Dane szczegółowe książki
Epistemologia: poznanie, prawda, wiedza, realizm / Woleński, Jan (1940-)
Autorzy
Tytuł
Epistemologia: poznanie, prawda, wiedza, realizm
Wydawnictwo
Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2005
ISBN
8301146478
Hasła przedmiotowe
Spis treści
pokaż spis treści
Przedmowa 9
I. Ogólny wstęp historyczny 13
§1. Nazewnictwo 13
§2. Krótki zarys historii epistemologii 16
II. Zagadnienia metateoretyczne 37
§1. Uwagi wstępne 37
§2. Stosunek poznawczy i jego analiza 40
§3. Kilka zagadnień demarkacyjnych 52
§4. Koncepcje teorii poznania 56
III. Historia pojęcia prawdy (do Kanta) 63
SI. Starożytność 63
§2. Średniowiecze 77
§4. Czasy nowożytne 84
IV. Teorie prawdy w XIX wieku 89
§1. Filozofia niemiecka 89
§2. Filozofia austriacka 94
§3. Filozofia brytyjska 96
1V. Teorie prawdy w XX wieku 100
§1. Pragmatyzm, ewindencjalizm, konsensualizm 100
§2. Frege 102
§3. Fenomenologia (Husserl, Pfander, Ingarden) 108
§4. Russell 113
§5. Moore 115
§6. Wittgenstein 116
§7. Schlick 119
§8. Koherencjonizm (Neurath, Hempel) 121
§9. Carnap 124
§10. Redundancjonizm, deflacjonizm, minimalizm, dyskwotacjonizm 126
§11. Polemika Strawsona z Austinem 132
§12. Prosentencjalna teoria prawdy 133
§13. Identycznościowa teoria prawdy 134
§14. Szkoła lwowsko-warszawska 135
6_Spis treści
VI. Zadania teorii prawdy 142
fi. Wstęp 142
§2. Nośniki prawdy: uwagi ogólne 143
§3. Nośniki prawdy: sądy czy zdania? 148
§4. Czy prawda jest pojęciem epistemologicznym czy ontologicznym? 155
§5. Różne sposoby definiowana prawdy i relacje pomiędzy nimi 158
§6. O pojęciu korespondencji i klasycznej definicji prawdy 160
§7. Definicja prawdy a kryterium prawdy 164
§8. Podziały teorii prawdy 165
§9. Prawda a logika: czy podział na prawdy i fałsze jest rozłączny i zupełny? 168
§10. Absolutyzm i relatywizm w pojmowaniu prawdy 178
$11. Prawda a inne problemy i pojęcia filozoficzne 179
VII. Semantyczna definicja prawdy - ekspozycja 181
$1. Wstęp 181
§2. Wybrane pojęcia semantyczne 183
$3. Tarski o języku 194
§4. Paradoks kłamcy 197
$5. Semantyczna definicja prawdy: ekspozycja nieformalna 207
$6. Semantyczna definicja prawdy: strona formalna 211
VIII. Semantyczna definicja prawdy-dalsze sprawy formalne i inne 232
$1. Kilka twierdzeń metalogicznych 232
$2. Jeszcze o interpretacji zdań 235
$3. Arytmetyka 236
$4. Modele zbudowane na termach 240
$5. Twierdzenia imitacyjne 243
$6. Jeszcze o prawdziwości w modelu 256
$7. Gódel i Tarski o twierdzeniach limitacyjnych i prawdzie 263
IX. Semantyczna definicja prawdy - dyskusja 271
$1. Kilka problemów interpretacyjnych 271
$2. Niektóre zarzuty wobec STP 317
§3. STP a filozoficzne problemy aletejologii 343
X. Analiza wiedzy 355
$1. Wstęp 355
$2. 'S wie, że A' -uwagi ogólne 355
$3. Formalne aspekty zdania 'S wie. że A' 357
§4. Niektóre koncepcje poznania i dalsze uwagi o 'S wie, że A' 360
$5. Klasyczna koncepcja wiedzy 367
§6. Czy ktoś coś kiedykolwiek wiedział? 370
$7. Próba rozwiązania 371
$8. Problem uzasadniania epistemicznego 374
>i $9. Problem Gettiera 381
Spis treści_7
XI. Percepcja i pamięć 387
$1. Uwagi ogólne 387
§2. Filozoficzne problemy percepcji 390
§3. Realizm bezpośredni i jego alternatywy 393
§4. Zarzuty wobec realizmu bezpośredniego 396
§5. Dane zmysłowe 399
§6. Koncepcje zdań wyrażających percepcję 403
§7. Kilka uwag na rzecz realizmu bezpośredniego 407
§8. Pamięć 413
XII. Wokół empiryzmu i racjonalizmu 415
$1. Uwagi ogólne 415
§2. O tzw. źródłach poznania 417
§3. Natywizm 419
§4. Aposterioryzm i aprioryzm - postawienie problemu 421
§5. Zdania analityczne - wybrane koncepcje 423
§6. Quine'a krytyka analityczności i odpowiedzi na nią 431
§7. Trzy rodzaje zdań analitycznych 440
§8. A priori - koncepcje 445
§9. Zdania aprioryczne, w szczególności syntetyczne a priori - przykłady 448
§10. Analiza aprioryczności 450
§11. Anty irracjonalizm i irracjonalizm 460
XIII. Realizm i antyrealizm 464
§1: Podstawowa teza realistyczna 464
§2. Realizm ontologiczny, epistemologiczny i semantyczny 466
§3. Realizm i antyrealizm w wersji semantycznej 469
§4. Semantyczna teoria prawdy, realizm i antyrealizm 474
§5. W obronie realizmu epistemologicznego 478
Dodatek 492
§1. Kilka uwag o sceptycyzmie 492
§2. Argument Nelsona przeciwko epistemologii 495
Bibliografia 497
Skorowidz osób 537
Skorowidz pojęć 546
I. Ogólny wstęp historyczny 13
§1. Nazewnictwo 13
§2. Krótki zarys historii epistemologii 16
II. Zagadnienia metateoretyczne 37
§1. Uwagi wstępne 37
§2. Stosunek poznawczy i jego analiza 40
§3. Kilka zagadnień demarkacyjnych 52
§4. Koncepcje teorii poznania 56
III. Historia pojęcia prawdy (do Kanta) 63
SI. Starożytność 63
§2. Średniowiecze 77
§4. Czasy nowożytne 84
IV. Teorie prawdy w XIX wieku 89
§1. Filozofia niemiecka 89
§2. Filozofia austriacka 94
§3. Filozofia brytyjska 96
1V. Teorie prawdy w XX wieku 100
§1. Pragmatyzm, ewindencjalizm, konsensualizm 100
§2. Frege 102
§3. Fenomenologia (Husserl, Pfander, Ingarden) 108
§4. Russell 113
§5. Moore 115
§6. Wittgenstein 116
§7. Schlick 119
§8. Koherencjonizm (Neurath, Hempel) 121
§9. Carnap 124
§10. Redundancjonizm, deflacjonizm, minimalizm, dyskwotacjonizm 126
§11. Polemika Strawsona z Austinem 132
§12. Prosentencjalna teoria prawdy 133
§13. Identycznościowa teoria prawdy 134
§14. Szkoła lwowsko-warszawska 135
6_Spis treści
VI. Zadania teorii prawdy 142
fi. Wstęp 142
§2. Nośniki prawdy: uwagi ogólne 143
§3. Nośniki prawdy: sądy czy zdania? 148
§4. Czy prawda jest pojęciem epistemologicznym czy ontologicznym? 155
§5. Różne sposoby definiowana prawdy i relacje pomiędzy nimi 158
§6. O pojęciu korespondencji i klasycznej definicji prawdy 160
§7. Definicja prawdy a kryterium prawdy 164
§8. Podziały teorii prawdy 165
§9. Prawda a logika: czy podział na prawdy i fałsze jest rozłączny i zupełny? 168
§10. Absolutyzm i relatywizm w pojmowaniu prawdy 178
$11. Prawda a inne problemy i pojęcia filozoficzne 179
VII. Semantyczna definicja prawdy - ekspozycja 181
$1. Wstęp 181
§2. Wybrane pojęcia semantyczne 183
$3. Tarski o języku 194
§4. Paradoks kłamcy 197
$5. Semantyczna definicja prawdy: ekspozycja nieformalna 207
$6. Semantyczna definicja prawdy: strona formalna 211
VIII. Semantyczna definicja prawdy-dalsze sprawy formalne i inne 232
$1. Kilka twierdzeń metalogicznych 232
$2. Jeszcze o interpretacji zdań 235
$3. Arytmetyka 236
$4. Modele zbudowane na termach 240
$5. Twierdzenia imitacyjne 243
$6. Jeszcze o prawdziwości w modelu 256
$7. Gódel i Tarski o twierdzeniach limitacyjnych i prawdzie 263
IX. Semantyczna definicja prawdy - dyskusja 271
$1. Kilka problemów interpretacyjnych 271
$2. Niektóre zarzuty wobec STP 317
§3. STP a filozoficzne problemy aletejologii 343
X. Analiza wiedzy 355
$1. Wstęp 355
$2. 'S wie, że A' -uwagi ogólne 355
$3. Formalne aspekty zdania 'S wie. że A' 357
§4. Niektóre koncepcje poznania i dalsze uwagi o 'S wie, że A' 360
$5. Klasyczna koncepcja wiedzy 367
§6. Czy ktoś coś kiedykolwiek wiedział? 370
$7. Próba rozwiązania 371
$8. Problem uzasadniania epistemicznego 374
>i $9. Problem Gettiera 381
Spis treści_7
XI. Percepcja i pamięć 387
$1. Uwagi ogólne 387
§2. Filozoficzne problemy percepcji 390
§3. Realizm bezpośredni i jego alternatywy 393
§4. Zarzuty wobec realizmu bezpośredniego 396
§5. Dane zmysłowe 399
§6. Koncepcje zdań wyrażających percepcję 403
§7. Kilka uwag na rzecz realizmu bezpośredniego 407
§8. Pamięć 413
XII. Wokół empiryzmu i racjonalizmu 415
$1. Uwagi ogólne 415
§2. O tzw. źródłach poznania 417
§3. Natywizm 419
§4. Aposterioryzm i aprioryzm - postawienie problemu 421
§5. Zdania analityczne - wybrane koncepcje 423
§6. Quine'a krytyka analityczności i odpowiedzi na nią 431
§7. Trzy rodzaje zdań analitycznych 440
§8. A priori - koncepcje 445
§9. Zdania aprioryczne, w szczególności syntetyczne a priori - przykłady 448
§10. Analiza aprioryczności 450
§11. Anty irracjonalizm i irracjonalizm 460
XIII. Realizm i antyrealizm 464
§1: Podstawowa teza realistyczna 464
§2. Realizm ontologiczny, epistemologiczny i semantyczny 466
§3. Realizm i antyrealizm w wersji semantycznej 469
§4. Semantyczna teoria prawdy, realizm i antyrealizm 474
§5. W obronie realizmu epistemologicznego 478
Dodatek 492
§1. Kilka uwag o sceptycyzmie 492
§2. Argument Nelsona przeciwko epistemologii 495
Bibliografia 497
Skorowidz osób 537
Skorowidz pojęć 546