Dane szczegółowe książki
Mózgowe porażenie dziecięce / Michałowicz, Roman (1926-); Bogucka, Jadwiga
Tytuł
Mózgowe porażenie dziecięce
Wydawnictwo
Warszawa: Państ. Zakład Wydawnictw Lekarskich, 1993
Numer wydania
2 popr. i uzup.
ISBN
8320017033
Hasła przedmiotowe
Spis treści
pokaż spis treści
PRZEDMOWA DO PIERWSZEGO WYDANIA . . .... . . .
PRZEDMOWA DO DRUGIEGO WYDANIA .
Część I
PROBLEMY KLINICZNO-DIAGNOSTYCZNE .......
I. Definicja, obraz kliniczny, podział - Roman Michałowicz ....
Piśmiennictwo
Z. Wady rozwojowe oraz uszkodzenia ośrodkowego układu nerwowego powstałe w życiu płodowym i w okresie noworodkowym - Roman Mi-
chałowicz
22
23 24 24 25 26 26 26
28
30
32
32
35
36
37
37
40
42
44
47-
51
52
56
59
62
64
67
70
70 71 71
Embriopatie i fetopatie wirusowe
Fetopatie bakteryjne . .
Kiła wrodzona
Listerioza
Kandydoza
Fetopatie wywołane przez pasożyty
Toksoplazmoza wrodzona .
Embriopatie i fetopatie spowodowane działaniem czynników toksycz
nych -
Wady rozwojowe ośrodkowego układu nerwowego . Niektóre choroby ciężarnej zaburzające rozwój płodu
EPH-gestozy
Noworodek matki chorej na cukrzycę .... Noworodek matki z niewydolnością krążenia . Noworodek matki z niedokrwistością ....
Uszkodzenia okołoporodowe
Niedotlenienie płodu w okresie ciąży
Zespół niedotlenienia u noworodka
Wylew śródczaszkowy w okresie okołoporodowym i noworodkowym . Noworodek przedwcześnie urodzony (noworodek o małej masie uro-
dzeniowej) . ,
Noworodek dystroficzny
Noworodek z ciąży mnogiej
Choroba hemolityczna (cytotoksyczna) noworodków Procesy zapalne ośrodkowego układu nerwowego
Napady drgawek
Podsumowanie
Piśmiennictwo
3. Zmiany anatomopatologjczne - Bogdan Woźniewicz
Zmiany krwotoczne w ośrodkowym układzie nerwowym u wcześniaków
Krwotok podpajęczynówkowy . .
Krwotoki wewnątrzkomorowe i przykomorowe
Zmiany miąższowe w ośrodkowym układzie nerwowym u noworodków
donoszonych 73
Uszkodzenie istoty białej 74
Glioza przykomorowa 75
Martwica przykomorowa 75
Uszkodzenie istoty szarej 76
Obumieranie neuronów 76
Martwica kory móżdżku 78
Martwica istoty szarej jąder wzgórza 80
Martwica pnia mózgu 81
Martwica mostu 81
Martwica rdzenia kręgowego 82
Piśmiennictwo 82
4. Okres noworodkowy dziecka w ocenie neurologiczno-pediatrycznej -
Roman Michałowicz i Jolanta Chmielik 83
Fizjologia noworodka donoszonego 83
Ocena neurologiczna noworodka 86
Ocena czynności sensorycznych u noworodka 89
5. Rozpoznawanie wczesne - Jolanta Chmielik i Roman Michałowicz . 93
Ocena rozwoju psychoruchowego niemowlęcia 93
Ocena przydatności niektórych odruchów postawy, prostowania i rów
nowagi 107
Odruch toniczny szyjny asymetryczny , . 108
Odruch toniczny szyjny symetryczny 109
Odruch podparcia 109
Odruchy prostowania 110
Odruch szyjny prostujący 110
Reakcja spadochronowa 111
Odruchy chwytnę z kończyn górnych 113
Odruchy ch wytnę z kończyn dolnych 114
Ocena odruchów według Vojty 115
Obserwacja wzrostu obwodu czaszki niemowlęcia 125
Podsumowanie - Roman Michałowicz 129
Piśmiennictwo 133
6. Metody oceny rozwoju psychoruchowego - Jadwiga Slenzak . . . 135
Piśmiennictwo 145
7. Wybrane problemy psychiatryczne - Łucja Ignatowicz 146
Upośledzenie umysłowe 149
Zaburzenia w sferze emocjonalno-popędowej u dzieci bez istotnego
zmniejszenia sprawności umysłowej 150
Napady padaczkowe 152
Moczenie mimowolne 153
Mimowolne nie trzymanie kału 154
Tiki 155
Autyzm wczesnodziecięcy 155
Podsumowanie 156
Piśmiennictwo 157
8. Dziecko ryzyka - Roman Michałowicz . 159
9. "Zespól encefalopatii" u dzieci - Roman Michałowicz i Roman Igna
towicz 162
10. Problemy diagnostyczne - Roman Michałowicz 164
Wybrane zagadnienia z diagnostyki prenatalnej 164
Różnicowanie mózgowego porażenia dziecięcego z innymi chorobami
ośrodkowego układu nerwowego 168
Zespół piramidowy 169
Zespół pozapiramidowy 169
Zespół móżdżkowy 17C
Zespół uszkodzenia obwodowego neuronu ruchowego .... 171
Metody pomocnicze służące rozpoznawaniu i różnicowaniu mózgowe
go porażenia dziecięcego 171
Diagnostyka ultrasonograficzna ośrodkowego układu nerwowe
go - Kamil Wermeński 187
Tomografia komputerowa - Hanna Radelicka-Rajszys .... 190
Piśmiennictwo 193
Część II
LECZENIE ...-.- 195
11. Kinezyterapia - Zofia Lubicz-Rudnicka . . . . . . . . . 195
Krytyczny rys historyczny metod usprawniania . 195
Metoda Phelpsa 195
Metoda Margaret S. Rood 197
Metoda Kabata 198
Metoda Singe Brunstrom 199
Metoda Bobathów 201
Metoda Pęto . . 203
Metoda Temple'a Faya 209
Metoda Domana i Delacata 210
Metoda Vojty . . 211
Zasady usprawniania ruchowego 218
Okres niemowlęcy i poniemowlęcy 220
Pozycja dziecka we wczesnym zapobieganiu utrwalania się
patologicznych objawów porażenia 225
Ochronny wyprost ramion 229
Kształtowanie symetryczne utrzymania głowy i rąk .... 232
Ułatwianie ruchów 234
Usprawnianie dzieci w wieku przedszkolnym 275
Usprawnianie dzieci w wieku szkolnym 283
Specyfika najczęściej stosowanych ćwiczeń w różnych formach klinicz
nych mózgowego porażenia dziecięcego 288
Metody oddziaływania wychowawczego 292
Wyniki rehabilitacji i ich uwarunkowania 294
Aneks 297
Badania odruchów według Fiorentino 297
Test funkcjonalny dziecka z mózgowym porażeniem dziecięcym . 317
Piśmiennictwo 319
12. Wczesna stymulacja rozwoju mowy u dzieci w pierwszym roku ży
cia - Elżbieta Stecko i Roman Michałowicz 321
Piśmiennictwo 324
13. Wpływ zaburzeń mowy na kształtowanie się osobowości dziecka -
Roman Michałowicz i Elżbieta Stecko 325
Piśmiennictwo 328
14. Rehabilitacja logopedyczna - Elżbieta Stecko 329
Piśmiennictwo 339
15. Przykurczę i zniekształcenia oraz icfo. leczenie - Mieczysław M. Koszla 340
Definicja 340
Rys historyczny 340
Podstawowe wiadomości z zakresu anatomii 341
Anatomia patologiczna 342
Obraz kliniczny 342
Typ spastyczny (kurczowy) 342
Typ pozapiramidowy 344
Typ ataktyczny 345
Niedowłady kurczowe poszczególnych części układu ruchu . . . 345
Leczenie 347
Usprawnianie fizyczne 348
Leczenie operacyjne 350
Piśmiennictwo 356
16. Leczenie farmakologiczne - Roman Ignatowicz i Roman Michałowicz 358
Piśmiennictwo 376
Część III
PROBLEMY PSYCHOLOGICZNO-PEDAGOGICZNE
17. Kierunki i metody oddziaływania psychologiczno-pedagogicznego wspo
magającego rozwój psychiczny
Uwagi ogólne - Jadwiga Slenzak
Piśmiennictwo
Oddziaływanie psychopedagogiczne wspomagające wczesny rozwój dzieci z mózgowym porażeniem dziecięcym - Ewa Mazanek ....
Podstawowe zasady oddziaływań
Pielęgnacja i samoobsługa
Oddziaływanie psychopedagogiczne na dzieci od 0 do 4 roku życia
wspomagające rozwój ich procesów poznawczych
Organizacja opieki przedszkolnej
Piśmiennictwo
Dojrzałość szkolna •- Jadwiga Bogucka
Sprawność ruchowa
Sprawność manualna
: Poziom rozwoju umysłowego ^
Poziom rozwoju mowy
Poziom rozwoju funkcji wzrokowo-ruchowych
Poziom lateralizacji
Poziom funkcji słuchowo-ruchowych
Dojrzałość emocjonalno-społeczna
Podsumowanie
Piśmiennictwo
18. Z badań nad zaburzeniami rozpoznawania schematu ciała u dzieci
z mózgowym porażeniem - Jadwiga Bogucka
Piśmiennictwo
19. O niektórych metodach usprawniania psychoruchowego za pomocą mu
zyki - Jadwiga Bogucka
Poglądy na znaczenie muzyki w terapii
Próby zastosowania muzyki w terapii dzieci z zaburzeniami układu
ruchu
Piśmiennictwo
20. Rola rodziny w procesie leczenia dziecka
Wychowanie w rodzinie - Jadwiga Slenzak
Piśmiennictwo
Wpływ kalectwa na życie emocjonalne w rodzinie - Jadwiga Bogucka
i Ewa Mazanek
Rola rodziców w kształtowaniu osobowości dziecka z mózgowym pora
żeniem dziecięcym - Ewa Mazanek
Postawy rodzicielskie wobec dzieci z mózgowym porażeniem dziecię
cym - Roman Ignatowicz
Piśmiennictwo
Formy pracy z rodzicami - Jadwiga Bogucka , .
Piśmiennictwo
Przystosowanie społeczne dzieci - Jadwiga Slenzak
Piśmiennictwo
Skorowidz
PRZEDMOWA DO DRUGIEGO WYDANIA .
Część I
PROBLEMY KLINICZNO-DIAGNOSTYCZNE .......
I. Definicja, obraz kliniczny, podział - Roman Michałowicz ....
Piśmiennictwo
Z. Wady rozwojowe oraz uszkodzenia ośrodkowego układu nerwowego powstałe w życiu płodowym i w okresie noworodkowym - Roman Mi-
chałowicz
22
23 24 24 25 26 26 26
28
30
32
32
35
36
37
37
40
42
44
47-
51
52
56
59
62
64
67
70
70 71 71
Embriopatie i fetopatie wirusowe
Fetopatie bakteryjne . .
Kiła wrodzona
Listerioza
Kandydoza
Fetopatie wywołane przez pasożyty
Toksoplazmoza wrodzona .
Embriopatie i fetopatie spowodowane działaniem czynników toksycz
nych -
Wady rozwojowe ośrodkowego układu nerwowego . Niektóre choroby ciężarnej zaburzające rozwój płodu
EPH-gestozy
Noworodek matki chorej na cukrzycę .... Noworodek matki z niewydolnością krążenia . Noworodek matki z niedokrwistością ....
Uszkodzenia okołoporodowe
Niedotlenienie płodu w okresie ciąży
Zespół niedotlenienia u noworodka
Wylew śródczaszkowy w okresie okołoporodowym i noworodkowym . Noworodek przedwcześnie urodzony (noworodek o małej masie uro-
dzeniowej) . ,
Noworodek dystroficzny
Noworodek z ciąży mnogiej
Choroba hemolityczna (cytotoksyczna) noworodków Procesy zapalne ośrodkowego układu nerwowego
Napady drgawek
Podsumowanie
Piśmiennictwo
3. Zmiany anatomopatologjczne - Bogdan Woźniewicz
Zmiany krwotoczne w ośrodkowym układzie nerwowym u wcześniaków
Krwotok podpajęczynówkowy . .
Krwotoki wewnątrzkomorowe i przykomorowe
Zmiany miąższowe w ośrodkowym układzie nerwowym u noworodków
donoszonych 73
Uszkodzenie istoty białej 74
Glioza przykomorowa 75
Martwica przykomorowa 75
Uszkodzenie istoty szarej 76
Obumieranie neuronów 76
Martwica kory móżdżku 78
Martwica istoty szarej jąder wzgórza 80
Martwica pnia mózgu 81
Martwica mostu 81
Martwica rdzenia kręgowego 82
Piśmiennictwo 82
4. Okres noworodkowy dziecka w ocenie neurologiczno-pediatrycznej -
Roman Michałowicz i Jolanta Chmielik 83
Fizjologia noworodka donoszonego 83
Ocena neurologiczna noworodka 86
Ocena czynności sensorycznych u noworodka 89
5. Rozpoznawanie wczesne - Jolanta Chmielik i Roman Michałowicz . 93
Ocena rozwoju psychoruchowego niemowlęcia 93
Ocena przydatności niektórych odruchów postawy, prostowania i rów
nowagi 107
Odruch toniczny szyjny asymetryczny , . 108
Odruch toniczny szyjny symetryczny 109
Odruch podparcia 109
Odruchy prostowania 110
Odruch szyjny prostujący 110
Reakcja spadochronowa 111
Odruchy chwytnę z kończyn górnych 113
Odruchy ch wytnę z kończyn dolnych 114
Ocena odruchów według Vojty 115
Obserwacja wzrostu obwodu czaszki niemowlęcia 125
Podsumowanie - Roman Michałowicz 129
Piśmiennictwo 133
6. Metody oceny rozwoju psychoruchowego - Jadwiga Slenzak . . . 135
Piśmiennictwo 145
7. Wybrane problemy psychiatryczne - Łucja Ignatowicz 146
Upośledzenie umysłowe 149
Zaburzenia w sferze emocjonalno-popędowej u dzieci bez istotnego
zmniejszenia sprawności umysłowej 150
Napady padaczkowe 152
Moczenie mimowolne 153
Mimowolne nie trzymanie kału 154
Tiki 155
Autyzm wczesnodziecięcy 155
Podsumowanie 156
Piśmiennictwo 157
8. Dziecko ryzyka - Roman Michałowicz . 159
9. "Zespól encefalopatii" u dzieci - Roman Michałowicz i Roman Igna
towicz 162
10. Problemy diagnostyczne - Roman Michałowicz 164
Wybrane zagadnienia z diagnostyki prenatalnej 164
Różnicowanie mózgowego porażenia dziecięcego z innymi chorobami
ośrodkowego układu nerwowego 168
Zespół piramidowy 169
Zespół pozapiramidowy 169
Zespół móżdżkowy 17C
Zespół uszkodzenia obwodowego neuronu ruchowego .... 171
Metody pomocnicze służące rozpoznawaniu i różnicowaniu mózgowe
go porażenia dziecięcego 171
Diagnostyka ultrasonograficzna ośrodkowego układu nerwowe
go - Kamil Wermeński 187
Tomografia komputerowa - Hanna Radelicka-Rajszys .... 190
Piśmiennictwo 193
Część II
LECZENIE ...-.- 195
11. Kinezyterapia - Zofia Lubicz-Rudnicka . . . . . . . . . 195
Krytyczny rys historyczny metod usprawniania . 195
Metoda Phelpsa 195
Metoda Margaret S. Rood 197
Metoda Kabata 198
Metoda Singe Brunstrom 199
Metoda Bobathów 201
Metoda Pęto . . 203
Metoda Temple'a Faya 209
Metoda Domana i Delacata 210
Metoda Vojty . . 211
Zasady usprawniania ruchowego 218
Okres niemowlęcy i poniemowlęcy 220
Pozycja dziecka we wczesnym zapobieganiu utrwalania się
patologicznych objawów porażenia 225
Ochronny wyprost ramion 229
Kształtowanie symetryczne utrzymania głowy i rąk .... 232
Ułatwianie ruchów 234
Usprawnianie dzieci w wieku przedszkolnym 275
Usprawnianie dzieci w wieku szkolnym 283
Specyfika najczęściej stosowanych ćwiczeń w różnych formach klinicz
nych mózgowego porażenia dziecięcego 288
Metody oddziaływania wychowawczego 292
Wyniki rehabilitacji i ich uwarunkowania 294
Aneks 297
Badania odruchów według Fiorentino 297
Test funkcjonalny dziecka z mózgowym porażeniem dziecięcym . 317
Piśmiennictwo 319
12. Wczesna stymulacja rozwoju mowy u dzieci w pierwszym roku ży
cia - Elżbieta Stecko i Roman Michałowicz 321
Piśmiennictwo 324
13. Wpływ zaburzeń mowy na kształtowanie się osobowości dziecka -
Roman Michałowicz i Elżbieta Stecko 325
Piśmiennictwo 328
14. Rehabilitacja logopedyczna - Elżbieta Stecko 329
Piśmiennictwo 339
15. Przykurczę i zniekształcenia oraz icfo. leczenie - Mieczysław M. Koszla 340
Definicja 340
Rys historyczny 340
Podstawowe wiadomości z zakresu anatomii 341
Anatomia patologiczna 342
Obraz kliniczny 342
Typ spastyczny (kurczowy) 342
Typ pozapiramidowy 344
Typ ataktyczny 345
Niedowłady kurczowe poszczególnych części układu ruchu . . . 345
Leczenie 347
Usprawnianie fizyczne 348
Leczenie operacyjne 350
Piśmiennictwo 356
16. Leczenie farmakologiczne - Roman Ignatowicz i Roman Michałowicz 358
Piśmiennictwo 376
Część III
PROBLEMY PSYCHOLOGICZNO-PEDAGOGICZNE
17. Kierunki i metody oddziaływania psychologiczno-pedagogicznego wspo
magającego rozwój psychiczny
Uwagi ogólne - Jadwiga Slenzak
Piśmiennictwo
Oddziaływanie psychopedagogiczne wspomagające wczesny rozwój dzieci z mózgowym porażeniem dziecięcym - Ewa Mazanek ....
Podstawowe zasady oddziaływań
Pielęgnacja i samoobsługa
Oddziaływanie psychopedagogiczne na dzieci od 0 do 4 roku życia
wspomagające rozwój ich procesów poznawczych
Organizacja opieki przedszkolnej
Piśmiennictwo
Dojrzałość szkolna •- Jadwiga Bogucka
Sprawność ruchowa
Sprawność manualna
: Poziom rozwoju umysłowego ^
Poziom rozwoju mowy
Poziom rozwoju funkcji wzrokowo-ruchowych
Poziom lateralizacji
Poziom funkcji słuchowo-ruchowych
Dojrzałość emocjonalno-społeczna
Podsumowanie
Piśmiennictwo
18. Z badań nad zaburzeniami rozpoznawania schematu ciała u dzieci
z mózgowym porażeniem - Jadwiga Bogucka
Piśmiennictwo
19. O niektórych metodach usprawniania psychoruchowego za pomocą mu
zyki - Jadwiga Bogucka
Poglądy na znaczenie muzyki w terapii
Próby zastosowania muzyki w terapii dzieci z zaburzeniami układu
ruchu
Piśmiennictwo
20. Rola rodziny w procesie leczenia dziecka
Wychowanie w rodzinie - Jadwiga Slenzak
Piśmiennictwo
Wpływ kalectwa na życie emocjonalne w rodzinie - Jadwiga Bogucka
i Ewa Mazanek
Rola rodziców w kształtowaniu osobowości dziecka z mózgowym pora
żeniem dziecięcym - Ewa Mazanek
Postawy rodzicielskie wobec dzieci z mózgowym porażeniem dziecię
cym - Roman Ignatowicz
Piśmiennictwo
Formy pracy z rodzicami - Jadwiga Bogucka , .
Piśmiennictwo
Przystosowanie społeczne dzieci - Jadwiga Slenzak
Piśmiennictwo
Skorowidz