Dane szczegółowe książki
Grupy / Oyster, Carol K.; Bezwińska-Walerjan, Anna
Tytuł
Grupy
Tytuł oryginału
Groups : a user's guide
Wydawnictwo
Poznań: Zysk i S-ka Wydawnictwo, 2002
ISBN
8371508670
Hasła przedmiotowe
Spis treści
pokaż spis treści
Wprowadzenie 21
Podstawy: zadaniowy i społeczny aspekt funkcjonowania grup oraz podział na grupy
formalne i nieformalne 24
Co to jest grupa? Charakterystyka definicyjna 27
Wielkość 27 Role 29
Problemy wywołane funkcjonowaniem w rolach: przeciążenie rolą i konflikt ról 37 Status 41
Relacje interpersonalne: zaufanie i spójność 44 Interakcje 46 Cele 48 Zmiany okresowe 49 Normy 50 PRZYKŁAD: Hillary Rodham Clinton: studium możliwego konfliktu ról 52
ROZDZIAŁ 2 DLACZEGO LUDZIE TWORZĄ i WYBIERAJĄ GRUPY 56
* Wprowadzenie 56
* Dlaczego? Podejście funkcjonalne do problemu powstawania grup 57
Przetrwanie: aspekt biologiczny 57 Przetrwanie: aspekt psychologiczny 59 Potrzeby społeczne 62 ak ludzie wybierają grupy? 65 Wymiana społeczna 65 Sprawiedliwość 68 Równość 68 Proporcjonalność 69
* Sytuacje i cechy determinujące atrakcyjność 71
• Podobieństwo 72
• Bliskość geograficzna 73
• Atrakcyjność fizyczna 74 PRZYKŁAD: Aspekt psychologiczny działania grup paramilitarnych 76
ROZDZIAŁ 3 ROZWÓJ GRUPY i PROCESY SOCJALIZACJI 81
* Wprowadzenie: rozwój grupy 81
* Modele rozwoju grupy: etapy zmian okresowych 82
Deklaracja członkowska 83 Tworzenie się subgrup 86 Konfrontacja 87 Ustalanie norm 90 Wspólna praca i zabawa 92 Rozpad 92
Socjalizacja, czyli jednostka w grupie 96
Procesy konstytuujące socjalizację 97 Wybór grupy 99 Przyłączenie do grup 100 Inicjacja 101 Odnajdowanie niszy 102 Nareszcie w domu 102 Osłabienie więzi 103 Odejście 103 PRZYKŁAD: Socjalizacja w życiu gangu 106
ROZDZIAŁ 4 KOMUNIKACJA w GRUPACH
* Wprowadzenie 113
* Modele komunikacji werbalnej 114
* Wpływ płci i kultury na komunikację werbalną 121
* Sieciowy schemat przebiegu komunikacji werbalnej 126
* Komunikacja niewerbalna 128 Proksemika 129 Kinezjetyka 131 Paralingwistyka 132
Czynniki wpływające na komunikację niewerbalną 132 Słuchanie efektywne 134 Sposoby słuchania 134 Formułowanie pytań 135
* Modele komunikacji zwrotnej 136
* Cechy grupy wpływające na komunikację 138 PRZYKŁAD: Kłamca, kłamca: kłamstwo a jego śledzenie i wykrywanie
ROZDZIAŁ 5 PROCESY WPŁYWU w GRUPIE
* Wprowadzenie 146
* Zależność między postawami a działaniami 146
* Rubryka l: zgoda prywatna / zgoda publiczna 147
• Konsensus 147
• Konwersja 148 Informacja 148 Proces perswazji 148 Ekspozycja 149 Koncentracja 153 Zrozumienie 153 Akceptacja 154 Utrwalenie komunikatu 156 Konwersja zachowania 156
• Wpływ wywierany przez innych 156
* Rubryka II: niezgoda prywatna / zgoda publiczna 159
• Konformizm 159
Wpływ normatywny 160 Wpływ informacyjny 161 Wpływ zróżnicowania społecznego na konformizm 161
• Uległość 163
• Posłuszeństwo 165
Kultura a posłuszeństwo 168
* Rubryka III: zgoda prywatna / niezgoda publiczna 169
• Nonkonformizm 170
• Opór 170
113
139
145
* Rubryka IV: niezgoda prywatna / niezgoda publiczna 171
• Niezależność 171
• Jak nie ulegać wpływom 172 PRZYKŁAD: U nieba wrót 173
ROZDZIAŁ 6 PRODUKTYWNOŚĆ GRUPY
* Wprowadzenie 178
* Grupowe rozwiązywanie problemów: model efektywności Steinera 4 Produktywność potencjalna 180
• Charakterystyka zadania 180
• Rodzaje zadań 181
* Czynniki zmniejszające produktywność 185
• Myślenie grupowe 186
• Polaryzacja grupowa 188
• Problemy koordynacyjne 190
• Próżniactwo społeczne 191
• Jazda na gapę 192
* Czynniki zwiększające produktywność 193
• Synergia 193
• Nominalne techniki grupowe 194
* Czynniki o trudnych do przewidzenia skutkach 195
• Burza mózgów 196
• Facylitacja społeczna 197 PRZYKŁAD: Organizowanie efektywnych spotkań służących zwiększeniu produktywności 201
ROZDZIAŁ 7 PODEJMOWANIE DECYZJI
* Wprowadzenie 208
* Modele podejmowania decyzji 208
Podstawowy szablon 208
Modele racjonalnego podejmowania decyzji 208
Modele pragmatyczne 210
Model optymalizujący 210
Model intuicyjny 211
Model skoncentrowany na komunikacji 211
Model spiralny 212 Rodzaje decyzji 213 Zintegrowany model podejmowania decyzji 214
Problemy dotyczące diagnozy i struktury 215
Identyfikowanie alternatyw 216
Dyskusja nad alternatywami 217
Wybór najlepszego rozwiązania 219
Realizacja decyzji 220
Ocena decyzji 221
Czynniki wpływające na proces podejmowania decyzji 222 Ława przysięgłych jako zespół podejmujący decyzje 223
Naukowa metoda wyboru ławy przysięgłych 223
Liczebność ławy 225
Wybór przewodniczącego 225
Anulowanie dowodów 226
Rodzaje dowodów: wykrywacze kłamstw i świadkowie 226
Procesy podejmowania decyzji 228
Komu potrzebni są ławnicy? Niech decydują sędziowie 229
Wpływ indywidualnych cech ławników na przebieg procesu 230 PRZYKŁAD: Analiza dwóch procesów — przeciwko Simpsonowi i przeciwko Simpsonowi 232
17S
179
ROZDZIAŁ 8 WŁADZA i PRZYWÓDZTWO 237
* Wprowadzenie 237
* Kim jest przywódca? 238
* Jak zostaje się przywódcą? 240
* Model przywództwa 242
• Charakterystyka osoby 242
Indywidualne cechy i umiejętności przywódcy i podwładnych 242
• Zachowania przywódcy 243 Władza i wpływy 244 Zmodyfikowany model Frencha i Ravena 245
• Efektywność przywództwa 251 Przywódcy typu X i typu Y 251 Model Ohio State 252 Model wypadkowy Fiedlera 252 Sieć zarządzania 254 Ścieżka zadaniowa przywództwa 254 Model normatywny 255
• Cechy zadania a styl sprawowania władzy 255
• Znaczenie atmosfery grupowej 257
* Komu jest potrzebny przywódca? 257
• Teoria przywództwa w cyklu życiowym 257
* Wpływ płci i kultury na przywództwo i władzę 259
PRZYKŁAD: Zdeformowany obraz władzy: Charles Manson i „rodzina" 264
ROZDZIAŁ 9 KONFLIKTY INTRA- i INTERGRUPOWE 268
* Wprowadzenie 268
* Definicja konfliktu 269
* Źródła konfliktu 270
• Negatywne skutki konfliktu 274
• Pozytywne skutki konfliktu 274
* Jak zapobiegać konfliktom 275
* Fazy konfliktu 276
* Eskalacja konfliktu 277
* Strategie radzenia sobie z konfliktami 279
• Rozwiązywanie konfliktów 281
• Negocjacje i targowanie 284
• Interwencja trzeciej strony 287
* Wpływ kultury na przebieg i rozwiązywanie konfliktów 289 PRZYKŁAD: Konflikt i bałagan w siłach zbrojnych Stanów Zjednoczonych — nie pytaj, nie mów, nie dowiaduj się 291
ROZDZIAŁ 10 DYLEMATY SPOŁECZNE JAKO SZCZEGÓLNE PRZYPADKI KONFLIKTU 297
* Wprowadzenie 298
* Co to są dylematy społeczne? 298 * Współzależność 299
* Wkład jednostkowy 300
• Orientacja społeczna 300 Osoby współpracujące 302 Osoby rywalizujące 303 Indywidualiści 304
• Inne cechy 304
• Kultura i płeć a wkład jednostkowy 305
* Struktura sytuacji 307
• Dylemat więźnia 307
• Gra kurczaków 309
* Dylematy dotyczące dóbr publicznych 310
* Pułapki społeczne 311
• Zagłada dobra wspólnego 311
• Łańcuch społeczny 313
* Środki zaradcze 313
PRZYKŁAD: Imigracja jako dylemat społeczny 314
ROZDZIAŁ 1 1 STRES i ZMIANY SPOŁECZNE
Wprowadzenie 318
Kogo dotyczy stres? 319
Grupy powołane do wypełniania stresujących zadań: wojsko i policja
Pomiar stresu 322
Źródła stresu w codziennym życiu 324
Trauma: stres ekstremalny 326
Pourazowe zaburzenia stresowe 328
Radzenie sobie ze stresem 330
• Sposoby nieefektywne 330
• Sposoby efektywne 331
* Wpływ grupy na stres indywidualny 331
* Grupy promujące zmiany 333
• Grupy treningowe 333
• Grupy terapeutyczne 333
• Grupy samopomocy 336
PRZYKŁAD: Stres w miejscu pracy: rozpoznawanie i radzenie sobie z wypaleniem zawodowym 337
SŁOWNIK 341
BIBLIOGRAFIA 375
Podstawy: zadaniowy i społeczny aspekt funkcjonowania grup oraz podział na grupy
formalne i nieformalne 24
Co to jest grupa? Charakterystyka definicyjna 27
Wielkość 27 Role 29
Problemy wywołane funkcjonowaniem w rolach: przeciążenie rolą i konflikt ról 37 Status 41
Relacje interpersonalne: zaufanie i spójność 44 Interakcje 46 Cele 48 Zmiany okresowe 49 Normy 50 PRZYKŁAD: Hillary Rodham Clinton: studium możliwego konfliktu ról 52
ROZDZIAŁ 2 DLACZEGO LUDZIE TWORZĄ i WYBIERAJĄ GRUPY 56
* Wprowadzenie 56
* Dlaczego? Podejście funkcjonalne do problemu powstawania grup 57
Przetrwanie: aspekt biologiczny 57 Przetrwanie: aspekt psychologiczny 59 Potrzeby społeczne 62 ak ludzie wybierają grupy? 65 Wymiana społeczna 65 Sprawiedliwość 68 Równość 68 Proporcjonalność 69
* Sytuacje i cechy determinujące atrakcyjność 71
• Podobieństwo 72
• Bliskość geograficzna 73
• Atrakcyjność fizyczna 74 PRZYKŁAD: Aspekt psychologiczny działania grup paramilitarnych 76
ROZDZIAŁ 3 ROZWÓJ GRUPY i PROCESY SOCJALIZACJI 81
* Wprowadzenie: rozwój grupy 81
* Modele rozwoju grupy: etapy zmian okresowych 82
Deklaracja członkowska 83 Tworzenie się subgrup 86 Konfrontacja 87 Ustalanie norm 90 Wspólna praca i zabawa 92 Rozpad 92
Socjalizacja, czyli jednostka w grupie 96
Procesy konstytuujące socjalizację 97 Wybór grupy 99 Przyłączenie do grup 100 Inicjacja 101 Odnajdowanie niszy 102 Nareszcie w domu 102 Osłabienie więzi 103 Odejście 103 PRZYKŁAD: Socjalizacja w życiu gangu 106
ROZDZIAŁ 4 KOMUNIKACJA w GRUPACH
* Wprowadzenie 113
* Modele komunikacji werbalnej 114
* Wpływ płci i kultury na komunikację werbalną 121
* Sieciowy schemat przebiegu komunikacji werbalnej 126
* Komunikacja niewerbalna 128 Proksemika 129 Kinezjetyka 131 Paralingwistyka 132
Czynniki wpływające na komunikację niewerbalną 132 Słuchanie efektywne 134 Sposoby słuchania 134 Formułowanie pytań 135
* Modele komunikacji zwrotnej 136
* Cechy grupy wpływające na komunikację 138 PRZYKŁAD: Kłamca, kłamca: kłamstwo a jego śledzenie i wykrywanie
ROZDZIAŁ 5 PROCESY WPŁYWU w GRUPIE
* Wprowadzenie 146
* Zależność między postawami a działaniami 146
* Rubryka l: zgoda prywatna / zgoda publiczna 147
• Konsensus 147
• Konwersja 148 Informacja 148 Proces perswazji 148 Ekspozycja 149 Koncentracja 153 Zrozumienie 153 Akceptacja 154 Utrwalenie komunikatu 156 Konwersja zachowania 156
• Wpływ wywierany przez innych 156
* Rubryka II: niezgoda prywatna / zgoda publiczna 159
• Konformizm 159
Wpływ normatywny 160 Wpływ informacyjny 161 Wpływ zróżnicowania społecznego na konformizm 161
• Uległość 163
• Posłuszeństwo 165
Kultura a posłuszeństwo 168
* Rubryka III: zgoda prywatna / niezgoda publiczna 169
• Nonkonformizm 170
• Opór 170
113
139
145
* Rubryka IV: niezgoda prywatna / niezgoda publiczna 171
• Niezależność 171
• Jak nie ulegać wpływom 172 PRZYKŁAD: U nieba wrót 173
ROZDZIAŁ 6 PRODUKTYWNOŚĆ GRUPY
* Wprowadzenie 178
* Grupowe rozwiązywanie problemów: model efektywności Steinera 4 Produktywność potencjalna 180
• Charakterystyka zadania 180
• Rodzaje zadań 181
* Czynniki zmniejszające produktywność 185
• Myślenie grupowe 186
• Polaryzacja grupowa 188
• Problemy koordynacyjne 190
• Próżniactwo społeczne 191
• Jazda na gapę 192
* Czynniki zwiększające produktywność 193
• Synergia 193
• Nominalne techniki grupowe 194
* Czynniki o trudnych do przewidzenia skutkach 195
• Burza mózgów 196
• Facylitacja społeczna 197 PRZYKŁAD: Organizowanie efektywnych spotkań służących zwiększeniu produktywności 201
ROZDZIAŁ 7 PODEJMOWANIE DECYZJI
* Wprowadzenie 208
* Modele podejmowania decyzji 208
Podstawowy szablon 208
Modele racjonalnego podejmowania decyzji 208
Modele pragmatyczne 210
Model optymalizujący 210
Model intuicyjny 211
Model skoncentrowany na komunikacji 211
Model spiralny 212 Rodzaje decyzji 213 Zintegrowany model podejmowania decyzji 214
Problemy dotyczące diagnozy i struktury 215
Identyfikowanie alternatyw 216
Dyskusja nad alternatywami 217
Wybór najlepszego rozwiązania 219
Realizacja decyzji 220
Ocena decyzji 221
Czynniki wpływające na proces podejmowania decyzji 222 Ława przysięgłych jako zespół podejmujący decyzje 223
Naukowa metoda wyboru ławy przysięgłych 223
Liczebność ławy 225
Wybór przewodniczącego 225
Anulowanie dowodów 226
Rodzaje dowodów: wykrywacze kłamstw i świadkowie 226
Procesy podejmowania decyzji 228
Komu potrzebni są ławnicy? Niech decydują sędziowie 229
Wpływ indywidualnych cech ławników na przebieg procesu 230 PRZYKŁAD: Analiza dwóch procesów — przeciwko Simpsonowi i przeciwko Simpsonowi 232
17S
179
ROZDZIAŁ 8 WŁADZA i PRZYWÓDZTWO 237
* Wprowadzenie 237
* Kim jest przywódca? 238
* Jak zostaje się przywódcą? 240
* Model przywództwa 242
• Charakterystyka osoby 242
Indywidualne cechy i umiejętności przywódcy i podwładnych 242
• Zachowania przywódcy 243 Władza i wpływy 244 Zmodyfikowany model Frencha i Ravena 245
• Efektywność przywództwa 251 Przywódcy typu X i typu Y 251 Model Ohio State 252 Model wypadkowy Fiedlera 252 Sieć zarządzania 254 Ścieżka zadaniowa przywództwa 254 Model normatywny 255
• Cechy zadania a styl sprawowania władzy 255
• Znaczenie atmosfery grupowej 257
* Komu jest potrzebny przywódca? 257
• Teoria przywództwa w cyklu życiowym 257
* Wpływ płci i kultury na przywództwo i władzę 259
PRZYKŁAD: Zdeformowany obraz władzy: Charles Manson i „rodzina" 264
ROZDZIAŁ 9 KONFLIKTY INTRA- i INTERGRUPOWE 268
* Wprowadzenie 268
* Definicja konfliktu 269
* Źródła konfliktu 270
• Negatywne skutki konfliktu 274
• Pozytywne skutki konfliktu 274
* Jak zapobiegać konfliktom 275
* Fazy konfliktu 276
* Eskalacja konfliktu 277
* Strategie radzenia sobie z konfliktami 279
• Rozwiązywanie konfliktów 281
• Negocjacje i targowanie 284
• Interwencja trzeciej strony 287
* Wpływ kultury na przebieg i rozwiązywanie konfliktów 289 PRZYKŁAD: Konflikt i bałagan w siłach zbrojnych Stanów Zjednoczonych — nie pytaj, nie mów, nie dowiaduj się 291
ROZDZIAŁ 10 DYLEMATY SPOŁECZNE JAKO SZCZEGÓLNE PRZYPADKI KONFLIKTU 297
* Wprowadzenie 298
* Co to są dylematy społeczne? 298 * Współzależność 299
* Wkład jednostkowy 300
• Orientacja społeczna 300 Osoby współpracujące 302 Osoby rywalizujące 303 Indywidualiści 304
• Inne cechy 304
• Kultura i płeć a wkład jednostkowy 305
* Struktura sytuacji 307
• Dylemat więźnia 307
• Gra kurczaków 309
* Dylematy dotyczące dóbr publicznych 310
* Pułapki społeczne 311
• Zagłada dobra wspólnego 311
• Łańcuch społeczny 313
* Środki zaradcze 313
PRZYKŁAD: Imigracja jako dylemat społeczny 314
ROZDZIAŁ 1 1 STRES i ZMIANY SPOŁECZNE
Wprowadzenie 318
Kogo dotyczy stres? 319
Grupy powołane do wypełniania stresujących zadań: wojsko i policja
Pomiar stresu 322
Źródła stresu w codziennym życiu 324
Trauma: stres ekstremalny 326
Pourazowe zaburzenia stresowe 328
Radzenie sobie ze stresem 330
• Sposoby nieefektywne 330
• Sposoby efektywne 331
* Wpływ grupy na stres indywidualny 331
* Grupy promujące zmiany 333
• Grupy treningowe 333
• Grupy terapeutyczne 333
• Grupy samopomocy 336
PRZYKŁAD: Stres w miejscu pracy: rozpoznawanie i radzenie sobie z wypaleniem zawodowym 337
SŁOWNIK 341
BIBLIOGRAFIA 375