Dane szczegółowe książki
Prawo konstytucyjne / Grzybowski, Marian (1945-); Bożyk, Stanisław (1951-); Jackiewicz, Andrzej Igor; Kryszeń, Grzegorz; Matwiejuk, Jarosław; Olechno, Artur; Prokop, Krzysztof (1975-)
Autorzy
Tytuł
Prawo konstytucyjne
Wydawnictwo
Białystok: "Temida 2", 2009
Numer wydania
2
ISBN
978-83-89620-6
Hasła przedmiotowe
Spis treści
pokaż spis treści
Wykaz ważniejszych skrótów 13
Słowo od Redakcji 15
Rozdział I
Pojęcie, przedmiot i źródła prawa konstytucyjnego
1. Pojęcie i przedmiot prawa konstytucyjnego 17
2. Miejsce prawa konstytucyjnego w systemie prawa 20
3. Pojęcie i rodzaje źródeł prawa konstytucyjnego 22
Podstawowa literatura 26
Rozdział II
Konstytucja jako podstawowe źródło prawa konstytucyjnego
1. Pojęcie i istota konstytucji 27
2. Geneza konstytucji pisanej i jej ewolucja 30
3. Treść konstytucji 35
4. Sposób uchwalania i zmiany konstytucji 39
5. Nadrzędność konstytucji w systemie prawa i jej gwarancje 45
Podstawowa literatura 51
Rozdział III
Etapy rozwoju współczesnego polskiego konstytucjonalizmu
1. Konstytucje II Rzeczypospolitej 52
2. Konstytucja PRL z 19c52 roku 56
3. Zmiany konstytucyjne w latach 1989-1992. Mała konstytucja 60
4. Przygotowanie i uchwalenie Konstytucji RP z 2 kwietnia 1997 roku 64
5. Ogólna charakterystyka obowiązującej ustawy zasadniczej 67
Podstawowa literatura 70
Rozdział IV
Podstawowe zasady ustrojowe
1. Pojęcie i katalog podstawowych zasad ustrojowych 72
2. Zasada suwerenności Narodu 74
3. Zasada demokratycznego państwa prawa 74
4. Zasada reprezentacji politycznej (przedstawicielskiej formy sprawowania władzy) 75
5. Zasada podziału i równowagi władz 77
6. Zasada społeczeństwa obywatelskiego 78
7. Zasada pluralizmu politycznego 79
8. Zasada decentralizacji władzy publicznej i samorządu terytorialnego 81
9. Zasada społecznej gospodarki rynkowej 82
10. Zasady określające stosunek państwa do kościołów i innych związków wyznaniowych 84
Podstawowa literatura 87
Rozdział V
Konstytucyjne wolności, prawa i obowiązki człowieka i obywatela
1. Geneza oraz pojęcie wolności, praw i obowiązków człowieka i obywatela 89
2. Zasady przewodnie statusu jednostki w Konstytucji RP z 1997 roku 94
3. Konstytucyjna systematyka wolności i praw 98
4. Środki ochrony wolności i praw człowieka i obywatela 102
5. Podstawowe obowiązki człowieka i obywatela 108
Podstawowa literatura 110
Rozdział VI
Konstytucyjny system źródeł prawa
1. Zakres konstytucyjnej regulacji systemu źródeł prawa 112
2. System źródeł powszechnie obowiązującego prawa 114
3. Akty prawa wewnętrznego 126
4. Ogłaszanie aktów normatywnych 129
Podstawowa literatura 132
Rozdział VII
System organów państwowych
1. Pojęcie organu państwowego, rodzaje organów państwowych 133
2. Zasady określające strukturę organów państwowych 136
3. Podstawowe systemy rządów 141
4. System organów państwowych w Konstytucji RP 150
Podstawowa literatura 153
Rozdział VIII
Instytucje demokracji bezpośredniej
1. Pojęcie demokracji bezpośredniej i jej formy 155
2. Instytucja referendum w polskim prawie konstytucyjnym 158
3. Inicjatywa ludowa 164
Podstawowa literatura 166
Rozdział IX
Prawo wyborcze do parlamentu. Status prawny posłów i senatorów
1. Rola wyborów parlamentarnych w państwie demokratycznym 167
2. Pojęcie prawa wyborczego i systemu wyborczego 170
3. Zasady prawa wyborczego 171
4. Organizacja wyborów 179
5. Zgłaszanie list kandydatów na posłów i kandydatów na senatorów 182
6. Kampania wyborcza 184
7. Głosowanie i ustalanie wyników wyborów 187
8. Weryfikacja wyborów 190
9. Uzupełnianie składu Sejmu i Senatu 191
10. Status prawny posła i senatora 191
Podstawowa literatura 198
Rozdział X
Parlament Rzeczypospolitej Polskiej
1. Pozycja ustrojowa i struktura polskiego parlamentu 200
2. Funkcje Sejmu i Senatu 205
3. Organizacja wewnętrzna izb parlamentu 209
4. Parlamentarne formy organizowania się posłów i senatorów 216
5. Kadencja oraz tryb funkcjonowania Sejmu i Senatu 221
6. Procedura ustawodawcza 225
7. Parlamentarna kontrola działalności Rady Ministrów 236
8. Zgromadzenie Narodowe 241
Podstawowa literatura 242
Rozdział XI
Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej
1. Ewolucja urzędu prezydenta w Polsce 245
2. Pozycja ustrojowa Prezydenta RP 246
3. Tryb wyboru Prezydenta RP 248
4. Kompetencje Prezydenta RP 252
5. Prawne formy działania 261
6. Zasady odpowiedzialności głowy państwa 262
7. Aparat pomocniczy Prezydenta 264
8. Uposażenie byłego Prezydenta RP 265
Podstawowa literatura 266
Rozdział XII
Rada Ministrów i administracja rządowa (267)
1. Pozycja ustrojowa Rady Ministrów 268
2. Skład i struktura wewnętrzna Rady Ministrów 269
3. Powoływanie Rady Ministrów i zmiany w jej składzie 270
4. Role ustrojowe, zadania oraz kompetencje Rady Ministrów 276
5. Zasady funkcjonowania Rady Ministrów 278
6. Prezes Rady Ministrów 280
7. Ministrowie i ministerstwa 283
8. Akty prawne Rady Ministrów, Prezesa Rady Ministrów i ministrów 285
9. Odpowiedzialność Rady Ministrów i członków jej składu 286
10. Administracja rządowa 288
Podstawowa literatura 291
Rozdział XIII
Samorząd terytorialny
1. Konstrukcja prawna jednostek samorządu terytorialnego 292
2. Wybory samorządowe 294
3. Referendum lokalne 297
4. Charakter prawny mandatu, prawa i obowiązki radnego 301
5. Organy stanowiące i wykonawcze samorządu terytorialnego 305
6. Zakres kompetencji jednostek samorządu terytorialnego 307
7. Nadzór nad samorządem terytorialnym 311
Podstawowa literatura 314
Rozdział XIV
Władza sądownicza. Wymiar sprawiedliwości
1. Pojęcie wymiaru sprawiedliwości i władzy sądowniczej 315
2. Historia polskiego wymiaru sprawiedliwości 316
3. Konstytucyjne zasady wymiaru sprawiedliwości 318
4. Rodzaje i struktura sądów 326
5. Krajowa Rada Sądownictwa 331
Podstawowa literatura 333
Rozdział XV
Trybunał Konstytucyjny
1. Geneza i pozycja ustrojowa Trybunału Konstytucyjnego 334
2. Skład i organizacja wewnętrzna Trybunału Konstytucyjnego 336
3. Funkcje Trybunału Konstytucyjnego 339
Podstawowa literatura 347
Rozdział XVI
Trybunał Stanu
1. Istota odpowiedzialności konstytucyjnej 348
2. Historia Trybunału Stanu w Polsce 349
3. Pozycja ustrojowa i organizacja Trybunału Stanu 350
4. Podmiotowy i przedmiotowy zakres odpowiedzialności konstytucyjnej 352
5. Postępowanie w przedmiocie odpowiedzialności konstytucyjnej 355
6. Praktyka 359
Podstawowa literatura 360
Rozdział XVII
Organy kontroli państwowej i ochrony prawa
1. Najwyższa Izba Kontroli 362
2. Rzecznik Praw Obywatelskich 365
3. Rzecznik Praw Dziecka 371
4. Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji 373
Podstawowa literatura 377
Rozdział XVIII
Finanse publiczne
1. Zakres regulacji problematyki finansów publicznych 378
2. Zasada wyłączności ustawy w zakresie finansów publicznych 379
3. Regulacje merytoryczne 380
4. Tryb uchwalenia ustawy budżetowej 381
5. Kontrola wykonania ustawy budżetowej 383
6. Pozycja i organizacja Narodowego Banku Polskiego 385
Podstawowa literatura 388
Rozdział XIX
Stany nadzwyczajne
1. Pojęcie, istota i zakres regulacji stanów nadzwyczajnych 389
2. Stan wojenny 393
3. Stan wyjątkowy 398
4. Stan klęski żywiołowej 401
5. Zarządzanie kryzysowe 405
Podstawowa literatura 406
Rozdział XX
Rzeczpospolita Polska w Unii Europejskiej
1. Polska droga do Unii Europejskiej 408
2. Konstytucyjne aspekty procesu akcesyjnego 410
3. Instytucje Unii Europejskiej 413
4. Wybory do Parlamentu Europejskiego 418
5. Współpraca międzyinstytucjonalna w zakresie problematyki europejskiej 423
Podstawowa literatura 426
Słowo od Redakcji 15
Rozdział I
Pojęcie, przedmiot i źródła prawa konstytucyjnego
1. Pojęcie i przedmiot prawa konstytucyjnego 17
2. Miejsce prawa konstytucyjnego w systemie prawa 20
3. Pojęcie i rodzaje źródeł prawa konstytucyjnego 22
Podstawowa literatura 26
Rozdział II
Konstytucja jako podstawowe źródło prawa konstytucyjnego
1. Pojęcie i istota konstytucji 27
2. Geneza konstytucji pisanej i jej ewolucja 30
3. Treść konstytucji 35
4. Sposób uchwalania i zmiany konstytucji 39
5. Nadrzędność konstytucji w systemie prawa i jej gwarancje 45
Podstawowa literatura 51
Rozdział III
Etapy rozwoju współczesnego polskiego konstytucjonalizmu
1. Konstytucje II Rzeczypospolitej 52
2. Konstytucja PRL z 19c52 roku 56
3. Zmiany konstytucyjne w latach 1989-1992. Mała konstytucja 60
4. Przygotowanie i uchwalenie Konstytucji RP z 2 kwietnia 1997 roku 64
5. Ogólna charakterystyka obowiązującej ustawy zasadniczej 67
Podstawowa literatura 70
Rozdział IV
Podstawowe zasady ustrojowe
1. Pojęcie i katalog podstawowych zasad ustrojowych 72
2. Zasada suwerenności Narodu 74
3. Zasada demokratycznego państwa prawa 74
4. Zasada reprezentacji politycznej (przedstawicielskiej formy sprawowania władzy) 75
5. Zasada podziału i równowagi władz 77
6. Zasada społeczeństwa obywatelskiego 78
7. Zasada pluralizmu politycznego 79
8. Zasada decentralizacji władzy publicznej i samorządu terytorialnego 81
9. Zasada społecznej gospodarki rynkowej 82
10. Zasady określające stosunek państwa do kościołów i innych związków wyznaniowych 84
Podstawowa literatura 87
Rozdział V
Konstytucyjne wolności, prawa i obowiązki człowieka i obywatela
1. Geneza oraz pojęcie wolności, praw i obowiązków człowieka i obywatela 89
2. Zasady przewodnie statusu jednostki w Konstytucji RP z 1997 roku 94
3. Konstytucyjna systematyka wolności i praw 98
4. Środki ochrony wolności i praw człowieka i obywatela 102
5. Podstawowe obowiązki człowieka i obywatela 108
Podstawowa literatura 110
Rozdział VI
Konstytucyjny system źródeł prawa
1. Zakres konstytucyjnej regulacji systemu źródeł prawa 112
2. System źródeł powszechnie obowiązującego prawa 114
3. Akty prawa wewnętrznego 126
4. Ogłaszanie aktów normatywnych 129
Podstawowa literatura 132
Rozdział VII
System organów państwowych
1. Pojęcie organu państwowego, rodzaje organów państwowych 133
2. Zasady określające strukturę organów państwowych 136
3. Podstawowe systemy rządów 141
4. System organów państwowych w Konstytucji RP 150
Podstawowa literatura 153
Rozdział VIII
Instytucje demokracji bezpośredniej
1. Pojęcie demokracji bezpośredniej i jej formy 155
2. Instytucja referendum w polskim prawie konstytucyjnym 158
3. Inicjatywa ludowa 164
Podstawowa literatura 166
Rozdział IX
Prawo wyborcze do parlamentu. Status prawny posłów i senatorów
1. Rola wyborów parlamentarnych w państwie demokratycznym 167
2. Pojęcie prawa wyborczego i systemu wyborczego 170
3. Zasady prawa wyborczego 171
4. Organizacja wyborów 179
5. Zgłaszanie list kandydatów na posłów i kandydatów na senatorów 182
6. Kampania wyborcza 184
7. Głosowanie i ustalanie wyników wyborów 187
8. Weryfikacja wyborów 190
9. Uzupełnianie składu Sejmu i Senatu 191
10. Status prawny posła i senatora 191
Podstawowa literatura 198
Rozdział X
Parlament Rzeczypospolitej Polskiej
1. Pozycja ustrojowa i struktura polskiego parlamentu 200
2. Funkcje Sejmu i Senatu 205
3. Organizacja wewnętrzna izb parlamentu 209
4. Parlamentarne formy organizowania się posłów i senatorów 216
5. Kadencja oraz tryb funkcjonowania Sejmu i Senatu 221
6. Procedura ustawodawcza 225
7. Parlamentarna kontrola działalności Rady Ministrów 236
8. Zgromadzenie Narodowe 241
Podstawowa literatura 242
Rozdział XI
Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej
1. Ewolucja urzędu prezydenta w Polsce 245
2. Pozycja ustrojowa Prezydenta RP 246
3. Tryb wyboru Prezydenta RP 248
4. Kompetencje Prezydenta RP 252
5. Prawne formy działania 261
6. Zasady odpowiedzialności głowy państwa 262
7. Aparat pomocniczy Prezydenta 264
8. Uposażenie byłego Prezydenta RP 265
Podstawowa literatura 266
Rozdział XII
Rada Ministrów i administracja rządowa (267)
1. Pozycja ustrojowa Rady Ministrów 268
2. Skład i struktura wewnętrzna Rady Ministrów 269
3. Powoływanie Rady Ministrów i zmiany w jej składzie 270
4. Role ustrojowe, zadania oraz kompetencje Rady Ministrów 276
5. Zasady funkcjonowania Rady Ministrów 278
6. Prezes Rady Ministrów 280
7. Ministrowie i ministerstwa 283
8. Akty prawne Rady Ministrów, Prezesa Rady Ministrów i ministrów 285
9. Odpowiedzialność Rady Ministrów i członków jej składu 286
10. Administracja rządowa 288
Podstawowa literatura 291
Rozdział XIII
Samorząd terytorialny
1. Konstrukcja prawna jednostek samorządu terytorialnego 292
2. Wybory samorządowe 294
3. Referendum lokalne 297
4. Charakter prawny mandatu, prawa i obowiązki radnego 301
5. Organy stanowiące i wykonawcze samorządu terytorialnego 305
6. Zakres kompetencji jednostek samorządu terytorialnego 307
7. Nadzór nad samorządem terytorialnym 311
Podstawowa literatura 314
Rozdział XIV
Władza sądownicza. Wymiar sprawiedliwości
1. Pojęcie wymiaru sprawiedliwości i władzy sądowniczej 315
2. Historia polskiego wymiaru sprawiedliwości 316
3. Konstytucyjne zasady wymiaru sprawiedliwości 318
4. Rodzaje i struktura sądów 326
5. Krajowa Rada Sądownictwa 331
Podstawowa literatura 333
Rozdział XV
Trybunał Konstytucyjny
1. Geneza i pozycja ustrojowa Trybunału Konstytucyjnego 334
2. Skład i organizacja wewnętrzna Trybunału Konstytucyjnego 336
3. Funkcje Trybunału Konstytucyjnego 339
Podstawowa literatura 347
Rozdział XVI
Trybunał Stanu
1. Istota odpowiedzialności konstytucyjnej 348
2. Historia Trybunału Stanu w Polsce 349
3. Pozycja ustrojowa i organizacja Trybunału Stanu 350
4. Podmiotowy i przedmiotowy zakres odpowiedzialności konstytucyjnej 352
5. Postępowanie w przedmiocie odpowiedzialności konstytucyjnej 355
6. Praktyka 359
Podstawowa literatura 360
Rozdział XVII
Organy kontroli państwowej i ochrony prawa
1. Najwyższa Izba Kontroli 362
2. Rzecznik Praw Obywatelskich 365
3. Rzecznik Praw Dziecka 371
4. Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji 373
Podstawowa literatura 377
Rozdział XVIII
Finanse publiczne
1. Zakres regulacji problematyki finansów publicznych 378
2. Zasada wyłączności ustawy w zakresie finansów publicznych 379
3. Regulacje merytoryczne 380
4. Tryb uchwalenia ustawy budżetowej 381
5. Kontrola wykonania ustawy budżetowej 383
6. Pozycja i organizacja Narodowego Banku Polskiego 385
Podstawowa literatura 388
Rozdział XIX
Stany nadzwyczajne
1. Pojęcie, istota i zakres regulacji stanów nadzwyczajnych 389
2. Stan wojenny 393
3. Stan wyjątkowy 398
4. Stan klęski żywiołowej 401
5. Zarządzanie kryzysowe 405
Podstawowa literatura 406
Rozdział XX
Rzeczpospolita Polska w Unii Europejskiej
1. Polska droga do Unii Europejskiej 408
2. Konstytucyjne aspekty procesu akcesyjnego 410
3. Instytucje Unii Europejskiej 413
4. Wybory do Parlamentu Europejskiego 418
5. Współpraca międzyinstytucjonalna w zakresie problematyki europejskiej 423
Podstawowa literatura 426