. . . . . . . . ...'-. . . . . 116
73. Sytuacja w Hiszpanii. 1821 r. ............ 117
74. Wypadki piemonckie. 1821 r. ............ 118
75. Opinia o węglarstwie. 1821 r. ............ 119
76. Odezwa San Martina. 1822 r. . . . ... • • • • • • 120
77. Doktryna Monroe'go. 1823 r. ............. 121
78. Sytuacja w Kolumbii. Raport konsula angielskiego Roberta Sutherlanda
do George'a Canninga. 1824 r. ............ 122
79. Artykuły kapitulacji armii hiszpańskiej w Peru. (fragmenty). 1824 r. 124
80. Fragmenty 'notatek I. D. Jakiuszlkina o pierwszych tajnych organizacjach
rosyjskich. 1824 r. ................ 125
81. Powstanie dekabrystów. Fragmenty manifestu. 1825 r. ..... 126
82. Zaburzenia w Anglii. 1826 r. ............ 127
83. Wiadomości z Ameryki Południowej. Fragmenty artykułu z prasy warszawskiej. 1827 r. ................ 128
84. Fragmenty aktu o równouprawnieniu katolików angielskich. 1829 r. . 129
85. Edykt abdykacyjny Karola X. 1830 r. .......... 130
86. Opinia o początkowym okresie panowania Ludwika Filipa we Francji.
1830 r. ................... 131
87. Walka o zniesienie niewolnictwa w Stanach Zjednoczonych. 1831 -r. . 132
88. List Giuseppa Mazziniego do Karola Alberta. 1831 r. ..... 132
89. Wydarzenia w Lyonie 20 i 21 listopada 1831 r. ....... 134
90. Sytuacja ubogiej ludności angielskiej. 1832 r. ........ 135
91. Reforma wyborcza w Anglii. Fragmenty aktu poprawiającego reprezentację ludu Anglii i Walii w parlamencie z 7 czerwca 1832 r. ... 136
92. Cobbett i prawo o ubogich. 1834 r. .......... 137
93. Greville o wynalazku kolei żelaznej. 1834 r. ........ 138
94. Akt fundacyjny Młodej Europy. 1834 r. ......... 139
95. Przyszłość Indian amerykańskich. 1835-1840. ....... 141
96. Fragmenty z Deklaracji niepodległości Teksasu. 1836 r. ...'.. 142
97. Opinia Charlesa Greville'a o młodej królowej brytyjskiej Wiktorii. 1837 r. 143
98. Opinia Johna Calhouna o niewolnictwie. 1838 r. ....... 145
99. Ruch czartystowski wedle opinii Greville'a. 1839 r. ...... 146
100. Plan zorganizowania ozartystów Wielkiej Brytanii (frgmenty). 1840 r. . 147
101. Z dyskusji w parlamencie brytyjskim o sytuacji robotników. 1844 r. . 148
102. Z debaty w parlamencie angielskim o sytuacji ekonomicznej w Irlandii.
1847 r. ................... 150
103. Proklamacja Rządu Tymczasowego do narodu francuskiego. 1848 r. . 151 ,104. Wydarzenia francuskie w lutym 1848 r. w dzienniku polityka angielskiego. 1848 r. ................. 152
342
105. Odezwa Blanquiego w sprawie wyborów do francuskiego Zgromadzenia Narodowego. 1848 r. . . . . . . ... . . . . .154
106. Odezwa Fryderyka Wilhelma IV do foerlińczyków 1848 r. . . . . . 155
107. Odejście Metternicha z rządu austriackiego. 1848 r. ...... 156
108. Ostatnia petycja czartystów. 1848 T. .......... 157
109. Powstanie czeskie. 1848 r. ............. 159
110. Powstanie we Frankfurcie. 1848 r. ........... 161
111. Odezwa księcia Ludwika Napoleona z 27 listopada 1848 r. .... 163
112. Opinia Greville'a o wyborach prezydenckich we Francji. 1848 r. . . 165
113. Proklamowanie republiki w Rzymie. 1849 r. ........ 166
114. Konstytucja cesarstwa austriackiego (fragmenty). 1849 r. .... 167
115. Prawa zasadnicze Niemiec uchwalone przez parlament frakfuMki (fragmenty). 1849 r. . ............... 169
116. Ogłoszenie niepodległości Węgier. 1849 r. ......... 170
117. Wykupienie niewolnika. Fragment listu z 19 września 1857 r. ... 172
118. Ordonans Karoliny Południowej o secesji. 1860 r. ...... 173
119. Fragmenty proklamacji Abrahama Lincolna znoszącej niewolnictwo.
1863 r. ................... 174
120. Opozycja przeciwko proklamacji emancypacyjnej Abrahama Lincolna
1863 r. . . ..............'... 175
121. Katechizm A. Lincolna. 1863 r. ........... 176
122. Ostatni apel prezydenta Konfederacji Davisa do ludności Południa. 1865 r. 177
123. Poprawki do konstytucji Stanów Zjednoczonych. 1865-1870 ... 179
III. MYŚL SPOŁECZNA I POLITYCZNA .......... 181
124. Stan trzeci jest zupełnym narodem. 1789 r. ........ 181
125. Refleksje Edmunda Burkego o rewolucji francuskiej. 1790 r. ... 184
126. O naturze rządów. Fragmenty z dzieła Thomasa Paine'a Prawa czlo-
wieka. 1791-1792. . .............. 186
127. Spisek Babeufa. 1796 r. .............. 187
128. Wniosek przedstawiony hrabstwu Lanark (fragmenty). 1820 r. . . . 191
129. Osada Lanark w opisie Karola Sienkiewicza. 1821 r. ...... 194
130. Hegel o państwie (fragmenty). 1821 r. .......... 196
131. Zasady pracy w falandize przedstawione przez Ch. Fouriera. 1822 r. . 198
132. Saint-Simon o zasadach industrii i industrialistach. 1823 r. ... 199
133. Katechizm demokratyczny Laponneraye'a. 1834 r* ...... 202
134. Wojna jest tylko środkiem do prowadzenia polityki. 1834 r. ... 203
135. Wolność wedle Victora Consideranta. 1847 r. ....... 207
136. Fragmenty Manifestu komunistycznego. 1848 r. ....... 207
137. Darwin o pochodzeniu człowieka. 1859 r. ......... 210
CZĘŚĆ II
OD WIOSNY LUDÓW DO REWOLUCJI PAŹDZIERNIKOWEJ (1850-^1918)
I. STOSUNKI MIĘDZYNARODOWE ............ 214
1. Traktat paryski. 1856 r. .............. 214
2. Traktat w Tientsin. 1858 r. ............. 217
3. Preliminaria pokoju między Francją a Niemcami. 1871 r. .... 219
4. Sojusz trzech cesarzy. 1873 r. ............ 221
5. Traktat berliński. 1878 r. ............. 223
343
6. Traktat przymierza Niemiec i Austro-Węgier. 1879 r. ..... 227
7. Założenia niemieckiej polityki zagranicznej. 1887 T. ...... 229
8. Sojusz francusko-rosyjski. 1891-1892 r. ......... 232
9. Porozumienie francusko-angielskie. 1904 r. ........ 235
10. Porozumienie angielsko-orosyjakie. 1907 r. ......... 238
11. Anglia wobec 'niemieckich zbrojeń morskich. 1912 r. ...... 244
12. Ekspansja USA w oświetleniu pamiętników Theodore'a Roosevelta.
1913 r. ................... 247
13. Układ londyński. 1915 r. .............. 252 j
14. 14 punktów prezydenta Wilsona. 1918 r. .......... 255!
II. POLITYKA WEWNĘTRZNA. STOSUNKI SPOŁECZNE ..... 259
/ • .'
15. Uchwała paryskiej sekcji I Międzynarodówki. 1871 r. •. . . . . 259
16. Konstytucja Cesarstwa Niemieckiego. 1871 r. ........ 261 j
17. Program-deklaracja Komuny Paryskiej. 1871 r. ....... 264
18. Konstytucja francuska. 1875 r. ............ 266
19. Konstytucja osmańska. 1876 r. . . . . . . . . . . . 270
20. Konstytucja japońska. 1889 r. ............ 272
21. Encyklika Leona XIII "Rerum Novarum". 1891 r. ...... 276
22. Program erfurcki Socjaldemokratycznej Partii Robotniczej Niemiec
1801 r. ................... 279
23. "Oskarżam!" Emila Zoli. 1898 r. ............ 282
24. Niemiecki program zbrojeń morskich. 1900 r. . . ... • . . • 285
25. Program Action Frangaise. 1908 r. ........... 287
26. "Parliament Act". 1911 r. ............. 290 j
27. Program młodoturecki. 1911 r. ............ 292
28. Tezy kwietniowe Lenina. 1917 r. ........... 293
III. NURTY IDEOWE I POLITYCZNE ........... 297
29. Cavour o ustawie Siccardiego. 1850 r. .......... 297
30. Statut I Międzynarodówki opracowany przez K. Marksa. 1864 r. . . 300
31. Marksistowska ocena Komuny Paryskiej. 1871 r. ....... 303
32. Deklaracja anarchistyczna. 1883 r. ........... 307
33. Teoria nauk społecznych Wilhelma Diltheya. 1883 r. ..... 309
34. Ewangelia bogactwa Andrewa Carnegie'a. 1889 r. ....... 310
35. Tołstoj o ówczesnym ustroju. 1893 r. .......... 312
36. Narodowy ruch arabski - program Ligi Ojczyzny Arabskiej. 1905 r. . 314
37. Krytyka liberalizmu. 1908 r. ............ 316
38. Pesymizm Miguela de Unamuno. 1913 r. ......... 319
39. Manifest z Kienthal. 1916 r. ...,......,• 321
40. Apel Rabindranatha Tagore do Japonii. 1916 r. ....... 323
41. Imperializm, ostatnie stadium kapitalizmu. 1916 r. . . . . . • 326
42. Katastrofizm Spenglera. 1918 r. ........... 328
43. Leninowska dialektyka historii. 1919 r. ......... 336