Dane szczegółowe książki
Historia zdrowia i choroby: praktyki sanitarne od średniowiecza do współczesności / Vigarello, Georges (1941-); Szymańska, Małgorzata
Tytuł
Historia zdrowia i choroby: praktyki sanitarne od średniowiecza do współczesności
Serie wydawnicze
Wydawnictwo
Warszawa: Wydawnictwo Aletheia, 2011
ISBN
9788361182689
Hasła przedmiotowe
Spis treści
pokaż spis treści
Spis treści
Przedmowa #5
Wstęp #9
Część pierwsza
Słuchać kosmosu (XIII-XVI wiek)
Rozdział 1. Siła kontaktu #15
1. Choroba wzorcowa #16
Od choroby rozpoznawalnej do choroby tajemnej #16
Analogia ze zwłokami #18
Ciałem zawiadują humory #20
2. Klejnoty zdrowia #22
Kontakt ochronny #24
Sproszkowane perły i napoje na złocie #27
3. Przyprawy i aromaty #28
Przyprawy a oczyszczanie #29
Wydźwięk mityczny #32
Siła smaku #34
Nadzwyczajny napój #36
Waloryzacja społeczna #38
Rozdział 2. Porządek świata #41
1. Dieta i gwiazdy #41
Umiar i wybór pożywienia #42
Odniesienia kosmiczne #44
Zalety obżarstwa #48
Dwa bieguny obronne: nasycenie i oczyszczenie #51
2. Plagi i otwarte ciała #53
Trucizna w powietrzu #54
Pory w ciele #57
Rozdział 3. Przeciw kosmosowi, dieta #61
1. Powietrze czy zarażenie? #61
Pierwsza zasada zarażenia #62
Wybór powietrza #66
2. Głód złagodzony? #68
Nie przybierać zbytnio na wadze #68
Pożywienie traci na znaczeniu #70
3. Umiar i radość życia #72
Niepokój i przemijanie #73
Wstrzemięźliwość świecka #75
Przestrzeganie diety jako wzoru #78
Samoleczenie #80
4. Dieta ubogich? #83
Wizerunek biedaka #83
Odrażające pokarmy #85
5. Drogi wyzwolenia #87
Podważanie mocy klejnotów #87
Wyswobodzenie z kosmosu #91
6. Analogie „mechaniczne” #92
Alembik i destylacja #93
„Republika” ciała #95
Część druga Usunąć humory (XVII wiek)
Rozdział 1. Mechanika ciała i usuwanie humorów #99
1. Regulacja mechaniczna #100
Dieta czy wydalanie? #100
Siła a upuszczanie krwi #103
Maszyna i jej regulowanie #106
2. Przepływy bardziej różnorodne i mniej uchwytne #108
Różnorodność przepływów #109
Niewidzialne wydaliny #111
Od eliksirów do białej bielizny #114
3. Skala chorób #118
Epidemia i jej „nieruchomy” obraz #119
Różne składy powietrza #122
Wapory #124
4. Oczyszczanie się ubogich #127
Zdrowie w almanachach #127
Model myślenia #131
Ciężar życia #132
Rozdział 2. Rośliny oczyszczające i używki #135
1. „Słabsze” aromaty #136
Kompoty i syropy #136
Rozmaitość zapachów #139
2. Rośliny duchowe #140
Ziarno Lewantu #141
Tytoń - palenie i „zażywanie” #144
Skutek ważniejszy niż smak #147
3. Od lekarstwa do przyjemności #149
Konsumpcja zorganizowana #149
Środek pobudzający i towarzyskość #151
Część trzecia
Odporność i zahartowanie (XVIII wiek)
Rozdział 1. Siła włókien #155
1. Potrzebna odwaga #156
Wizerunek choroby #157
Spór o szczepienie i prozelityzm #159
Czyn-symbol #161
2. Ciało zbudowane z włókien #163
Włókno i humory #164
Nerwowe postaci niepokoju #167
Rozdział 2. Hartowanie #171
1. Wzmacnianie się i postęp #172
Wydalanie i osłabianie się #172
Przyroda i zimno #173
Zwyrodnienie i postęp #175
Ćwiczenia i włókna #178
2. Proste pożywienie #180
Roślinożercy i mięsożercy #181
Rośliny mączne dla biednych #184
3. Pedagogika reaktywna #186
Stopniowe wzmacnianie ciała #186
Lata i życie #188
Rozdział 3. Zasoby powietrza #193
1. Odnawianie powietrza #193
„Wygody” #194
Oddech tłumów #196
2. Zapobiec chorobie płucnej #198
Niepokojąca budowa ciała #199
Powietrze chroniące przed suchotami #201
3. Triumf przestrzeni i powietrza #202
Zróżnicowanie miejsc #203
Medycyna profilaktyczna #205
Medycyna społeczna #208
Powietrze, które „przedłuża życie”- #210
4. Zabezpieczenia i przewidywania #211
Obliczyć ryzyko #211
Ubezpieczenie i robotnik #213
Część czwarta
Siła własna, siła innych (XIX wiek)
Rozdział 1. Przestrzeń prywatna i przestrzeń publiczna #217
1. „Państwo przemysłowe” i inicjatywa publiczna . #218
Decyzje rządowe #218
Szczepionka ospowa i sieć #221
2. Siła witalna i praca #225
Siła mieszkańców miast #226
„Siła organizmu” #228
3. Pierwsze oznaki komfortu #230
Pierwsze przedmioty znamionujące „komfort” #230
Cywilizacja i „siła” z pożywienia #232
Zdrowie romantyczne #234
Rozdział 2. Wynalezienie energii #239
1. Widmo zwyrodnienia #240
Obciążenia dziedziczne #241
Plagi degenerujące i moralność zapobiegawcza #244
Ochrona własna, ochrona państwa #247
Od moralizowania do wychowywania #251
2. Chroniąca energia #254
Pożywienie, płuca, energia #255
Praca i mięso końskie #257
Metamorfozy oddechu #261
Zasada „totalna” #264
3. Energia, miasto, praca #266
Drenowanie miasta #267
Od pracy zregenerowanej do pracy „chronionej” #269
4. Archaizm eliksiru #273
Reklamowane napoje #273
Dwuznaczność napojów wzmacniających #275
Rozdział 3. Od higieny miejsc do higieny umysłowej . #279
1. „Choroby, których można uniknąć” #280
Niewidzialne niebezpieczeństwo #281
Inwazja? #283
Drobnoustroje i obyczaje #286
2. Przestrzeń sanitarna #289
„Inżynieria sanitarna” #289
Mieszkanie i inicjatywy publiczne #292
3. „Cherlak” i „grubas” #295
Szczupłość i obnażanie ciała #296
„Szczyty zdrowia” #300
Pomoc i słabeusz #303
4. Konkurencja i solidarność, psychologia schyłku wieku #306
Ubezpieczenie od choroby #307
Sieć coraz gęstsza #310
Konkurencja i profilaktyka psychologiczna #313
Część piąta
Lepsze samopoczucie? (XX wiek)
Lepsze samopoczucie? #319
1. AIDS, zapobieganie, odpowiedzialność #320
Scenariusz wielkiej plagi #320
„Uczynić ludzi odpowiedzialnymi” #324
Wychowywać #326
Strefy cienia #327
2. Zdrowie „nieokreślone” #332
„Poddaj się samokontroli” #332
Od czynników ryzyka do indywidualizacji genetycznej #334
„Konsumowanie” zdrowia #336
Wymagania „lepszego samopoczucia” #338
Połączenie wzorów #341
3. Wyzwanie polityczne #345
Konflikt wolności #345
Odnawianie się zagrożeń i odpowiedzialność #348
Konflikt solidarności #350
Procesy, reformy, odpowiedzialności. Pytania na dziś #355
1. Nowe sprawy, dawne wzorce #356
2. Od sanitarnych „katastrof” do sądowego galimatiasu #360
3. Wydatki na zdrowie: niemożliwa reforma? #364
4. Kultura pozbawiona jedności #366
Zakończenie #369
Przypisy #375
Przedmowa #5
Wstęp #9
Część pierwsza
Słuchać kosmosu (XIII-XVI wiek)
Rozdział 1. Siła kontaktu #15
1. Choroba wzorcowa #16
Od choroby rozpoznawalnej do choroby tajemnej #16
Analogia ze zwłokami #18
Ciałem zawiadują humory #20
2. Klejnoty zdrowia #22
Kontakt ochronny #24
Sproszkowane perły i napoje na złocie #27
3. Przyprawy i aromaty #28
Przyprawy a oczyszczanie #29
Wydźwięk mityczny #32
Siła smaku #34
Nadzwyczajny napój #36
Waloryzacja społeczna #38
Rozdział 2. Porządek świata #41
1. Dieta i gwiazdy #41
Umiar i wybór pożywienia #42
Odniesienia kosmiczne #44
Zalety obżarstwa #48
Dwa bieguny obronne: nasycenie i oczyszczenie #51
2. Plagi i otwarte ciała #53
Trucizna w powietrzu #54
Pory w ciele #57
Rozdział 3. Przeciw kosmosowi, dieta #61
1. Powietrze czy zarażenie? #61
Pierwsza zasada zarażenia #62
Wybór powietrza #66
2. Głód złagodzony? #68
Nie przybierać zbytnio na wadze #68
Pożywienie traci na znaczeniu #70
3. Umiar i radość życia #72
Niepokój i przemijanie #73
Wstrzemięźliwość świecka #75
Przestrzeganie diety jako wzoru #78
Samoleczenie #80
4. Dieta ubogich? #83
Wizerunek biedaka #83
Odrażające pokarmy #85
5. Drogi wyzwolenia #87
Podważanie mocy klejnotów #87
Wyswobodzenie z kosmosu #91
6. Analogie „mechaniczne” #92
Alembik i destylacja #93
„Republika” ciała #95
Część druga Usunąć humory (XVII wiek)
Rozdział 1. Mechanika ciała i usuwanie humorów #99
1. Regulacja mechaniczna #100
Dieta czy wydalanie? #100
Siła a upuszczanie krwi #103
Maszyna i jej regulowanie #106
2. Przepływy bardziej różnorodne i mniej uchwytne #108
Różnorodność przepływów #109
Niewidzialne wydaliny #111
Od eliksirów do białej bielizny #114
3. Skala chorób #118
Epidemia i jej „nieruchomy” obraz #119
Różne składy powietrza #122
Wapory #124
4. Oczyszczanie się ubogich #127
Zdrowie w almanachach #127
Model myślenia #131
Ciężar życia #132
Rozdział 2. Rośliny oczyszczające i używki #135
1. „Słabsze” aromaty #136
Kompoty i syropy #136
Rozmaitość zapachów #139
2. Rośliny duchowe #140
Ziarno Lewantu #141
Tytoń - palenie i „zażywanie” #144
Skutek ważniejszy niż smak #147
3. Od lekarstwa do przyjemności #149
Konsumpcja zorganizowana #149
Środek pobudzający i towarzyskość #151
Część trzecia
Odporność i zahartowanie (XVIII wiek)
Rozdział 1. Siła włókien #155
1. Potrzebna odwaga #156
Wizerunek choroby #157
Spór o szczepienie i prozelityzm #159
Czyn-symbol #161
2. Ciało zbudowane z włókien #163
Włókno i humory #164
Nerwowe postaci niepokoju #167
Rozdział 2. Hartowanie #171
1. Wzmacnianie się i postęp #172
Wydalanie i osłabianie się #172
Przyroda i zimno #173
Zwyrodnienie i postęp #175
Ćwiczenia i włókna #178
2. Proste pożywienie #180
Roślinożercy i mięsożercy #181
Rośliny mączne dla biednych #184
3. Pedagogika reaktywna #186
Stopniowe wzmacnianie ciała #186
Lata i życie #188
Rozdział 3. Zasoby powietrza #193
1. Odnawianie powietrza #193
„Wygody” #194
Oddech tłumów #196
2. Zapobiec chorobie płucnej #198
Niepokojąca budowa ciała #199
Powietrze chroniące przed suchotami #201
3. Triumf przestrzeni i powietrza #202
Zróżnicowanie miejsc #203
Medycyna profilaktyczna #205
Medycyna społeczna #208
Powietrze, które „przedłuża życie”- #210
4. Zabezpieczenia i przewidywania #211
Obliczyć ryzyko #211
Ubezpieczenie i robotnik #213
Część czwarta
Siła własna, siła innych (XIX wiek)
Rozdział 1. Przestrzeń prywatna i przestrzeń publiczna #217
1. „Państwo przemysłowe” i inicjatywa publiczna . #218
Decyzje rządowe #218
Szczepionka ospowa i sieć #221
2. Siła witalna i praca #225
Siła mieszkańców miast #226
„Siła organizmu” #228
3. Pierwsze oznaki komfortu #230
Pierwsze przedmioty znamionujące „komfort” #230
Cywilizacja i „siła” z pożywienia #232
Zdrowie romantyczne #234
Rozdział 2. Wynalezienie energii #239
1. Widmo zwyrodnienia #240
Obciążenia dziedziczne #241
Plagi degenerujące i moralność zapobiegawcza #244
Ochrona własna, ochrona państwa #247
Od moralizowania do wychowywania #251
2. Chroniąca energia #254
Pożywienie, płuca, energia #255
Praca i mięso końskie #257
Metamorfozy oddechu #261
Zasada „totalna” #264
3. Energia, miasto, praca #266
Drenowanie miasta #267
Od pracy zregenerowanej do pracy „chronionej” #269
4. Archaizm eliksiru #273
Reklamowane napoje #273
Dwuznaczność napojów wzmacniających #275
Rozdział 3. Od higieny miejsc do higieny umysłowej . #279
1. „Choroby, których można uniknąć” #280
Niewidzialne niebezpieczeństwo #281
Inwazja? #283
Drobnoustroje i obyczaje #286
2. Przestrzeń sanitarna #289
„Inżynieria sanitarna” #289
Mieszkanie i inicjatywy publiczne #292
3. „Cherlak” i „grubas” #295
Szczupłość i obnażanie ciała #296
„Szczyty zdrowia” #300
Pomoc i słabeusz #303
4. Konkurencja i solidarność, psychologia schyłku wieku #306
Ubezpieczenie od choroby #307
Sieć coraz gęstsza #310
Konkurencja i profilaktyka psychologiczna #313
Część piąta
Lepsze samopoczucie? (XX wiek)
Lepsze samopoczucie? #319
1. AIDS, zapobieganie, odpowiedzialność #320
Scenariusz wielkiej plagi #320
„Uczynić ludzi odpowiedzialnymi” #324
Wychowywać #326
Strefy cienia #327
2. Zdrowie „nieokreślone” #332
„Poddaj się samokontroli” #332
Od czynników ryzyka do indywidualizacji genetycznej #334
„Konsumowanie” zdrowia #336
Wymagania „lepszego samopoczucia” #338
Połączenie wzorów #341
3. Wyzwanie polityczne #345
Konflikt wolności #345
Odnawianie się zagrożeń i odpowiedzialność #348
Konflikt solidarności #350
Procesy, reformy, odpowiedzialności. Pytania na dziś #355
1. Nowe sprawy, dawne wzorce #356
2. Od sanitarnych „katastrof” do sądowego galimatiasu #360
3. Wydatki na zdrowie: niemożliwa reforma? #364
4. Kultura pozbawiona jedności #366
Zakończenie #369
Przypisy #375