Dane szczegółowe książki
Stalking i inne formy przemocy emocjonalnej: studium kryminologiczne / Woźniakowska-Fajst, Dagmara
Autorzy
Tytuł
Stalking i inne formy przemocy emocjonalnej: studium kryminologiczne
Wydawnictwo
Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, 2019
Numer wydania
1
ISBN
978-83-235-3671-0 (druk)
Hasła przedmiotowe
Informacje dodatkowe
Bibliografia, filmografia, netografia, wykaz aktów prawnych, orzecznictwo na stronach 349-366. Indeks.
Spis treści
pokaż spis treści
Spis treści
Wykaz skrótów 9
Podziękowania 11
WSTĘP 13
1. PROBLEMY I HIPOTEZY BADAWCZE ORAZ ZAGADNIENIA METODOLOGICZNE 21
1.1. Problemy i hipotezy badawcze 21
1.2. Zagadnienia metodologiczne 23
1.3. Porównanie wyników badań 32
2. STALKING I INNE FORMY PRZEMOCY EMOCJONALNEJ - DEFINICJE, HISTORIA, SKALA ZJAWISK 35
2.1. Stalking, mobbing, molestowanie seksualne i bullying – definicje zjawisk, ich podobieństwa i różnice 35
2.1.1. Stalking, czyli uporczywe nękanie 37
2.1.2. Mobbing 41
2.1.3. Molestowanie seksualne 46
2.1.4. Bullying, czyli mobbing rówieśniczy 48
2.1.5. Cyberprzemoc, czyli nękanie za pomocą narzędzi cyfrowych 51
2.1.6. Kradzież tożsamości jako szczególna forma cyberprzemocy 56
2.1.7. Typy przemocy emocjonalnej - próba systematyzacji 58
2.2. Przemoc emocjonalna - historia zjawiska i uwarunkowania kulturowe 62
2.3. Stalking i inne formy nękania emocjonalnego - skala zjawisk w Polsce i na świecie 70
2.3.1. Stalking 70
2.3.2. Mobbing 76
2.3.3. Molestowanie seksualne 78
2.3.4. Bullying 80
2.4. Skutki przemocy emocjonalnej, czyli o potrzebie reagowania . . 83
3. STALKING I INNE FORMY PRZEMOCY EMOCJONALNEJ - REGULACJE PRAWNE W PAŃSTWACH UNII EUROPEJSKIEJ ORAZ W POLSCE 85
3.1. Stalking: modele prawne w Europie i na świecie 87
3.1.1. Zachowanie sprawcy 93
3.1.2. Intencje sprawcy 94
3.1.3. Skutek działania sprawcy 95
3.1.4. Typ kwalifikowany i uprzywilejowany 96
3.2. Prawne sposoby walki ze stalkingiem w Polsce 100
3.2.1. Przedmiot ochrony 105
3.2.2. Podmiot i przedmiot czynności wykonawczej 107
3.2.3. Strona przedmiotowa 110
3.2.4. Strona podmiotowa 119
3.2.5. Typ kwalifikowany przestępstwa stalkingu 120
3.2.6. Stalking jako czyn ciągły? 121
3.2.7. Zbieg przepisów ustawy 126
3.2.8. Działania niebędące stalkingiem 132
3.3. Mobbing w prawie europejskim i polskim 133
3.4. Molestowanie seksualne w prawie obcym i polskim 144
3.5. Bullying w prawie polskim 149
3.6. Reakcja prawna na przemoc emocjonalną dziś i jutro 151
4. SPRAWCA STALKINGU I INNNYCH FORM PRZEMOCY EMOCJONALNEJ 154
4.1. Typy sprawców uporczywego nękania 154
4.1.1. Stalker odrzucony 157
4.1.2. Stalker zagrożony 160
4.1.3. Poszukiwacz bliskości 163
4.1.4. Nieudolny admirator 164
4.1.5. Stalker urażony i pragnący odwetu 165
4.1.6. Stalker drapieżny 167
4.2. Sprawcy innych form przemocy emocjonalnej 171
4.2.1. Sprawcy bullyingu 171
4.2.2. Sprawcy mobbingu i molestowania seksualnego 177
4.3. Motywy i sposoby działania sprawców przemocy emocjonalnej 179
4.3.1. Motyw działania 179
4.3.2. Sposób działania sprawców 182
4.3.3. Czas trwania nękania 190
4.4. Sylwetka sprawcy i sprawczyni przemocy emocjonalnej 193
4.4.1. Płeć sprawców 193
4.4.2. Wiek sprawców 194
4.4.3. Związki sprawców 195
4.4.4. Wykształcenie i zawód sprawców 195
4.4.5. Wpływ alkoholu i substancji odurzających na zachowania sprawców 198
4.4.6. Poprzednia karalność sprawców uporczywego nękania 199
4.5. Sprawca nękania a choroby psychiczne i zaburzenia osobowości 201
4.5.1. Nieprawidłowe style przywiązania 203
4.5.2. Zaburzenia osobowości 206
4.5.3. Inne typy zaburzeń osobowości 213
4.5.4. Zaburzenia psychiczne 217
4.6. Stalking jako forma przemocy w bliskich związkach 218
4.7. Kobiety jako sprawczynie uporczywego nękania 224
4.7.1. Kobiety jako sprawczynie stalkingu 224
4.7.2. Dziewczęta jako sprawczynie byllyingu 228
5. OFIARA STALKINGU I INNYCH FORM PRZEMOCY EMOCJONALNEJ 231
5.1. Sylwetka ofiary przemocy emocjonalnej 231
5.1.1. Sylwetka ofiary uporczywego nękania 233
5.2. Charakterystyka ofiar innych typów przemocy emocjonalnej 247
5.2.1. Płeć i tożsamość płciowa ofiar przemocy emocjonalnej 250
5.3. Skutki przemocy emocjonalnej 252
5.3.1. Skutki uporczywego nękania 252
5.3.2. Skutki mobbingu 258
5.3.3. Skutki molestowania seksualnego 259
5.3.4. Skutki bullyingu i cyberbullyingu 259
5.4. Uporczywe nękanie znanych osób 261
5.5. Problematyka fałszywych zgłoszeń przestępstwa stalkingu 266
5.6. Podsumowanie 268
6. REAKCJA NA STALKING I INNE CZYNY O CHARAKTERZE PRZEMOCY EMOCJONALNEJ 269
6.1. Wsparcie ofiar przemocy 269
6.2. Reakcja na uporczywe nękanie: postawy osób pokrzywdzonych 273
6.3. Społeczne i polityczne aspekty stalkingu w Polsce, czyli o uzasadnieniu kryminalizacji uporczywego nękania 283
6.4. Przestępstwo uporczywego nękania - interwencje terapeutyczne 291
6.5. Uporczywe nękanie - polityka karania na świecie i w Polsce 297
6.6. Uporczywe nękanie - praktyka sądowego wymiaru kary w Polsce 305
6.7. Reakcja na mobbing i molestowanie seksualne 320
6.8. Reakcja na bullying i formy zapobiegania bullyingowi 330
6.9. Kryminalizacja przemocy emocjonalnej i jej granice 335
WNIOSKI KOŃCOWE 337
Bibliografia 349
Filmy 363
Akty prawne 363
Orzecznictwo 364
Strony internetowe 365
Indeks nazwisk 367
Spis tabel i wykresów 370
Wykaz skrótów 9
Podziękowania 11
WSTĘP 13
1. PROBLEMY I HIPOTEZY BADAWCZE ORAZ ZAGADNIENIA METODOLOGICZNE 21
1.1. Problemy i hipotezy badawcze 21
1.2. Zagadnienia metodologiczne 23
1.3. Porównanie wyników badań 32
2. STALKING I INNE FORMY PRZEMOCY EMOCJONALNEJ - DEFINICJE, HISTORIA, SKALA ZJAWISK 35
2.1. Stalking, mobbing, molestowanie seksualne i bullying – definicje zjawisk, ich podobieństwa i różnice 35
2.1.1. Stalking, czyli uporczywe nękanie 37
2.1.2. Mobbing 41
2.1.3. Molestowanie seksualne 46
2.1.4. Bullying, czyli mobbing rówieśniczy 48
2.1.5. Cyberprzemoc, czyli nękanie za pomocą narzędzi cyfrowych 51
2.1.6. Kradzież tożsamości jako szczególna forma cyberprzemocy 56
2.1.7. Typy przemocy emocjonalnej - próba systematyzacji 58
2.2. Przemoc emocjonalna - historia zjawiska i uwarunkowania kulturowe 62
2.3. Stalking i inne formy nękania emocjonalnego - skala zjawisk w Polsce i na świecie 70
2.3.1. Stalking 70
2.3.2. Mobbing 76
2.3.3. Molestowanie seksualne 78
2.3.4. Bullying 80
2.4. Skutki przemocy emocjonalnej, czyli o potrzebie reagowania . . 83
3. STALKING I INNE FORMY PRZEMOCY EMOCJONALNEJ - REGULACJE PRAWNE W PAŃSTWACH UNII EUROPEJSKIEJ ORAZ W POLSCE 85
3.1. Stalking: modele prawne w Europie i na świecie 87
3.1.1. Zachowanie sprawcy 93
3.1.2. Intencje sprawcy 94
3.1.3. Skutek działania sprawcy 95
3.1.4. Typ kwalifikowany i uprzywilejowany 96
3.2. Prawne sposoby walki ze stalkingiem w Polsce 100
3.2.1. Przedmiot ochrony 105
3.2.2. Podmiot i przedmiot czynności wykonawczej 107
3.2.3. Strona przedmiotowa 110
3.2.4. Strona podmiotowa 119
3.2.5. Typ kwalifikowany przestępstwa stalkingu 120
3.2.6. Stalking jako czyn ciągły? 121
3.2.7. Zbieg przepisów ustawy 126
3.2.8. Działania niebędące stalkingiem 132
3.3. Mobbing w prawie europejskim i polskim 133
3.4. Molestowanie seksualne w prawie obcym i polskim 144
3.5. Bullying w prawie polskim 149
3.6. Reakcja prawna na przemoc emocjonalną dziś i jutro 151
4. SPRAWCA STALKINGU I INNNYCH FORM PRZEMOCY EMOCJONALNEJ 154
4.1. Typy sprawców uporczywego nękania 154
4.1.1. Stalker odrzucony 157
4.1.2. Stalker zagrożony 160
4.1.3. Poszukiwacz bliskości 163
4.1.4. Nieudolny admirator 164
4.1.5. Stalker urażony i pragnący odwetu 165
4.1.6. Stalker drapieżny 167
4.2. Sprawcy innych form przemocy emocjonalnej 171
4.2.1. Sprawcy bullyingu 171
4.2.2. Sprawcy mobbingu i molestowania seksualnego 177
4.3. Motywy i sposoby działania sprawców przemocy emocjonalnej 179
4.3.1. Motyw działania 179
4.3.2. Sposób działania sprawców 182
4.3.3. Czas trwania nękania 190
4.4. Sylwetka sprawcy i sprawczyni przemocy emocjonalnej 193
4.4.1. Płeć sprawców 193
4.4.2. Wiek sprawców 194
4.4.3. Związki sprawców 195
4.4.4. Wykształcenie i zawód sprawców 195
4.4.5. Wpływ alkoholu i substancji odurzających na zachowania sprawców 198
4.4.6. Poprzednia karalność sprawców uporczywego nękania 199
4.5. Sprawca nękania a choroby psychiczne i zaburzenia osobowości 201
4.5.1. Nieprawidłowe style przywiązania 203
4.5.2. Zaburzenia osobowości 206
4.5.3. Inne typy zaburzeń osobowości 213
4.5.4. Zaburzenia psychiczne 217
4.6. Stalking jako forma przemocy w bliskich związkach 218
4.7. Kobiety jako sprawczynie uporczywego nękania 224
4.7.1. Kobiety jako sprawczynie stalkingu 224
4.7.2. Dziewczęta jako sprawczynie byllyingu 228
5. OFIARA STALKINGU I INNYCH FORM PRZEMOCY EMOCJONALNEJ 231
5.1. Sylwetka ofiary przemocy emocjonalnej 231
5.1.1. Sylwetka ofiary uporczywego nękania 233
5.2. Charakterystyka ofiar innych typów przemocy emocjonalnej 247
5.2.1. Płeć i tożsamość płciowa ofiar przemocy emocjonalnej 250
5.3. Skutki przemocy emocjonalnej 252
5.3.1. Skutki uporczywego nękania 252
5.3.2. Skutki mobbingu 258
5.3.3. Skutki molestowania seksualnego 259
5.3.4. Skutki bullyingu i cyberbullyingu 259
5.4. Uporczywe nękanie znanych osób 261
5.5. Problematyka fałszywych zgłoszeń przestępstwa stalkingu 266
5.6. Podsumowanie 268
6. REAKCJA NA STALKING I INNE CZYNY O CHARAKTERZE PRZEMOCY EMOCJONALNEJ 269
6.1. Wsparcie ofiar przemocy 269
6.2. Reakcja na uporczywe nękanie: postawy osób pokrzywdzonych 273
6.3. Społeczne i polityczne aspekty stalkingu w Polsce, czyli o uzasadnieniu kryminalizacji uporczywego nękania 283
6.4. Przestępstwo uporczywego nękania - interwencje terapeutyczne 291
6.5. Uporczywe nękanie - polityka karania na świecie i w Polsce 297
6.6. Uporczywe nękanie - praktyka sądowego wymiaru kary w Polsce 305
6.7. Reakcja na mobbing i molestowanie seksualne 320
6.8. Reakcja na bullying i formy zapobiegania bullyingowi 330
6.9. Kryminalizacja przemocy emocjonalnej i jej granice 335
WNIOSKI KOŃCOWE 337
Bibliografia 349
Filmy 363
Akty prawne 363
Orzecznictwo 364
Strony internetowe 365
Indeks nazwisk 367
Spis tabel i wykresów 370