Dane szczegółowe książki
Historia prawa / Sójka-Zielińska, Katarzyna (1931-)
Tytuł
Historia prawa
Wydawnictwo
Warszawa: Wydawnictwa Prawnicze PWN, 2000
Numer wydania
8
ISBN
8388296140
Hasła przedmiotowe
Spis treści
pokaż spis treści
PRZEDMOWA .......................................... 11
WPROWADZENIE — PRAWO W STAROŻYTNOŚCI .................. 15
§ 1. Ogólne wiadomości o początkach prawa ......................... 15
1. Pojęcie i geneza prawa ................................. 15
2. Prawo prymitywne ................................... 16
3. Ogólna charakterystyka prawa w starożytności .................... 17
§ 2. Prawa starożytnego Bliskiego Wschodu .......................... 20
4. Pomniki prawne Egiptu i Mezopotamii ........................ 20
5. Prawo hebrajskie. Przepisy prawne Starego Testamentu ............... 22
§ 3. Systemy prawne państw śródziemnomorskich ...................... 23
6. Prawa greckie ...................................... 23
7. Prawo rzymskie okresu antycznego .......................... 25
8. Prawo rzymskie epoki klasycznej ........................... 27
9. Prawo poklasyczne. Kodyfikacja justyniańska ..................... 31
Częśc I
PRAWO W ŚREDNIOWIECZU I CZASACH WCZESNONOWOŻYTNYCH
Rozdział I. SYSTEM I ŹRÓDŁA PRAWA SĄDOWEGO ................... 37
§ 1. Ogólne wiadomości o prawie średniowiecznym i wczesnonowożytnym ........ 37
10. Charakter prawa epoki feudalizmu .......................... 37
11. Prymat prawa zwyczajowego ............................. 39
12. Partykularyzm prawa ................................. 41
13. Stanowość prawa ................................... 42
14. Rola nauki i nauczania prawa ............................. 43
15. Założenia systematyki prawa ............................. 45
§ 2. Źródła prawa u Germanów i w państwie frankońskim .................. 48
16. Kształtowanie się praw germańskich ......................... 48
17. Źródła prawa Wizygotów, Ostrogotów i Burgundów ................ 49
18. Źródła prawa longobardzkiego ............................ 50
19. Ogólna charakterystyka źródeł prawa frankońskiego ................ 51
Spis treści
Spis treści
20. Leges barbarorum . .51
21. Leges Romanae . . .53
22. Kapitularze królewskie 53
23. Dokumenty praktyki .54
§ 3. Źródła prawa Italii ....54
24. Ogólna charakterystyka prawa włoskiego ...................... 54
25. Prawo longobardzkie. Prawo lenne .......................... 55
26. Odrodzenie prawa rzymskiego. Glosatorowie i komentatorzy ............ 56
27. Źródła prawa kanonicznego .............................. 58
28. Statuty miejskie .................................... 60
29. Ustawodawstwo cesarzy niemieckich ......................... 61
§ 4. Źródła prawa w Niemczech ................................ 61
30. Partykularyzm prawny Rzeszy ............................ 61
31. Źródła prawa ziemskiego. Zwierciadło Saskie .................... 62
32. Źródła prawa miejskiego ............................... 63
33. Recepcja prawa rzymskiego ............................. 63
34. Ustawodawstwo ogólnopaństwowe w XVI w. Carolina 63
§ 5. Źródła prawa we Francji ................................. 65
35. Obszary prawne feudalnej Francji .......................... 66
36. Spisy prawa zwyczajowego. Próby unifikacji .................... 67
37. Prawo rzymskie we Francji .............................. 68
38. Ustawodawstwo królewskie. Wielkie ordonanse ................... 70
§ 6. Źródła prawa w Hiszpanii ................................. 71
39. Pomniki prawa hiszpańskiego ............................. 71
40. Wpływy prawa muzułmańskiego. Islam ....................... 72
§ 7. Źródła prawa w Anglii .................................. 73
41. Źródła prawa w okresie anglosaskim ..................... 73
42. Powstanie systemu common law .......................... 74
43. Eąuity law ...................................... 76
44. Prawo stanowione (statute law) ............................ 76
45. Zbiory wyroków. Literatura prawnicza ........................ 76
§ 8. Źródła prawa Czech i Węgier ............................... 77
46. Źródła prawa czeskiego ...............'................. 77
47. Źródła prawa węgierskiego .............................. 79
§ 9. Źródła prawa na Rusi Kijowskiej i w Rosji ........................ 81
48. Najdawniejsze źródła prawa na Rusi ......................... 81
49. Ruska Prawda ..................................... 81
50. Ustawy cerkiewne. Prawo bizantyjskie ........................ 82
51. Ustawodawstwo ogólnorosyjskie w XV-XVH w. .................. 83
§ 10. Źródła prawa w Polsce ................................... 84
A. Źródła prawa w średniowieczu .............................. 84
52. Ogólny charakter źródeł prawa ............................ 84
53. Najdawniejsze wiadomości o prawie sądowym ................... 85
54. Spisy prawa zwyczajowego. Księga Elbląska .................... 85
55. Statuty Kazimierza Wielkiego ............................. 86
56. Prawo niemieckie ................................... 87
57. Prawo kanoniczne ................................... 88
B. Źródła prawa Rzeczypospolitej szlacheckiej ....................... 89
58. Ogólna charakterystyka źródeł prawa sądowego ................... 89
59. Źródła prawa ziemskiego koronnego. Próby kodyfikacji .............. 90
60. Literatura prawnicza. Opracowania prawa ziemskiego ................ 93
61. Źródła prawa Mazowsza i Prus Królewskich ..................... 94
62. Statuty litewskie .................................... 95
63. Źródła prawa miejskiego ............................... 96
64. Źródła prawa wiejskiego ............................... 98
65. Prawo rzymskie w Polsce ............................... 98
Rozdział II. HISTORIA PRAWA PRYWATNEGO ....................... 100
§ 1. Prawo prywatne w średniowieczu ............................. 100
A. Prawo osobowe i rodzinne ................................. 100
66. Zdolność prawna i zdolność do czynności prawnych ................ 100
67. Małżeństwo ...................................... 102
68. Stosunki majątkowe małżeńskie ........................... 106
69. Rodzice i dzieci .................................... 109
B. Prawo rzeczowe ...................................... 111
70. Pojęcie rzeczy. Ruchomości i nieruchomości .................... 111
71. Posiadanie — własność ................................ 112
72. Geneza feudalnej własności ziemi .......................... 114
73. Cechy feudalnej własności ziemi ........................... 115
74. Własność w doktrynie wieków średnich ....................... 116
75. Ograniczenia alienacji nieruchomości ........................ 118
76. Nabycie własności ................................... 119
C. Zobowiązania ........................................ 121
77. Źródła zobowiązań. Umowy ............................. 121
78. Odpowiedzialność z tytułu zobowiązania ....................... 122
79. Sposoby zabezpieczenia wierzytelności ....................... 123
D. Spadkobranie ........................................ 126
80. Pojęcie spadkobrania. Dziedziczenie beztestamentowe ............... 126
81. Dziedziczenie testamentowe ............................. 129
82. Szczególne rodzaje sukcesji. Dziedziczenie lenn ................... 130
§ 2. Zmiany w prawie prywatnym od schyłku wieków średnich ............... 131
A. Wpływ prawa rzymskiego na rozwój prawa prywatnego ................. 131
83. Rzymskie prawo wulgarne w średniowieczu ..................... 131
84. Prawo rzymskie w dziełach glosatorów i komentatorów .............. 132
85. Prawo rzymskie w czasach nowożytnych. Usus modernus ............. 135
B. Zmiany w prawie osobowym i rodzinnym ........................ 136
86. Osoby fizyczne .................................... 136
87. Osoby prawne ..................................... 138
88. Małżeństwo ...................................... 139
C. Zmiany w prawie majątkowym .............................. 140
89. Pojecie i zakres posiadania .............................. 140
90. Przemiany własności feudalnej ............................ 142
91. Nabycie własności nieruchomości .......................... 144
92. Obrót nieruchomościami ............................... 145
93. Rozwój praw na rzeczy cudzej ............................ 147
94. Kierunki rozwoju prawa zobowiązań ......................... 149
95. Dziedziczenie ustawowe i testamentowe ....................... 151
96. Szczególne rodzaje sukcesji .............................. 153
Rozdział III. HISTORIA PRAWA KARNEGO ......................... 154
§ 1. Prawo karne w średniowieczu ............................... 154
A. Prawo karne wczesnego średniowiecza .......................... 154
97. Przestępstwo i kara w ustroju plemienno-szczepowym ............... 154
98. Przestępstwa publiczne i prywatne .......................... 156
Spis treści
99. Sposoby ograniczania krwawej zemsty ............... 157
100. Pojęcie przestępstwa. Charakter odpowiedzialności ................ 159
101. Kary państwowe (publiczne) 163
102. Kary prywatne. System kar kompozycyjnych .................... 165
B. Kierunki rozwoju średniowiecznego prawa karnego ................... 167
103. Ograniczanie wojen prywatnych (wróżd) ...................... 167
104. Nowa klasyfikacja przestępstw ........................... 168
105. Przejawy subiektywizacji odpowiedzialności ...................170
106. Nowa klasyfikacja kar ...............................171
§ 2. Zmiany w prawie karnym od schyłku wieków średnich ................172
A. Prawo karne Italii .....................................172
107. Ogólna charakterystyka włoskiego prawa karnego .................172
108. Zwycięstwo zasady publicznoprawnej ........................173
109. Subiektywne przesłanki odpowiedzialności. Wina .................174
110. Powody bezkarności. Obrona konieczna .....................176
111. Formy popełnienia przestępstwa. Usiłowanie ...................177
112. Odpowiedzialność za udział w przestępstwie ...................177
113. System kar .....................................178
114. Wymiar kary ....................................180
B. Rozwój prawa karnego w XVI-XVII w. ........................180
115. Linie rozwoju prawa karnego początków doby nowożytnej ............180
116. Publicznoprawny charakter przestępstwa ...................... 181
117. Podstawy odpowiedzialności ............................. 182
118. Nowe kierunki represji karnej. „Polowania na czarownice" ............ 183
119. Pojęcie i cel kary. Katalog kar ........................... 185
120. Zasady stosowania kar ................................ 187
Rozdział IV. HISTORIA POSTĘPOWANIA SADOWEGO .................. 188
§ 1. Proces sądowy w średniowieczu .............................. 188
121. Wiadomości o najdawniejszych formach postępowania .............. 188
122. Ogólna charakterystyka procesu średniowiecznego ................. 189
123. Cechy procesu zwyczajnego i jego przebieg .................... 190
124. Środki dowodowe .................................. 192
125. Nagana wyroku .................................... 194
126. Postępowanie z urzędu. Proces rugowy ....................... 195
127. Szczególne rodzaje postępowania .......................... 197
128. Egzekucja wyroków ................................. 197
129. Tendencje rozwojowe procesu średniowiecznego. Podział skarg ......... 199
130. Procesy szczególne .................................. 199
§ 2. Rozwój procesu od schyłku średniowiecza ........................ 200
A. Proces cywilny ....................................... 200
131. Proces cywilny włoski. Zasady procesu rzymsko-kanonicznego .......... 200
132. Stadia procesu. Litis contestatio ........................... 202
133. Kierunki rozwoju procesu cywilnego w czasach nowożytnych .......... 204
B. Proces karny ........................................ 206
134. Proces karny włoski. Początki postępowania inkwizycyjnego ........... 206
135. Rozwój procesu inkwizycyjnego w XVI —XVIII w. ................ 208
136. Charakter i przebieg postępowania inkwizycyjnego ................ 209
C. Cechy polskiego procesu ziemskiego w XVI —XVIII w. ................ 212
137. Zasady postępowania skargowego .......................... 212
138. Odrębności proceduralne w sprawach karnych ................... 215
Spis treści
Część II
PRAWO W CZASACH NOWOŻYTNYCH I NAJNOWSZYCH Rozdział I. PROGRAM KODYFIKACJI PRAWA ..................219
139. Ruch kodyfikacyjny czasów Oświecenia .........219
140. Ideologiczne podstawy kodyfikacji — prawo natury . .220
141. Założenia programu kodyfikacji prawa ..........222
142. Zaczątki prac kodyfikacyjnych. Pierwsze kodeksy . . . .224
143. Projekty kodyfikacyjne w Polsce epoki stanisławowskiej..... 227
144. Nauka i nauczanie prawa w dobie Oświecenia ......228
145. Kształtowanie się systematyki prawa nowożytnego . . .230
146. Odmienność systemu prawnego w Anglii .........232
— 146a. Kodyfikacja prawa kanonicznego ............233
Rozdział II. HISTORIA PRAWA PRYWATNEGO ....................... 235
§ 1. Źródła prawa cywilnego i handlowego .........................235
147. Landrecht pruski z 1794 r. .............................235
148. Kodeks cywilny austriacki z 1811 r. (ABGB) ..................236
149. Kodeks Napoleona .................................238
150. Kodeks Napoleona na ziemiach polskich. Kodeks Cywilny Królestwa Polskiego... 240
151. Zwód Praw Cesarstwa Rosyjskiego ........................242
152. Kodeks cywilny niemiecki (BGB) .........................243
153. Kodeks cywilny szwajcarski (ZGB) ........................246
154. Źródła prawa cywilnego w II Rzeczypospolitej ..................247
155. Źródła prawa prywatnego w Anglii ........................250
156. Źródła prawa handlowego w Europie kontynentalnej .............250.
§ 2. Charakterystyka instytucji prawa prywatnego ......................253
157. Ogólny rys rozwoju prawa cywilnego XIX i XX w. ...............253
A. Prawo osobowe i rodzinne ................................255
158. Osoby fizyczne ...................................255
159. Osoby prawne ...................................258
160. Małżeństwo .....................................261
161. Rodzina .......................................265
B. Prawo majątkowe .....................................268
162. Własność ......................................268
163. Zobowiązania ....................................272
164. Spadkobranie ....................................277
165. Instytucje prawa handlowego ...........................282
C. Główne kierunki myśli cywilistycznej ..........................284
166. Panowanie kierunku „klasycznego". Pozytywizm ustawowy ...........284
167. Naturalizm prawniczy. Nowe metody wykładni .................286
Rozdział III. HISTORIA PRAWA KARNEGO ..................290
§ 1. Założenia programu kodyfikacji prawa karnego ..............290
168. Powstanie humanitarnej doktryny prawa karnego XVIII w. . . . . .290
169. Program humanitarystów w dziedzinie prawa karnego materialnego.... 291
170. Ogólne założenia kodyfikacji karnych XVIII i XIX w. .......294
§ 2. Źródła prawa karnego ............................295
171. Kodyfikacja prawa karnego we Francji. Code penal .........295
172. Kodeksy karne austriackie .......................298
173. Kodeksy karne państw niemieckich i II Rzeszy ...........301
174. Kodeks Karzący Królestwa Polskiego z 1818 r. ...........305
10
Spis treści
175 Kodeksy karne rosyjskie 307
176 Kodyfikacja prawa karnego II Rzeczypospolitej311
177 Źródła prawa karnego w Anglii313
§ 3 Ogólna charakterystyka prawa karnego XIX i XX w 315
178 Zasady obowiązywania ustawy karnej315
179 Pojęcie przestępstwa Klasyfikacja przestępstw316
180 Subiektywne przesłania odpowiedzialności karnej Wina319
181 Nauka o karze Teone kary323
182 System kar325
183 Środki zabezpieczające329
§ 4 Główne kierunki doktryny prawa karnego330
184 Szkoła klasyczna330
185 Szkoła antropologiczna Szkoła socjologiczna331
Rozdział IV. HISTORIA POSTĘPOWANIA SĄDOWEGO334
§ l Proces cywilny334
186 Kodyfikacja procesu cywilnego w Austrii334
187 Kodyfikacja procesu cywilnego w Prusach i II Rzeszy336
188 Francuski kodeks procedury cywilnej z 1806 r338
189 Proces cywilny w Rosji XIX w340
190 Kodyfikacja procesu cywilnego w II Rzeczypospolitej341
191 Tendencje rozwojowe procesu cywilnego w XIX i XX w342
§ 2 Proces karny345
192 Program reformy procesu karnego w epoce Oświecenia345
193 Proces karny rewolucji francuskiej i w czasach Napoleona348
194 Kodyfikacja procesu karnego w Austrii350
195 Kodyfikacja procesu karnego w Prusach i II Rzeszy353
196 Proces karny rosyjski w XIX w355
197 Kodyfikacja procesu karnego w II Rzeczypospolitej356
198 Ogólne tendencje rozwojowe procesu karnego XIX i XX w358
Rozdział V. HISTORIA PRAWA SOCJALISTYCZNEGO361
§ l Powstanie i rozwój systemu prawnego byłego ZSRR361
199 Prawo w dobie rewolucji październikowej361
200 Program kodyfikacji prawa Pierwsze kodeksy365
201 Tendencje rozwoju prawa cywilnego i rodzinnego367
202 Kierunki rozwoju prawa karnego369
203 Tendencje rozwoju postępowania sądowego372
§ 2 Powstanie i rozwój prawa krajów tzw demokracji ludowej375
204 Geneza systemu prawnego krajów tzw demokracji ludowej375
205 Kodyfikacja prawa cywilnego376
206 Kodyfikacja prawa karnego379
207 Kodyfikacja procesu cywilnego i karnego381
INFORMACJA BIBLIOGRAFICZNA384
SKOROWIDZ ŹRÓDEŁ (Izabela Małyszka Al Darawsheh)385
SKOROWIDZ NAZWISK (Katarzyna Sójka Zielińska)403
WPROWADZENIE — PRAWO W STAROŻYTNOŚCI .................. 15
§ 1. Ogólne wiadomości o początkach prawa ......................... 15
1. Pojęcie i geneza prawa ................................. 15
2. Prawo prymitywne ................................... 16
3. Ogólna charakterystyka prawa w starożytności .................... 17
§ 2. Prawa starożytnego Bliskiego Wschodu .......................... 20
4. Pomniki prawne Egiptu i Mezopotamii ........................ 20
5. Prawo hebrajskie. Przepisy prawne Starego Testamentu ............... 22
§ 3. Systemy prawne państw śródziemnomorskich ...................... 23
6. Prawa greckie ...................................... 23
7. Prawo rzymskie okresu antycznego .......................... 25
8. Prawo rzymskie epoki klasycznej ........................... 27
9. Prawo poklasyczne. Kodyfikacja justyniańska ..................... 31
Częśc I
PRAWO W ŚREDNIOWIECZU I CZASACH WCZESNONOWOŻYTNYCH
Rozdział I. SYSTEM I ŹRÓDŁA PRAWA SĄDOWEGO ................... 37
§ 1. Ogólne wiadomości o prawie średniowiecznym i wczesnonowożytnym ........ 37
10. Charakter prawa epoki feudalizmu .......................... 37
11. Prymat prawa zwyczajowego ............................. 39
12. Partykularyzm prawa ................................. 41
13. Stanowość prawa ................................... 42
14. Rola nauki i nauczania prawa ............................. 43
15. Założenia systematyki prawa ............................. 45
§ 2. Źródła prawa u Germanów i w państwie frankońskim .................. 48
16. Kształtowanie się praw germańskich ......................... 48
17. Źródła prawa Wizygotów, Ostrogotów i Burgundów ................ 49
18. Źródła prawa longobardzkiego ............................ 50
19. Ogólna charakterystyka źródeł prawa frankońskiego ................ 51
Spis treści
Spis treści
20. Leges barbarorum . .51
21. Leges Romanae . . .53
22. Kapitularze królewskie 53
23. Dokumenty praktyki .54
§ 3. Źródła prawa Italii ....54
24. Ogólna charakterystyka prawa włoskiego ...................... 54
25. Prawo longobardzkie. Prawo lenne .......................... 55
26. Odrodzenie prawa rzymskiego. Glosatorowie i komentatorzy ............ 56
27. Źródła prawa kanonicznego .............................. 58
28. Statuty miejskie .................................... 60
29. Ustawodawstwo cesarzy niemieckich ......................... 61
§ 4. Źródła prawa w Niemczech ................................ 61
30. Partykularyzm prawny Rzeszy ............................ 61
31. Źródła prawa ziemskiego. Zwierciadło Saskie .................... 62
32. Źródła prawa miejskiego ............................... 63
33. Recepcja prawa rzymskiego ............................. 63
34. Ustawodawstwo ogólnopaństwowe w XVI w. Carolina 63
§ 5. Źródła prawa we Francji ................................. 65
35. Obszary prawne feudalnej Francji .......................... 66
36. Spisy prawa zwyczajowego. Próby unifikacji .................... 67
37. Prawo rzymskie we Francji .............................. 68
38. Ustawodawstwo królewskie. Wielkie ordonanse ................... 70
§ 6. Źródła prawa w Hiszpanii ................................. 71
39. Pomniki prawa hiszpańskiego ............................. 71
40. Wpływy prawa muzułmańskiego. Islam ....................... 72
§ 7. Źródła prawa w Anglii .................................. 73
41. Źródła prawa w okresie anglosaskim ..................... 73
42. Powstanie systemu common law .......................... 74
43. Eąuity law ...................................... 76
44. Prawo stanowione (statute law) ............................ 76
45. Zbiory wyroków. Literatura prawnicza ........................ 76
§ 8. Źródła prawa Czech i Węgier ............................... 77
46. Źródła prawa czeskiego ...............'................. 77
47. Źródła prawa węgierskiego .............................. 79
§ 9. Źródła prawa na Rusi Kijowskiej i w Rosji ........................ 81
48. Najdawniejsze źródła prawa na Rusi ......................... 81
49. Ruska Prawda ..................................... 81
50. Ustawy cerkiewne. Prawo bizantyjskie ........................ 82
51. Ustawodawstwo ogólnorosyjskie w XV-XVH w. .................. 83
§ 10. Źródła prawa w Polsce ................................... 84
A. Źródła prawa w średniowieczu .............................. 84
52. Ogólny charakter źródeł prawa ............................ 84
53. Najdawniejsze wiadomości o prawie sądowym ................... 85
54. Spisy prawa zwyczajowego. Księga Elbląska .................... 85
55. Statuty Kazimierza Wielkiego ............................. 86
56. Prawo niemieckie ................................... 87
57. Prawo kanoniczne ................................... 88
B. Źródła prawa Rzeczypospolitej szlacheckiej ....................... 89
58. Ogólna charakterystyka źródeł prawa sądowego ................... 89
59. Źródła prawa ziemskiego koronnego. Próby kodyfikacji .............. 90
60. Literatura prawnicza. Opracowania prawa ziemskiego ................ 93
61. Źródła prawa Mazowsza i Prus Królewskich ..................... 94
62. Statuty litewskie .................................... 95
63. Źródła prawa miejskiego ............................... 96
64. Źródła prawa wiejskiego ............................... 98
65. Prawo rzymskie w Polsce ............................... 98
Rozdział II. HISTORIA PRAWA PRYWATNEGO ....................... 100
§ 1. Prawo prywatne w średniowieczu ............................. 100
A. Prawo osobowe i rodzinne ................................. 100
66. Zdolność prawna i zdolność do czynności prawnych ................ 100
67. Małżeństwo ...................................... 102
68. Stosunki majątkowe małżeńskie ........................... 106
69. Rodzice i dzieci .................................... 109
B. Prawo rzeczowe ...................................... 111
70. Pojęcie rzeczy. Ruchomości i nieruchomości .................... 111
71. Posiadanie — własność ................................ 112
72. Geneza feudalnej własności ziemi .......................... 114
73. Cechy feudalnej własności ziemi ........................... 115
74. Własność w doktrynie wieków średnich ....................... 116
75. Ograniczenia alienacji nieruchomości ........................ 118
76. Nabycie własności ................................... 119
C. Zobowiązania ........................................ 121
77. Źródła zobowiązań. Umowy ............................. 121
78. Odpowiedzialność z tytułu zobowiązania ....................... 122
79. Sposoby zabezpieczenia wierzytelności ....................... 123
D. Spadkobranie ........................................ 126
80. Pojęcie spadkobrania. Dziedziczenie beztestamentowe ............... 126
81. Dziedziczenie testamentowe ............................. 129
82. Szczególne rodzaje sukcesji. Dziedziczenie lenn ................... 130
§ 2. Zmiany w prawie prywatnym od schyłku wieków średnich ............... 131
A. Wpływ prawa rzymskiego na rozwój prawa prywatnego ................. 131
83. Rzymskie prawo wulgarne w średniowieczu ..................... 131
84. Prawo rzymskie w dziełach glosatorów i komentatorów .............. 132
85. Prawo rzymskie w czasach nowożytnych. Usus modernus ............. 135
B. Zmiany w prawie osobowym i rodzinnym ........................ 136
86. Osoby fizyczne .................................... 136
87. Osoby prawne ..................................... 138
88. Małżeństwo ...................................... 139
C. Zmiany w prawie majątkowym .............................. 140
89. Pojecie i zakres posiadania .............................. 140
90. Przemiany własności feudalnej ............................ 142
91. Nabycie własności nieruchomości .......................... 144
92. Obrót nieruchomościami ............................... 145
93. Rozwój praw na rzeczy cudzej ............................ 147
94. Kierunki rozwoju prawa zobowiązań ......................... 149
95. Dziedziczenie ustawowe i testamentowe ....................... 151
96. Szczególne rodzaje sukcesji .............................. 153
Rozdział III. HISTORIA PRAWA KARNEGO ......................... 154
§ 1. Prawo karne w średniowieczu ............................... 154
A. Prawo karne wczesnego średniowiecza .......................... 154
97. Przestępstwo i kara w ustroju plemienno-szczepowym ............... 154
98. Przestępstwa publiczne i prywatne .......................... 156
Spis treści
99. Sposoby ograniczania krwawej zemsty ............... 157
100. Pojęcie przestępstwa. Charakter odpowiedzialności ................ 159
101. Kary państwowe (publiczne) 163
102. Kary prywatne. System kar kompozycyjnych .................... 165
B. Kierunki rozwoju średniowiecznego prawa karnego ................... 167
103. Ograniczanie wojen prywatnych (wróżd) ...................... 167
104. Nowa klasyfikacja przestępstw ........................... 168
105. Przejawy subiektywizacji odpowiedzialności ...................170
106. Nowa klasyfikacja kar ...............................171
§ 2. Zmiany w prawie karnym od schyłku wieków średnich ................172
A. Prawo karne Italii .....................................172
107. Ogólna charakterystyka włoskiego prawa karnego .................172
108. Zwycięstwo zasady publicznoprawnej ........................173
109. Subiektywne przesłanki odpowiedzialności. Wina .................174
110. Powody bezkarności. Obrona konieczna .....................176
111. Formy popełnienia przestępstwa. Usiłowanie ...................177
112. Odpowiedzialność za udział w przestępstwie ...................177
113. System kar .....................................178
114. Wymiar kary ....................................180
B. Rozwój prawa karnego w XVI-XVII w. ........................180
115. Linie rozwoju prawa karnego początków doby nowożytnej ............180
116. Publicznoprawny charakter przestępstwa ...................... 181
117. Podstawy odpowiedzialności ............................. 182
118. Nowe kierunki represji karnej. „Polowania na czarownice" ............ 183
119. Pojęcie i cel kary. Katalog kar ........................... 185
120. Zasady stosowania kar ................................ 187
Rozdział IV. HISTORIA POSTĘPOWANIA SADOWEGO .................. 188
§ 1. Proces sądowy w średniowieczu .............................. 188
121. Wiadomości o najdawniejszych formach postępowania .............. 188
122. Ogólna charakterystyka procesu średniowiecznego ................. 189
123. Cechy procesu zwyczajnego i jego przebieg .................... 190
124. Środki dowodowe .................................. 192
125. Nagana wyroku .................................... 194
126. Postępowanie z urzędu. Proces rugowy ....................... 195
127. Szczególne rodzaje postępowania .......................... 197
128. Egzekucja wyroków ................................. 197
129. Tendencje rozwojowe procesu średniowiecznego. Podział skarg ......... 199
130. Procesy szczególne .................................. 199
§ 2. Rozwój procesu od schyłku średniowiecza ........................ 200
A. Proces cywilny ....................................... 200
131. Proces cywilny włoski. Zasady procesu rzymsko-kanonicznego .......... 200
132. Stadia procesu. Litis contestatio ........................... 202
133. Kierunki rozwoju procesu cywilnego w czasach nowożytnych .......... 204
B. Proces karny ........................................ 206
134. Proces karny włoski. Początki postępowania inkwizycyjnego ........... 206
135. Rozwój procesu inkwizycyjnego w XVI —XVIII w. ................ 208
136. Charakter i przebieg postępowania inkwizycyjnego ................ 209
C. Cechy polskiego procesu ziemskiego w XVI —XVIII w. ................ 212
137. Zasady postępowania skargowego .......................... 212
138. Odrębności proceduralne w sprawach karnych ................... 215
Spis treści
Część II
PRAWO W CZASACH NOWOŻYTNYCH I NAJNOWSZYCH Rozdział I. PROGRAM KODYFIKACJI PRAWA ..................219
139. Ruch kodyfikacyjny czasów Oświecenia .........219
140. Ideologiczne podstawy kodyfikacji — prawo natury . .220
141. Założenia programu kodyfikacji prawa ..........222
142. Zaczątki prac kodyfikacyjnych. Pierwsze kodeksy . . . .224
143. Projekty kodyfikacyjne w Polsce epoki stanisławowskiej..... 227
144. Nauka i nauczanie prawa w dobie Oświecenia ......228
145. Kształtowanie się systematyki prawa nowożytnego . . .230
146. Odmienność systemu prawnego w Anglii .........232
— 146a. Kodyfikacja prawa kanonicznego ............233
Rozdział II. HISTORIA PRAWA PRYWATNEGO ....................... 235
§ 1. Źródła prawa cywilnego i handlowego .........................235
147. Landrecht pruski z 1794 r. .............................235
148. Kodeks cywilny austriacki z 1811 r. (ABGB) ..................236
149. Kodeks Napoleona .................................238
150. Kodeks Napoleona na ziemiach polskich. Kodeks Cywilny Królestwa Polskiego... 240
151. Zwód Praw Cesarstwa Rosyjskiego ........................242
152. Kodeks cywilny niemiecki (BGB) .........................243
153. Kodeks cywilny szwajcarski (ZGB) ........................246
154. Źródła prawa cywilnego w II Rzeczypospolitej ..................247
155. Źródła prawa prywatnego w Anglii ........................250
156. Źródła prawa handlowego w Europie kontynentalnej .............250.
§ 2. Charakterystyka instytucji prawa prywatnego ......................253
157. Ogólny rys rozwoju prawa cywilnego XIX i XX w. ...............253
A. Prawo osobowe i rodzinne ................................255
158. Osoby fizyczne ...................................255
159. Osoby prawne ...................................258
160. Małżeństwo .....................................261
161. Rodzina .......................................265
B. Prawo majątkowe .....................................268
162. Własność ......................................268
163. Zobowiązania ....................................272
164. Spadkobranie ....................................277
165. Instytucje prawa handlowego ...........................282
C. Główne kierunki myśli cywilistycznej ..........................284
166. Panowanie kierunku „klasycznego". Pozytywizm ustawowy ...........284
167. Naturalizm prawniczy. Nowe metody wykładni .................286
Rozdział III. HISTORIA PRAWA KARNEGO ..................290
§ 1. Założenia programu kodyfikacji prawa karnego ..............290
168. Powstanie humanitarnej doktryny prawa karnego XVIII w. . . . . .290
169. Program humanitarystów w dziedzinie prawa karnego materialnego.... 291
170. Ogólne założenia kodyfikacji karnych XVIII i XIX w. .......294
§ 2. Źródła prawa karnego ............................295
171. Kodyfikacja prawa karnego we Francji. Code penal .........295
172. Kodeksy karne austriackie .......................298
173. Kodeksy karne państw niemieckich i II Rzeszy ...........301
174. Kodeks Karzący Królestwa Polskiego z 1818 r. ...........305
10
Spis treści
175 Kodeksy karne rosyjskie 307
176 Kodyfikacja prawa karnego II Rzeczypospolitej311
177 Źródła prawa karnego w Anglii313
§ 3 Ogólna charakterystyka prawa karnego XIX i XX w 315
178 Zasady obowiązywania ustawy karnej315
179 Pojęcie przestępstwa Klasyfikacja przestępstw316
180 Subiektywne przesłania odpowiedzialności karnej Wina319
181 Nauka o karze Teone kary323
182 System kar325
183 Środki zabezpieczające329
§ 4 Główne kierunki doktryny prawa karnego330
184 Szkoła klasyczna330
185 Szkoła antropologiczna Szkoła socjologiczna331
Rozdział IV. HISTORIA POSTĘPOWANIA SĄDOWEGO334
§ l Proces cywilny334
186 Kodyfikacja procesu cywilnego w Austrii334
187 Kodyfikacja procesu cywilnego w Prusach i II Rzeszy336
188 Francuski kodeks procedury cywilnej z 1806 r338
189 Proces cywilny w Rosji XIX w340
190 Kodyfikacja procesu cywilnego w II Rzeczypospolitej341
191 Tendencje rozwojowe procesu cywilnego w XIX i XX w342
§ 2 Proces karny345
192 Program reformy procesu karnego w epoce Oświecenia345
193 Proces karny rewolucji francuskiej i w czasach Napoleona348
194 Kodyfikacja procesu karnego w Austrii350
195 Kodyfikacja procesu karnego w Prusach i II Rzeszy353
196 Proces karny rosyjski w XIX w355
197 Kodyfikacja procesu karnego w II Rzeczypospolitej356
198 Ogólne tendencje rozwojowe procesu karnego XIX i XX w358
Rozdział V. HISTORIA PRAWA SOCJALISTYCZNEGO361
§ l Powstanie i rozwój systemu prawnego byłego ZSRR361
199 Prawo w dobie rewolucji październikowej361
200 Program kodyfikacji prawa Pierwsze kodeksy365
201 Tendencje rozwoju prawa cywilnego i rodzinnego367
202 Kierunki rozwoju prawa karnego369
203 Tendencje rozwoju postępowania sądowego372
§ 2 Powstanie i rozwój prawa krajów tzw demokracji ludowej375
204 Geneza systemu prawnego krajów tzw demokracji ludowej375
205 Kodyfikacja prawa cywilnego376
206 Kodyfikacja prawa karnego379
207 Kodyfikacja procesu cywilnego i karnego381
INFORMACJA BIBLIOGRAFICZNA384
SKOROWIDZ ŹRÓDEŁ (Izabela Małyszka Al Darawsheh)385
SKOROWIDZ NAZWISK (Katarzyna Sójka Zielińska)403