Dane szczegółowe książki
Historia Rumunii / Demel, Juliusz (1921-1991)
Autorzy
Tytuł
Historia Rumunii
Wydawnictwo
Wrocław [etc.]: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1986
Numer wydania
2 popr. i uzup.
ISBN
8304015536
Hasła przedmiotowe
Spis treści
pokaż spis treści
OD AUTORA ....................... 5
WSTĘP .......................... 13
I. SPOŁECZNOŚĆ PIERWOTNA
Początki obecności człowieka na ziemiach rumuńskich ........ 24
Epoka kamienna ..................... 24
Epoka brązu ....................... 29
Epoka żelaza. Okres halsztacki ................ 31
Kolonie greckie w Dobrudży ................. 33
Okres lateński. Proces kształtowania się kultury geto-dackiej ...... 37
II. DACJA. PODBÓJ RZYMSKI
Zaczątki organizacji państwowej Daków ............. 43
Pierwsze starcia z Rzymem. Burebista .............. 46
Decebal. Podbój rzymski .................. 47
Cywilizacja Daków okresu przedrzymskiego ............ 51
III. DACIA ROMANA
Organizacja prowincji ................... 54
Rozwój gospodarczy .................... 57
Stosunki społeczno-polityczne ................. 60
Kultura Dacji rzymskiej ................... 63
Plemiona geto-dackie poza prowincją. Los kolonii greckich ...... 64
IV. KSZTAŁTOWANIE SIĘ NARODU RUMUŃSKIEGO I FEUDALIZMU
Próby kontynuacji panowania rzymskiego ............ 68
Wędrówki ludów ..................... 73
Początki języka i narodu rumuńskiego ............. 78
Początki feudalizmu. Pierwsze organizacje państwowe na ziemiach rumuńskich
80
V. POCZĄTKI PAŃSTW RUMUŃSKICH: WOŁOSZCZYZNY I MOŁDAWII
Ostatnie fale wędrówki ludów .................. 85
Siedmiogród pod panowaniem węgierskim ............ 87
Dobrudża pod panowaniem bizantyńskim i bułgarskim ........ 92
Tatarzy. Odbudowa Siedmiogrodu ............... 93
Początki państwa wołoskiego ................ 94
Początki państwa mołdawskiego ................ 97
Kultura ziem rumuńskich w okresie wczesnego feudalizmu ...... 99
471
VI. NIEBEZPIECZEŃSTWO TURECKIE
Zmiany w sytuacji międzynarodowej .............. 103
Rozwój feudalizmu w Siedmiogrodzie. Powstanie w Bobilna 1437-1438 . . 104
Wołoszczyzna i Mołdawia do połowy XV wieku .......... 109
Mircza Stary 1386-1418 .................. 116
Aleksander Dobry 1400-1432 ................ 119
Kryzys polityczny ..................... 120
Siedmiogród na czele obrony przed Turkami. Jan Hunyadi ...... 122
Losy Dobrudży ...................... 125
VII. CZASY STEFANA WIELKIEGO
Postęp gospodarczy .................... 126
Siedmiogród za Macieja Korwina ............... 127
Wołoszczyzna pod rządami Włada Falownika ........... 127
Mołdawia. Stefan Wielki 1457-1504 .............. 130
VIII. UTRATA NIEZAWISŁOŚCI
Stosunki gospodarczo-spoleczne w pierwszej połowie XVI wieku .... 139
Państwo wołoskie ..................... 141
Państwo mołdawskie ...................... 142
Losy Siedmiogrodu w związku z chłopskim powstaniem Doży 1514 roku
i podbojem Węgier przez Turków ............... 145
Charakter i system panowania tureckiego ............ 147
IX. PRÓBY WYZWOLENIA. MICHAŁ WALECZNY
Wołoszczyzna i Mołdawia w drugiej połowie XVI wieku ...... 152
Siedmiogród ....................... 158
Michał Waleczny 1593-1601. Próba zjednoczenia ziem rumuńskich . . . 161
Kultura ziem rumuńskich XIV-XVI wieku ........... 168
X. WIEK XVII. PIERWSZA POŁOWA. WZLOT I UPADEK SIEDMIOGRODU
Turcja a ziemie rumuńskie .................. 181
Stosunki gospodarczo-społeczne ................ 183
Wydarzenia polityczne pierwszej połowy stulecia .......... 189
XI. WIEK XVII, DRUGA POŁOWA. BRINCOVEANU, CANTEMIR
Dzieje polityczne Wołoszczyzny i Mołdawii w drugiej połowie stulecia.
Rok 1711 ........................
198
Austriacy w Siedmiogrodzie ................. 202
Kultura XVII wieku. Konstantyn Brincoveanu ........... 205
Charakter stosunków rumuńsko-polskich ............. 212
XII. ERA FANARIOTÓW
Fanarioci
.................215
Wołoszczyzna i Mołdawia. Stosunki wewnętrzne .
Konstantyn Mavrocordat ...........216
Siedmiogród ................
Biskup Micu
................219
Kraje rumuńskie a zmiany w sytuacji międzynarodowej
Kultura XVIII wieku .............221
472
XIII. POCZĄTKI KRYZYSU FEUDALIZMU. HORIA. YLADIMIRESCU
Nowa sytuacja międzynarodowa ................ 235
Wołoszczyzna i Mołdawia .................. 237
Siedmiogród ....................... 243
Chłopskie powstanie Horii 1784 roku .............. 245
Postęp kapitalizmu. Supplex Libellus Yalachorum .......... 249
Sytuacja ogólna w księstwach ................. 252
Powstanie wołoskie 1821 roku ................ 254
Wojna rosyjsko-turecka 1828-1829. Adrianopol .......... 258
XIV. AWANS BURŻUAZJI
Księstwa rumuńskie .................... 260
Siedmiogród ....................... 269
Kultura okresu przejściowego ................. 271
XV. RUMUŃSKA WIOSNA LUDÓW
Warunki ogólne ..................... 279
Mołdawia. ....................... 281
Wołoszczyzna ...................... 283
Siedmiogród ........................ 288
XVI. ZJEDNOCZENIE I REFORMY. UTWORZENIE RUMUNII
Stosunki społeczno-gospodarcze w księstwach rumuńskich ....... 294
Reakcja po 1848 roku. Wojna krymska. Kongres paryski ....... 296
Walka o zjednoczenie ................... 298
Utworzenie Rumunii 1858-1861 ............... 300
Reformy społeczne i polityczne. Dwa zamachy stanu 1864 i 1866 roku . . 304
Siedmiogród do 1867 roku .................. 310
XVII. NIEPODLEGŁOŚĆ
Ugruntowanie kapitalizmu .................. 313
Opór chłopów ...................... 314
Początki ruchu robotniczego ................. 315
Rumunia w latach 1866- 1876. Stosunki polityczne ......... 316
Wojna o niepodległość 1877—1878. Kongres berliński ........ 319
Siedmiogród pod rządami węgierskimi .............. 322
Postęp kulturalny ..................... 324
XVIII. ROZWÓJ KAPITALIZMU. PIERWSZA WOJNA ŚWIATOWA
Sytuacja gospodarcza .................... 333
Bunt chłopów 1907 roku .................. 335
Ruch robotniczy ..................... 338
Stosunki polityczne .................... 340
Siedmiogród. Rumuni poza granicami Królestwa .......... 343
Pierwsza wojna światowa 1914-1918 .............. 351
„Romania Marę" ..................... 358
Kultura przełomu XIX i XX wieku .............. 359
XIX. LATA MIĘDZYWOJENNE
Drogi rozwoju gospodarczego ................. 369
Przemiany i walki społeczne ................. 373
Wewnętrzne stosunki polityczne ................ 379
473
li
Polityka zagraniczna .................... 386
Kryzys polityczny 1940 roku ................. 390
Życie kulturalne ..................... 394
XX. DRUGA WOJNA ŚWIATOWA. OD FASZYZMU DO LUDOWEJ DE-
MOKRACJI
Dyktatura faszystowska i wojna ................ 403
Opozycja polityczna .................... 405
Przewrót i powstanie 23 VIII 1944 roku ............ 407
Stosunki wewnętrzne. Zwycięstwo obozu lewicy .......... 409
WAŻNIEJSZE WYDARZENIA PO ROKU 1947 ........... 415
WSKAZÓWKI BIBLIOGRAFICZNE ............... 422
INDEKS NAZWISK ..................... 427
INDEKS NAZW GEOGRAFICZNYCH I NARODOWOŚCI ....... 454
SPIS ILUSTRACJI ...................... 467
SPIS MAP ......................... 470
WSTĘP .......................... 13
I. SPOŁECZNOŚĆ PIERWOTNA
Początki obecności człowieka na ziemiach rumuńskich ........ 24
Epoka kamienna ..................... 24
Epoka brązu ....................... 29
Epoka żelaza. Okres halsztacki ................ 31
Kolonie greckie w Dobrudży ................. 33
Okres lateński. Proces kształtowania się kultury geto-dackiej ...... 37
II. DACJA. PODBÓJ RZYMSKI
Zaczątki organizacji państwowej Daków ............. 43
Pierwsze starcia z Rzymem. Burebista .............. 46
Decebal. Podbój rzymski .................. 47
Cywilizacja Daków okresu przedrzymskiego ............ 51
III. DACIA ROMANA
Organizacja prowincji ................... 54
Rozwój gospodarczy .................... 57
Stosunki społeczno-polityczne ................. 60
Kultura Dacji rzymskiej ................... 63
Plemiona geto-dackie poza prowincją. Los kolonii greckich ...... 64
IV. KSZTAŁTOWANIE SIĘ NARODU RUMUŃSKIEGO I FEUDALIZMU
Próby kontynuacji panowania rzymskiego ............ 68
Wędrówki ludów ..................... 73
Początki języka i narodu rumuńskiego ............. 78
Początki feudalizmu. Pierwsze organizacje państwowe na ziemiach rumuńskich
80
V. POCZĄTKI PAŃSTW RUMUŃSKICH: WOŁOSZCZYZNY I MOŁDAWII
Ostatnie fale wędrówki ludów .................. 85
Siedmiogród pod panowaniem węgierskim ............ 87
Dobrudża pod panowaniem bizantyńskim i bułgarskim ........ 92
Tatarzy. Odbudowa Siedmiogrodu ............... 93
Początki państwa wołoskiego ................ 94
Początki państwa mołdawskiego ................ 97
Kultura ziem rumuńskich w okresie wczesnego feudalizmu ...... 99
471
VI. NIEBEZPIECZEŃSTWO TURECKIE
Zmiany w sytuacji międzynarodowej .............. 103
Rozwój feudalizmu w Siedmiogrodzie. Powstanie w Bobilna 1437-1438 . . 104
Wołoszczyzna i Mołdawia do połowy XV wieku .......... 109
Mircza Stary 1386-1418 .................. 116
Aleksander Dobry 1400-1432 ................ 119
Kryzys polityczny ..................... 120
Siedmiogród na czele obrony przed Turkami. Jan Hunyadi ...... 122
Losy Dobrudży ...................... 125
VII. CZASY STEFANA WIELKIEGO
Postęp gospodarczy .................... 126
Siedmiogród za Macieja Korwina ............... 127
Wołoszczyzna pod rządami Włada Falownika ........... 127
Mołdawia. Stefan Wielki 1457-1504 .............. 130
VIII. UTRATA NIEZAWISŁOŚCI
Stosunki gospodarczo-spoleczne w pierwszej połowie XVI wieku .... 139
Państwo wołoskie ..................... 141
Państwo mołdawskie ...................... 142
Losy Siedmiogrodu w związku z chłopskim powstaniem Doży 1514 roku
i podbojem Węgier przez Turków ............... 145
Charakter i system panowania tureckiego ............ 147
IX. PRÓBY WYZWOLENIA. MICHAŁ WALECZNY
Wołoszczyzna i Mołdawia w drugiej połowie XVI wieku ...... 152
Siedmiogród ....................... 158
Michał Waleczny 1593-1601. Próba zjednoczenia ziem rumuńskich . . . 161
Kultura ziem rumuńskich XIV-XVI wieku ........... 168
X. WIEK XVII. PIERWSZA POŁOWA. WZLOT I UPADEK SIEDMIOGRODU
Turcja a ziemie rumuńskie .................. 181
Stosunki gospodarczo-społeczne ................ 183
Wydarzenia polityczne pierwszej połowy stulecia .......... 189
XI. WIEK XVII, DRUGA POŁOWA. BRINCOVEANU, CANTEMIR
Dzieje polityczne Wołoszczyzny i Mołdawii w drugiej połowie stulecia.
Rok 1711 ........................
198
Austriacy w Siedmiogrodzie ................. 202
Kultura XVII wieku. Konstantyn Brincoveanu ........... 205
Charakter stosunków rumuńsko-polskich ............. 212
XII. ERA FANARIOTÓW
Fanarioci
.................215
Wołoszczyzna i Mołdawia. Stosunki wewnętrzne .
Konstantyn Mavrocordat ...........216
Siedmiogród ................
Biskup Micu
................219
Kraje rumuńskie a zmiany w sytuacji międzynarodowej
Kultura XVIII wieku .............221
472
XIII. POCZĄTKI KRYZYSU FEUDALIZMU. HORIA. YLADIMIRESCU
Nowa sytuacja międzynarodowa ................ 235
Wołoszczyzna i Mołdawia .................. 237
Siedmiogród ....................... 243
Chłopskie powstanie Horii 1784 roku .............. 245
Postęp kapitalizmu. Supplex Libellus Yalachorum .......... 249
Sytuacja ogólna w księstwach ................. 252
Powstanie wołoskie 1821 roku ................ 254
Wojna rosyjsko-turecka 1828-1829. Adrianopol .......... 258
XIV. AWANS BURŻUAZJI
Księstwa rumuńskie .................... 260
Siedmiogród ....................... 269
Kultura okresu przejściowego ................. 271
XV. RUMUŃSKA WIOSNA LUDÓW
Warunki ogólne ..................... 279
Mołdawia. ....................... 281
Wołoszczyzna ...................... 283
Siedmiogród ........................ 288
XVI. ZJEDNOCZENIE I REFORMY. UTWORZENIE RUMUNII
Stosunki społeczno-gospodarcze w księstwach rumuńskich ....... 294
Reakcja po 1848 roku. Wojna krymska. Kongres paryski ....... 296
Walka o zjednoczenie ................... 298
Utworzenie Rumunii 1858-1861 ............... 300
Reformy społeczne i polityczne. Dwa zamachy stanu 1864 i 1866 roku . . 304
Siedmiogród do 1867 roku .................. 310
XVII. NIEPODLEGŁOŚĆ
Ugruntowanie kapitalizmu .................. 313
Opór chłopów ...................... 314
Początki ruchu robotniczego ................. 315
Rumunia w latach 1866- 1876. Stosunki polityczne ......... 316
Wojna o niepodległość 1877—1878. Kongres berliński ........ 319
Siedmiogród pod rządami węgierskimi .............. 322
Postęp kulturalny ..................... 324
XVIII. ROZWÓJ KAPITALIZMU. PIERWSZA WOJNA ŚWIATOWA
Sytuacja gospodarcza .................... 333
Bunt chłopów 1907 roku .................. 335
Ruch robotniczy ..................... 338
Stosunki polityczne .................... 340
Siedmiogród. Rumuni poza granicami Królestwa .......... 343
Pierwsza wojna światowa 1914-1918 .............. 351
„Romania Marę" ..................... 358
Kultura przełomu XIX i XX wieku .............. 359
XIX. LATA MIĘDZYWOJENNE
Drogi rozwoju gospodarczego ................. 369
Przemiany i walki społeczne ................. 373
Wewnętrzne stosunki polityczne ................ 379
473
li
Polityka zagraniczna .................... 386
Kryzys polityczny 1940 roku ................. 390
Życie kulturalne ..................... 394
XX. DRUGA WOJNA ŚWIATOWA. OD FASZYZMU DO LUDOWEJ DE-
MOKRACJI
Dyktatura faszystowska i wojna ................ 403
Opozycja polityczna .................... 405
Przewrót i powstanie 23 VIII 1944 roku ............ 407
Stosunki wewnętrzne. Zwycięstwo obozu lewicy .......... 409
WAŻNIEJSZE WYDARZENIA PO ROKU 1947 ........... 415
WSKAZÓWKI BIBLIOGRAFICZNE ............... 422
INDEKS NAZWISK ..................... 427
INDEKS NAZW GEOGRAFICZNYCH I NARODOWOŚCI ....... 454
SPIS ILUSTRACJI ...................... 467
SPIS MAP ......................... 470