Dane szczegółowe książki
Postępowanie administracyjne: ogólne, podatkowe, egzekucyjne i przed sądami administracyjnymi / Wierzbowski, Marek (1946-); Wiktorowska, Aleksandra; Szubiakowski, Marek
Tytuł
Postępowanie administracyjne: ogólne, podatkowe, egzekucyjne i przed sądami administracyjnymi
Serie wydawnicze
Wydawnictwo
Warszawa: Wydawnictwo C. H. Beck, 2007
Numer wydania
11 wyd. zm. i uaktual.
ISBN
9788374837446
Hasła przedmiotowe
Spis treści
pokaż spis treści
Przedmowa do jedenastego wydania................................................................. V
Wykaz skrótów................................................................................................... XVII
Wykaz literatury................................................................................................. XXI
Rozdział I. Istota i rozwój postępowania administracyjnego.......................... 1 1
§ 1. Postępowanie administracyjne na tle innych dziedzin prawa................ 1 1
§ 2. Rozwój postępowania administracyjnego................................................ 4 5
§ 3. Standardy europejskie w polskim prawie o postępowaniu
administracyjnym..................................................................................... 8 7a
Rozdział II. Zagadnienia ogólne ........................................................................ 12 8
§ 4. Zakres obowiązywania KPA.................................................................... 12 8
I. Postępowania regulowane przez KPA............................................. 12 8
II. Ogólne postępowanie administracyjne............................................ 12 9
III. Inne postępowania regulowane przez KPA..................................... 17 14
1. Wydawanie zaświadczeń......................................................... 17 14
2. Sprawy skarg i wniosków........................................................ 17 15
§ 5. Zasady ogólne........................................................................................... 17 16
I. Założenia postępowania ogólnego................................................... 18 16
II. Pojęcie zasad ogólnych.................................................................... 19 17
III. Omówienie zasad ogólnych............................................................. 20 18
1. Zasada praworządności........................................................... 20 18
2. Zasada prawdy obiektywnej.................................................... 22 20
3. Zasada oficjalności....................................................:............. 22 21
4. Zasada czuwania przez organ administracji nad interesem
strony i innych osób biorących udział w postępowaniu.......... 23 22
5. Zasada czynnego udziału stron w postępowaniu.................... 24 23
6. Zasada pisemności................................................................... 25 24
7. Zasada dwuinstancyjności....................................................... 25 25
3. Zasada sądowej kontroii legalności decyzji
administracyjnych................................................................... 26 26
9. Zasada trwałości decyzji administracyjnej.............................. 26 27
10. Zasada szybkości postępowania.............................................. 28 28
11. Zasada nakłaniania do ugody.................................................. 28 29
i 2; Zasada przekonywania............................................................ 28 30
?3. Zasada pogłębiania zaufania obywateli.................................. 29 3!
14... Zasada uwzględniania interesu społecznego i słusznego
interesu obvwaieli................................................................... 30 32
VIII
Spis treści
Rozdział III. Podmioty orzekające.
§6.
§7.
Organy administracji..............................................................................
I. Pojęcie organu administracji w KPA............................................
II. Organy wyższego stopniał organy naczelne.................................
Właściwość organów administracji........................................................
I. Pojęcie właściwości.......................................................................
1. Właściwość rzeczowa............................................................
2. Właściwość instancyjna........................................................
3. Właściwość miejscowa.........................................................
II. Powierzanie wykonywania kompetencji.........................................
III. Skutki naruszenia przepisów o właściwości...................................
IV. Spory o właściwość.........................................................................
1. Spory między organami administracji (w tym między organami samorządu terytorialnego).......................................
2. Spory między organami administracji rządowej a organami jednostek samorządu terytorialnego........................................
§ 8. Wyłączenie pracownika oraz organu od udziału w postępowaniu........
I. Wyłączenie pracownika...................................................................
II. Wyłączenie organu administracji.....................................................
Rozdział IV. Strona i podmioty na prawach strony..........................................
§ 9. Strona w postępowaniu administracyjnym..............................................
§ 10. Podmioty na prawach strony....................
'. Organizacja społeczna
Str. Nb. 33 34
33 33 34 37 37 38
39
41
42
43
43
II. Prokurator........................................................................................
III. Rzecznik Praw Obywatelskich .
IV. Inne podmioty działające na prawach stron Rozdział V. Doręczenia, wezwania i terminy................
50 60 60 63 66 66
$ H. Doręczenia. 5 12. Wezwania...
68
71
I. Uwagi wprowadzające II. Rodzaje terminów.......
III. Przywrócenie terminu.
IV Obliczanie terminów..., V Zachowanie terminu...
VI. Terminy załatwiania spraw administracyjnych................................ 7
VII. Legalne wydłużenie terminów załatwiania spraw........................... 7;
VIII. Milczenie administracji (bezczynność administracji)................,..... Sl
/S S0
! :u'.i
szcz
zęcie postępowania.........................................................
'-? Wszczęcie postępowania.................'................................................
';. Prowk^iy i adnotacji...................................................................'....
!.'.''.'^d wprowadzające.........•..........................
34
34
35
37
37
38
38
39
40
41
42
44 42a
46 46 47 49
42b 43 44 47
50 48
48 59 59 61 64 65
68 66
66 68 69 69 70
74 75 78 79
84
•90 90
Spis treści
II. Protokoły........................................................................................
III. Adnotacje.......................................................................................
§ 16. Udostępnianie akt..................................................................................
I. Jawność...................:.......................................................................
1. Jawność zewnętrzna...............................................................
2. Jawność wewnętrzna..............................................................
II. Uprawnienia strony wynikające z zasady jawności postępowania.
III. Ograniczenia jawności....................................................................
1. Ograniczenia podmiotowe......................................................
2. Ograniczenia przedmiotowe...................................................
IV. Prawne zabezpieczenia udostępniania akt......................................
§ 17. Formy postępowania wyjaśniającego....................................................
I. Postępowanie gabinetowe...............................................................
II. Rozprawa.........................................................................................
1. Obligatoryjność i fakultatywność rozprawy...........................
2. Czynności poprzedzające rozprawę........................................
3. Część wstępna rozprawy.........................................................
4. Część właściwa rozprawy.......................................................
§ 18. Postępowanie dowodowe........................................................................
I. Dowody............................................................................................
II. Uprawdopodobnienie.......................................................................
III. Domniemanie w postępowaniu dowodowym..................................
IV. Rodzaje środków dowodowych.......................................................
V. Dowód z dokumentów.....................................................................
VI. Dowód z zeznań świadków..............................................................
VII. Dowód z opinii biegłego..................................................................
VIII. Oględziny.........................................................................................
IX. Przesłuchanie stron..........................................................................
X. Zasady postępowania dowodowego................................................
1. Zasada swobodnej oceny dowodów........................................
2. Ciężar dowodu.........................................................................
3. Jawność wobec strony.............................................................
4. Bezpośredniość........................................................................
5. Koncentracja materiału dowodowego.....................................
XI. Udział strony w postępowaniu dowodowym...................................
XII. Skutki uchybień w postępowaniu dowodowym..............................
Rozdział VII. Przerwanie toku postępowa
§ 19. Zawieszenie postępowania .............................................................
I. Obligatoryjne zawieszenie postępowania........................................
II. Fakultatywne zawieszenie postępowania........................................
III. Forma zawieszenia postępowania....................................................
IV. Skutki prawne zawieszenia postępowania........................................
V Podjęcie zawieszonego postępowania.............................................
Umorzenie postępowania........................................................................
I. Obligatoryjne umorzenie postępowania..........................................
II. Fakultatywne umorzenie postępowania...........................................
III.'Forma umorzenia postępowania......................................................
TV. Stadia, w których postępowanie można umorzyć................'............
Str. . 93 . 94 . 95 . 95 . 95 . 95 . 96 96 97 97 98 98 98 99 99 102 103 103 104 105 106 107 109 111 113 114 115 116 117 118 119 122 122 124 125 126
20.
135 135
IX
Nb.
91
93
94
94
94
94
95
96
96
97
98
99
99
100
100
102
103
104
105
105
106
107
108
110
113
115
116
117
118
118
120
122
123 127 128 130
van«................................................... 128 131
131 131 135
128 128 131 132 136
132 137
133 138 133
134
139 139
140 141
136 141a
X
Spis treści
Str.
Rozdział VIII. Rozstrzygnięcia w postępowaniu administracyjnym ............. 137
§ 21. Decyzja.................................................................................................... 137
I. Pojęcie i istota decyzji..................................................................... 137
II. Klasyfikacja decyzji......................................................................... 140
1. Decyzje deklaratoryjne i konstytutywne.................................. 140
2. Decyzje stanowcze (definitywne) i tymczasowe (prowizoryczne)...................................................................... 141
3. Decyzje pozytywne i negatywne............................................. 141
4. Decyzje dochodzące do skutku niezależnie od woli adresata
lub wskutek wniosku strony.................................................... 142
5. Decyzje swobodne i tzw. związane......................................... 142
6. Decyzje ostateczne i nieostateczne......................................... 143
III. Treść decyzji.................................................................................... 143
1. Oznaczenie organu administracji publicznej........................... 144
2. Data wydania........................................................................... 144
3. Oznaczenie strony (lub stron) - adresatów decyzji................. 144
4. Osnowa - treść rozstrzygnięcia sprawy będącej przedmiotem postępowania administracyjnego..................................... 145
5. Powołanie podstawy prawnej............................... ''"
Nb.
142
6. Uzasadnienie faktyczne i
i prawne
145
._.,.^.P«»ue............................................ 147 157
7. Pouczenie o przysługujących środkach prawnych.................. 150 160
8. Podpis z podaniem imienia nazwik i
8. Podpis z podaniem imienia, nazwiska i stanowiska służbowego osoby uprawnionej do wydania decyzji..............
9. Inne składniki..........................................................................
ie decv7ii «/ ,-»-»=—-•?-—! ?"" ?
..._............................................................................... 153
• IV. Konstrukcje decyzji w orzecznictwie NSAi SN............................. 154
V. Zajęcie stanowiska przez inny organ przy wydawaniu decyzji
przez organ właściwy....................................................................... 155
VI. Rygor natychmiastowej wykonalności............................................ 156
VII. Pisemna (ustna) forma decyzji......................................................... 157
VIII. Związanie organu wydaną decyzją.................................................. 158
IX. Wadliwość decyzji...........".......'......................................................... 158
§ 22. Postanowienie.......................................................................................... 160
I. Istota i pojęcie postanowienia.......................................................... 160
II. Klasyfikacja postanowień................................................................ 161
III. Treść postanowienia......................................................................... 162
IV. Różnice między postanowieniem a decyzją.................................... 163
§ 23. Ugoda administracvjna.......
150
cyjna
J.............................................................................. 164
I. Uwagi wprowadzające..................................................................
II. Przesłanki dopuszczalności zawarcia ugody................................
III. Podmioty ugody, inicjatywa zawarcia ugody, fazy postępowania i termin zawarcia ugody................................................................
IV. Forma i treść ugody
V. Zatwierdzenie ugody i odmowa zatwierdzenia ugody....................
ki prawne odmowy zatwierdzenia ugody oraz zatwierdzenia ugody.......................,........................................................................
v i. skutki prawne odmów,
164 177
165 178
166 179 !67 181
168 182
169 . 184
Spis treści
Rozdział IX. Kontrola prawidłowości decyzji i postanowień w administracyjnym toku instancji
Str.
?"" § 24. Założenia kontroli instancyjnej.............................................................
I. Środki prawne w postępowaniu administracyjnym. Uwagi wprowadzające........................................................................................
II. Administracyjny tok instancji.........................................................
§ 25. Środki prawne........................................................................................
I. Odwołanie od decyzji.....................................................................
II. Wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy przez ten sam organ.....
III. Zażalenie na postanowienie............................................................
§ 26. Postępowanie odwoławcze....................................................................
I. Postępowanie odwoławcze przed organem I instancji....................
II. Postępowanie odwoławcze przed organem II instancji..................
III. Cofnięcie odwołania........................................................................
IV Rozstrzygnięcia organu II instancji..................................................
1. Decyzja o utrzymaniu w mocy zaskarżonej decyzji (art. 138 § 1 pkt 1 KPA)..........................................................
2. Decyzja reformatoryjna...........................................................
3. Decyzja o uchyleniu zaskarżonej decyzji i umorzeniu postępowania przed organem I instancji (art. 138 § 1 pkt 2 KPA)..
4. Decyzja o uchyleniu zaskarżonej decyzji bez żadnych dalszych rozstrzygnięć (art. 138 § 1 pkt 2 KPA).....................
5. Decyzja o umorzeniu postępowania odwoławczego
(art. 138 § 1 pkt 3 KPA)..........................................................
6. Decyzja kasacyjna (art. 138 § 2 KPA)....................................
V. Refonnatio inpeius w postępowaniu odwoławczym.......................
Rozdział X. Weryfikacja decyzji ostatecznych..................................................
§ 27. Zagadnienia wstępne...............................................................................
§ 28. Wznowienie postępowania.....................................................................
I. Przesłanka pierwsza.........................................................................
II. Przesłanka druga....................................................?..........................
III. Przesłanka trzecia.............................................................................
IV. Przesłanka czwarta...........................................................................
V. Przesłanka piąta...............................................................................
VI. Przesłanka szósta.............................................................................
VII. Przesłanka siódma............................................................................
VIII. Przesłanka ósma...............................................................................
§ 29. Uchylenie lub zmiana decyzji ostatecznej na podstawie
art. 154 i 155 KPA...........'......................................................................
§ 30. Stwierdzenie nieważności decyzji..........................................................
I. Przesłanka pierwsza.........................................................................
II. Przesłanka druga..............................................................................
III. Przesłanka trzecia.............................................................................
IV. Przesłanka czwarta.....................................................................
V. Przesłanka piąta.........................................................................
VI. Przesłanka szósta..................................
172 174 175 175 178 180 181 181 184 189 190
194
195
196 196 199
203 205 206 206 207 208 209 209 209 210
XI
Nb.
172 185 172 185
217 217 218 220 220 221
185 186 188 188 192 193 195 195 197 200 201
191 202
192 203
204 205
206 207 208
203 211
211 214 215 216 217 218 219 220 221
215 226
228 229 230 232
234 235
?ś\
* ?1-KSWM5'^'»»"-'
XII
Spis treści
Str.
VII. Przesłanka siódma............................................................................ 222
§ 31. Inne przypadki uchylenia lub zmiany decyzji ostatecznych................ 225
I. Uchylenie lub zmiana decyzji ostatecznej, na mocy której strona
nabyła prawo bez zgody strony......................................................
II. Zmiana, uchylenie i stwierdzenie wygaśnięcia decyzji na podstawie przepisów pozakodeksowych...................................................
Rozdział XI. Uprawnienia prokuratora i Rzecznika Praw Obywatelskich w postępowaniu administracyjnym...............................
225
228
230
234 234
§ 32. Uprawnienia prokuratora........................................................................ 230
§ 33. Uprawnienia Rzecznika Praw Obywatelskich....................................... 233
Rozdział XII. Opłaty i koszty postępowania......................................................
§ 34. Zasady wnoszenia należności przez stronę..........................................
I. Opłaty............................................................................................... 234
II. Koszty postępowania....................................................................... 236
III. Inne należności................................................................................. 238
Rozdział XIII. Postępowania uproszczone......................................................... 240
§ 35. Wydawanie zaświadczeń........................................................................ 240
I. Pojęcie zaświadczenia...................................................................... 240
II. Zakres podmiotowy......................................................................... 241
III. Tryb wydawania............................................................................... 242
§ 36. Skargi i wnioski...................................................................................... 245
I. Zagadnienia ogólne.......................................................................... 245
II. Skargi............7.................................................................................. 248
III. Wnioski............................................................................................ 250
Rozdział XIV. Postępowanie podatkowe............................................................ 252
§ 37, Regulacja postępowania podatkowego.................................................. 252
§ 38. Organy orzekające.................................................................................. 257
§ 39. Zasady ogólne......................................................................................... 261
§ 40. Wyłączenie pracownika organu podatkowego oraz organu.................. 268
§ 41. Strona w postępowaniu podatkowym.................................................... 271
§ 42. Podmioty na prawach strony w postępowaniu podatkowym.............. 276 '.
§ 43. Załatwianie spraw................................................................................... 277
§ 44. Doręczenia............................................................................................... 279
§ 45. Wezwania................................................................................................ 282
§ 46. Przywrócenie terminu............................................................................. 283
§ 47. Wszczęcie postępowania........................................................................ 284
§ 48. Protokoły i adnotacje.............................................................................. 288
§ 49. Udostępnienie akt................................................................................... 289
§ 50. Dowody................................................................................................... 290 .
I. Dowody............................................................................................ 290 :
II. Dowody o szczególnym charakterze............................................... 292 .1
III. Pozostałe dowody.....................................................:..?..................... 295 i
Spis treści
XIII
Str. Nb.
§51.
§52. .....J53.
§54.
§55.
§ 56.
§57.
§ 58.
§ 59.
§60.
§61. ???•§ 62.
§63.
Rozprawa................................................................................................. 297
Zawieszenie postępowania..................................................................... 299
Decyzje.................................................................................................... 302
Postanowienia.......................................................................................... 305
Odwołanie............................................................................................... 306
Zażalenia................................................................................................. 311
Wznowienie postępowania..................................................................... 311
Stwierdzenie nieważności..
313
334 335 336
................................... _j i„i
Uchylenie lub zmiana decyzji ostatecznych.......................................... 314
Wygaśnięcie decyzji............................................................................... 315
Odpowiedzialność odszkodowawcza..................................................... 316
Kary porządkowe.................................................................................... 317
Koszty postępowania.............................................................................. 318
Rozdział XV. Postępowanie egzekucyjne w administracji............................... 320
§ 64. Regulacja egzekucji administracyjnej.................................................... 320
I. Zarys rozwoju regulacji prawnej..................................................... 320
II. Zakres regulacji................................................................................ 324
III. Podmioty postępowania egzekucyjnego.......................................... 329
1. Organ egzekucyjny.................................................................. 329
2. Wierzyciel.............................................................................. 332
3. Zobowiązany........................................................................... 333
4. Prokurator, Rzecznik Praw Obywatelskich, organizacja społeczna..............................................................................
5. Uczestnicy postępowania......................................................
§ 65. Środki egzekucyjne................................................................................. _>ju
I. Założenia ogólne.............................................................................. 336
II. Środki egzekucyjne obowiązków o charakterze pieniężnym.......... 337
1. Egzekucja z pieniędzy............................................................. 337
2. Egzekucja z wynagrodzenia za pracą...................................... 338
3. Egzekucja ze świadczeń z zaopatrzenia emerytalnego
i ubezpieczenia społecznego oraz renty socjalnej................... 339
4. Egzekucja z rachunków bankowych....................................... 340
5. Egzekucja z innych wierzytelności pieniężnych..................... 341
6. Egzekucja z praw z instrumentów finansowych zapisanych na rachunkach papierów wartościowych lub innych rachunkach oraz z wierzytehiości z rachunków pieniężnych............ 342
7. Egzekucja z papierów wartościowych niezapisanych
na rachunkach papierów wartościowych................................. 343
8. Egzekucja z weksla................................................................. 343
9. Egzekucja z autorskich praw majątkowych i praw pokrewnych oraz z praw własności przemysłowej............................. 344
10. Egzekucja z udziahi w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością..................................................................................... 345
U. Egzekucja z pozostałych praw majątkowych........................ 346
12. Egzekucja z ruchomości........................................................ 347
13. Egzekucja z nieruchomości..........................................:........ 347
34Oa 341 346 353 354 366 368 370 372 376 378 381 385
387
387 387 388 390 390 395 396
397 398 399 399 400 401 402
403 404 405
406
407 408
409
410
411 412 413
XIV
Spis treści
Spis treści
Str. Nb.
14. Szczególne zasady egzekucji należności pieniężnych.......... 349 414
III. Egzekucja obowiązków o charakterze niepieniężnym.................... 351 415
1. Grzywna w celu przymuszenia............................................... 351 416'
2. Wykonanie zastępcze.............................................................. 352 417
3. Odebranie rzeczy ruchomej..................................................... 354 418
4. Odebranie nieruchomości, opróżnienie lokali i innych pomieszczeń................................................................................ 354 419
5. Przymus bezpośredni.......................................,....................... 356 420
§ 66. Postępowanie zabezpieczające............................................................... 357 421
§ 67. Tok postępowania egzekucyjnego.......................................................... 360 422
I. Zasady postępowania egzekucyjnego.............................................. 360 422 '..
1. Zasada obligatoryjnego podejmowania egzekucji.................. 360 422a
2. Zasada legalności.................................................................... 361 422b
3. Zasada stosowania najłagodniejszego środka egzekucyjnego... 361 422b
4. Zasada niedopuszczalności stosowania środków egzekucyjnych, gdy odpadła podstawa prowadzenia egzekucji.............. 362 422d
5. Zasada poszanowania minimum egzystencji.......................... 362 422e
6. Zasada zagrożenia................................................................... 362 422f
7. Zasada niezależności postępowania egzekucyjnego............... 363 422g
8. Zasada prawdy obiektywnej.................................................... 363 422h
II. Wszczęcie postępowania egzekucyjnego........................................ 364 423
III. Zbieg egzekucji................................................................................. 367 425
IV. Zawieszenie i umorzenie postępowania egzekucyjnego.................. 369 426
V. Postępowania uproszczone.............................................................. 372 427
VI. Środki prawne w postępowaniu egzekucyjnym............................... 373 428
1. Zarzuty.................................................................................... 374 429
2. Zażalenie................................................................................. 376 433
3. Skarga na czynności egzekucyjne........................................... 376 434
4. Wniosek o wyłączenie spod egzekucji.................................... 377 435
5. Żądanie zmiany lub uchylenia postanowienia w trybie
przepisów KPA........................................................................ 377 436
VII. Środki nadzoru w postępowaniu egzekucyjnym.............................. 379 437
VIII. Koszty postępowania egzekucyjnego.............................................. 380 438
IX. Udzielanie pomocy obcemu państwu oraz korzystanie z jego pomocy przy dochodzeniu należności pieniężnych............................. 382 439
Rozdział XVI. Pozycja prawna sądów administracyjnych i postępowanie
przed sądami administracyjnymi....................................................................... 385 440
§ 68. Pozycja prawna sądów administracyjnych............................................ 386 440
I. Podstawy prawne działania sądów administracyjnych.................... 386 440
II. Organizacja sądownictwa administracyjnego - uwagi ogólne........ 389 441
III. Organizacja wojewódzkich sądów administracyjnych.................... 391 447
IV. Organizacja Naczelnego Sądu Administracyjnego.......................... 393 451
V. Zakres właściwości sadów administracyjnych................................ 395 453
VI. Zakres właściwości Naczelnego Sądu Administracyjnego.............. 396 455
§ 69. Postępowanie przed sądami administracyjnymi.................................... 397 456
XV
Str. Nb.
I. Podstawowe zasady postępowania przed sądami administracyjnymi................................................................................................. 397 456
\ Zasada prawa do sądu............................................................. 397 456
2. Zasada dwuinstancyjności....................................................... 397 457
3. Zasada legalności.................................................................... 398 458
4. Zasada informowania (zasada udzielania pomocy prawnej
stronom).................................................................................. 399 459
5. Zasada jawności...................................................................... 399 460
6. Zasada ekonomii procesowej.................................................. 400 461
II. Sąd administracyjny - arbiter postępowania................................... 400 462
' 1. Właściwość sądu administracyjnego....................................... 400 462
2. Wyłączenie sądziego............................................................... 401 463
3. Skład sądu............................................................................... 402 464
Ul. Strony i inni uczestnicy postępowania przed sądami administracyjnymi ............................................................................................ 402 465
1. Strony postępowania.....:......................................................... 402 465
2. Uczestnicy postępowania........................................................ 404 466
3. Zdolność sądowa i procesowa................................................. 405 467
4. Pełnomocnictwo...................................................................... 406 468
IV. Pisma w postępowaniu sądowym.................................................... 408 469
V. Wniosek o wszczęcie postępowania................................................ 409 470
VI. Skarga do sądu administracyjnego................................................... 409 471
1. Legitymacja skargowa............................................................. 409 471
2. Wyczerpanie środków zaskarżenia.......................................... 410 472
3. Terminy i tryb wniesienia skargi............................................. 411 473
4. Uiszczenie wpisu..................................................................... 413 474
5. Inne wymogi formalne - forma i treść skargi jako pisma procesowego............................................................................ 413 475
VII. Skutki prawne skargi........................................................................ 414 476
1. Względna suspensywność skargi............................................ 414 476
2. Cofnięcie skargi....................................................................... 415 477
3. Odrzucenie skargi, oddalenie lub uwzględnienie skargi......... 415 478
VIII. Doręczenia....................................................................................... 416 479
IX. Terminy............................................................................................ 418 480
1. Uwagi ogólne.......................................................................... 418 480
2. Przywrócenie terminu............................................................. 419 481
X. Posiedzenia sądowe......................................................................... 419 482
XI. Postępowanie mediacyjne................................................................ 421 483
XII. Postępowanie uproszczone.............................................................. 422 484
XIII. Zawieszenie postępowania............................................................... 423 485
XIV. Umorzenie postępowania................................................................. 424 486
XV. Orzeczenia sądowe........................................................................... 425 487
1. Wyroki..................................................................................... 425 487
2. Postanowienia.......................................................................... 427 488
3. Zakaz reformationis inpeius................................................... 428 489
4. Prawomocność orzeczeń......................................................... 428 490
5. -Sankcje za niewykonywanie orzeczeń sądowych................... 428 '491
XVI
Spis treści
Str.
5.1. Wymierzenie organowi grzywny...................................... 429
5.2. Wystąpienie prezesa sądu lub składu orzekającego......... 429
5.3. Roszczenie o odszkodowanie........................................... 430
XVI. Weryfikacja orzeczeń sądów administracyjnych............................. 430
1. Skarga kasacyjna..................................................................... 430
2. Zażalenie................................................................................. 434
3. Wznowienie postępowania...................................................... 435
XVII. Wykonywanie orzeczeń sądowych.................................................. 437
XVIII. Postępowanie w razie.zaginięcia lub zniszczenia akt...................... 438
XIX. Przepisy z zakresu postępowania w obrocie zagranicznym............ 439
XX. Koszty postępowania....................................................................... 440
1. Zwrot kosztów postępowania między stronami...................... 440
2. Koszty sądowe......................................................................... 441
2.1. Wpis................................................................................. 441
2.2. Oplata kancelaryjna.......................................................... 442
2.3. Wydatki............................................................................ 442
3. Zwolnienie od kosztów sądowych.......................................... 443
3.1. Prawo pomocy.................................................................. 443
Indeks rzeczowy................................................................................................... 447
Wykaz skrótów................................................................................................... XVII
Wykaz literatury................................................................................................. XXI
Rozdział I. Istota i rozwój postępowania administracyjnego.......................... 1 1
§ 1. Postępowanie administracyjne na tle innych dziedzin prawa................ 1 1
§ 2. Rozwój postępowania administracyjnego................................................ 4 5
§ 3. Standardy europejskie w polskim prawie o postępowaniu
administracyjnym..................................................................................... 8 7a
Rozdział II. Zagadnienia ogólne ........................................................................ 12 8
§ 4. Zakres obowiązywania KPA.................................................................... 12 8
I. Postępowania regulowane przez KPA............................................. 12 8
II. Ogólne postępowanie administracyjne............................................ 12 9
III. Inne postępowania regulowane przez KPA..................................... 17 14
1. Wydawanie zaświadczeń......................................................... 17 14
2. Sprawy skarg i wniosków........................................................ 17 15
§ 5. Zasady ogólne........................................................................................... 17 16
I. Założenia postępowania ogólnego................................................... 18 16
II. Pojęcie zasad ogólnych.................................................................... 19 17
III. Omówienie zasad ogólnych............................................................. 20 18
1. Zasada praworządności........................................................... 20 18
2. Zasada prawdy obiektywnej.................................................... 22 20
3. Zasada oficjalności....................................................:............. 22 21
4. Zasada czuwania przez organ administracji nad interesem
strony i innych osób biorących udział w postępowaniu.......... 23 22
5. Zasada czynnego udziału stron w postępowaniu.................... 24 23
6. Zasada pisemności................................................................... 25 24
7. Zasada dwuinstancyjności....................................................... 25 25
3. Zasada sądowej kontroii legalności decyzji
administracyjnych................................................................... 26 26
9. Zasada trwałości decyzji administracyjnej.............................. 26 27
10. Zasada szybkości postępowania.............................................. 28 28
11. Zasada nakłaniania do ugody.................................................. 28 29
i 2; Zasada przekonywania............................................................ 28 30
?3. Zasada pogłębiania zaufania obywateli.................................. 29 3!
14... Zasada uwzględniania interesu społecznego i słusznego
interesu obvwaieli................................................................... 30 32
VIII
Spis treści
Rozdział III. Podmioty orzekające.
§6.
§7.
Organy administracji..............................................................................
I. Pojęcie organu administracji w KPA............................................
II. Organy wyższego stopniał organy naczelne.................................
Właściwość organów administracji........................................................
I. Pojęcie właściwości.......................................................................
1. Właściwość rzeczowa............................................................
2. Właściwość instancyjna........................................................
3. Właściwość miejscowa.........................................................
II. Powierzanie wykonywania kompetencji.........................................
III. Skutki naruszenia przepisów o właściwości...................................
IV. Spory o właściwość.........................................................................
1. Spory między organami administracji (w tym między organami samorządu terytorialnego).......................................
2. Spory między organami administracji rządowej a organami jednostek samorządu terytorialnego........................................
§ 8. Wyłączenie pracownika oraz organu od udziału w postępowaniu........
I. Wyłączenie pracownika...................................................................
II. Wyłączenie organu administracji.....................................................
Rozdział IV. Strona i podmioty na prawach strony..........................................
§ 9. Strona w postępowaniu administracyjnym..............................................
§ 10. Podmioty na prawach strony....................
'. Organizacja społeczna
Str. Nb. 33 34
33 33 34 37 37 38
39
41
42
43
43
II. Prokurator........................................................................................
III. Rzecznik Praw Obywatelskich .
IV. Inne podmioty działające na prawach stron Rozdział V. Doręczenia, wezwania i terminy................
50 60 60 63 66 66
$ H. Doręczenia. 5 12. Wezwania...
68
71
I. Uwagi wprowadzające II. Rodzaje terminów.......
III. Przywrócenie terminu.
IV Obliczanie terminów..., V Zachowanie terminu...
VI. Terminy załatwiania spraw administracyjnych................................ 7
VII. Legalne wydłużenie terminów załatwiania spraw........................... 7;
VIII. Milczenie administracji (bezczynność administracji)................,..... Sl
/S S0
! :u'.i
szcz
zęcie postępowania.........................................................
'-? Wszczęcie postępowania.................'................................................
';. Prowk^iy i adnotacji...................................................................'....
!.'.''.'^d wprowadzające.........•..........................
34
34
35
37
37
38
38
39
40
41
42
44 42a
46 46 47 49
42b 43 44 47
50 48
48 59 59 61 64 65
68 66
66 68 69 69 70
74 75 78 79
84
•90 90
Spis treści
II. Protokoły........................................................................................
III. Adnotacje.......................................................................................
§ 16. Udostępnianie akt..................................................................................
I. Jawność...................:.......................................................................
1. Jawność zewnętrzna...............................................................
2. Jawność wewnętrzna..............................................................
II. Uprawnienia strony wynikające z zasady jawności postępowania.
III. Ograniczenia jawności....................................................................
1. Ograniczenia podmiotowe......................................................
2. Ograniczenia przedmiotowe...................................................
IV. Prawne zabezpieczenia udostępniania akt......................................
§ 17. Formy postępowania wyjaśniającego....................................................
I. Postępowanie gabinetowe...............................................................
II. Rozprawa.........................................................................................
1. Obligatoryjność i fakultatywność rozprawy...........................
2. Czynności poprzedzające rozprawę........................................
3. Część wstępna rozprawy.........................................................
4. Część właściwa rozprawy.......................................................
§ 18. Postępowanie dowodowe........................................................................
I. Dowody............................................................................................
II. Uprawdopodobnienie.......................................................................
III. Domniemanie w postępowaniu dowodowym..................................
IV. Rodzaje środków dowodowych.......................................................
V. Dowód z dokumentów.....................................................................
VI. Dowód z zeznań świadków..............................................................
VII. Dowód z opinii biegłego..................................................................
VIII. Oględziny.........................................................................................
IX. Przesłuchanie stron..........................................................................
X. Zasady postępowania dowodowego................................................
1. Zasada swobodnej oceny dowodów........................................
2. Ciężar dowodu.........................................................................
3. Jawność wobec strony.............................................................
4. Bezpośredniość........................................................................
5. Koncentracja materiału dowodowego.....................................
XI. Udział strony w postępowaniu dowodowym...................................
XII. Skutki uchybień w postępowaniu dowodowym..............................
Rozdział VII. Przerwanie toku postępowa
§ 19. Zawieszenie postępowania .............................................................
I. Obligatoryjne zawieszenie postępowania........................................
II. Fakultatywne zawieszenie postępowania........................................
III. Forma zawieszenia postępowania....................................................
IV. Skutki prawne zawieszenia postępowania........................................
V Podjęcie zawieszonego postępowania.............................................
Umorzenie postępowania........................................................................
I. Obligatoryjne umorzenie postępowania..........................................
II. Fakultatywne umorzenie postępowania...........................................
III.'Forma umorzenia postępowania......................................................
TV. Stadia, w których postępowanie można umorzyć................'............
Str. . 93 . 94 . 95 . 95 . 95 . 95 . 96 96 97 97 98 98 98 99 99 102 103 103 104 105 106 107 109 111 113 114 115 116 117 118 119 122 122 124 125 126
20.
135 135
IX
Nb.
91
93
94
94
94
94
95
96
96
97
98
99
99
100
100
102
103
104
105
105
106
107
108
110
113
115
116
117
118
118
120
122
123 127 128 130
van«................................................... 128 131
131 131 135
128 128 131 132 136
132 137
133 138 133
134
139 139
140 141
136 141a
X
Spis treści
Str.
Rozdział VIII. Rozstrzygnięcia w postępowaniu administracyjnym ............. 137
§ 21. Decyzja.................................................................................................... 137
I. Pojęcie i istota decyzji..................................................................... 137
II. Klasyfikacja decyzji......................................................................... 140
1. Decyzje deklaratoryjne i konstytutywne.................................. 140
2. Decyzje stanowcze (definitywne) i tymczasowe (prowizoryczne)...................................................................... 141
3. Decyzje pozytywne i negatywne............................................. 141
4. Decyzje dochodzące do skutku niezależnie od woli adresata
lub wskutek wniosku strony.................................................... 142
5. Decyzje swobodne i tzw. związane......................................... 142
6. Decyzje ostateczne i nieostateczne......................................... 143
III. Treść decyzji.................................................................................... 143
1. Oznaczenie organu administracji publicznej........................... 144
2. Data wydania........................................................................... 144
3. Oznaczenie strony (lub stron) - adresatów decyzji................. 144
4. Osnowa - treść rozstrzygnięcia sprawy będącej przedmiotem postępowania administracyjnego..................................... 145
5. Powołanie podstawy prawnej............................... ''"
Nb.
142
6. Uzasadnienie faktyczne i
i prawne
145
._.,.^.P«»ue............................................ 147 157
7. Pouczenie o przysługujących środkach prawnych.................. 150 160
8. Podpis z podaniem imienia nazwik i
8. Podpis z podaniem imienia, nazwiska i stanowiska służbowego osoby uprawnionej do wydania decyzji..............
9. Inne składniki..........................................................................
ie decv7ii «/ ,-»-»=—-•?-—! ?"" ?
..._............................................................................... 153
• IV. Konstrukcje decyzji w orzecznictwie NSAi SN............................. 154
V. Zajęcie stanowiska przez inny organ przy wydawaniu decyzji
przez organ właściwy....................................................................... 155
VI. Rygor natychmiastowej wykonalności............................................ 156
VII. Pisemna (ustna) forma decyzji......................................................... 157
VIII. Związanie organu wydaną decyzją.................................................. 158
IX. Wadliwość decyzji...........".......'......................................................... 158
§ 22. Postanowienie.......................................................................................... 160
I. Istota i pojęcie postanowienia.......................................................... 160
II. Klasyfikacja postanowień................................................................ 161
III. Treść postanowienia......................................................................... 162
IV. Różnice między postanowieniem a decyzją.................................... 163
§ 23. Ugoda administracvjna.......
150
cyjna
J.............................................................................. 164
I. Uwagi wprowadzające..................................................................
II. Przesłanki dopuszczalności zawarcia ugody................................
III. Podmioty ugody, inicjatywa zawarcia ugody, fazy postępowania i termin zawarcia ugody................................................................
IV. Forma i treść ugody
V. Zatwierdzenie ugody i odmowa zatwierdzenia ugody....................
ki prawne odmowy zatwierdzenia ugody oraz zatwierdzenia ugody.......................,........................................................................
v i. skutki prawne odmów,
164 177
165 178
166 179 !67 181
168 182
169 . 184
Spis treści
Rozdział IX. Kontrola prawidłowości decyzji i postanowień w administracyjnym toku instancji
Str.
?"" § 24. Założenia kontroli instancyjnej.............................................................
I. Środki prawne w postępowaniu administracyjnym. Uwagi wprowadzające........................................................................................
II. Administracyjny tok instancji.........................................................
§ 25. Środki prawne........................................................................................
I. Odwołanie od decyzji.....................................................................
II. Wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy przez ten sam organ.....
III. Zażalenie na postanowienie............................................................
§ 26. Postępowanie odwoławcze....................................................................
I. Postępowanie odwoławcze przed organem I instancji....................
II. Postępowanie odwoławcze przed organem II instancji..................
III. Cofnięcie odwołania........................................................................
IV Rozstrzygnięcia organu II instancji..................................................
1. Decyzja o utrzymaniu w mocy zaskarżonej decyzji (art. 138 § 1 pkt 1 KPA)..........................................................
2. Decyzja reformatoryjna...........................................................
3. Decyzja o uchyleniu zaskarżonej decyzji i umorzeniu postępowania przed organem I instancji (art. 138 § 1 pkt 2 KPA)..
4. Decyzja o uchyleniu zaskarżonej decyzji bez żadnych dalszych rozstrzygnięć (art. 138 § 1 pkt 2 KPA).....................
5. Decyzja o umorzeniu postępowania odwoławczego
(art. 138 § 1 pkt 3 KPA)..........................................................
6. Decyzja kasacyjna (art. 138 § 2 KPA)....................................
V. Refonnatio inpeius w postępowaniu odwoławczym.......................
Rozdział X. Weryfikacja decyzji ostatecznych..................................................
§ 27. Zagadnienia wstępne...............................................................................
§ 28. Wznowienie postępowania.....................................................................
I. Przesłanka pierwsza.........................................................................
II. Przesłanka druga....................................................?..........................
III. Przesłanka trzecia.............................................................................
IV. Przesłanka czwarta...........................................................................
V. Przesłanka piąta...............................................................................
VI. Przesłanka szósta.............................................................................
VII. Przesłanka siódma............................................................................
VIII. Przesłanka ósma...............................................................................
§ 29. Uchylenie lub zmiana decyzji ostatecznej na podstawie
art. 154 i 155 KPA...........'......................................................................
§ 30. Stwierdzenie nieważności decyzji..........................................................
I. Przesłanka pierwsza.........................................................................
II. Przesłanka druga..............................................................................
III. Przesłanka trzecia.............................................................................
IV. Przesłanka czwarta.....................................................................
V. Przesłanka piąta.........................................................................
VI. Przesłanka szósta..................................
172 174 175 175 178 180 181 181 184 189 190
194
195
196 196 199
203 205 206 206 207 208 209 209 209 210
XI
Nb.
172 185 172 185
217 217 218 220 220 221
185 186 188 188 192 193 195 195 197 200 201
191 202
192 203
204 205
206 207 208
203 211
211 214 215 216 217 218 219 220 221
215 226
228 229 230 232
234 235
?ś\
* ?1-KSWM5'^'»»"-'
XII
Spis treści
Str.
VII. Przesłanka siódma............................................................................ 222
§ 31. Inne przypadki uchylenia lub zmiany decyzji ostatecznych................ 225
I. Uchylenie lub zmiana decyzji ostatecznej, na mocy której strona
nabyła prawo bez zgody strony......................................................
II. Zmiana, uchylenie i stwierdzenie wygaśnięcia decyzji na podstawie przepisów pozakodeksowych...................................................
Rozdział XI. Uprawnienia prokuratora i Rzecznika Praw Obywatelskich w postępowaniu administracyjnym...............................
225
228
230
234 234
§ 32. Uprawnienia prokuratora........................................................................ 230
§ 33. Uprawnienia Rzecznika Praw Obywatelskich....................................... 233
Rozdział XII. Opłaty i koszty postępowania......................................................
§ 34. Zasady wnoszenia należności przez stronę..........................................
I. Opłaty............................................................................................... 234
II. Koszty postępowania....................................................................... 236
III. Inne należności................................................................................. 238
Rozdział XIII. Postępowania uproszczone......................................................... 240
§ 35. Wydawanie zaświadczeń........................................................................ 240
I. Pojęcie zaświadczenia...................................................................... 240
II. Zakres podmiotowy......................................................................... 241
III. Tryb wydawania............................................................................... 242
§ 36. Skargi i wnioski...................................................................................... 245
I. Zagadnienia ogólne.......................................................................... 245
II. Skargi............7.................................................................................. 248
III. Wnioski............................................................................................ 250
Rozdział XIV. Postępowanie podatkowe............................................................ 252
§ 37, Regulacja postępowania podatkowego.................................................. 252
§ 38. Organy orzekające.................................................................................. 257
§ 39. Zasady ogólne......................................................................................... 261
§ 40. Wyłączenie pracownika organu podatkowego oraz organu.................. 268
§ 41. Strona w postępowaniu podatkowym.................................................... 271
§ 42. Podmioty na prawach strony w postępowaniu podatkowym.............. 276 '.
§ 43. Załatwianie spraw................................................................................... 277
§ 44. Doręczenia............................................................................................... 279
§ 45. Wezwania................................................................................................ 282
§ 46. Przywrócenie terminu............................................................................. 283
§ 47. Wszczęcie postępowania........................................................................ 284
§ 48. Protokoły i adnotacje.............................................................................. 288
§ 49. Udostępnienie akt................................................................................... 289
§ 50. Dowody................................................................................................... 290 .
I. Dowody............................................................................................ 290 :
II. Dowody o szczególnym charakterze............................................... 292 .1
III. Pozostałe dowody.....................................................:..?..................... 295 i
Spis treści
XIII
Str. Nb.
§51.
§52. .....J53.
§54.
§55.
§ 56.
§57.
§ 58.
§ 59.
§60.
§61. ???•§ 62.
§63.
Rozprawa................................................................................................. 297
Zawieszenie postępowania..................................................................... 299
Decyzje.................................................................................................... 302
Postanowienia.......................................................................................... 305
Odwołanie............................................................................................... 306
Zażalenia................................................................................................. 311
Wznowienie postępowania..................................................................... 311
Stwierdzenie nieważności..
313
334 335 336
................................... _j i„i
Uchylenie lub zmiana decyzji ostatecznych.......................................... 314
Wygaśnięcie decyzji............................................................................... 315
Odpowiedzialność odszkodowawcza..................................................... 316
Kary porządkowe.................................................................................... 317
Koszty postępowania.............................................................................. 318
Rozdział XV. Postępowanie egzekucyjne w administracji............................... 320
§ 64. Regulacja egzekucji administracyjnej.................................................... 320
I. Zarys rozwoju regulacji prawnej..................................................... 320
II. Zakres regulacji................................................................................ 324
III. Podmioty postępowania egzekucyjnego.......................................... 329
1. Organ egzekucyjny.................................................................. 329
2. Wierzyciel.............................................................................. 332
3. Zobowiązany........................................................................... 333
4. Prokurator, Rzecznik Praw Obywatelskich, organizacja społeczna..............................................................................
5. Uczestnicy postępowania......................................................
§ 65. Środki egzekucyjne................................................................................. _>ju
I. Założenia ogólne.............................................................................. 336
II. Środki egzekucyjne obowiązków o charakterze pieniężnym.......... 337
1. Egzekucja z pieniędzy............................................................. 337
2. Egzekucja z wynagrodzenia za pracą...................................... 338
3. Egzekucja ze świadczeń z zaopatrzenia emerytalnego
i ubezpieczenia społecznego oraz renty socjalnej................... 339
4. Egzekucja z rachunków bankowych....................................... 340
5. Egzekucja z innych wierzytelności pieniężnych..................... 341
6. Egzekucja z praw z instrumentów finansowych zapisanych na rachunkach papierów wartościowych lub innych rachunkach oraz z wierzytehiości z rachunków pieniężnych............ 342
7. Egzekucja z papierów wartościowych niezapisanych
na rachunkach papierów wartościowych................................. 343
8. Egzekucja z weksla................................................................. 343
9. Egzekucja z autorskich praw majątkowych i praw pokrewnych oraz z praw własności przemysłowej............................. 344
10. Egzekucja z udziahi w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością..................................................................................... 345
U. Egzekucja z pozostałych praw majątkowych........................ 346
12. Egzekucja z ruchomości........................................................ 347
13. Egzekucja z nieruchomości..........................................:........ 347
34Oa 341 346 353 354 366 368 370 372 376 378 381 385
387
387 387 388 390 390 395 396
397 398 399 399 400 401 402
403 404 405
406
407 408
409
410
411 412 413
XIV
Spis treści
Spis treści
Str. Nb.
14. Szczególne zasady egzekucji należności pieniężnych.......... 349 414
III. Egzekucja obowiązków o charakterze niepieniężnym.................... 351 415
1. Grzywna w celu przymuszenia............................................... 351 416'
2. Wykonanie zastępcze.............................................................. 352 417
3. Odebranie rzeczy ruchomej..................................................... 354 418
4. Odebranie nieruchomości, opróżnienie lokali i innych pomieszczeń................................................................................ 354 419
5. Przymus bezpośredni.......................................,....................... 356 420
§ 66. Postępowanie zabezpieczające............................................................... 357 421
§ 67. Tok postępowania egzekucyjnego.......................................................... 360 422
I. Zasady postępowania egzekucyjnego.............................................. 360 422 '..
1. Zasada obligatoryjnego podejmowania egzekucji.................. 360 422a
2. Zasada legalności.................................................................... 361 422b
3. Zasada stosowania najłagodniejszego środka egzekucyjnego... 361 422b
4. Zasada niedopuszczalności stosowania środków egzekucyjnych, gdy odpadła podstawa prowadzenia egzekucji.............. 362 422d
5. Zasada poszanowania minimum egzystencji.......................... 362 422e
6. Zasada zagrożenia................................................................... 362 422f
7. Zasada niezależności postępowania egzekucyjnego............... 363 422g
8. Zasada prawdy obiektywnej.................................................... 363 422h
II. Wszczęcie postępowania egzekucyjnego........................................ 364 423
III. Zbieg egzekucji................................................................................. 367 425
IV. Zawieszenie i umorzenie postępowania egzekucyjnego.................. 369 426
V. Postępowania uproszczone.............................................................. 372 427
VI. Środki prawne w postępowaniu egzekucyjnym............................... 373 428
1. Zarzuty.................................................................................... 374 429
2. Zażalenie................................................................................. 376 433
3. Skarga na czynności egzekucyjne........................................... 376 434
4. Wniosek o wyłączenie spod egzekucji.................................... 377 435
5. Żądanie zmiany lub uchylenia postanowienia w trybie
przepisów KPA........................................................................ 377 436
VII. Środki nadzoru w postępowaniu egzekucyjnym.............................. 379 437
VIII. Koszty postępowania egzekucyjnego.............................................. 380 438
IX. Udzielanie pomocy obcemu państwu oraz korzystanie z jego pomocy przy dochodzeniu należności pieniężnych............................. 382 439
Rozdział XVI. Pozycja prawna sądów administracyjnych i postępowanie
przed sądami administracyjnymi....................................................................... 385 440
§ 68. Pozycja prawna sądów administracyjnych............................................ 386 440
I. Podstawy prawne działania sądów administracyjnych.................... 386 440
II. Organizacja sądownictwa administracyjnego - uwagi ogólne........ 389 441
III. Organizacja wojewódzkich sądów administracyjnych.................... 391 447
IV. Organizacja Naczelnego Sądu Administracyjnego.......................... 393 451
V. Zakres właściwości sadów administracyjnych................................ 395 453
VI. Zakres właściwości Naczelnego Sądu Administracyjnego.............. 396 455
§ 69. Postępowanie przed sądami administracyjnymi.................................... 397 456
XV
Str. Nb.
I. Podstawowe zasady postępowania przed sądami administracyjnymi................................................................................................. 397 456
\ Zasada prawa do sądu............................................................. 397 456
2. Zasada dwuinstancyjności....................................................... 397 457
3. Zasada legalności.................................................................... 398 458
4. Zasada informowania (zasada udzielania pomocy prawnej
stronom).................................................................................. 399 459
5. Zasada jawności...................................................................... 399 460
6. Zasada ekonomii procesowej.................................................. 400 461
II. Sąd administracyjny - arbiter postępowania................................... 400 462
' 1. Właściwość sądu administracyjnego....................................... 400 462
2. Wyłączenie sądziego............................................................... 401 463
3. Skład sądu............................................................................... 402 464
Ul. Strony i inni uczestnicy postępowania przed sądami administracyjnymi ............................................................................................ 402 465
1. Strony postępowania.....:......................................................... 402 465
2. Uczestnicy postępowania........................................................ 404 466
3. Zdolność sądowa i procesowa................................................. 405 467
4. Pełnomocnictwo...................................................................... 406 468
IV. Pisma w postępowaniu sądowym.................................................... 408 469
V. Wniosek o wszczęcie postępowania................................................ 409 470
VI. Skarga do sądu administracyjnego................................................... 409 471
1. Legitymacja skargowa............................................................. 409 471
2. Wyczerpanie środków zaskarżenia.......................................... 410 472
3. Terminy i tryb wniesienia skargi............................................. 411 473
4. Uiszczenie wpisu..................................................................... 413 474
5. Inne wymogi formalne - forma i treść skargi jako pisma procesowego............................................................................ 413 475
VII. Skutki prawne skargi........................................................................ 414 476
1. Względna suspensywność skargi............................................ 414 476
2. Cofnięcie skargi....................................................................... 415 477
3. Odrzucenie skargi, oddalenie lub uwzględnienie skargi......... 415 478
VIII. Doręczenia....................................................................................... 416 479
IX. Terminy............................................................................................ 418 480
1. Uwagi ogólne.......................................................................... 418 480
2. Przywrócenie terminu............................................................. 419 481
X. Posiedzenia sądowe......................................................................... 419 482
XI. Postępowanie mediacyjne................................................................ 421 483
XII. Postępowanie uproszczone.............................................................. 422 484
XIII. Zawieszenie postępowania............................................................... 423 485
XIV. Umorzenie postępowania................................................................. 424 486
XV. Orzeczenia sądowe........................................................................... 425 487
1. Wyroki..................................................................................... 425 487
2. Postanowienia.......................................................................... 427 488
3. Zakaz reformationis inpeius................................................... 428 489
4. Prawomocność orzeczeń......................................................... 428 490
5. -Sankcje za niewykonywanie orzeczeń sądowych................... 428 '491
XVI
Spis treści
Str.
5.1. Wymierzenie organowi grzywny...................................... 429
5.2. Wystąpienie prezesa sądu lub składu orzekającego......... 429
5.3. Roszczenie o odszkodowanie........................................... 430
XVI. Weryfikacja orzeczeń sądów administracyjnych............................. 430
1. Skarga kasacyjna..................................................................... 430
2. Zażalenie................................................................................. 434
3. Wznowienie postępowania...................................................... 435
XVII. Wykonywanie orzeczeń sądowych.................................................. 437
XVIII. Postępowanie w razie.zaginięcia lub zniszczenia akt...................... 438
XIX. Przepisy z zakresu postępowania w obrocie zagranicznym............ 439
XX. Koszty postępowania....................................................................... 440
1. Zwrot kosztów postępowania między stronami...................... 440
2. Koszty sądowe......................................................................... 441
2.1. Wpis................................................................................. 441
2.2. Oplata kancelaryjna.......................................................... 442
2.3. Wydatki............................................................................ 442
3. Zwolnienie od kosztów sądowych.......................................... 443
3.1. Prawo pomocy.................................................................. 443
Indeks rzeczowy................................................................................................... 447