Dane szczegółowe książki

Wstęp 8
Część l. Rozwój społeczny osób z niepełnosprawnością - od niemowlęctwa do późnej dorosłości 12
Rozdział l. Wiek niemowlęcy - pomiędzy brakiem więzi a zaufaniem do ludzi 14
Co umie zdrowy noworodek? **3 15
Cykl i wzory przywiązania 21
"Zaburzone" przywiązanie 28
Przywiązanie u dzieci z zaburzeniami rozwoju 29
Jak powiedzieć dziecku, że je kochamy? Wspomaganie rozwoju dziecka z zaburzeniami rozwoju w okresie niemowlęctwa 31
Gdzie szukać wsparcia? 36
Zakończenie 36
Bibliografia 37
Rozdział II. Wiek poniemowlęcy- pomiędzy biernością a radością sprawcy 39
Rozwój społeczny w wieku poniemowlęcym 39
Niepełnosprawność dziecka jako czynnik zakłócający przebieg jego rozwoju społecznego 46
Przyjęcie diagnozy jako sytuacja trudna dla rodziców dziecka 46
Problemy dotyczące budowania więzi z dzieckiem o ograniczonej sprawności 47
Komunikowanie się 50
Działanie w szerszym otoczeniu społecznym jako wyzwanie dla dziecka z ograniczoną sprawnością 51
Czynniki rodzinne wpływające na rozwój społeczny dzieci z niepełnosprawnością 54
Cechy rodziców a społeczne funkcjonowanie dziecka 54
Relacja pomiędzy rodzicami dziecka 55
Rodzeństwo 56
Rodzina rozszerzona 57
Wsparcie społeczne 57
Stowarzyszenia rodziców, grupy wsparcia 58
Pozycja socjoekonomiczna 60
Zakończenie 62
Bibliografia 63
Rozdział III. Wiek przedszkolny - pomiędzy wyobcowaniem a grupą rówieśniczą 67
Rola zabawy w rozwoju społecznym dziecka 69
Zachowania prospołeczne 73
Zachowania negatywne 75
Wpływ środowiska rodzinnego na rozwój społeczny dziecka w wieku przedszkolnym 77
Rozwój społeczny a niepełnosprawność intelektualna 79
Rozwój społeczny a zaburzenia autystyczne 82
Podsumowanie 85
Bibliografia 86
Rozdział IV. Wiek szkolny - pomiędzy samotnością a przyjaźnią 88
Fałszywa tożsamość dziecka jako bariera w budowaniu relacji rówieśniczych 89
Identyfikacja z grupą 93
Proces identyfikacji w środowisku dzieci niepełnosprawnych 94
Pozycja społeczna dziecka z niepełnosprawnością w grupie 95
Umiejętność współpracy 97
Przyjaźń dzieci z niepełnosprawnością w okresie szkolnym 98
Specyfika relacji nauczyciel-dziecko z niepełnosprawnością 99
Kontakty dziecka w wieku szkolnym z rodzeństwem 103
Wspomaganie rozwoju społecznego dziecka z niepełnosprawnością w wieku szkolnym 105
Rodzice jako osoby wspomagające rozwój dziecka 105
Udział nauczyciela w procesie wspomagania rozwoju dziecka z niepełnosprawnością w wieku szkolnym 106
Bibiografia 108
Rozdział V. Adolescencja - pomiędzy tożsamością negatywną i egocentryzmem a niezależnością i "byciem dla" 111
Specyfika rozwoju w okresie adolescencji. Zmiany okresu dojrzewania 111
Kontakty i relacje z otoczeniem społecznym 113
Dorastająca osoba z niepełnosprawnością wśród innych ludzi 116
W grupie rówieśników 117
U (nie)zależnienie się od rodziców 128
Pomagając dorastać 130
Bibliografia 132
Rozdział VI. Dorosłość - pomiędzy zależnością a wolnością 136
Wprowadzenie 136
Rozwój społeczny osób z niepełnosprawnością a dorosłość 138
Wczesna dorosłość 138
Wiek średni 144
Późna dorosłość (starość) 145
Wpływ niepełnosprawności na sferę społeczną - możliwości i zagrożenia 147
Wsparcie rozwoju społecznego dorosłych z niepełnosprawnością 149
Bibliografia 154
Część II. O tym, co najważniejsze - przyjaźń, miłość i śmierć w życiu osób z niepełnosprawnością 158
Rozdział VII. O przyjaźni w życiu dziecka z niepełnosprawnością intelektualną 160
Przyjaźń - wzajemność ze znakiem plus 160
Wyposażenie społeczne/preadaptacja społeczna 163
W jaki sposób rozwijają się relacje rówieśnicze? Jakie miejsce wśród nich zajmuje przyjaźń? 164
Dary przyjaźni 167
Samotność - biegun przyjaźni 168
Wobec zagrożeń - przeciw stereotypom - ku wspomaganiu przyjaźni 172
Bibliografia 182
Rozdział VIII. Bezdroża rozwoju. Doświadczenia partnerskie/małżeńskie i rodzicielskie i ich znaczenie w życiu osóbz głębszą niepełnosprawnością intelektualną - studium przypadku 185
O Ewie 186
Historia doświadczeń partnerskich, małżeńskich i rodzicielskich Ewy 187
Znaczenia nadawane przez Ewę partnerstwu/ małżeństwu i rodzicielstwu 192
Podsumowanie 211
Zakończenie 211
Bibliografia 212
Rozdział IX. Szczególne spojrzenie młodzieży niesłyszącej na śmierć 214
Badania własne 218
Obraz śmierci w świadomości badanych 221
Koncepcja śmierci drugiej osoby 222
Koncepcja własnej śmierci 223
Lęk przed śmiercią 224
Doświadczanie przeżyć z pogranicza śmierci 226
W kręgu dyskusji o eutanazji 227
Dlaczego pedagogika śmierci jest potrzebna? 230
Refleksje końcowe 232
Bibliografia 233