Dane szczegółowe książki
Zobowiązania - część ogólna / Radwański, Zbigniew (1924-2012)
Autorzy
Tytuł
Zobowiązania - część ogólna
Serie wydawnicze
Wydawnictwo
Warszawa: C. H. Beck, 2001
Numer wydania
3 wyd. zm. i zaktual.
ISBN
8371103409
Hasła przedmiotowe
Spis treści
pokaż spis treści
4. Konstytutywne orzeczenia sądów ............................................. 27
5. Inne zdarzenia ............................................................................ 28
§ 3. Ochrona wierzyciela w razie niewypłacalności dłużnika ................. 28
I. Uwagi ogólne .................................................................................. 29
II. Przestanki ochrony ......................................................................... 29
1. Chroniona wierzytelność ........................................................... 29
2. Czynność prawna dłużnika ....................................................... 30
3. Pokrzywdzenie wierzyciela ....................................................... 31
4. Korzyść osoby trzeciej .............................................................. 33
Zaskarżenie czynności i jego skutki ............................................. 34
1. Zaskarżenie czynności ............................................................... 34
2. Orzeczenie względnej bezskuteczności .................................... 35
Zbliżone instytucje ......................................................................... 38
X
Nb. 69 71 73
73
74
75
77
79
81
83
83
87
91
III.
IV.
Rozdział II. Świadczenie .................................................................................... 39 92
39 92
39 92
39 92
40 94
40 95
40 95
41 96
42 100
44 108
45 112
46 112
46 112
47 117
48 120
48 120
48 121
49 127
49 128
50 129
50 132
51 134
52 136
53 141
54 143
54 144
54 144
54 145
55 146
56 149
56 149
57 153
58 155
§ 4. Uwagi ogólne ........................................................................................
I. Pojęcie .............................................................................................
1. Przedmiot a treść świadczenia ..................................................
2. Kwalifikacja prawna świadczenia .............................................
II. Uwagi ogólne o treści świadczenia ...............................................
1. Działanie i zaniechanie .............................................................
2. Sposób ustalenia świadczenia ...................................................
3. Świadczenia niemożliwe ...........................................................
4. Świadczenia w zobowiązaniach rezultatu i w zobowiązaniach starannego działania ..................................................................
§ 5. Rodzaje świadczeń I.
Świadczenia w zobowiązaniu przemiennym oraz z upoważnieniem przemiennym .........................................................................
1. Zobowiązanie przemienne .........................................................
2. Upoważnienie przemienne ........................................................
11.
Wielość świadczeń oraz świadczenia uboczne .............................
1. Kilka świadczeń równorzędnych ..............................................
2. Świadczenia uboczne .................................................................
III.
Świadczenia jednorazowe, okresowe i ciągłe ...............................
1. Świadczenia jednorazowe ..........................................................
2. Świadczenia okresowe ...............................................................
3. Świadczenia ciągłe ....................................................................
IV. Świadczenia podzielne i niepodzielne ..........................................
V. Świadczenia oznaczone co do tożsamości i oznaczone co do gatunku
VI. Zwrot nakładów i wydatków .........................................................
6. Świadczenia pieniężne i odsetki .........................................................
I. Pieniądz ...........................................................................................
1. Pojęcie ........................................................................................
2. Funkcje .......................................................................................
3. System pieniężny .......................................................................
II.
Pojęcie i sposób spełnienia świadczenia pieniężnego .................
1. Pojęcie ........................................................................................
2. Walutowość ................................................................................
3. Pieniądz gotówkowy i bezgotówkowy .....................................
Spis treści
Str. Nb.
159
159
160
161
161
163
166
166
167
173
173
174
181
184
184
191
195
197
III. Nominalizm ..................................................................................... 60
1. Pojęcie ........................................................................................ 6°
2. Zobowiązania ze świadczeniem pieniężnym ............................ 61
IV. Waloryzacja. Zagadnienia ogólne ................................................. 62
1. Pojęcie i funkcja ........................................................................ 62
2. Zakres zastosowania .................................................................. 63
V. Waloryzacja umowna ..................................................................... 64
1. Pojęcie ........................................................................................ 64
2. Miernik wartości ........................................................................ 64
VI. Waloryzacja sądowa ....................................................................... 65
1. Pojęcie ........................................................................................ 65
2. Przesłanki ................................................................................... 65
3. Zakres kompetencji sądu ........................................................... 68
VII. Odsetki ............................................................................................ 69
1. Pojęcie i funkcja ........................................................................ 69
2. Źródła obowiązku świadczenia odsetek ................................... 71
3. Wysokość odsetek ..................................................................... 71
4. Zakaz anatocyzmu ..................................................................... 73
5. Terminy płatności ...................................................................... 73 199
6. Przedawnienie ............................................................................ 74 201
§ 7. Naprawienie szkody .......................................................................-••• 74 203
I. Odpowiedzialność odszkodowawcza i jej przesłanki ................... 75 204
II. Zasady i rodzaje odpowiedzialności ............................................. 76 206
1. Zasady odpowiedzialności ......................................................... 76 206
2. Rodzaje odpowiedzialności ....................................................... 78 213
III. Związek przyczynowy .................................................................... 79 218
1. Pojęcie .......................................v............................................... 79 218
2. Cecha normalności .............................................................. - - 80 220
3. Wyjątki ....................................................................................... 82 225
IV. Szkoda ............................................................................................. 83 228
1. Pojęcie ........................................................................................ 83 229
2. Rodzaje szkody majątkowej ...................................................... 85 233
3. Zaliczenie uzyskanych korzyści ............................................... 87 237
4. Ujemny interes umowny ........................................................... 87 238
5. Ciężar dowodu ........................................................................... 88 241
V. Świadczenie zmierzające do naprawienia szkody ........................ 89 243
1. Funkcje odszkod(Wania ............................................................. 89 243
2. Przyczynienie się poszkodowanego .......................................... 90 249
3. Sposób naprawienia szkody ...................................................... 92 259
4. Wysokość odszkodowania ......................................................... 94 262
Rozdział III. Wielość wierzycieli lub dłużników ............................................ 97 271
§ 8. Zobowiązania solidarne ....................................................................... 97 272
I. Solidarność dłużników (bierna) ..................................................... 97 272
1. Pojęcie ........................................................................................ 97 272
2. Źródła ......................................................................................... 98 274
3. Pozycja prawna dłużników wobec wierzyciela ....................... 99 278
4. Roszczenia regresowe ................................................................ '01 284
II. Solidarność wierzycieli (czynna) .................................................. 102 286
Spis treści
XIII
Spis treści
Xli
Str. Nb.
1. Pojęcie i funkcja ........................................................................ 102 286
2. Reżim prawny ............................................................................ 102 289
III. Struktura prawna zobowiązań solidarnych ................................... 103 294
IV. Solidarność niewłaściwa ................................................................ 103 297
§ 9. Zobowiązania niepodzielne i podzielne ............................................ 104 299
I. Zobowiązania niepodzielne ............................................................ 105 299
1. Pojęcie ........................................................................................ 105 299
2. Wielość dłużników .................................................................... 105 300
3. Wielość wierzycieli ................................................................... 105 301
II. Zobowiązania podzielne ................................................................. 106 303
Rozdział IV. Umowy zobowiązaniowe ............................................................. 108 307
307
307
307
310
311
313
316
316
317
322
327
329
332
334
16 336
16 336
16 336
17 340
18 344
§ 10. Uwagi ogólne o umowach zobowiązaniowych ................................... 108
I. Uwagi wstępne ............................................................................... 108
1. Pojęcie ........................................................................................ 108
2. Regulacja prawna ....................................................................... 109
3. Transformacja koncepcji umowy .............................................. 109
4. Umowy adhezyjne ..................................................................
II. Umowy wzajemne .......................................................................
1. Umowy jednostronnie i dwustronnie zobowiązujące ..........
2. Pojęcie umowy wzajemnej ....................................................
3. Zakres zastosowania ..............................................................
4. Konsekwencje ........................................................................
III. Umowy realne ............................................................................
IV. Umowy kauzalne i abstrakcyjne ...............................................
V. Umowy losowe ...........................................................................
§ 11. Treść umów zobowiązaniowych ......................................................
I. Swoboda umów ..........................................................................
1. Pojęcie ....................................................................................
2. Zakres swobody umów ..........................................................
II. Ogólne ograniczenia swobody umów .......................................
1. Uwagi wstępne ........................................................................... 118 344
2. Ustawa ........................................................................................ 119 347
3. Zasady współżycia społecznego ............................................... 120 350
352
356
359
359
362
365
4. Natura zobowiązania ................................................................. 121
III. Niemożliwość świadczenia ............................................................ 122
IV. Wyzysk ........................................................................................... 123
1. Przesłanki ................................................................................... 123
2. Skutki prawne ............................................................................ 123
3. Kwalifikacja prawna .................................................................. 124
12. Zagadnienia szczególne związane z przygotowaniem i zawarciem
umowy
124 366
Wprowadzenie ................................................................................ 124 366
II. Culpa in contrahendo .................................................................... 125 367
III. Umowa przedwstępna .................................................................... 126 370
1. Pojęcie i cel ............................................................................... 126 370
2. Przesłanki ważności ................................................................... 127 373
3. Skutki ......................................................................................... 128 377
4. Przedawnienie .................................................................--.-• 129 383
Str. Nb.
IV. Ograniczenia swobody zawierania umów ..................................... 130 385
1. Uwagi wstępne ........................................................................... 130 385
2. Ograniczenia doboru kontrahenta ............................................. 131 388
3. Obowiązek kontraktowania ....................................................... 131 391
4. Zezwolenia administracyjne ...................................................... 132 395
5. Tryb zawierania umowy ............................................................ 133 396
§ 13. Wzorce umów ...................................................................................... 133 398
I. Uwagi wstępne ............................................................................... 134 398
1. Geneza i funkcja społeczna ...................................................... 134 398
2. Reakcja prawna .......................................................................... 135 401
II. Pojęcie i charakter prawny wzorca umowy ................................. 136 404
1. Wzorzec umowy ........................................................................ 136 404
2. Charakter prawny wzorca ......................................................... 137 407
III. Informacja o wzorcu ...................................................................... 139 411
1. Uwagi wstępne ........................................................................... 139 411
2. Doręczenie wzorca ..................................................................... 139 412
3. Inne sposobu informowania o wzorcu ..................................... 139 413
4. Przejrzystość (transparentność) wzorca .................................... 140 415
IV. Wzorzec a umowa .......................................................................... 141 417
1. Pierwszeństwo umowy .............................................................. 141 417
2. Wydanie wzorca w czasie trwania stosunku prawnego
o charakterze ciągłym ................................................................ 141 419
3. Konflikt wzorców ...................................................................... 142 421
§ 13'. Umowy konsumenckie ....................................................................... 142 422
I. Uwagi ogólne .................................................................................. 142 422
1. Pojęcie ........................................................................................ 142 422
2. Zasady ........................................................................................ 143 423
3. Regulacja prawna .......................*................................................ 144 424
II. Niedozwolone postanowienia umowne ......................................... 144 427
1. Uwagi ogólne ............................................................................. 144 427
2. Zakres stosowania ...................................................................... 145 428
3. Indywidualne uzgodnienie klauzul umownych ........................ 146 431
4. Sprzeczność klauzuli z dobrymi obyczajami ........................... 146 432
5. Katalog klauzul niedozwolonych .............................................. 147 433
6. Skutki uznania klauzuli za niedozwoloną ................................ 148 435
7. Kontrola treści konkretnego stosunku prawnego ..................... 149 436
8. Kontrola abstrakoygna ................................................................ 149 437
III. Umowy zawierane poza lokalem przedsiębiorstwa ...................... 150440a
1. Uwagi ogólne ............................................................................. 150440a
2. Miejsce zawarcia umowy .......................................................... 151 440c
3. Wyłączenia ................................................................................. 151 440d
4. Sposób zawarcia umów poza lokalem przedsiębiorstwa ......... 152440e
5. Odstąpienie od umowy .............................................................. 153440f
IV. Umowa zawierana na odległość .................................................... 154440h
1. Uwagi wstępne ........................................................................... 154440h
2. Zawarcie umowy na odległość ................................................. 155440J
3. Wyłączenia ................................................................................. 155 440k
4. Zgoda konsumenta na posłużenie się określonym środkiem
porozumiewania się na odległość ............................................. 1564401
XV
Spis treści
Spis treści
XIV
Str. Nb. 1564401 157440m 158440s 159440u 159440w
159 441
160 441
160 441
161 449
162 451
162 452
162 452
163 455
164 456
164 457
Rozdział V. Czyny niedozwolone ..................................................................... 166 459
166 459
166 459
167 465
168 466
168 467
169 467
170 472
170 472
171 473
173 480
173 480
174 482
175 485
176 490
177 492
177 494
178 498
178 498
179 500
179 501
179 501
179 501
180 504
182 511
182 513
182 513
183 514
184 518
186 524
5. Obowiązek informacji ...............................................................
6. Treść umowy ..............................................................................
7. Skutki niewykonania umowy przez przedsiębiorcę .................
8. Zapłata kartą płatniczą ..............................................................
9. Odstąpienie od umowy przez konsumenta ...............................
14. Umowy odnoszące się do osób trzecich ............................................
I. Umowa o świadczenie na rzecz osoby trzeciej ............................
1. Pojęcie ........................................................................................
2. Skutki .........................................................................................
3. Zastosowanie ..............................................................................
II. Umowa o świadczenie przez osobę trzecią ..................................
1. Pojęcie ........................................................................................
2. Odpowiedzialność gwaranta ......................................................
3. Zastosowanie ..............................................................................
III. Umowa o zwolnienie dłużnika przez osobę trzecią od obowiązku świadczenia .....................................................................................
§ 15. Uwagi wprowadzające ....................
I. Pojęcie ........................................
II. Systematyka ...............................
III. Funkcja .......................................
ij 16. Odpowiedzialność za własne czyny l
Uwagi ogólne
II. Bezprawność ...................................................................................
1. Pojęcie ........................................................................................
2. Wyłączenia .................................................................................
III. Wina ................................................................................................
1. Pojęcie ........................................................................................
2. Kwalifikacje psychiczne ............................................................
3. Rodzaje i mierniki winy ...........................................................
IV. Współsprawstwo i współodpowiedzialność ..................................
1. Podżeganie i pomocnictwo .......................................................
2. Skorzystanie ze szkody .............................................................
V. Ciężar dowodu ................................................................................
1. Reguła ogólna ............................................................................
2. Wina anonimowa .......................................................................
17. Odpowiedzialność za cudze czyny ......................................................
I. Odpowiedzialność osób zobowiązanych do nadzoru ..................
1. Uwagi wprowadzające ..............................................................
2. Odpowiedzialność sprawującego nadzór .................................
3. Odpowiedzialność sprawcy ......................................................
II. Odpowiedzialność osób powierzających wykonanie czynności innej osobie .......................................................................................
1. Uwagi wstępne ..........................................................................
2. Odpowiedzialność samodzielnego wykonawcy ......................
3. Odpowiedzialność podwładnego ..............................................
5 18. Odpowiedzialność Skarbu Państwa i samorządu terytorialnego za funkcjonariuszy ...................................................................................
Str. Nb.
I. Uwagi wprowadzające ................................................................... 186 524
II. Podmiotowy zakres odpowiedzialności ......................................... 187 525
1. Odpowiedzialność Skarbu Państwa .......................................... 187 525
2. Odpowiedzialność państwowych osób prawnych .................... 187 526
3. Odpowiedzialność jednostek samorządu terytorialnego .......... 188 527
III. Ogólne przesłanki odpowiedzialności ........................................... 189 529
1. Zakres działania ......................................................................... 189 530
2. Wina ........................................................................................... 190 531
IV. Modyfikacje ogólnych przesłanek ................................................. 192 536
1. Zasada słuszności ....................................................................... 192 537
2. Wydanie orzeczenia lub zarządzenia ........................................ 193 538
V. Wyłączenia ...................................................................................... 194 540
§ 19. Odpowiedzialność za zwierzęta i rzeczy ........................................... 194 541
I. Odpowiedzialność za zwierzęta ..................................................... 195 542
1. Podmiot i przesłanki .................................................................. 195 542
2. Zasady odpowiedzialności ......................................................... 196 544
3. Samopomoc ................................................................................ 196 546
II. Odpowiedzialność za wyrzucenie, spadnięcie lub wylanie przedmiotu 197 548
1. Podmiot i przesłanki .................................................................. 197 548
2. Zasada odpowiedzialności ......................................................... 197 550
III. Odpowiedzialność za zawalenie się budowli lub oderwanie się jej
części .........................................................................................'..... 198 552
1. Podmiot i przesłanki .................................................................. 198 552
2. Zasada odpowiedzialności ......................................................... 198 554
§ 20. Odpowiedzialność związana z użyciem sil przyrody ....................... 200 559
I. Osoby ponoszące odpowiedzialność na zasadzie ryzyka ............ 200 559
1. Uwagi wstępne ..........................v............................................... 200 559
2. Prowadzący przedsiębiorstwo ................................................... 201 560
3. Posiadacz mechanicznego środka komunikacji ........................ 201 563
II. Przesłanki odpowiedzialności ........................................................ 203 566
1. Prowadzącego przedsiębiorstwo ............................................... 203 566
2. Posiadacza mechanicznego środka komunikacji ...................... 203 567
3. Uchylenie zasady ryzyka .......................................................... 204 568
III. Okoliczności egzoneracyjne ........................................................... 205 573
1. Uwagi wstępne ........................................................................... 205 573
2. Sita wyższa ................................................................................ 205 574
3. Wina poszkodowflhego .............................................................. 205 575
4. Wina osoby trzeciej ................................................................... 206 577
IV. Poszkodowany ................................................................................ 207 579
1. Reguła ogólna ............................................................................ 207 579
2. Regulacja szczególna ................................................................. 207 582
3. Ubezpieczenia komunikacyjne .................................................. 208 585
§ 21. Zapobieganie szkodzie ........................................................................ 208 587
I. Obowiązek zapobieżenia szkodzie ................................................ 209 587
1. Uwagi wstępne ........................................................................... 209 587
2. Przesłanki ................................................................................... 209 588
3. Roszczenia .................................................................................. 209 590
II. Odpowiedzialność za szkody poniesione w cudzym i we wspólnym
interesie ........................................................................................... 210 591
XVI
XVII
Spis treści
Spis treści
Str. Nb. 238 658
238 660
239 661
239 662
239 663
240 664
240 664
240 664
241 667
241 668
241 669
242 670
243 672
243 673
243 674
244 675
244 675
245 677
245 679
246 680
III. Nienależne świadczenie .................
1. Brak zobowiązania .....................
2. Odpadnięcie podstawy prawnej
3. Nieosiągnięcie celu świadczenia
4. Nieważność czynności prawnej § 25. Roszczenie o wydanie wzbogacenia ..
I.
III.
Rozdział VII. Wykonanie zobowiązań i skutki ich niewykonania .............. 248 684
684
684
688
688
692
694
698
701
702
703
703
705
708
708
709
711
716
§ 26. Wykonanie zobowiązań ...................................................................... 248
I. Zasady ogólne ................................................................................. 248
II. Zmiana stosunków (clausula rebus sic stantibus) ....................... 250
1. Wprowadzenie ........................................................................... 250
2. Zakres zastosowania .................................................................. 252
3. Przesłanki ................................................................................... 252
4. Decyzje sądu .............................................................................. 253
5. Zbieg przepisów ......................................................................... 255
6. Umowne klauzule adaptacyjne ................................................. 255
III. Podmioty wykonania zobowiązania .............................................. 256
1. Osoby wykonujące ..................................................................... 256
2. Osoby przyjmujące .................................................................... 256
IV. Przedmiot wykonania zobowiązania ............................................. 257
1. Rzeczy oznaczonff co do gatunku ............................................. 257
2. Część świadczenia ..................................................................... 257
3. Kilka świadczeń ......................................................................... 258
V. Miejsce spełnienia świadczenia ..................................................... 259
VI. Termin spełnienia świadczenia ...................................................... 260 720
1. Oznaczenie ................................................................................. 260 720
2. Wymagalność ............................................................................. 261 724
VII. Wykonanie świadczeń wzajemnych .............................................. 261 725
1. Jednoczesność świadczeń .......................................................... 261
2. Świadczenie wcześniejsze ......................................................... 262
VIII. Dowody spełnienia świadczenia .................................................... 263
725
727
731
736
736
§ 27. Skutki niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania .. 264 1. Ogólne reguły określające odpowiedzialność dłużnika ............... 265
Str. Nb.
§ 22. Reguły szczególne odnoszące się do naprawiania szkód z czynów
niedozwolonych ................................................................................... 210 594
I. Miarkowanie odszkodowania ......................................................... 211 594
II. Współodpowiedzialność kilku osób .............................................. 212 598
1. Uwagi wstępne ........................................................................... 212 598
2. Przesłanki współodpowiedzialności .......................................... 212 599
3. Roszczenia regresowe ................................................................ 213 603
III. Szkoda na osobie ............................................................................ 214 606
1. Uwagi wstępne ........................................................................... 214 606
2. Majątkowa szkoda na osobie .................................................... 215 610
IV. Krzywda .......................................................................................... 220 630
1. Uwagi ogólne ............................................................................. 220 630
2. Ogólne roszczenie o zadośćuczynienie pieniężne ................... 221 .631
3. Regulacje szczególne ................................................................. 224 636
4. Dziedziczenie i zbywanie roszczeń .......................................... 225 639
§ 23. Przedawnienie roszczeń z czynów niedozwolonych ......................... 226 641
I. Uwagi ogólne .................................................................................. 226 641
II. Szczególny reżim przedawnienia .................................................. 226 642
§ 23'. Odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną przez przedmiot niebezpieczny 228 647a
I. Uwagi ogólne .................................................................................. 228 647a
1. Rozwój szczególnej regulacji prawnej ..................................... 228 647a
2. Usytuowanie przepisów ............................................................. 229 647b
3. Relacje do innych uregulowań ................................................. 229 647c
II. Produkt niebezpieczny ................................................................... 229 647d
1. Uwagi wstępne ........................................................................... 229 647d
2. Produkt ....................................................................................... 230 647e
3. Produkt niebezpieczny ............................................................... 230 647f
III. Podmioty ......................................................................................... 231 647g
1. Podmiot odpowiedzialny ........................................................... 231 647g
2. Podmiot uprawniony .................................................................. 232 647h
IV. Przesłanki odpowiedzialności i przedawnienie roszczeń ............. 232 647i
1. Zasada odpowiedzialności ......................................................... 232 647i
2. Szkoda ........................................................................................ 233 647j
3. Przedawnienie roszczenia odszkodowawczego ........................ 233 647m
4. Zbieg odpowiedzialności ........................................................... 234 647n
V. Semiimperatywny charakter norm ochronnych ............................ 234 647o
1. Zakres wyłączania odpowiedzialności ...................................... 234 647o
2. Zakres wyboru prawa obcego ................................................... 234 647p
Rozdział VI. Bezpodstawne wzbogacenie ....................................................... 235 648
24. Istotne cechy i przesłanki ................................................................... 235
648
Uwagi ogólne .................................................................................. 235
1. Pojęcie i funkcja bezpodstawnego wzbogacenia ..................... 235
2. Regulacja nienależnego świadczenia ........................................ 235
Przesłanki ........................................................................................ 236
1. Wzbogacenie .............................................................................. 236
2. Zubożenie ................................................................................... 236 653
3. Związek między wzbogaceniem a zubożeniem ....................... 237 654
4. Bezpodstawność wzbogacenia .................................................. 237 657
648
648
650
651
652
Zasady ogólne
1. Przedmiot ...................................................................................
2. Podmioty zobowiązane ..............................................................
3. Przedawnienie ............................................................................
Wzbogacenie nie podlegające zwrotowi .......................................
1. Świadomość braku zobowiązania .............................................
2. Zgodność świadczenia z zasadami współżycia społecznego ..
3. Zadośćuczynienie przedawnionemu roszczeniu oraz roszczeniu z gier i zakładów .......................................................................
4. Spełnienie niewymagalnego świadczenia .................................
Przepadek świadczenia ...................................................................
1. Uwagi wstępne ...........................................................................
2. Czyn zabroniony ........................................................................
3. Cel niegodziwy ..........................................................................
4. Skutki .........................................................................................
XVIII
XIX
Spis treści
Spis treści
Str. Nb.
1. Wprowadzenie ............................................................................ 265 736
2. Odpowiedzialność odszkodowawcza ........................................ 266 738
3. Wina ........................................................................................... 267 743
4. Odpowiedzialność za inne osoby ............................................. 269 754
5. Ciężar dowodu ........................................................................... 271 759
II. Niemożliwość świadczenia ............................................................ 272 763
1. Wprowadzenie ............................................................................ 272 763
2. Niemożliwość nie objęta odpowiedzialnością ......................... 273 764
3. Niemożliwość objęta odpowiedzialnością ................................ 274 769
III. Opóźnienie i zwloką dłużnika ....................................................... 276 774
1. Wprowadzenie ............................................................................ 276 774
2. Następstwa opóźnienia .............................................................. 276 778
3. Następstwa zwłoki ..................................................................... 276 779
4. Następstwa zwłoki w umowach wzajemnych .......................... 278 787
IV. Prawo zatrzymania ......................................................................... 280 794
V. Zwloką wierzyciela ........................................................................ 281 795
1. Wprowadzenie ............................................................................ 281 795
2. Przestanki ................................................................................... 281 797
3. Skutki ......................................................................................... 282 799
§ 28. Dodatkowe zastrzeżenia umowne ....................................................... 283 804
I. Uwagi wstępne ............................................................................... 283 804
II. Zadatek ............................................................................................ 283 805
1. Pojęcie ........................................................................................ 283 805
2. Skutki ......................................................................................... 284 807
III. Umowne prawo odstąpienia ........................................................... 285 810
1. Pojęcie ........................................................................................ 285 810
2. Skutki ............................................................:............................ 286 813
IV. Odstępne ......................................................................................... 286 815
V. Kara umowna ................................................................................. 286 818
1. Pojęcie i funkcja ........................................................................ 286 818
2. Ochrona dłużnika ....................................................................... 287 821
3. Kara ustawowa ........................................................................... 288 825
Rozdział VIII. Wygaśnięcie zobowiązania ...................................................... 289 827
§ 29. Wygaśnięcie zobowiązania związane z zaspokojeniem wierzyciela 289 827
I. Uwagi wstępne ............................................................................... 289 827
II. Świadczenie w miejsce wykonania ............................................... 289 828
III. Odnowienie ..................................................................................... 290 830
1. Pojęcie ........................................................................................ 290 830
2. Związek nowego z dawnym zobowiązaniem ........................... 291 832
3. Skutki ......................................................................................... 291 834
IV. Potrącenie ........................................................................................ 292 835
1. Pojęcie ........................................................................................ 292 835
2. Przesłanki ................................................................................... 292 836
3. Skutki ......................................................................................... 294 841
4. Wyłączenia ................................................................................. 294 844
5. Potrącenie umowne .................................................................... 295 845
V. Złożenie do depozytu sądowego ................................................... 296 847
1. Tryb ............................................................................................ 296 847
Str. Nb.
2. Skutki ......................................................................................... 296 848
§ 30. Wygaśnięcie zobowiązania bez zaspokojenia wierzyciela ............... 298 855
I. Uwagi ogólne .................................................................................. 298 855
II. Zwolnienie z długu ........................................................................ 299 856
III. Rozwiązanie umowy ...................................................................... 299 858
Rozdział IX. Zmiana wierzyciela lub dłużnika .............................................. 302 860
§ 31. Uwagi wstępne .................................................................................... 302 860
§ 32. Zmiana wierzyciela ............................................................................ 303 863
I. Przelew wierzytelności ................................................................... 303 863
1. Pojęcie ........................................................................................ 303 863
2. Dopuszczalność .......................................................................... 305 868
3. Skutek wobec wierzyciela ......................................................... 306 875
4. Skutek wobec dłużnika .............................................................. 307 879
II. Wstąpienie osoby trzeciej w prawa zaspokojonego wierzyciela . 309 882
1. Przestanki i skutki .......................................................'............. 309 882
2. Obowiązek przyjęcia świadczenia ............................................ 310 891
3. Ochrona dłużnika ....................................................................... 310 892
§33. Zmiana dłużnika .................................................................................. 311 893
I. Przejęcie długu ............................................................................... 311 893
1. Pojęcie ........................................................................................ 311 893
2. Forma ......................................................................................... 312 897
3. Zgoda na przejęcie długu .......................................................... 313 901
4. Prawa uboczne ........................................................................... 314 905
5. Zarzuty przysługujące przejemcy ............................................. 314 906
II. Kumulatywne przystąpienie do długu ........................................... 315 911
1. Reguły ogólne .........................*................................................. 315 911
2. Ustawowe przystąpienie ............................................................ 315 912
Rozdział X. Zbieg roszczeń ............................................................................... 317 917
§34. Uregulowanie prawne zbiegu roszczeń .............................................. 317 917
I. Uwagi ogólne .................................................................................. 317 917
II. Rozwiązania szczególne ................................................................. 318 921
1. Bezpodstawne wzbogacenie ...................................................... 318 921
2. Delikty ........................................................................................ 319 924
3. Szkoda wyrządzWia przez produkt niebezpieczny .................. 320 925
Indeks rzeczowy .................................................................................................. 321
5. Inne zdarzenia ............................................................................ 28
§ 3. Ochrona wierzyciela w razie niewypłacalności dłużnika ................. 28
I. Uwagi ogólne .................................................................................. 29
II. Przestanki ochrony ......................................................................... 29
1. Chroniona wierzytelność ........................................................... 29
2. Czynność prawna dłużnika ....................................................... 30
3. Pokrzywdzenie wierzyciela ....................................................... 31
4. Korzyść osoby trzeciej .............................................................. 33
Zaskarżenie czynności i jego skutki ............................................. 34
1. Zaskarżenie czynności ............................................................... 34
2. Orzeczenie względnej bezskuteczności .................................... 35
Zbliżone instytucje ......................................................................... 38
X
Nb. 69 71 73
73
74
75
77
79
81
83
83
87
91
III.
IV.
Rozdział II. Świadczenie .................................................................................... 39 92
39 92
39 92
39 92
40 94
40 95
40 95
41 96
42 100
44 108
45 112
46 112
46 112
47 117
48 120
48 120
48 121
49 127
49 128
50 129
50 132
51 134
52 136
53 141
54 143
54 144
54 144
54 145
55 146
56 149
56 149
57 153
58 155
§ 4. Uwagi ogólne ........................................................................................
I. Pojęcie .............................................................................................
1. Przedmiot a treść świadczenia ..................................................
2. Kwalifikacja prawna świadczenia .............................................
II. Uwagi ogólne o treści świadczenia ...............................................
1. Działanie i zaniechanie .............................................................
2. Sposób ustalenia świadczenia ...................................................
3. Świadczenia niemożliwe ...........................................................
4. Świadczenia w zobowiązaniach rezultatu i w zobowiązaniach starannego działania ..................................................................
§ 5. Rodzaje świadczeń I.
Świadczenia w zobowiązaniu przemiennym oraz z upoważnieniem przemiennym .........................................................................
1. Zobowiązanie przemienne .........................................................
2. Upoważnienie przemienne ........................................................
11.
Wielość świadczeń oraz świadczenia uboczne .............................
1. Kilka świadczeń równorzędnych ..............................................
2. Świadczenia uboczne .................................................................
III.
Świadczenia jednorazowe, okresowe i ciągłe ...............................
1. Świadczenia jednorazowe ..........................................................
2. Świadczenia okresowe ...............................................................
3. Świadczenia ciągłe ....................................................................
IV. Świadczenia podzielne i niepodzielne ..........................................
V. Świadczenia oznaczone co do tożsamości i oznaczone co do gatunku
VI. Zwrot nakładów i wydatków .........................................................
6. Świadczenia pieniężne i odsetki .........................................................
I. Pieniądz ...........................................................................................
1. Pojęcie ........................................................................................
2. Funkcje .......................................................................................
3. System pieniężny .......................................................................
II.
Pojęcie i sposób spełnienia świadczenia pieniężnego .................
1. Pojęcie ........................................................................................
2. Walutowość ................................................................................
3. Pieniądz gotówkowy i bezgotówkowy .....................................
Spis treści
Str. Nb.
159
159
160
161
161
163
166
166
167
173
173
174
181
184
184
191
195
197
III. Nominalizm ..................................................................................... 60
1. Pojęcie ........................................................................................ 6°
2. Zobowiązania ze świadczeniem pieniężnym ............................ 61
IV. Waloryzacja. Zagadnienia ogólne ................................................. 62
1. Pojęcie i funkcja ........................................................................ 62
2. Zakres zastosowania .................................................................. 63
V. Waloryzacja umowna ..................................................................... 64
1. Pojęcie ........................................................................................ 64
2. Miernik wartości ........................................................................ 64
VI. Waloryzacja sądowa ....................................................................... 65
1. Pojęcie ........................................................................................ 65
2. Przesłanki ................................................................................... 65
3. Zakres kompetencji sądu ........................................................... 68
VII. Odsetki ............................................................................................ 69
1. Pojęcie i funkcja ........................................................................ 69
2. Źródła obowiązku świadczenia odsetek ................................... 71
3. Wysokość odsetek ..................................................................... 71
4. Zakaz anatocyzmu ..................................................................... 73
5. Terminy płatności ...................................................................... 73 199
6. Przedawnienie ............................................................................ 74 201
§ 7. Naprawienie szkody .......................................................................-••• 74 203
I. Odpowiedzialność odszkodowawcza i jej przesłanki ................... 75 204
II. Zasady i rodzaje odpowiedzialności ............................................. 76 206
1. Zasady odpowiedzialności ......................................................... 76 206
2. Rodzaje odpowiedzialności ....................................................... 78 213
III. Związek przyczynowy .................................................................... 79 218
1. Pojęcie .......................................v............................................... 79 218
2. Cecha normalności .............................................................. - - 80 220
3. Wyjątki ....................................................................................... 82 225
IV. Szkoda ............................................................................................. 83 228
1. Pojęcie ........................................................................................ 83 229
2. Rodzaje szkody majątkowej ...................................................... 85 233
3. Zaliczenie uzyskanych korzyści ............................................... 87 237
4. Ujemny interes umowny ........................................................... 87 238
5. Ciężar dowodu ........................................................................... 88 241
V. Świadczenie zmierzające do naprawienia szkody ........................ 89 243
1. Funkcje odszkod(Wania ............................................................. 89 243
2. Przyczynienie się poszkodowanego .......................................... 90 249
3. Sposób naprawienia szkody ...................................................... 92 259
4. Wysokość odszkodowania ......................................................... 94 262
Rozdział III. Wielość wierzycieli lub dłużników ............................................ 97 271
§ 8. Zobowiązania solidarne ....................................................................... 97 272
I. Solidarność dłużników (bierna) ..................................................... 97 272
1. Pojęcie ........................................................................................ 97 272
2. Źródła ......................................................................................... 98 274
3. Pozycja prawna dłużników wobec wierzyciela ....................... 99 278
4. Roszczenia regresowe ................................................................ '01 284
II. Solidarność wierzycieli (czynna) .................................................. 102 286
Spis treści
XIII
Spis treści
Xli
Str. Nb.
1. Pojęcie i funkcja ........................................................................ 102 286
2. Reżim prawny ............................................................................ 102 289
III. Struktura prawna zobowiązań solidarnych ................................... 103 294
IV. Solidarność niewłaściwa ................................................................ 103 297
§ 9. Zobowiązania niepodzielne i podzielne ............................................ 104 299
I. Zobowiązania niepodzielne ............................................................ 105 299
1. Pojęcie ........................................................................................ 105 299
2. Wielość dłużników .................................................................... 105 300
3. Wielość wierzycieli ................................................................... 105 301
II. Zobowiązania podzielne ................................................................. 106 303
Rozdział IV. Umowy zobowiązaniowe ............................................................. 108 307
307
307
307
310
311
313
316
316
317
322
327
329
332
334
16 336
16 336
16 336
17 340
18 344
§ 10. Uwagi ogólne o umowach zobowiązaniowych ................................... 108
I. Uwagi wstępne ............................................................................... 108
1. Pojęcie ........................................................................................ 108
2. Regulacja prawna ....................................................................... 109
3. Transformacja koncepcji umowy .............................................. 109
4. Umowy adhezyjne ..................................................................
II. Umowy wzajemne .......................................................................
1. Umowy jednostronnie i dwustronnie zobowiązujące ..........
2. Pojęcie umowy wzajemnej ....................................................
3. Zakres zastosowania ..............................................................
4. Konsekwencje ........................................................................
III. Umowy realne ............................................................................
IV. Umowy kauzalne i abstrakcyjne ...............................................
V. Umowy losowe ...........................................................................
§ 11. Treść umów zobowiązaniowych ......................................................
I. Swoboda umów ..........................................................................
1. Pojęcie ....................................................................................
2. Zakres swobody umów ..........................................................
II. Ogólne ograniczenia swobody umów .......................................
1. Uwagi wstępne ........................................................................... 118 344
2. Ustawa ........................................................................................ 119 347
3. Zasady współżycia społecznego ............................................... 120 350
352
356
359
359
362
365
4. Natura zobowiązania ................................................................. 121
III. Niemożliwość świadczenia ............................................................ 122
IV. Wyzysk ........................................................................................... 123
1. Przesłanki ................................................................................... 123
2. Skutki prawne ............................................................................ 123
3. Kwalifikacja prawna .................................................................. 124
12. Zagadnienia szczególne związane z przygotowaniem i zawarciem
umowy
124 366
Wprowadzenie ................................................................................ 124 366
II. Culpa in contrahendo .................................................................... 125 367
III. Umowa przedwstępna .................................................................... 126 370
1. Pojęcie i cel ............................................................................... 126 370
2. Przesłanki ważności ................................................................... 127 373
3. Skutki ......................................................................................... 128 377
4. Przedawnienie .................................................................--.-• 129 383
Str. Nb.
IV. Ograniczenia swobody zawierania umów ..................................... 130 385
1. Uwagi wstępne ........................................................................... 130 385
2. Ograniczenia doboru kontrahenta ............................................. 131 388
3. Obowiązek kontraktowania ....................................................... 131 391
4. Zezwolenia administracyjne ...................................................... 132 395
5. Tryb zawierania umowy ............................................................ 133 396
§ 13. Wzorce umów ...................................................................................... 133 398
I. Uwagi wstępne ............................................................................... 134 398
1. Geneza i funkcja społeczna ...................................................... 134 398
2. Reakcja prawna .......................................................................... 135 401
II. Pojęcie i charakter prawny wzorca umowy ................................. 136 404
1. Wzorzec umowy ........................................................................ 136 404
2. Charakter prawny wzorca ......................................................... 137 407
III. Informacja o wzorcu ...................................................................... 139 411
1. Uwagi wstępne ........................................................................... 139 411
2. Doręczenie wzorca ..................................................................... 139 412
3. Inne sposobu informowania o wzorcu ..................................... 139 413
4. Przejrzystość (transparentność) wzorca .................................... 140 415
IV. Wzorzec a umowa .......................................................................... 141 417
1. Pierwszeństwo umowy .............................................................. 141 417
2. Wydanie wzorca w czasie trwania stosunku prawnego
o charakterze ciągłym ................................................................ 141 419
3. Konflikt wzorców ...................................................................... 142 421
§ 13'. Umowy konsumenckie ....................................................................... 142 422
I. Uwagi ogólne .................................................................................. 142 422
1. Pojęcie ........................................................................................ 142 422
2. Zasady ........................................................................................ 143 423
3. Regulacja prawna .......................*................................................ 144 424
II. Niedozwolone postanowienia umowne ......................................... 144 427
1. Uwagi ogólne ............................................................................. 144 427
2. Zakres stosowania ...................................................................... 145 428
3. Indywidualne uzgodnienie klauzul umownych ........................ 146 431
4. Sprzeczność klauzuli z dobrymi obyczajami ........................... 146 432
5. Katalog klauzul niedozwolonych .............................................. 147 433
6. Skutki uznania klauzuli za niedozwoloną ................................ 148 435
7. Kontrola treści konkretnego stosunku prawnego ..................... 149 436
8. Kontrola abstrakoygna ................................................................ 149 437
III. Umowy zawierane poza lokalem przedsiębiorstwa ...................... 150440a
1. Uwagi ogólne ............................................................................. 150440a
2. Miejsce zawarcia umowy .......................................................... 151 440c
3. Wyłączenia ................................................................................. 151 440d
4. Sposób zawarcia umów poza lokalem przedsiębiorstwa ......... 152440e
5. Odstąpienie od umowy .............................................................. 153440f
IV. Umowa zawierana na odległość .................................................... 154440h
1. Uwagi wstępne ........................................................................... 154440h
2. Zawarcie umowy na odległość ................................................. 155440J
3. Wyłączenia ................................................................................. 155 440k
4. Zgoda konsumenta na posłużenie się określonym środkiem
porozumiewania się na odległość ............................................. 1564401
XV
Spis treści
Spis treści
XIV
Str. Nb. 1564401 157440m 158440s 159440u 159440w
159 441
160 441
160 441
161 449
162 451
162 452
162 452
163 455
164 456
164 457
Rozdział V. Czyny niedozwolone ..................................................................... 166 459
166 459
166 459
167 465
168 466
168 467
169 467
170 472
170 472
171 473
173 480
173 480
174 482
175 485
176 490
177 492
177 494
178 498
178 498
179 500
179 501
179 501
179 501
180 504
182 511
182 513
182 513
183 514
184 518
186 524
5. Obowiązek informacji ...............................................................
6. Treść umowy ..............................................................................
7. Skutki niewykonania umowy przez przedsiębiorcę .................
8. Zapłata kartą płatniczą ..............................................................
9. Odstąpienie od umowy przez konsumenta ...............................
14. Umowy odnoszące się do osób trzecich ............................................
I. Umowa o świadczenie na rzecz osoby trzeciej ............................
1. Pojęcie ........................................................................................
2. Skutki .........................................................................................
3. Zastosowanie ..............................................................................
II. Umowa o świadczenie przez osobę trzecią ..................................
1. Pojęcie ........................................................................................
2. Odpowiedzialność gwaranta ......................................................
3. Zastosowanie ..............................................................................
III. Umowa o zwolnienie dłużnika przez osobę trzecią od obowiązku świadczenia .....................................................................................
§ 15. Uwagi wprowadzające ....................
I. Pojęcie ........................................
II. Systematyka ...............................
III. Funkcja .......................................
ij 16. Odpowiedzialność za własne czyny l
Uwagi ogólne
II. Bezprawność ...................................................................................
1. Pojęcie ........................................................................................
2. Wyłączenia .................................................................................
III. Wina ................................................................................................
1. Pojęcie ........................................................................................
2. Kwalifikacje psychiczne ............................................................
3. Rodzaje i mierniki winy ...........................................................
IV. Współsprawstwo i współodpowiedzialność ..................................
1. Podżeganie i pomocnictwo .......................................................
2. Skorzystanie ze szkody .............................................................
V. Ciężar dowodu ................................................................................
1. Reguła ogólna ............................................................................
2. Wina anonimowa .......................................................................
17. Odpowiedzialność za cudze czyny ......................................................
I. Odpowiedzialność osób zobowiązanych do nadzoru ..................
1. Uwagi wprowadzające ..............................................................
2. Odpowiedzialność sprawującego nadzór .................................
3. Odpowiedzialność sprawcy ......................................................
II. Odpowiedzialność osób powierzających wykonanie czynności innej osobie .......................................................................................
1. Uwagi wstępne ..........................................................................
2. Odpowiedzialność samodzielnego wykonawcy ......................
3. Odpowiedzialność podwładnego ..............................................
5 18. Odpowiedzialność Skarbu Państwa i samorządu terytorialnego za funkcjonariuszy ...................................................................................
Str. Nb.
I. Uwagi wprowadzające ................................................................... 186 524
II. Podmiotowy zakres odpowiedzialności ......................................... 187 525
1. Odpowiedzialność Skarbu Państwa .......................................... 187 525
2. Odpowiedzialność państwowych osób prawnych .................... 187 526
3. Odpowiedzialność jednostek samorządu terytorialnego .......... 188 527
III. Ogólne przesłanki odpowiedzialności ........................................... 189 529
1. Zakres działania ......................................................................... 189 530
2. Wina ........................................................................................... 190 531
IV. Modyfikacje ogólnych przesłanek ................................................. 192 536
1. Zasada słuszności ....................................................................... 192 537
2. Wydanie orzeczenia lub zarządzenia ........................................ 193 538
V. Wyłączenia ...................................................................................... 194 540
§ 19. Odpowiedzialność za zwierzęta i rzeczy ........................................... 194 541
I. Odpowiedzialność za zwierzęta ..................................................... 195 542
1. Podmiot i przesłanki .................................................................. 195 542
2. Zasady odpowiedzialności ......................................................... 196 544
3. Samopomoc ................................................................................ 196 546
II. Odpowiedzialność za wyrzucenie, spadnięcie lub wylanie przedmiotu 197 548
1. Podmiot i przesłanki .................................................................. 197 548
2. Zasada odpowiedzialności ......................................................... 197 550
III. Odpowiedzialność za zawalenie się budowli lub oderwanie się jej
części .........................................................................................'..... 198 552
1. Podmiot i przesłanki .................................................................. 198 552
2. Zasada odpowiedzialności ......................................................... 198 554
§ 20. Odpowiedzialność związana z użyciem sil przyrody ....................... 200 559
I. Osoby ponoszące odpowiedzialność na zasadzie ryzyka ............ 200 559
1. Uwagi wstępne ..........................v............................................... 200 559
2. Prowadzący przedsiębiorstwo ................................................... 201 560
3. Posiadacz mechanicznego środka komunikacji ........................ 201 563
II. Przesłanki odpowiedzialności ........................................................ 203 566
1. Prowadzącego przedsiębiorstwo ............................................... 203 566
2. Posiadacza mechanicznego środka komunikacji ...................... 203 567
3. Uchylenie zasady ryzyka .......................................................... 204 568
III. Okoliczności egzoneracyjne ........................................................... 205 573
1. Uwagi wstępne ........................................................................... 205 573
2. Sita wyższa ................................................................................ 205 574
3. Wina poszkodowflhego .............................................................. 205 575
4. Wina osoby trzeciej ................................................................... 206 577
IV. Poszkodowany ................................................................................ 207 579
1. Reguła ogólna ............................................................................ 207 579
2. Regulacja szczególna ................................................................. 207 582
3. Ubezpieczenia komunikacyjne .................................................. 208 585
§ 21. Zapobieganie szkodzie ........................................................................ 208 587
I. Obowiązek zapobieżenia szkodzie ................................................ 209 587
1. Uwagi wstępne ........................................................................... 209 587
2. Przesłanki ................................................................................... 209 588
3. Roszczenia .................................................................................. 209 590
II. Odpowiedzialność za szkody poniesione w cudzym i we wspólnym
interesie ........................................................................................... 210 591
XVI
XVII
Spis treści
Spis treści
Str. Nb. 238 658
238 660
239 661
239 662
239 663
240 664
240 664
240 664
241 667
241 668
241 669
242 670
243 672
243 673
243 674
244 675
244 675
245 677
245 679
246 680
III. Nienależne świadczenie .................
1. Brak zobowiązania .....................
2. Odpadnięcie podstawy prawnej
3. Nieosiągnięcie celu świadczenia
4. Nieważność czynności prawnej § 25. Roszczenie o wydanie wzbogacenia ..
I.
III.
Rozdział VII. Wykonanie zobowiązań i skutki ich niewykonania .............. 248 684
684
684
688
688
692
694
698
701
702
703
703
705
708
708
709
711
716
§ 26. Wykonanie zobowiązań ...................................................................... 248
I. Zasady ogólne ................................................................................. 248
II. Zmiana stosunków (clausula rebus sic stantibus) ....................... 250
1. Wprowadzenie ........................................................................... 250
2. Zakres zastosowania .................................................................. 252
3. Przesłanki ................................................................................... 252
4. Decyzje sądu .............................................................................. 253
5. Zbieg przepisów ......................................................................... 255
6. Umowne klauzule adaptacyjne ................................................. 255
III. Podmioty wykonania zobowiązania .............................................. 256
1. Osoby wykonujące ..................................................................... 256
2. Osoby przyjmujące .................................................................... 256
IV. Przedmiot wykonania zobowiązania ............................................. 257
1. Rzeczy oznaczonff co do gatunku ............................................. 257
2. Część świadczenia ..................................................................... 257
3. Kilka świadczeń ......................................................................... 258
V. Miejsce spełnienia świadczenia ..................................................... 259
VI. Termin spełnienia świadczenia ...................................................... 260 720
1. Oznaczenie ................................................................................. 260 720
2. Wymagalność ............................................................................. 261 724
VII. Wykonanie świadczeń wzajemnych .............................................. 261 725
1. Jednoczesność świadczeń .......................................................... 261
2. Świadczenie wcześniejsze ......................................................... 262
VIII. Dowody spełnienia świadczenia .................................................... 263
725
727
731
736
736
§ 27. Skutki niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania .. 264 1. Ogólne reguły określające odpowiedzialność dłużnika ............... 265
Str. Nb.
§ 22. Reguły szczególne odnoszące się do naprawiania szkód z czynów
niedozwolonych ................................................................................... 210 594
I. Miarkowanie odszkodowania ......................................................... 211 594
II. Współodpowiedzialność kilku osób .............................................. 212 598
1. Uwagi wstępne ........................................................................... 212 598
2. Przesłanki współodpowiedzialności .......................................... 212 599
3. Roszczenia regresowe ................................................................ 213 603
III. Szkoda na osobie ............................................................................ 214 606
1. Uwagi wstępne ........................................................................... 214 606
2. Majątkowa szkoda na osobie .................................................... 215 610
IV. Krzywda .......................................................................................... 220 630
1. Uwagi ogólne ............................................................................. 220 630
2. Ogólne roszczenie o zadośćuczynienie pieniężne ................... 221 .631
3. Regulacje szczególne ................................................................. 224 636
4. Dziedziczenie i zbywanie roszczeń .......................................... 225 639
§ 23. Przedawnienie roszczeń z czynów niedozwolonych ......................... 226 641
I. Uwagi ogólne .................................................................................. 226 641
II. Szczególny reżim przedawnienia .................................................. 226 642
§ 23'. Odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną przez przedmiot niebezpieczny 228 647a
I. Uwagi ogólne .................................................................................. 228 647a
1. Rozwój szczególnej regulacji prawnej ..................................... 228 647a
2. Usytuowanie przepisów ............................................................. 229 647b
3. Relacje do innych uregulowań ................................................. 229 647c
II. Produkt niebezpieczny ................................................................... 229 647d
1. Uwagi wstępne ........................................................................... 229 647d
2. Produkt ....................................................................................... 230 647e
3. Produkt niebezpieczny ............................................................... 230 647f
III. Podmioty ......................................................................................... 231 647g
1. Podmiot odpowiedzialny ........................................................... 231 647g
2. Podmiot uprawniony .................................................................. 232 647h
IV. Przesłanki odpowiedzialności i przedawnienie roszczeń ............. 232 647i
1. Zasada odpowiedzialności ......................................................... 232 647i
2. Szkoda ........................................................................................ 233 647j
3. Przedawnienie roszczenia odszkodowawczego ........................ 233 647m
4. Zbieg odpowiedzialności ........................................................... 234 647n
V. Semiimperatywny charakter norm ochronnych ............................ 234 647o
1. Zakres wyłączania odpowiedzialności ...................................... 234 647o
2. Zakres wyboru prawa obcego ................................................... 234 647p
Rozdział VI. Bezpodstawne wzbogacenie ....................................................... 235 648
24. Istotne cechy i przesłanki ................................................................... 235
648
Uwagi ogólne .................................................................................. 235
1. Pojęcie i funkcja bezpodstawnego wzbogacenia ..................... 235
2. Regulacja nienależnego świadczenia ........................................ 235
Przesłanki ........................................................................................ 236
1. Wzbogacenie .............................................................................. 236
2. Zubożenie ................................................................................... 236 653
3. Związek między wzbogaceniem a zubożeniem ....................... 237 654
4. Bezpodstawność wzbogacenia .................................................. 237 657
648
648
650
651
652
Zasady ogólne
1. Przedmiot ...................................................................................
2. Podmioty zobowiązane ..............................................................
3. Przedawnienie ............................................................................
Wzbogacenie nie podlegające zwrotowi .......................................
1. Świadomość braku zobowiązania .............................................
2. Zgodność świadczenia z zasadami współżycia społecznego ..
3. Zadośćuczynienie przedawnionemu roszczeniu oraz roszczeniu z gier i zakładów .......................................................................
4. Spełnienie niewymagalnego świadczenia .................................
Przepadek świadczenia ...................................................................
1. Uwagi wstępne ...........................................................................
2. Czyn zabroniony ........................................................................
3. Cel niegodziwy ..........................................................................
4. Skutki .........................................................................................
XVIII
XIX
Spis treści
Spis treści
Str. Nb.
1. Wprowadzenie ............................................................................ 265 736
2. Odpowiedzialność odszkodowawcza ........................................ 266 738
3. Wina ........................................................................................... 267 743
4. Odpowiedzialność za inne osoby ............................................. 269 754
5. Ciężar dowodu ........................................................................... 271 759
II. Niemożliwość świadczenia ............................................................ 272 763
1. Wprowadzenie ............................................................................ 272 763
2. Niemożliwość nie objęta odpowiedzialnością ......................... 273 764
3. Niemożliwość objęta odpowiedzialnością ................................ 274 769
III. Opóźnienie i zwloką dłużnika ....................................................... 276 774
1. Wprowadzenie ............................................................................ 276 774
2. Następstwa opóźnienia .............................................................. 276 778
3. Następstwa zwłoki ..................................................................... 276 779
4. Następstwa zwłoki w umowach wzajemnych .......................... 278 787
IV. Prawo zatrzymania ......................................................................... 280 794
V. Zwloką wierzyciela ........................................................................ 281 795
1. Wprowadzenie ............................................................................ 281 795
2. Przestanki ................................................................................... 281 797
3. Skutki ......................................................................................... 282 799
§ 28. Dodatkowe zastrzeżenia umowne ....................................................... 283 804
I. Uwagi wstępne ............................................................................... 283 804
II. Zadatek ............................................................................................ 283 805
1. Pojęcie ........................................................................................ 283 805
2. Skutki ......................................................................................... 284 807
III. Umowne prawo odstąpienia ........................................................... 285 810
1. Pojęcie ........................................................................................ 285 810
2. Skutki ............................................................:............................ 286 813
IV. Odstępne ......................................................................................... 286 815
V. Kara umowna ................................................................................. 286 818
1. Pojęcie i funkcja ........................................................................ 286 818
2. Ochrona dłużnika ....................................................................... 287 821
3. Kara ustawowa ........................................................................... 288 825
Rozdział VIII. Wygaśnięcie zobowiązania ...................................................... 289 827
§ 29. Wygaśnięcie zobowiązania związane z zaspokojeniem wierzyciela 289 827
I. Uwagi wstępne ............................................................................... 289 827
II. Świadczenie w miejsce wykonania ............................................... 289 828
III. Odnowienie ..................................................................................... 290 830
1. Pojęcie ........................................................................................ 290 830
2. Związek nowego z dawnym zobowiązaniem ........................... 291 832
3. Skutki ......................................................................................... 291 834
IV. Potrącenie ........................................................................................ 292 835
1. Pojęcie ........................................................................................ 292 835
2. Przesłanki ................................................................................... 292 836
3. Skutki ......................................................................................... 294 841
4. Wyłączenia ................................................................................. 294 844
5. Potrącenie umowne .................................................................... 295 845
V. Złożenie do depozytu sądowego ................................................... 296 847
1. Tryb ............................................................................................ 296 847
Str. Nb.
2. Skutki ......................................................................................... 296 848
§ 30. Wygaśnięcie zobowiązania bez zaspokojenia wierzyciela ............... 298 855
I. Uwagi ogólne .................................................................................. 298 855
II. Zwolnienie z długu ........................................................................ 299 856
III. Rozwiązanie umowy ...................................................................... 299 858
Rozdział IX. Zmiana wierzyciela lub dłużnika .............................................. 302 860
§ 31. Uwagi wstępne .................................................................................... 302 860
§ 32. Zmiana wierzyciela ............................................................................ 303 863
I. Przelew wierzytelności ................................................................... 303 863
1. Pojęcie ........................................................................................ 303 863
2. Dopuszczalność .......................................................................... 305 868
3. Skutek wobec wierzyciela ......................................................... 306 875
4. Skutek wobec dłużnika .............................................................. 307 879
II. Wstąpienie osoby trzeciej w prawa zaspokojonego wierzyciela . 309 882
1. Przestanki i skutki .......................................................'............. 309 882
2. Obowiązek przyjęcia świadczenia ............................................ 310 891
3. Ochrona dłużnika ....................................................................... 310 892
§33. Zmiana dłużnika .................................................................................. 311 893
I. Przejęcie długu ............................................................................... 311 893
1. Pojęcie ........................................................................................ 311 893
2. Forma ......................................................................................... 312 897
3. Zgoda na przejęcie długu .......................................................... 313 901
4. Prawa uboczne ........................................................................... 314 905
5. Zarzuty przysługujące przejemcy ............................................. 314 906
II. Kumulatywne przystąpienie do długu ........................................... 315 911
1. Reguły ogólne .........................*................................................. 315 911
2. Ustawowe przystąpienie ............................................................ 315 912
Rozdział X. Zbieg roszczeń ............................................................................... 317 917
§34. Uregulowanie prawne zbiegu roszczeń .............................................. 317 917
I. Uwagi ogólne .................................................................................. 317 917
II. Rozwiązania szczególne ................................................................. 318 921
1. Bezpodstawne wzbogacenie ...................................................... 318 921
2. Delikty ........................................................................................ 319 924
3. Szkoda wyrządzWia przez produkt niebezpieczny .................. 320 925
Indeks rzeczowy .................................................................................................. 321