Dane szczegółowe książki
Człowiek religijny i związki wyznaniowe w przestrzeni miasta w XX i na początku XXI wieku / Bilska-Wodecka, Elżbieta
Autorzy
Tytuł
Człowiek religijny i związki wyznaniowe w przestrzeni miasta w XX i na początku XXI wieku
Wydawnictwo
Kraków: Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2012
ISBN
978-83-88424-77-9
Hasła przedmiotowe
Spis treści
pokaż spis treści
Przedmowa 9
1. Wstęp 11
1.1. Wprowadzenie 11
1.2. Przedmiot badań i cel pracy 12
1.3. Zakres czasowy i przestrzenny opracowania 14
1.4. Problem badawczy w świetle literatury przedmiotu 14
2. Podstawy metodyczne 23
2.1. Podstawowe pojęcia związane z przedmiotem badań 23
2.2. Charakterystyka materiałów źródłowych 25
2.3. Metody badań 30
3. Podstawy teoretyczne 33
3.1. Człowiek religijny i związki wyznaniowe w przestrzeni 33
3.1.1. Charakterystyka człowieka religijnego 33
3.1.2. Przestrzeń religijna 37
3.1.3. Funkcje religijne miasta 39
3.2. Przemiany religijności 42
3.2.1. Sekularyzacja społeczeństwa 44
3.2.2. Funkcjonowanie wolnego rynku religijnego 47
3.3. Czas święty i czas świecki 48
3.3.1. Charakterystyka i podział czasu 49
3.3.2. Czas religijny w budżetach czasu 53
3.4. Ujęcie relacyjne 53
4. Czynniki polityczne warunkujące sytuację związków wyznaniowych 55
4.1. Początek XX wieku 55
4.1.1. Cesarstwo niemieckie 57
4.1.2. Cesarstwo rosyjskie 57
4.1.3. Monarchia austro-węgierska 59
4.2. Dwudziestolecie międzywojenne 59
4.2.1. Sytuacja związków wyznaniowych w Polsce 59
4.2.2. Problemy funkcjonowania związków wyznaniowych w Niemczech 66
4.3. Okres II wojny światowej 67
4.4. Religia i związki wyznaniowe w PRL 69
4.4.1. Ideologiczne podstawy kształtowania relacji państwo-Kościół w państwie socjalistycznym 69
4.4.2. Kreowanie i realizacja polityki wyznaniowej 71
4.4.3. Przykłady realizacji polityki wyznaniowej wobec niektórych Kościołów i związków wyznaniowych 72
4.4.4. Działania PZPR propagujące laicki styl życia 81
4.5. Nowe oblicze zróżnicowania wyznaniowego od 1990 roku 83
4.6. Stopień ingerencji państwa w regulację rynku religijnego 86
5. Przemiany struktury wyznaniowej miast a pluralizm religijny 93
5.1. Zróżnicowanie wyznaniowe wybranych państw ościennych i ziem polskich od początku XX wieku 94
5.2. Czynniki przemian struktury wyznaniowej wybranych miast 102
5.3. Liczba i zróżnicowanie związków wyznaniowych 110
5.4. Liczba, odsetek i narodowość członków związków wyznaniowych 115
5.5. Typy zróżnicowania wyznaniowego miast 141
6. Człowiek religijny i związki wyznaniowe w przestrzeni religijnej miasta 147
6.1. Obecność członków związków wyznaniowych w przestrzeni miasta 147
6.2. Podstawowe jednostki administracji religijnej 162
6.2.1. Czynniki rozwoju 162
6.2.2. Dynamika przemian 164
6.2.3. Liczba wiernych i obszar parafii 169
6.3. Obiekty sakralne związane z funkcjonowaniem podstawowych jednostek administracji religijnej 174
6.3.1. Lokalizacja obiektów sakralnych i pozwolenie na budowę 174
6.3.2. Problemy związane z budową obiektów sakralnych 181
6.3.3. Adaptacja budynków świeckich na obiekty sakralne 189
6.3.4. Zmiany własnościowe obiektów sakralnych 191
6.3.5. Wyburzenia obiektów sakralnych 198
6.4. Prawidłowości rozwoju sieci parafialnej w miastach w XX wieku 202
7. Wykorzystanie czasu na czynności religijne 207
7.1. Czas religijny w kalendarzach 207
7.2. Świętowanie i praca w dni świąteczne 217
7.3. Czynniki warunkujące wykorzystanie czasu na czynności religijne 220
7.4. Wybrane aspekty życia religijnego 223
7.4.1. Kościół rzymskokatolicki 223
7.4.2. Inne kościoły chrześcijańskie 233
7.4.3. Żydzi i karaimi 235
8. Człowiek religijny i związki wyznaniowe w czasie i przestrzeni 239
8.1. Przemiany przestrzeni religijnej 239
8.1.1. Podziały przestrzeni religijnej 239
8.1.2. Cykl ewolucji przestrzeni religijnej 241
8.1.3. Ewolucja przestrzeni religijnej badanych miast 245
8.2. Człowiek religijny i związki wyznaniowe jako podmioty kształtujące przestrzeń religijną 246
9. Wnioski 253
Bibliografia 257
Religious man and religious organizations in the 20^{th} and 21^{st} century city space (Summary) 285
Spis tabel 291
Spis rycin 295
Spis fotografii 299
Spis tabel w aneksie (CD) 301
1. Wstęp 11
1.1. Wprowadzenie 11
1.2. Przedmiot badań i cel pracy 12
1.3. Zakres czasowy i przestrzenny opracowania 14
1.4. Problem badawczy w świetle literatury przedmiotu 14
2. Podstawy metodyczne 23
2.1. Podstawowe pojęcia związane z przedmiotem badań 23
2.2. Charakterystyka materiałów źródłowych 25
2.3. Metody badań 30
3. Podstawy teoretyczne 33
3.1. Człowiek religijny i związki wyznaniowe w przestrzeni 33
3.1.1. Charakterystyka człowieka religijnego 33
3.1.2. Przestrzeń religijna 37
3.1.3. Funkcje religijne miasta 39
3.2. Przemiany religijności 42
3.2.1. Sekularyzacja społeczeństwa 44
3.2.2. Funkcjonowanie wolnego rynku religijnego 47
3.3. Czas święty i czas świecki 48
3.3.1. Charakterystyka i podział czasu 49
3.3.2. Czas religijny w budżetach czasu 53
3.4. Ujęcie relacyjne 53
4. Czynniki polityczne warunkujące sytuację związków wyznaniowych 55
4.1. Początek XX wieku 55
4.1.1. Cesarstwo niemieckie 57
4.1.2. Cesarstwo rosyjskie 57
4.1.3. Monarchia austro-węgierska 59
4.2. Dwudziestolecie międzywojenne 59
4.2.1. Sytuacja związków wyznaniowych w Polsce 59
4.2.2. Problemy funkcjonowania związków wyznaniowych w Niemczech 66
4.3. Okres II wojny światowej 67
4.4. Religia i związki wyznaniowe w PRL 69
4.4.1. Ideologiczne podstawy kształtowania relacji państwo-Kościół w państwie socjalistycznym 69
4.4.2. Kreowanie i realizacja polityki wyznaniowej 71
4.4.3. Przykłady realizacji polityki wyznaniowej wobec niektórych Kościołów i związków wyznaniowych 72
4.4.4. Działania PZPR propagujące laicki styl życia 81
4.5. Nowe oblicze zróżnicowania wyznaniowego od 1990 roku 83
4.6. Stopień ingerencji państwa w regulację rynku religijnego 86
5. Przemiany struktury wyznaniowej miast a pluralizm religijny 93
5.1. Zróżnicowanie wyznaniowe wybranych państw ościennych i ziem polskich od początku XX wieku 94
5.2. Czynniki przemian struktury wyznaniowej wybranych miast 102
5.3. Liczba i zróżnicowanie związków wyznaniowych 110
5.4. Liczba, odsetek i narodowość członków związków wyznaniowych 115
5.5. Typy zróżnicowania wyznaniowego miast 141
6. Człowiek religijny i związki wyznaniowe w przestrzeni religijnej miasta 147
6.1. Obecność członków związków wyznaniowych w przestrzeni miasta 147
6.2. Podstawowe jednostki administracji religijnej 162
6.2.1. Czynniki rozwoju 162
6.2.2. Dynamika przemian 164
6.2.3. Liczba wiernych i obszar parafii 169
6.3. Obiekty sakralne związane z funkcjonowaniem podstawowych jednostek administracji religijnej 174
6.3.1. Lokalizacja obiektów sakralnych i pozwolenie na budowę 174
6.3.2. Problemy związane z budową obiektów sakralnych 181
6.3.3. Adaptacja budynków świeckich na obiekty sakralne 189
6.3.4. Zmiany własnościowe obiektów sakralnych 191
6.3.5. Wyburzenia obiektów sakralnych 198
6.4. Prawidłowości rozwoju sieci parafialnej w miastach w XX wieku 202
7. Wykorzystanie czasu na czynności religijne 207
7.1. Czas religijny w kalendarzach 207
7.2. Świętowanie i praca w dni świąteczne 217
7.3. Czynniki warunkujące wykorzystanie czasu na czynności religijne 220
7.4. Wybrane aspekty życia religijnego 223
7.4.1. Kościół rzymskokatolicki 223
7.4.2. Inne kościoły chrześcijańskie 233
7.4.3. Żydzi i karaimi 235
8. Człowiek religijny i związki wyznaniowe w czasie i przestrzeni 239
8.1. Przemiany przestrzeni religijnej 239
8.1.1. Podziały przestrzeni religijnej 239
8.1.2. Cykl ewolucji przestrzeni religijnej 241
8.1.3. Ewolucja przestrzeni religijnej badanych miast 245
8.2. Człowiek religijny i związki wyznaniowe jako podmioty kształtujące przestrzeń religijną 246
9. Wnioski 253
Bibliografia 257
Religious man and religious organizations in the 20^{th} and 21^{st} century city space (Summary) 285
Spis tabel 291
Spis rycin 295
Spis fotografii 299
Spis tabel w aneksie (CD) 301