Dane szczegółowe książki

Wstęp 27
Część pierwsza. Od początków rolnictwa do cywilizacji 29
Rozdział 1. Warunki naturalne zachodniej oikumene w holocenie 31
1.1. Geografia i warunki naturalne 31
1.2. Zmiany klimatu i środowiska naturalnego w holocenie 35
Rozdział 2. Narodziny rolnictwa 40
2.1. Początki rolnictwa i hodowli 40
2.2. Pojęcie rewolucji neolitycznej 45
2.3. Neolit preceramiczny. Rozwój kultur rolniczych w Żyznym Półksiężycu 50
Rozdział 3. Neolityzacja oikumene 55
3.1. Neolit ceramiczny i jego ekspansja terytorialna 55
3.2. Neolityzacja Europy kontynentalnej i stepu 63
3.3. Etnogeneza Indoeuropejczyków 67
3.4. Neolit ceramiczny: przełom w technikach i technologiach 72
3.4.1. Rewolucja trakcyjna: wół, koń, radło, pojazd kołowy 73
3.4.2. Początek ery metali. Miedź i brąz 77
Rozdział 4. Mezopotamia od początku osadnictwa do powstania cywilizacji 80
4.1. Mezopotamia: warunki naturalne 80
4.2. Kultura Samarra i początki irygacji 83
4.3. Kultura Obeid i zasiedlenie Dolnej Mezopotamii 86
4.4. Kultura Uruk: powstanie cywilizacji 87
4.4.1. Miasto 88
4.4.2. Pismo 90
4.4.3. Osadnictwo 93
4.4.4. Ekspansja kultury Uruk poza aluwium 95
4.5. Faza Uruk III. Sumerowie i Semici 97
Część druga. Cywilizacje bliskowschodnie w III tysiącleciu przed Chr. 104
Rozdział 1. Mezopotamia i jej krąg cywilizacyjny 106
Periodyzacja i chronologia cywilizacji mezopotamskiej 106
1.1. Okres wczesnodynastyczny (ok. 2900-2300/2250) 109
1.1.1. Okres wczesnodynastyczny jako protohistoria Mezopotamii 109
1.1.2. Sumer w okresie wczesnodynastycznym 112
1.1.3. Miasto sumeryjskie: modele i ich krytyka 115
1.1.4. Władza w mieście sumeryjskim 119
1.1.5. Sumeryjska Lista Królów i "imperium Kisz". Przebieg procesu dziejowego w okresie wczesnodynastycznym 121
1.1.6. Sumer a świat zewnętrzny w okresie wczesnodynastycznym 125
1.2. Pierwsza epoka imperiów: dynastia Akkadu i III dynastia z Ur 130
1.2.1. Schyłek III okresu wczesnodynastycznego. Lugalzagesi i Sargon 130
1.2.2. Imperium Akkadu 134
1.2.3. Upadek Akkadu i najazd Gutejczyków 139
1.2.4. Imperium III dynastii z Ur 141
1.2.5. Organizacja imperium III dynastii z Ur 144
1.2.6. Przemiany cywilizacyjne w epoce imperiów 152
1.2.7. Upadek imperium III dynastii z Ur 158
1.3. Kraje peryferyjne cywilizacji mezopotamskiej w III tysiącleciu 162
1.3.1. Elam 162
1.3.2. Syria i Palestyna 168
Rozdział 2. Egipt 175
Chronologia dziejów Egiptu 175
2.1. Okres predynastyczny i wczesnodynastyczny (do ok. 2657) 177
2.1.1. Warunki naturalne i ich wpływ na dzieje Egiptu 178
2.1.2. Wczesne kultury archeologiczne Egiptu 183
2.1.3. Powstanie państwa egipskiego 185
Czynnik etniczny 185
Tak zwane zjednoczenie Egiptu i dynastia "zerowa" 187
2.1.4. Okres wczesnodynastyczny (I-II dynastia, ok. 3000-2657) 191
2.2. Stare Państwo (III-VI dynastia, ok. 2657-2166) 194
2.2.1. Stare Państwo: królowie i elita 194
2.2.2. Centrum i prowincja: ewolucja wewnętrzna Egiptu za Starego Państwa 199
2.2.3. Stare Państwo: stosunki ze światem zewnętrznym 204
2.2.4. Sztuka Starego Państwa: stworzenie paradygmatu 206
2.2.5. Upadek Starego Państwa i I Okres Przejściowy 207
Część trzecia. Świat cywilizowany w epoce średniego brązu (2000-1500) 212
Kadr geograficzny i charakterystyka epoki 214
Rozdział 1. Mezopotamia, Elam i Lewant 218
1.1. Okres starobabiloński (ok. 1950-1530) 218
1.1.1. Mezopotamia w okresie Isin-Larsa. Ekspansja Amorytów 218
1.1.2. Od Dolnej Mezopotamii do Babilonii: Hammurabi i jego dzieło 222
1.1.3. Początki Asyrii 227
1.1.4. Społeczeństwo Mezopotamii w okresie starobabilońskim 229
1.1.5. Kultura mezopotamska w okresie starobabilońskim 234
1.2. Elam w późnej epoce staroelamickiej (czasy sukkalmahów, ok. 2000-1500) 238
1.3. Lewant w okresie dominacji amoryckiej (ok. 1950-1550/1530) 241
Rozdział 2. Egipt 247
2.1. Średnie Państwo (XII dynastia, 1976-1793) 247
2.1.1. Konsolidacja i unifikacja Egiptu za XII dynastii 247
2.1.2. Złoty wiek kultury egipskiej 250
2.1.3. Średnie Państwo a świat zewnętrzny 255
2.2. II Okres Przejściowy (XIII-XVII dynastia, 1793-1550): obumieranie Średniego Państwa, panowanie Hyksosów i rekonkwista tebańska 257
Rozdział 3. Azja Mniejsza i świat egejski 264
Geografia historyczna Azji Mniejszej i basenu Morza Egejskiego 265
3.1. Azja Mniejsza we wczesnej i średniej epoce brązu (ok. 3400-1500) 269
3.1.1. Azja Mniejsza przed powstaniem państwa Hetytów 269
3.1.2. Powstanie królestwa Hatti 272
3.1.3. Stare królestwo hetyckie (ok. 1580-1450) 275
3.2. Początki cywilizacji egejskiej 279
3.2.1. Chronologia basenu Morza Egejskiego w epoce brązu 279
Wyspy 285
Ląd stały 286
3.2.3. Cywilizacja minojska (ok. 2000-1450) 287
Okres starszych pałaców 288
Okres młodszych pałaców 292
Kreta a świat zewnętrzny w okresie pałacowym 296
Upadek cywilizacji minojskiej 301
Część czwarta. Świat cywilizowany w epoce późnego brązu (1500-1200/1100) 303
Stosunki międzypaństwowe na Bliskim Wschodzie w późnej epoce brązu: system regionalny 306
Rozdział 1. Mezopotamia, Elam i Lewant 309
1.1. Dolna Mezopotamia w epoce późnego brązu (ok. 1530-1100) 309
1.1.1. Babilonia po zagonie Mursilisa i przejęcie władzy przez Kassytów 309
1.1.2. Dolna Mezopotamia w okresie średniobabilońskim (Kassyci i II dynastia z Isin, ok. 1480-1104/1026) 310
1.1.3. Społeczeństwo Babilonii w okresie średniobabilońskim 313
1.1.4. Kultura okresu średniobabilońskiego 317
1.2. Górna Mezopotamia i Asyria w średniej epoce brązu 321
1.2.1. Hegemonia Mittani (ok. 1530-1350/1325) 321
1.2.2. Od miasta-państwa do potęgi regionalnej: Assur i Asyria w późnej epoce brązu 328
1.2.3. Narodziny asyryjskiej mentalności imperialnej 334
1.2.4. Społeczeństwo i kultura Asyrii w późnej epoce brązu 336
1.3. Elam w epoce średnioelamickiej (ok. 1500-1100) 338
1.4. Syria i Palestyna w późnej epoce brązu (ok. 1500-1100) 341
1.4.1. Lewant w systemie potęg regionalnych 341
1.4.2. Społeczeństwo i kultura Lewantu w późnej epoce brązu. Powstanie pisma alfabetycznego 348
1.4.3. Lewant po pokoju egipsko-hetyckim: inwazja Ludów Morza i jej skutki 352
Rozdział 2. Egipt 356
2.1. Nowe Państwo i jego imperium (XVIII-XX dynastia, 1550-1069) 356
2.1.1. Imperium egipskie za XVIII dynastii 356
2.1.2. Egipt za XVIII dynastii: sprawy wewnętrzne 360
2.1.3. Okres amarneński i kryzys imperium 365
2.1.4. Późne imperium i rozpad państwa (schyłkowa XVIII-XX dynastia, 1330/1322-1069) 372
2.2. Przemiany duchowe i kultura czasów Nowego Państwa 378
2.2.1. Natura i ideologia egipskiego imperium 378
2.2.2. Polityka religijna królów i legitymizacja ich władzy po herezji amarneńskiej 380
2.2.3. Kultura Nowego Państwa 381
Rozdział 3. Azja Mniejsza i świat egejski 387
3.1. Imperium Hatti i jego upadek 387
3.1.1. Nowe królestwo hetyckie i powstanie imperium (ok. 1450-1320) 387
3.1.2. Imperium hetyckie u szczytu potęgi (ok. 1322-1240) 391
3.1.3. Schyłek i upadek imperium (ok. 1240-1190/1180) 396
3.1.4. Państwo i społeczeństwo hetyckie w okresie nowego królestwa 403
3.2. Cywilizacja mykeńska 405
3.2.1. Grecja kontynentalna w epoce średniego brązu 405
3.2.2. Okres grobów szybowych (MH III-LH IIA, ok. 1700-1450): pierwsze kroki ku cywilizacji mykeńskiej 406
3.2.3. Grecy w Grecji: od kiedy? 411
3.2.4. Okres grobów kopułowych (LH IIB-IIIA1/LM II-IIIA1, ok. 1450-1365): podbój Krety i narodziny cywilizacji mykeńskiej 411
3.2.5. Okres pałacowy (LH IIIA2-LH IIIB1, ok. 1365-1225): pałace i osady 414
3.2.6. Cywilizacja mykeńska w okresie pałacowym 416
3.2.7. Mykeńczycy i świat zewnętrzny w okresie pałacowym. Ahhijawa i kwestia imperium mykeńskiego 423
3.2.8. Upadek pałaców (LH IIIB2). Ludy Morza i zmierzch cywilizacji mykeńskiej (LH IIIC) 429
3.2.9. Wojna trojańska: status quaestionis 438
Część piąta. Świat cywilizowany od początku wczesnej epoki żelaza do wojen perskich (1200/1100-500/480) 443
Rozdział 1. Bliski Wschód 451
1.1. Egipt od końca Nowego Państwa do podboju perskiego (ok. 1069-525) 451
1.1.1. III Okres Przejściowy (XXI-XXIV dynastia, ok. 1069-712) 451
1.1.2. Okres Późny (XXV-XXVI dynastia, 712-525) 456
Egipt między Nubią a Asyrią 456
XXVI dynastia: renesans Egiptu 458
1.1.3. Kultura egipska w 1 połowie I tysiąclecia 464
1.2. Lewant we wczesnej epoce żelaza 471
1.2.1. Pochodzenie i ekspansja Aramejczyków w Żyznym Półksiężycu 471
1.2.2. Lewant od inwazji Ludów Morza do podboju asyryjskiego (XII-VIII w.) 473
Państwa neohetyckie 473
Fenicja i kolonizacja fenicka 474
Aramejczycy 481
Palestyna 481
1.2.3. Izraelici i Izrael 484
Początki Izraela: między Biblią a archeologią 489
Królestwa Izraela i Judy w IX-VII wieku 492
Pierwsza faza religii mojżeszowej 495
1.3. Mezopotamia w czasach imperiów asyryjskiego i nowobabilońskiego 500
1.3.1. Rekonkwista i pierwsza faza podbojów Asyrii (911-745) 500
1.3.2. Babilonia od najazdów aramejskich do podboju asyryjskiego 506
1.3.3. Asyria imperium uniwersalnym (745-627) 508
1.3.4. Upadek Asyrii (640/627-610) 518
1.3.5. Imperium nowobabilońskie (626/612-539) 520
1.3.6. Społeczeństwo imperiów nowoasyryjskiego i nowobabilońskiego 525
Asyria 525
Babilonia 530
1.3.7. Kultura mezopotamska epoki imperiów 532
1.4. Azja Przednia poza Żyznym Półksiężycem 538
1.4.1. Azja Mniejsza 538
Frygia 538
Lydia 542
1.4.2. Urartu 547
1.4.3. Płaskowyż Irański 552
Medowie i ich imperium 552
Elam w I tysiącleciu przed Chr. i Persowie do Cyrusa Wielkiego 560
1.5. Powstanie pierwszego imperium perskiego 567
1.5.1. Podboje Cyrusa i Kambysesa (550-522) 567
1.5.2. Bardija i Dariusz: kryzys imperium i przejęcie władzy przez Achaimenidów (522-519) 570
1.5.3. Imperium perskie za Dariusza I 573
1.5.4. Podboje Dariusza do wybuchu powstania jońskiego (519-500) 579
Rozdział 2. Grecja 582
Periodyzacja dziejów Grecji po upadku cywilizacji mykeńskiej 582
2.1. Wieki Ciemne (ok. 1100/1050-800) 583
2.1.1. Najazdy, migracje i ustalenie mapy dialektów greckich 583
2.1.2. Dziedzictwo epoki mykeńskiej. Pojęcia Hellady i Hellenów 585
2.1.3. Grecja w Wiekach Ciemnych 589
2.1.4. Powstanie alfabetu greckiego 592
2.1.5. Powstanie polis 594
Polis archaiczna 595
Powstanie polis: czynnik militarny i religijny 599
2.2. Wielka Kolonizacja 604
2.2.1. Euboia, Korynt i wyjście Greków na morze 604
2.2.2. Początki Wielkiej Kolonizacji. Kyme i Pithekussai 609
2.2.3. Kolonie i ich metropolie 610
2.2.4. Charakter i skutki Wielkie] Kolonizacji 617
2.3. Grecja we wczesnej epoce archaicznej (ok. 800-650) 621
2.3.1. Zmiany demograficzne 621
2.3.2. Sanktuaria 622
2.3.3. Początki literatury pisanej: Homer i Hesiodos 625
2.3.4. Społeczeństwo polis archaicznej 627
2.4. Ewolucja polityczna archaicznych poleis (ok. 650-500/480) 632
2.4.1. Sparta: tryumf zbiorowości nad jednostką 632
2.4.2. Archaiczna tyrania 643
2.4.3. Prawodawcy i ustawy 649
2.4.4. Archaiczne Ateny: od arystokracji do demokracji 653
2.5. Grecy i ich sąsiedzi u schyłku epoki archaicznej 667
2.5.1. Grecja właściwa w VI wieku: koniec izolacji 667
2.5.2. Powstanie jońskie i perskie działania odwetowe (499-490) 670
2.5.3. Od Marathonu do wyprawy Kserksesa (489-481) 674
2.5.4. Wyprawa Kserksesa (480-479) 675
2.5.5. Grecki zachód w późnej epoce archaicznej 681
2.6. Kultura Grecji archaicznej 686
2.6.1. Kultura arystokratyczna 686
2.6.2. Kultura wspólnot obywatelskich 690
2.6.3. Sztuka Grecji archaicznej: tworzenie paradygmatu 694
2.6.4. Myśl Grecji archaicznej: powstanie filozofii 697
Rozdział 3. Italia 702
3.1. Italia we wczesnej epoce żelaza 702
3.1.1. Italia: warunki naturalne i geografia historyczna 702
3.1.2. Ludy Italii 704
3.1.3. Kultura villanovańska i powstanie cywilizacji etruskiej 705
3.1.4. Urbanizacja Latium 708
3.2. Rzym królewski 712
3.2.1. Początki Rzymu 712
3.2.2. Rzym królewski: ekspansja polityczna i urbanistyczna 714
3.2.3. Społeczeństwo i instytucje Rzymu królewskiego 719
3.2.4. Reformy serwiańskie 724
3.2.5. Upadek monarchii i powstanie republiki 726
Część szósta. Od wojen perskich do śmierci Aleksandra: świat cywilizowany w epoce klasycznej (480-323) 729
Rozdział 1. Bliski Wschód 731
1.1. Imperium perskie od Kserksesa do podboju macedońskiego 731
1.1.1. Imperium Achaimenidów po Dariuszu I i jego upadek (486/479-330) 731
1.1.2. Imperium perskie, jego siły i słabości 741
1.1.3. Imperium perskie: gospodarka i kultura 745
1.2. Izrael pod panowaniem perskim: powstanie judaizmu 755
1.2.1. Perska Palestyna. Żydzi i Samarytanie 755
1.2.2. Tworzenie się Starego Testamentu 760
1.3. Egipt od Kambysesa do Aleksandra (XXVII-XXX dynastia, 525-332) 764
1.3.1. Egipt pod okupacją perską (525-404/401) 764
1.3.2. Ostatni okres niepodległości Egiptu (XXVIII-XXX dynastia, 404-343/342) 766
Rozdział 2. Świat grecki 768
2.1. Imperium ateńskie 768
2.1.1. Związek Morski i Persja 768
2.1.2. Od Związku Morskiego do imperium ateńskiego 772
2.1.3. Życie polityczne w imperialnych Atenach: postępy demokracji 781
2.1.4. Społeczeństwo ateńskie w epoce Periklesa 785
2.2. Wojna peloponeska i upadek imperium ateńskiego (432/431-404) 793
2.2.1. Wybuch wojny 793
2.2.2. Wojna peloponeska do pokoju Niklasa (431-421) 794
2.2.3. Od pokoju Nikiasa do klęski wyprawy sycylijskiej (421-413) 797
2.2.4. Upadek imperium ateńskiego (413-404) 801
2.3. Grecja w okresie walk o hegemonię (404-355) 804
2.3.1. Hegemonia Sparty i jej upadek (404-371/370) 805
2.3.2. Od Leuktrów do wybuchu III Wojny Świętej (371-355) 811
2.3.3. Świat grecki i wojna w IV wieku: przemiany w sztuce wojennej 813
2.3.4. Grecja w IV wieku: przemiany wewnętrzne 816
2.4. "Imperium" Macedonii 823
2.4.1. Macedonia przed Filipem II 823
2.4.2. Filip II Macedoński i jego dzieło 825
2.4.3. Aleksander III Macedoński i podbój imperium perskiego 833
2.5. Zachodni Grecy i Punijczycy w V-IV wieku 845
2.5.1. Sycylia 845
2.5.2. Italia 851
2.5.3. Massalia 856
2.5.4. Kartagina i Punijczycy 859
Rozdział 3. Italia i Europa kontynentalna 865
3.1. Italia w V-IV wieku 865
3.2. Wczesna republika rzymska (508-396/390) 870
3.2.1. Rzym i jego sąsiedzi w V wieku: sojusz rzymsko-latyńsko-hernicki i zdobycie Veii 870
3.2.2. Początki republiki (509-451) 874
Instytucje 874
Religia publiczna po upadku królów i zamknięcie się patrycjatu 877
Pierwsza secesja i powstanie organizacji plebejskiej 881
3.2.3. Decemwirzy, Prawo XII Tablic i druga secesja plebsu (451-449) 885
3.2.4. Od drugiej secesji plebsu do najazdu Gallów (449-390) 888
3.3. Tworzenie machiny podbojów: Rzym od najazdu gallijskiego do wybuchu II wojny samnickiej (389-327) 891
3.3.1. Skutki najazdu gallijskiego i kompromis patrycjuszowsko-plebejski 891
3.3.2. Podbój Latium i Kampanii 897
3.4. Europa kontynentalna we wczesnej epoce żelaza 902
3.4.1. Halsztacki krąg kulturowy 903
3.4.2. Wczesna kultura lateńska i początek wielkiej ekspansji Keltów (ok. 450-300/275) 906
Część siódma. Epoka hellenistyczna i imperialna republika rzymska (327/323-30) 910
Rozdział 1. Świat hellenistyczny 912
1.1. Od śmierci Aleksandra do ustalenia się geografii politycznej świata hellenistycznego (323-272) 913
1.1.1. Diadochowie i walka o dziedzictwo po Aleksandrze (323-281) 913
1.1.2. Inwazja gallijska i jej skutki (280/279-272) 919
1.2. Walki o hegemonię w świecie hellenistycznym przed interwencją Rzymu i powstawanie nowych państw (281/272-200/199) 923
1.2.1. Królestwa diadochów: uwagi ogólne 923
1.2.2. Rywalizacja Lagidów i Seleukidów (wojny syryjskie) 928
1.2.3. Grecja właściwa i Macedonia 929
1.2.4. Mniejsze państwa hellenistyczne: Kyrene, Azja Mniejsza, Armenia 939
1.2.5. Iran za Seleukidów: uniezależnienie się Baktrii i początki państwa Parthów 942
1.3. Świat hellenistyczny i Rzym 945
1.3.1. Zachodni Grecy od Timoleonta do II wojny punickiej (337-201) 945
1.3.2. Świat hellenistyczny i Rzym do upadku Macedonii (229-168/167) 955
1.3.3. Upadek świata hellenistycznego (167-30) 964
Grecja i Macedonia 964
Pergamon 966
Państwo Seleukidów 968
Państwo Lagidów 974
Od Mithradatesa VI do Kleopatry VII: koniec państw hellenistycznych 979
1.3.4. Wschód hellenistyczny: Baktria i Parthowie 990
Państwa Greków baktryjskich 990
Powstanie imperium Parthów 993
1.3.5. Izrael w epoce hellenistycznej 998
Między akceptacją a odrzuceniem: Żydzi i cywilizacja grecka 1000
Judea za panowania Antiochosa Epiphanesa 1002
Od wystąpienia Machabeuszy do podboju rzymskiego (167-63) 1005
Dziedzictwo okresu hasmonejskiego 1009
1.4. Państwa hellenistyczne i ich społeczeństwa. Hellenizacja 1011
1.4.1. Egipt ptolemejski 1015
Grecy i Egipcjanie w Egipcie ptolemejskim 1015
Struktury państwowe Egiptu ptolemejskiego 1022
1.4.2. Państwo Seleukidów 1027
Instrumenty władzy królewskiej i stosunki etniczne 1027
Ekonomia i fiskalizm: system monetarny 1031
1.4.3. Inne państwa hellenistyczne Azji Przedniej 1033
1.4.4. Macedonia i Grecja 1035
1.4.5. Miasto hellenistyczne 1036
1.5. Kultura grecka epoki klasycznej i hellenistycznej 1040
1.5.1. Periodyzacja i główne cechy kultury greckiej w epokach klasycznej i hellenistycznej 1040
1.5.2. Religia 1047
1.5.3. Sztuka grecka epoki klasycznej i hellenistycznej 1055
V wiek 1055
IV wiek 1062
Epoka hellenistyczna 1066
1.5.4. Literatura, filozofia, nauka 1076
Literatura 1076
Filozofia 1086
Nauki ścisłe i przyrodnicze 1110
Rozdział 2. Rzym i zachód oikumene 1121
2.1. Podboje średniej republiki 1121
2.1.1. Podbój Italii (327-265) i jego skutki 1121
Przebieg podboju 1121
Wykorzystanie podboju 1123
Społeczeństwo rzymskie wobec wojny i imperium 1128
2.1.2. Ekspansja poza Italią (264-91) 1132
I wojna punicka i zdobycie panowania na morzu (264-241) 1132
Kartagina i Rzym między I a II wojną punicką (241-219) 1136
II wojna punicka (218-201) 1141
Podbój świata śródziemnomorskiego 1146
Między hegemonią a aneksjami: ewolucja imperium w II wieku 1153
2.2. Średnia republika: społeczeństwo i instytucje (367-133) 1163
2.2.1. Społeczeństwo i ekonomia w okresie ekspansji imperialnej 1164
2.2.2. Średnia republika: instytucje i życie polityczne 1172
Koniec walki stanów 1172
Instytucje polityczne republiki: lud 1175
Instytucje polityczne republiki: magistraci 1181
Instytucje polityczne republiki: senat 1189
Życie polityczne po zakończeniu walki stanów (287-133) 1195
Religia publiczna a życie polityczne 1204
2.3. Okres walk wewnętrznych i upadek republiki (133-30) 1208
2.3.1. Działalność braci Gracchów (133-121) 1208
2.3.2. Walki popularów z optymatami i emancypacja Italików (121-89) 1218
2.3.3. I wojna domowa i rządy reżimu sullańskiego (88-60) 1226
2.3.4. Rozkład republiki, II wojna domowa i dyktatura Cezara (59-44) 1235
2.3.5. III wojna domowa, drugi triumwirat i walka o jedynowładztwo (44-30) 1242
2.4. Europa kontynentalna 1249
2.4.1. Wielkość i upadek Keltike 1249
2.4.2. Latenizacja Europy niekeltyckiej. Germanie 1255
Część ósma. Imperium Romanum i cywilizacja grecko-rzymska 1262
Rozdział 1. Cesarstwo Rzymskie 1266
1.1. August i budowa pryncypatu (30/27 przed Chr.-14 po Chr.) 1268
1.1.1. Tworzenie politycznego systemu pryncypatu 1268
1.1.2. Zarząd imperium: "część" ludu i "część" princepsa 1274
1.1.3. August i społeczeństwo rzymskie 1279
1.1.4. Polityka religijna Augusta 1283
1.1.5. August i prowincje 1287
1.1.6. Podboje Augusta i ich zatrzymanie 1288
1.2. Pryncypat i integracja imperium (14-235 po Chr.) 1293
1.2.1. Pryncypat: historia polityczna 1293
"Dynastia" julijsko-klaudyjska (14-68) 1295
Między zasadą dynastyczną a wyborem najlepszego: pryncypat od śmierci Nerona do śmierci Commodusa (68-193) 1305
Dynastia seweriańska (193-235) 1319
1.2.2. System polityczny pryncypatu 1326
Princeps i senat 1326
Stanowiska państwowe 1331
Zarząd imperium: prowincje, Italia i Rzym 1339
Finanse państwowe 1343
Wojsko i granice imperium 1346
1.2.3. Społeczeństwo imperium za pryncypatu 1353
Urbanizacja 1353
Romanizacja 1360
Integracja społeczeństwa imperialnego 1364
Struktura społeczeństwa imperium w epoce pryncypatu 1368
1.2.4. Ekonomia 1376
1.2.5. Żydzi pod panowaniem rzymskim i wczesne chrześcijaństwo 1381
Od królestwa Heroda do prowincji Palestyny (37 przed Chr.-135 po Chr.) 1381
Diaspora i imperium 1389
Judaizm pod panowaniem rzymskim 1394
Jezus i powstanie chrześcijaństwa 1399
Rozwój chrześcijaństwa do początku III wieku 1407
Chrześcijanie i imperium 1419
1.3. Późna starożytność 1421
1.3.1. Kryzys imperium (235-284) 1422
Od kryzysu władzy do kryzysu militarnego (235-268) 1422
Cesarze wojskowi (268-284/285) 1432
Skutki kryzysu: system monetarny, miasta, chrześcijanie 1438
1.3.2. Nowe imperium i jego podział (284-395) 1443
Od tetrarchii do jedynowładztwa Konstantyna (284/285-337) 1443
Od śmierci Konstantyna do podziału imperium (337-395) 1453
Ewolucja armii rzymskiej od tetrarchii do podziału cesarstwa 1460
Instytucje nowego imperium 1469
Nowe imperium a społeczeństwo rzymskie 1477
Wielkie prześladowanie i chrystianizacja imperium 1482
1.3.3. Podzielone imperium i upadek Zachodu (395-527) 1488
Rozkład imperium zachodniego i drugi kryzys barbarzyński na Wschodzie (450/455-476) 1498
Kościół po nawróceniu Konstantyna 1510
Tworzenie ortodoksji: kontrowersja ariańska (312-381) 1520
Tworzenie ortodoksji: pierwsze fazy kontrowersji chrystologicznej (381-476) 1528
Polityka i religia: imperium od restauracji Zenona do lustinusa (476-527) 1536
Państwa barbarzyńskie na Zachodzie do początku rekonkwisty 1544
1.3.4. Iustimanus i początek końca antycznego świata 1549
Polityka zewnętrzna i armia: próba rekonkwisty Zachodu (527-565) 1550
Sprawy wewnętrzne 1557
Polityka religijna Iustiniana 1560
"Zaraza Iustiniana", jej zasięg i znaczenie dziejowe 1570
1.4. Kultura świata rzymskiego 1574
1.4.1. Kultura rzymska do czasów Augusta 1574
Kultura materialna 1576
Kultura duchowa 1582
1.4.2. Kultura grecko-rzymska za cesarstwa 1592
Periodyzacja i ogólna charakterystyka zjawisk kulturowych 1592
Kultura materialna 1607
Przemiany religijne 1621
Literatura 1628
Filozofia 1638
Historiografia i antykwarystyka 1651
Dyscypliny szczegółowe 1661
Prawoznawstwo 1665
Rozdział 2. Iran i kraje ościenne 1669
2.1. Państwo Parthów w czasach cesarstwa rzymskiego 1669
2.2. Imperium Sasanidów 1674
2.2.1. Powstanie imperium i narodziny idei Iranu (208/226-273) 1674
2.2.2. Klasyczny okres imperium Sasanidów (273-379) 1682
2.2.3. Kryzys i odnowa. Imperium Sasanidów od śmierci Szapura II do śmierci Chosroesa I (379-579) 1692
2.2.4. Społeczeństwo i kultura imperium Sasanidów 1700
2.3. Armenia i inne państwa kaukaskie 1710
Rozdział 3. Barbaricum 1719
3.1. Barbaricum i cesarstwo: symbioza, konfrontacja, wędrówki ludów 1719
3.2. Etnogeneza Słowian 1728
Tabele 1734
Bibliografia 1745
Opracowania ogólne 1745
Neolit i epoka brązu 1745
Epoka żelaza 1752
Indeks nazwisk 1761
Indeks nazw geograficznych 1808
Spis map 1858
Spis tabel 1862