Dane szczegółowe książki

WSTĘP 1
WIADOMOŚCI OGÓLNE 5
Budowa i czynności komórki 5
Podział komórki 8
Rozmnażanie 9
Krótki zarys rozwoju zarodkowego człowieka 10
Organogeneza - 13
Tkanki 13
Tkanka nabłonkowa 14
Tkanka łączna 16
Tkanka mięśniowa 19
Tkanka nerwowa 21
Postać człowieka jako całość 23
Okolice ciała 24
Budowa i proporcje ciała w zależności od wieku 27
Zmiany zachodzące w organizmie w ciągu życia 29
Symetria i asymetria 31
Metameria 32
Proporcje ciała ludzkiego i ich zmiany w ciągu życia 33
Różnice konstytucyjne budowy ciała 34
Przegląd układów narządów 35
Układ narządów ruchu 35
Mięśnie 38
Układ trawienny 43
Układ oddechowy 44
Układ krążenia 45
Serce 46
Układ moczowo-płciowy 49
Układ moczowy 49
Układ płciowy 49
Układ nerwowy 50
Układ gruczołów dokrewnych 51
UKŁAD NARZĄDÓW RUCHU 53
Układ kostny-osteologia 53
Dane ogólne 53
Okostna 55
Czynność kości 56
Rozwój i wzrost kości 57
Osteologia szczegółowa 59
Kręgosłup 59
Szkielet klatki piersiowej 64
Kości kończyny górnej 65
Kości obręczy kończyny górnej 66
Kości kończyny górnej wolnej 67
Kości kończyny dolnej 72

V

Kości obręczy kończyny dolnej wolnej 73
Kości kończyny dolnej wolnej 75
Kości głowy 80
Dane ogólne 80
Dół czaszkowy przedni 83
Dół czaszkowy środkowy 84
Dół czaszkowy tylny 84
Czaszka trzewna 84
Czaszka noworodka 87
Układ więzadłowy-syndesmologia 87
Połączenia kręgów 87
Czynność kręgosłupa 89
Połączenia żeber 90
Klatka piersiowa jako całość 90
Połączenia kończyny górnej 91
Staw mostkowo-obojczykowy 91
Staw barkowo-obojczykowy 91
Staw ramienny 92
Staw łokciowy 94
Staw promieniowo-nadgarstkowy 96
Stawy ręki 96
Ręka jako całość 97
Połączenia kończyny dolnej 98
Połączenia obręczy kończyny dolnej 98
Staw krzyżowo-biodrowy 98
Spojenie łonowe 98
Miednica jako całość 99
Połączenia kończyny dolnej wolnej 99
Staw biodrowy 99
Staw kolanowy 101
Połączenia kości goleni 103
Staw skokowo-goleniowy 104
Stawy stopy 105
Stopa jako całość 106
Połączenia kości czaszki 107
Staw skroniowo-żuchwowy 107
Układ mięśniowy-miologia 107
Wstęp 107
Budowa mięśni 108
Podstawy miomechaniki 109
Miologia szczegółowa 110
Mięśnie tułowia 110
Mięśnie klatki piersiowej 110
Przepona 112
Mięśnie brzucha 114
Pochewka mięśnia prostego brzucha 114
Więzadło pachwinowe 115
Czynność mięśni brzucha 115
Mięśnie grzbietu 115
Powięź piersiowo-lędźwiowa 119
Czynność mięśni grzbietu 119
Mięśnie szyi i głowy 120
Mięśnie głowy 122
Mięśnie żwaczowe 122

VI

Czynność mięśni żwaczowych 122
Mięśnie mimiczne 123
Czynność mięśni mimicznych 124
Mięśnie kończyny górnej 124
Mięśnie obręczy kończyny górnej 124
Dół pachowy 124
Czynność mięśni obręczy kończyny górnej 125
Mięśnie kończyny górnej wolnej 126
Mięśnie ramienia 126
Mięśnie przedramienia 128
Mięśnie ręki 131
Pochewki ścięgien ręki 134
Czynność mięśni kończyny górnej wolnej 134
Mięśnie kończyny dolnej 135
Mięśnie obręczy kończyny dolnej 135
Grupa przednia mięśni obręczy kończyny dolnej 135
Grupa tylna mięśni obręczy kończyny dolnej (mięśnie pośladkowe) 135
Mięśnie głębokie miednicy 136
Czynność mięśni obręczy kończyny dolnej 137.
Mięśnie kończyny dolnej wolnej 137
Mięśnie uda 137
Grupa przednia mięśni uda 137
Grupa tylna mięśni uda 138
Grupa przyśrodkowa mięśni uda 139
Powięzie uda 140
Czynność mięśni uda 141
Mięśnie goleni 141
Grupa przednia mięśni goleni 141
Grupa tylna mięśni goleni 142
Grupa boczna mięśni goleni 144
Powięzie goleni 144
Mięśnie stopy 145
Czynność mięśni goleni i stopy 147
Fizjologia mięśni 161
Dane ogólne 161
Przemiana materii i energii w mięśniach 162
Skurcz mięśnia 163
Pobudzenie mięśnia 164
Zmęczenie 166
Zjawiska elektryczne w mięśniu 167
UKŁAD TRAWIENNY 168
Budowa ścian przewodu pokarmowego 170
Jama ustna 170
Podniebienie 171
Zęby 172
Język 176
Błona śluzowa języka 176
Mięśnie języka 177
Gruczoły ślinowe 178
Ślinianka przyuszna 178
Ślinianka podżuchwowa 178
Ślinianka podjęzykowa 178
Gardło 179

VII

Część nosowa gardła 179
Część ustna gardła 180
Część krtaniowa gardła 180
Budowa ściany gardła 180
Trawienie pokarmu w jamie ustnej 181
Połykanie 182
Przełyk 183
Żołądek 183
Budowa ściany żołądka 185
Trawienie pokarmu w żołądku 186
Sok żołądkowy 187
Metody otrzymywania soku żołądkowego 187
Skład soku żołądkowego 187
Regulacja wydzielania soku żołądkowego 188
Wymioty 189
Jelito 189
Jelito cienkie 189
Budowa jelita cienkiego 189
Gruczoły jelita cienkiego 191
Dwunastnica 191
Jelito cienkie krezkowe 192
Jelito grube 193
Jelito ślepe i wyrostek robaczkowy 194
Okrężnica 195
Odbytnica 196
Wielkie gruczoły trawienne 196
Wątroba 196
Budowa wątroby 197
Budowa mikroskopowa wątroby 199
Drogi żółciowe i pęcherzyk żółciowy 200
Czynności wątroby 202
Trzustka 203
Budowa wewnętrzna trzustki 203
Czynności trzustki 204
Otrzewna 204
Trawienie pokarmów w jelicie cienkim 205
Ruchy jelita cienkiego 205
Trawienie chemiczne w jelicie cienkim 207
Wchłanianie 210
Trawienie pokarmów w jelicie grubym 212
Ruchy jelita grubego 212
Kał 213
Defekacja 213
Przemiana materii i energii. Odżywianie 214
Przemiana białka 215
Przemiana węglowodanów 218
Regulacja poziomu cukru we krwi 222
Przemiana tłuszczów 222
Przemiana wody i soli mineralnych 225
Sole wapnia 226
Sole fosforu 227
Sole sodu i potasu 227
Inne sole 227
Witaminy 227

VIII

Przemiana energii 230
Metody pomiaru wydatkowania energii 230
Współczynnik oddechowy 231
Oznaczanie wytwarzanej energii na podstawie przemiany gazowej 232
Przemiana podstawowa 232
Przyrost czynnościowy przemiany energii 233
Swoistodynamiczne działanie pokarmu 234
Żywienie 234
Zapotrzebowanie kaloryczne 234
Regulacja temperatury 238
Bilans cieplny ustroju 238
Produkcja ciepła 239
Straty ciepła 239
Regulacja temperatury ciała 240
UKŁAD ODDECHOWY 242
Drogi oddechowe 243
Nos i jama nosowa 243
Krtań 245
Chrząstki krtani 246
Więzadła krtani 247
Mięśnie krtani 248
Jama krtani 249
Tchawica 251
Oskrzela 252
Płuca 252
Topografia płuc 255
Budowa oskrzeli i płuc 256
Unaczynienie i unerwienie płuc 257
Opłucna 258
Śródpiersie 259
Fizjologia układu oddechowego 259
Oddychanie płucne 260
Mechanika oddychania 260
Czynniki wpływające na ciśnienie w jamie opłucnej 261
Pojemność płuc 262
Krążenie płucne 263
Wymiana gazów 264
Rola krwi w procesie oddychania 266
Oddychanie tkankowe 267
Rola dwutlenku węgla w regulacji równowagi kwasowo-zasadowej 268
Regulacja oddychania 269
UKŁAD MOCZOWY 271
Budowa nerki 272
Czynność nerek 273
Przepływ krwi przez nerki 274
Przesączanie kłębkowe 275
Pomiar przesączania kłębkowego 275
Reabsorpcja kanalikowa 277
Regulacja reabsorpcji 278
Wydzielanie 279
Regulacja równowagi kwasowo-zasadowej 279

IX

Regulacja gospodarki wodnej 281
Mocz 282
Moczowód 283
Pęcherz moczowy 284
Oddawanie moczu 285
Cewka moczowa 285
UKŁAD PŁCIOWY 287
Narządy płciowe męskie 287
Narządy płciowe męskie wewnętrzne 288
Jądro 288
Tkanka śródmiąższowa i wydzielanie wewnętrzne jądra 290
Najądrze 292
Nasieniowód 293
Gruczoł krokowy 293
Gruczoły opuszkowo-cewkowe 294
Powrózek nasienny 294
Przewody wytryskowe 294
Narządy płciowe męskie zewnętrzne 295
Prącie 295
Wzwód prącia 297
Moszna 297
Narządy płciowe żeńskie 298
Narządy płciowe żeńskie wewnętrzne 298
Jajnik 298
Hormony płciowe żeńskie 302
Jajowód 304
Macica 305
Pochwa 310
Zewnętrzne części płciowe żeńskie 312
Wzgórek łonowy 312
Wargi sromowe większe 313
Wargi sromowe mniejsze 313
Przedsionek pochwy 314
Błona dziewicza 314
Łechtaczka 314
Opuszki przedsionka 315
Gruczoły przedsionkowe większe 315
Sutek 315
Akt płciowy, spółkowanie 317
Zapłodnienie. Ciąża. Poród 318
Implantacja 318
Ciąża 320
Poród 320
Mechanizm porodowy 321
Termin porodu 323
UKŁAD KRĄŻENIA 324
Serce 325
Kształt serca 325
Przedsionek prawy 327
Komora prawa 327
Przedsionek lewy 328

X

Komora lewa 328
Budowa serca 328
Worek osierdziowy 330
Położenie serca 330
Unaczynienie i unerwienie serca 331
Naczynia krwionośne 332
Tętnice 332
Żyły 332
Naczynia włosowate 333
Naczynia tętnicze krążenia wielkiego 333
Tętnica główna (aorta) 333
Gałęzie łuku aorty 335
Tętnica szyjna wspólna 335
Tętnica szyjna zewnętrzna 336
Gałęzie tętnicy szyjnej zewnętrznej 336
Tętnica szyjna wewnętrzna 337
Tętnica podobojczykowa 338
Tętnica pachowa 339
Tętnica ramienna 340
Gałęzie aorty zstępującej 342
Odgałęzienia aorty piersiowej 342
Gałęzie aorty brzusznej 343
Gałęzie ścienne aorty brzusznej 343
Gałęzie trzewne nieparzyste aorty brzusznej 343
Gałęzie trzewne parzyste aorty brzusznej 345
Gałęzie końcowe aorty brzusznej 345
Tętnica biodrowa wewnętrzna 345
Tętnica biodrowa zewnętrzna 346
Tętnica udowa 347
Tętnica podkolanowa 348
Tętnice goleni i stopy 348
Naczynia żylne krążenia wielkiego 350
Żyła główna górna 350
Żyła nieparzysta krótka 350
Żyła ramienno-głowowa 350
Żyły głowy i szyi 351
Żyły kończyny górnej 352
Żyły powierzchowne kończyny górnej 352
Żyły głębokie kończyny górnej 352
Żyła główna dolna 354
Dopływy ścienne żyły głównej dolnej 354
Dopływy trzewne żyły głównej dolnej 355
Żyły biodrowe wspólne 355
Żyły kończyny dolnej 356
Układ żyły wrotnej 357
Połączenia żyły wrotne z układami żyły głównej górnej i dolnej 358
Naczynia krążenia małego 358
Krążenie płodowe 359
Układ chłonny 359
Naczynia i węzły chłonne kończyny dolnej 361
Naczynia i węzły chłonne jamy brzusznej i miednicy małej 362
Naczynia i węzły chłonne klatki piersiowej 363
Naczynia i węzły chłonne głowy i szyi 364
Naczynia i węzły chłonne kończyny górnej 364

XI

Śledziona 364
Budowa śledziony 365
Czynność śledziony 366
Fizjologia układu krążenia 366
Wiadomości ogólne 366
Czynność serca 367
Uderzenie koniuszkowe i tony serca 368
Praca serca 369
Objętość minutowa 372
Objętość minutowa a opór obwodowy 372
Objętość minutowa a powrót żylny 372
Objętość minutowa a częstość skurczów 374
Objętość minutowa a objętość wyrzutowa (rzut serca) 375
Zjawiska elektryczne w sercu 375
Automatyzm serca 377
Czynność naczyń krwionośnych 378
Krążenie krwi w tętnicach 378
Ciśnienie krwi 378
Wpływ siły ciężkości na ciśnienie krwi 381
Tętno 382
Szybkość prądu krwi 382
Krążenie krwi w tkankach 383
Regulacja przepływu tkankowego krwi 383
Baroreceptory 383
Stężenie CO2 384
Stężenie O2 385
Nerwy czuciowe 385
Ośrodkowy układ nerwowy 385
Inne czynniki regulujące objętość łożyska naczyniowego 385
Wpływ nerwów rozszerzających naczynia 386
Płyn tkankowy i limfa 387
Powstawanie i resorpcja płynu tkankowego 387
Obrzęk 388
Krążenie płucne 389
KREW 391
Osocze krwi 392
Odczyn krwi 395
Krzepnięcie krwi 395
Środki przeciwkrzepliwe 397
Limfa 397
Elementy upostaciowane krwi 397
Krwinki czerwone (erytrocyty) 397
Krwinki płytkowe (płytki krwi, trombocyty) 399
Szpik kostny 400
Krwinki białe 400
Limfocyty 401
Monocyty 401
Układ siateczkowo-śródbłonkowy 401
Mechanizmy obronne krwi 401
Antygeny 402
Przeciwciała 402
Grupy krwi i przetaczanie krwi 404

XII

UKŁAD NERWOWY 407
Neuron 407
Rdzeń kręgowy 412
Ośrodki rdzenia kręgowego 415
Odruch 415
Opony rdzenia kręgowego 417
Opony mózgowia 418
Opona twarda mózgowia 418
Pajęczynówka mózgowia 419
Opona miękka mózgowia 419
Płyn mózgowo-rdzeniowy 420
Mózgowie 420
Rdzeń przedłużony 424
Tyłomózgowie wtórne 425
Śródmózgowie 427
Międzymózgowie i jądra podkorowe kresomózgowia 427
Kresomózgowie 430
Półkule mózgowe 430
Kora 430
Komory boczne półkul mózgowych 432
Węchomózgowie 433
Ośrodki korowe 433
Ośrodki mowy 435
Elektroencefalografia 435
Odruchy warunkowe 436
Sen 437
Twór siatkowaty 438
Nerwy czaszkowe 439
Nerwy węchowe (I) 439
Nerw wzrokowy (II) 441
Nerw okoruchowy (III) 442
Nerw bloczkowy (IV) 443
Nerw trójdzielny (V) 443
Nerw odwodzący (VI) 444
Nerw twarzowy (VII) 444
Nerw przedsionkowo-ślimakowy (VIII) 445
Nerw językowo-gardłowy(IX) 446
Nerw błędny(X) 446
Nerw dodatkowy (XI) 447
Nerw podjęzykowy (XII) 448
Nerwy rdzeniowe 449
Gałęzie grzbietowe nerwów rdzeniowych 450
Gałęzie brzuszne nerwów rdzeniowych 450
Splot szyjny 451
Splot ramienny 451
Nerwy międzyżebrowe 455
Splot lędźwiowy 455
Splot krzyżowy 456
Splot sromowy 458
Splot guziczny 458
Układ nerwowy autonomiczny 458
Zwoje autonomiczne 461
Część współczulna układu autonomicznego 462

XIII

Część przywspółczulna układu autonomicznego 463
Autonomiczne unerwienie narządów i tkanek 464
UKŁAD NARZĄDÓW ZMYSŁÓW 466
Narządy czucia powierzchniowego i głębokiego 467
Narząd smaku 468
Narząd powonienia 469
Narząd przedsionkowo-ślimakowy 470
Narząd ślimakowy 471
Ucho zewnętrzne 471
Błona bębenkowa 472
Ucho środkowe 473
Jama bębenkowa 473
Kosteczki słuchowe 473
Trąbka słuchowa 474
Ucho wewnętrzne 475
Ślimak 475
Kanały półkoliste 477
Łagiewka i woreczek 478
Narząd wzroku 479
Budowa ogólna 479
Gałka oczna 481
Błona włóknista gałki ocznej 481
Twardówka 481
Rogówka 482
Błona naczyniowa gałki ocznej 483
Naczyniówka 483
Ciało rzęskowe 483
Tęczówka 484
Błona wewnętrzna gałki ocznej 484
Nerw wzrokowy 486
Zawartość gałki ocznej 486
Komora przednia gałki ocznej 487
Komora tylna gałki ocznej 488
Soczewka 488
Ciało szkliste 489
Czynności optyczne gałki ocznej 489
Akomodacja 491
Adaptacja 492
Naczynia i nerwy gałki ocznej 492
Narządy dodatkowe oka 493
Aparat ruchowy gałki ocznej 493
Aparat ochronny gałki ocznej 494
Spojówka 495
Narząd łzowy 495
Gruczoł łzowy 495
Drogi łzowe 496
POWŁOKA WSPÓLNA 497
Budowa ogólna skóry 497
Budowa szczegółowa skóry 499
Twory nabłonkowe skóry 501
Gruczoły skóry 501
Gruczoły potowe 501

XIV

Gruczoły łojowe 502
Gruczoły sutkowe 503
Włosy 503
Paznokcie 504
GRUCZOŁY DOKREWNE 506
Przysadka 507
Gruczoł tarczowy 512
Gruczoły przytarczyczne 514
Grasica 515
Gruczoły nadnerczowe 516
Aparat wysepkowy trzustki 519
Gruczoły płciowe jako gruczoły dokrewne 523
Jajnik 523
Jądro 525
Hormony lokalne 525
ANEKS 527
SKOROWIDZ RZECZOWY 531