Dane szczegółowe książki
Wszechświat - maszyna czy myśl? / Heller, Michał (1936-); Życiński, Józef (1948-2011)
Tytuł
Wszechświat - maszyna czy myśl?
Wydawnictwo
Kraków: Copernicus Center Press, 2014
Numer wydania
2 poprawione i uzupełnione
ISBN
978-83-7886-105-8
Hasła przedmiotowe
Informacje dodatkowe
U góry okł.: Jak pogodzić świat matematycznych formuł z osobistym doświadczeniem harmonii, barw i kształtów?.
Spis treści
pokaż spis treści
Przedmowa do drugiego wydania
Wprowadzenie do pierwszego wydania
Część I - Mechanicyzm przed powstaniem mechaniki
1. Wielość mechanicyzmów
2. Mechanicyzm przed mechaniką
Filozofia ognia i zmiany
U źródeł atomizmu
Mechanika okresu astrologów
3. U źródeł nauki nowożytnej
W poszukiwaniu nowej metody
Powstanie nowej mechaniki
Część II - Powstanie mechaniki i nowożytnego mechanicyzmu
4. Logika zderzeń czyli o kartezjańskiej maszynie świata
Moje ówczesne dwadzieścia trzy lata…
Filozof metody
Przepaść
More geometrico…
More mechanico…
Mechanika spekulatywna
Kartezjańska mechanika świata
Produkty uboczne, które przetrwały
5. Matematyczne zasady Izaaka Newtona
Epitafium Newtona
Droga do sukcesu
Dzieło
Mechanika i geometria
Newtonowski obraz świata
Triumf dzieła i tragedia geniusza
6. Bóg i materia
Z rodowodu pojęcia materii
Materia w filozofii Newtona
Na granicach teorii
W poszukiwaniu przyczyny
7. Względność istnienia
Pastorał i pióro
Stół filozofa
Metodologiczne ograniczenia nauki
Oczyszczenie mechaniki
Brzytwa Berkeleya
8. Względność przeciw absolutom
Dwaj rywale
Dwie strategie
Maksymalnie relatywistyczny świat Leibniza
Czas i przestrzeń w świecie Leibniza
Pokora filozofa
9. Na progu naukowej mitologii
10. Newtonizm uczonych i wizjonerów
Część III - Mechanicyzm Oświecenia
11. Zagadka substancji wszechrzeczy i człowieka
Człowiek w mechanistycznym świecie
La Mettrie – lekarz, filozof, satyryk
Człowiek maszyną złożoną
Dusza z błota
Jak działa ludzki organizm
Podtrzymywanie drgań naturalnych
Ciało ludzkie – zegar
Człowiek – zwierzę
Ewolucja człowieka
Teoria poznania
Stosunek do religii
Etyka
Człowiek-maszyna z dzisiejszej perspektywy
12. Ruch – sposób wszelkiego istnienia
Biblia materialistów
Baron d’Holbach
Świat – samowystarczalna, wielka całość w ruchu
Życie i człowiek
Etyka i społeczeństwo
System przyrody czytany dzisiaj
Część IV - Złoty wiek mechanicyzmu
13. Od Eulera do Laplace’a
Mechanika i filozofia
Na fundamentach
„Formalizm Lagrange’a”
Mechanika i nauki techniczne
System świata Laplace’a
Zbędna hipoteza
14. Mechanistyczna reforma nauki społeczeństwa
Nowe wcielenie mechanicyzmu
Hume: ciekawość stawiająca granice
Comte: rewolucja myśli przeciw rewolucjom w polityce
Mill: mechanizmy empirycznej metody
Bentham i Mill: mechanizmy sztuki życia
Zalążki upadku
15. Ewolucjonizm more mechanico
W poszukiwaniu metody dla biologii
Między dogmatem i metodą
16. Dialektyka zamiast mechaniki
17. Mechanistyczna krytyka mechaniki
Krytyka czystego doświadczenia
Rozpad naukowego faktu
Oczyszczenie mechaniki
Mechanistyczny obraz świata
Wpływ Macha
Początek końca
Część V - Schyłek ery mechanicyzmu
18. Przed upadkiem monarchii w nauce
In medio vitae…
…In morte sumus
19. Światło i eter
Od Kartezjusza do Maxwella: myślenie geometrią
Elektromagnetyczna teoria światła
Odmienna perspektywa
Z dziejów eteru
20. Przed naukowym przewrotem
Instynkt syntezy
Oddalająca się synteza
Elektromagnetyczny obraz świata
O krok od odkrycia
Bilans mijającej epoki
21. Mechanika kwantowa a upadek mechanicyzmu
Kłopoty z ciałem… doskonale czarnym
Być cząstką albo falą – oto jest pytanie
Festiwale Nielsa Bohra
Katar sienny Wernera Heisenberga
Granice, których nie można przekroczyć
Anarchizm interpretacyjny
Mechanizm kwantowy
22. Relatywistyczny przewrót
Herezja Einsteina
Rewolucja 1905 roku
Przejście graniczne
Dalszy ciąg rewolucji Einsteina
Część VI - Mechanicyzm po upadku
23. Mechanicyzm dla matematyków
Koniec mitu samooczywistości
Komplikacje poszukiwania prostoty
24. U granic racjonalności
Grzech pierworodny matematyki
Pewność a czas
25. W poszukiwaniu ideału nauki
Jedność nauki a wielość filozofii
Indukcjonizm za horyzontem zdarzeń
26. Filozofia sztucznej inteligencji
La Mettrie redivivus?
Od argumentu Lukasa do afer Dreyfusa
27. DNA i Syzyf redivivus
Genetyka dla poetów
Analiza przeciwko poezji
Filozofia przypadku a zasada antropiczna
28. Prosty świat redukcjonizmu
Koniec raju redukcjonistów
Otwarty wszechświat i zasada ignorancji
Część VII - Redukcjonizm po mechanicyzmie
29. Historia pewnej polemiki
Przerażający przykład myślenia fizyków
Strzałki, które zbiegają się do jednego źródła
Problem r o z u m i e n i a świata przyrody
Co jest mniej, a co bardziej fundamentalne?
30. Różne oblicza redukcjonizmu
Redukcjonizm logiczny i teoretyczny
a wyjaśnienie redukcyjne
Redukcjonizm mały i wielki
Redukcjonizm logiczny, atomistyczny, semantyczny
i metodologiczny
Czy można rozstrzygnąć spór o redukcjonizm?
31. Złożoność i samoorganizacja
Chaos deterministyczny
Zagadka życia
Jak wyjaśnić samoorganizację?
Spór nierozstrzygnięty
Posłowie do pierwszego wydania. Otwarte perspektywy świata myśli i świata przyrody
Indeks
Polecamy również
Religia techniki. Boskość człowieka i duch wynalazczości
Religia techniki. Boskość człowieka i duch wynalazczości
David F. Noble
W jaki sposób postęp naukowo-techniczny jest motywowany religijnie? Co...
zobacz książkę
Wszechświat i filozofia
Wszechświat i filozofia
Michał Heller, Józef Życiński
Czy możliwe jest uprawianie filozofii bez oglądania się na naukę?...
zobacz książkę
Matematyczne zasady filozofii naturalnej
Matematyczne zasady filozofii naturalnej
Isaac Newton
Principia są gruntownym podsumowaniem XVII-wiecznej wiedzy na temat...
zobacz książkę
Elementy filozofii nauki
Elementy filozofii nauki
Józef Życiński
Książka przedstawia podstawowe nurty współczesnych dyskusji o istocie...
zobacz książkę
O WYDAWNICTWIE
JAK KUPOWAĆ?
KONTAKT
REGULAMIN
DYSTRYBUCJA
© 2012 Copernicus Center PRESS | icons
Wprowadzenie do pierwszego wydania
Część I - Mechanicyzm przed powstaniem mechaniki
1. Wielość mechanicyzmów
2. Mechanicyzm przed mechaniką
Filozofia ognia i zmiany
U źródeł atomizmu
Mechanika okresu astrologów
3. U źródeł nauki nowożytnej
W poszukiwaniu nowej metody
Powstanie nowej mechaniki
Część II - Powstanie mechaniki i nowożytnego mechanicyzmu
4. Logika zderzeń czyli o kartezjańskiej maszynie świata
Moje ówczesne dwadzieścia trzy lata…
Filozof metody
Przepaść
More geometrico…
More mechanico…
Mechanika spekulatywna
Kartezjańska mechanika świata
Produkty uboczne, które przetrwały
5. Matematyczne zasady Izaaka Newtona
Epitafium Newtona
Droga do sukcesu
Dzieło
Mechanika i geometria
Newtonowski obraz świata
Triumf dzieła i tragedia geniusza
6. Bóg i materia
Z rodowodu pojęcia materii
Materia w filozofii Newtona
Na granicach teorii
W poszukiwaniu przyczyny
7. Względność istnienia
Pastorał i pióro
Stół filozofa
Metodologiczne ograniczenia nauki
Oczyszczenie mechaniki
Brzytwa Berkeleya
8. Względność przeciw absolutom
Dwaj rywale
Dwie strategie
Maksymalnie relatywistyczny świat Leibniza
Czas i przestrzeń w świecie Leibniza
Pokora filozofa
9. Na progu naukowej mitologii
10. Newtonizm uczonych i wizjonerów
Część III - Mechanicyzm Oświecenia
11. Zagadka substancji wszechrzeczy i człowieka
Człowiek w mechanistycznym świecie
La Mettrie – lekarz, filozof, satyryk
Człowiek maszyną złożoną
Dusza z błota
Jak działa ludzki organizm
Podtrzymywanie drgań naturalnych
Ciało ludzkie – zegar
Człowiek – zwierzę
Ewolucja człowieka
Teoria poznania
Stosunek do religii
Etyka
Człowiek-maszyna z dzisiejszej perspektywy
12. Ruch – sposób wszelkiego istnienia
Biblia materialistów
Baron d’Holbach
Świat – samowystarczalna, wielka całość w ruchu
Życie i człowiek
Etyka i społeczeństwo
System przyrody czytany dzisiaj
Część IV - Złoty wiek mechanicyzmu
13. Od Eulera do Laplace’a
Mechanika i filozofia
Na fundamentach
„Formalizm Lagrange’a”
Mechanika i nauki techniczne
System świata Laplace’a
Zbędna hipoteza
14. Mechanistyczna reforma nauki społeczeństwa
Nowe wcielenie mechanicyzmu
Hume: ciekawość stawiająca granice
Comte: rewolucja myśli przeciw rewolucjom w polityce
Mill: mechanizmy empirycznej metody
Bentham i Mill: mechanizmy sztuki życia
Zalążki upadku
15. Ewolucjonizm more mechanico
W poszukiwaniu metody dla biologii
Między dogmatem i metodą
16. Dialektyka zamiast mechaniki
17. Mechanistyczna krytyka mechaniki
Krytyka czystego doświadczenia
Rozpad naukowego faktu
Oczyszczenie mechaniki
Mechanistyczny obraz świata
Wpływ Macha
Początek końca
Część V - Schyłek ery mechanicyzmu
18. Przed upadkiem monarchii w nauce
In medio vitae…
…In morte sumus
19. Światło i eter
Od Kartezjusza do Maxwella: myślenie geometrią
Elektromagnetyczna teoria światła
Odmienna perspektywa
Z dziejów eteru
20. Przed naukowym przewrotem
Instynkt syntezy
Oddalająca się synteza
Elektromagnetyczny obraz świata
O krok od odkrycia
Bilans mijającej epoki
21. Mechanika kwantowa a upadek mechanicyzmu
Kłopoty z ciałem… doskonale czarnym
Być cząstką albo falą – oto jest pytanie
Festiwale Nielsa Bohra
Katar sienny Wernera Heisenberga
Granice, których nie można przekroczyć
Anarchizm interpretacyjny
Mechanizm kwantowy
22. Relatywistyczny przewrót
Herezja Einsteina
Rewolucja 1905 roku
Przejście graniczne
Dalszy ciąg rewolucji Einsteina
Część VI - Mechanicyzm po upadku
23. Mechanicyzm dla matematyków
Koniec mitu samooczywistości
Komplikacje poszukiwania prostoty
24. U granic racjonalności
Grzech pierworodny matematyki
Pewność a czas
25. W poszukiwaniu ideału nauki
Jedność nauki a wielość filozofii
Indukcjonizm za horyzontem zdarzeń
26. Filozofia sztucznej inteligencji
La Mettrie redivivus?
Od argumentu Lukasa do afer Dreyfusa
27. DNA i Syzyf redivivus
Genetyka dla poetów
Analiza przeciwko poezji
Filozofia przypadku a zasada antropiczna
28. Prosty świat redukcjonizmu
Koniec raju redukcjonistów
Otwarty wszechświat i zasada ignorancji
Część VII - Redukcjonizm po mechanicyzmie
29. Historia pewnej polemiki
Przerażający przykład myślenia fizyków
Strzałki, które zbiegają się do jednego źródła
Problem r o z u m i e n i a świata przyrody
Co jest mniej, a co bardziej fundamentalne?
30. Różne oblicza redukcjonizmu
Redukcjonizm logiczny i teoretyczny
a wyjaśnienie redukcyjne
Redukcjonizm mały i wielki
Redukcjonizm logiczny, atomistyczny, semantyczny
i metodologiczny
Czy można rozstrzygnąć spór o redukcjonizm?
31. Złożoność i samoorganizacja
Chaos deterministyczny
Zagadka życia
Jak wyjaśnić samoorganizację?
Spór nierozstrzygnięty
Posłowie do pierwszego wydania. Otwarte perspektywy świata myśli i świata przyrody
Indeks
Polecamy również
Religia techniki. Boskość człowieka i duch wynalazczości
Religia techniki. Boskość człowieka i duch wynalazczości
David F. Noble
W jaki sposób postęp naukowo-techniczny jest motywowany religijnie? Co...
zobacz książkę
Wszechświat i filozofia
Wszechświat i filozofia
Michał Heller, Józef Życiński
Czy możliwe jest uprawianie filozofii bez oglądania się na naukę?...
zobacz książkę
Matematyczne zasady filozofii naturalnej
Matematyczne zasady filozofii naturalnej
Isaac Newton
Principia są gruntownym podsumowaniem XVII-wiecznej wiedzy na temat...
zobacz książkę
Elementy filozofii nauki
Elementy filozofii nauki
Józef Życiński
Książka przedstawia podstawowe nurty współczesnych dyskusji o istocie...
zobacz książkę
O WYDAWNICTWIE
JAK KUPOWAĆ?
KONTAKT
REGULAMIN
DYSTRYBUCJA
© 2012 Copernicus Center PRESS | icons