Dane szczegółowe książki
Komunikacja niewerbalna: zasady i zastosowania / Leathers, Dale G.
Autorzy
Tytuł
Komunikacja niewerbalna: zasady i zastosowania
Tytuł oryginału
Successful nonverbal communication. Principles and applications, 3rd edition.
Wydawnictwo
Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2009
Numer wydania
1, 1 dodr.
ISBN
978-83-01-15036-5
Hasła przedmiotowe
Informacje dodatkowe
przekład
Magdalena Trzcińska
redakcja naukowa
Zbigniew Nęcki
Spis treści
pokaż spis treści
Spis treści
Przedmowa 11
Część I Komunikacja niewerbalna 15
Rozdział 1. Natura komunikacji niewerbalnej 17
1.1. Funkcjonalne znaczenie komunikacji niewerbalnej 20
1.2. Perspektywa definicyjna: komunikacja werbalna i niewerbalna 25
1.2.1. Problemy terminologiczne 25
1.2.2. Systemy i podsystemy komunikacji niewerbalnej 27
1.2.3. Interakcja z systemami werbalnymi 31
1.2.4. Przetwarzanie międzypółkulowe 31
1.2.5. Wzajemne związki między komunikacją werbalną i niewerbalną 32
1.3. Funkcje sygnałów niewerbalnych 33
1.4. Komunikowanie niewerbalne w specyficznych kontekstach 37
1.5. Podsumowanie 39
Rozdział 2. Ekspresja twarzy 41
2.1. Twarz jako najważniejsze źródło informacji emocjonalnej 42
2.1.1. Perspektywa kategorialna 44
2.1.2. Perspektywa dymensjonalna 47
2.2. Twarz jako środek identyfikacji ludzi 51
2.3. Zwodnicza twarz: jak ją rozpoznawać i ochronić się 52
2.4. Pomiar wrażliwości na ekspresję mimiczną 54
2.5. Proces rozpoznawania 65
2.6. Rozwijanie wrażliwości na ekspresję twarzy: program szkoleniowy 66
2.7. Podsumowanie 68
Rozdział 3. Zachowania wzrokowe 70
3.1. Mowa oczu 72
3.1.1. Jawne zachowania wzrokowe 72
3.1.2. Pomiar zachowań wzrokowych 73
3.2. Funkcje zachowań wzrokowych 73
3.2.1. Funkcja uwagi 74
3.2.2. Funkcja przekonywania 76
3.2.3. Funkcja intymności 77
3.2.4. Funkcja regulacyjna 78
3.2.5. Funkcja afektywna 79
3.2.6. Funkcja władzy 80
3.2.7. Funkcja kierowania wrażeniem 82
3.3. Wykorzystanie komunikacyjnego potencjału zachowań wzrokowych 82
3.4. Podsumowanie 85
Rozdział 4. Komunikacja ciałem 86
4.1. Natura sygnałów ciała 90
4.1.1. Klasyfikacja sygnałów ciała 90
4.1.2. Wymiary znaczenia 98
4.2. Gesty a postawy 99
4.3. Podstawowe funkcje komunikacyjne sygnałów ciała 102
4.4. Funkcjonalne i dysfunkcjonalne wykorzystanie sygnałów cielesnych 104
4.4.1. Niewerbalne wskaźniki sympatii i antypatii 105
4.4.2. Niewerbalne wskaźniki asertywności i nieasertywności 107
4.4.3. Niewerbalne wskaźniki siły i słabości 107
4.5. Podsumowanie 109
Rozdział 5. Komunikacja proksemiczna 111
5.1. Bezpośrednie otoczenie 113
5.1.1. Przestrzeń 114
5.1.2. Dystans 117
5.1.3. Terytorium 122
5.1.4. Zatłoczenie 125
5.1.5. Prywatność 128
5.2. Komunikacyjne funkcje proksemiki 131
5.2.1. Funkcja kierowania wrażeniem 132
5.2.2. Funkcja przynależności 132
5.2.3. Funkcja prywatności 133
5.3. Rezultaty naruszenia norm i oczekiwań proksemicznych 133
5.4. Podsumowanie 137
Rozdział 6. Dotyk 139
6.1. Natura dotyku 140
6.1.1. Skóra jako nadawca komunikatów 142
6.1.2. Skóra jako odbiorca komunikatów 145
6.2. Normy dotyczące dotyku 148
6.3. Semantyka dotyku 153
6.4. Komunikacyjne funkcje dotyku 154
6.4.1. Funkcja wspierająca 155
6.4.2. Funkcja władzy 157
6.4.3. Funkcja przynależności 158
6.5. Podsumowanie 159
Rozdział 7. Wygląd fizyczny 161
7.1. Właściwości atrakcyjności fizycznej 164
7.1.1. Atrakcyjność twarzy 164
7.1.2. Atrakcyjność ciała 166
7.2. Wizerunek ciała 168
7.2.1. Wizerunek ciała: własny, cudzy i obiektywny 172
7.2.2. Hipoteza dopasowywania 172
7.3. Wpływ wyglądu fizycznego 174
7.3.1. Efekty percepcji 178
7.3.2. Efekty behawioralne 180
7.4. Natura komunikacji przez przedmioty 183
7.4.1. Ubiór jako środek komunikacji 184
7.4.2. Kosmetyki jako środek komunikacji 185
7.4.3. Inne obiekty jako przekazy komunikacyjne 187
7.5. Komunikacyjne funkcje wyglądu fizycznego 187
7.6. Podsumowanie 189
Rozdział 8. Komunikacja wokalna 191
8.1. Semantyka dźwięku 192
8.2. Komunikacyjne funkcje sygnałów głosowych 196
8.2.1. Funkcja emocjonalna 196
8.2.2. Funkcja kierowania wrażeniem 198
8.2.3. Funkcja regulacyjna 204
8.3. Rozwijanie umiejętności kodowania i dekodowania przekazów wokalnych 206
8.4. Podsumowanie 208
Część II Doskonalenie komunikacji niewerbalnej 211
Rozdział 9. Kształtowanie wrażenia 213
9.1. Znaczenie sygnałów niewerbalnych w percepcji interpersonalnej 214
9.1.1. Czynniki wpływające na percepcję interpersonalną 216
9.2. Definiowanie komponentów kształtowania wrażenia 222
9.3. Zasady kształtowania wrażenia 225
9.3.1. Obraz Ja osoby kształtującej wrażenie 226
9.3.2. Treści poznawcze osoby kształtującej wrażenie 227
9.3.3. Osobiste cechy charakteru 227
9.3.4. Motywy 228
9.4. Podsumowanie 229
Rozdział 10. Kierowanie wrażeniem 230
10.1. Natura kierowania wrażeniem 233
10.1.1. Podstawowe komponenty wrażenia: wymiary wizerunku 233
10.1.2. Główne motywy osoby kierującej wrażeniem 235
10.2. Proces kierowania wrażeniem 237
10.2.1. Wzór osoby kierującej wrażeniem 238
10.2.2. Zasady kierowania wrażeniem 243
10.2.3. Pomiar wrażenia 243
10.2.4. Wywieranie korzystnego wrażenia przez zmianę sposobu komunikowania się 248
10.2.5. Zasady dotyczące wyglądu fizycznego 250
10.2.6. Wskazówki wokalne 254
10.3. Zarządzanie wrażeniem w praktyce 254
10.3.1. George Bush jako „słabeusz” 254
10.3.2. George Bush jako osoba kierująca wrażeniem 258
10.4. Podsumowanie 264
Rozdział 11. Sprzedaj się niewerbalnie 265
11.1. Wymiary wiarygodności 270
11.1.1. Kompetencja 271
11.1.2. Zasługiwanie na zaufanie 273
11.1.3. Dynamizm 273
11.2. Wpływ sygnałów niewerbalnych na wiarygodność 274
11.2.1. Sprzedaż kandydatów na prezydenta 275
11.2.2. Sprzedawanie przedstawicieli handlowych 287
11.3. Rozwijanie osobistej wiarygodności 291
11.4. Monitorowanie niewerbalnych sygnałów osoby komunikującej 297
11.5. Podsumowanie 298
Rozdział 12. Wykrywanie oszustwa 299
12.1. Niewerbalne wskaźniki oszustwa 302
12.2. Niewerbalny profil oszusta - typ I - oszustwa mniejszego kalibru 306
12.3. Niewerbalny profil oszusta - typ II - oszustwa cięższego kalibru 314
12.4. Proces oszukiwania 319
12.4.1. Oszuści 319
12.5. Podsumowanie 323
Rozdział 13. Spójne komunikowanie się 325
13.1. Natura niespójnych przekazów 326
13.2. Dekodowanie niespójnych przekazów 328
13.3. Przyczyny niespójnych przekazów 334
13.4. Zasady spójnego komunikowania się 338
13.5. Podsumowanie 340
Część III Skuteczna komunikacja w praktyce 341
Rozdział 14. Niewerbalne determinanty skutecznych rozmów 343
14.1. Rozmowa kwalifikacyjna 345
14.1.1. Ważne decyzje osoby zajmującej się selekcją zawodową 345
14.1.2. Profil zachowań niewerbalnych skutecznych kandydatów 346
14.2. Poradnictwo 352
14.2.1. Główne cele 353
14.2.2. Profil zachowań niewerbalnych skutecznych doradców 355
14.3. Perspektywa osoby prowadzącej rozmowę 357
14.3.1. Czynniki zniekształcające, uprzedzenia 357
14.3.2. Czynniki chroniące przed uprzedzeniami 359
14.4. Podsumowanie 360
Rozdział 15. Interakcja kobieta - mężczyzna 361
15.1. Stereotypy dotyczące ról płciowych 361
15.2. Różnice w komunikacji niewerbalnej kobiet i mężczyzn 366
15.2.1. Profil zachowań niewerbalnych kobiet i mężczyzn 366
15.2.2. Różnice w umiejętnościach niewerbalnych kobiet i mężczyzn 371
15.2.3. Dysfunkcjonalne zachowania niewerbalne kobiet i mężczyzn373
15.2.4. Wskazówki dotyczące skutecznej interakcji kobieta - mężczyzna 376
15.3. Podsumowanie 380
Rozdział 16. Skuteczna komunikacja międzykulturowa 381
16.1. Międzykulturowe podobieństwa w komunikacji niewerbalnej 383
16.2. Międzykulturowe różnice w komunikacji niewerbalnej 390
16.3. Niewerbalne komunikowanie się z Japończykami i z Arabami 396
16.3.1. Komunikowanie emocji 399
16.3.2. Powitania 400
16.3.3. Różnice w statusie 401
16.3.4. Intymność 402
16.4. Wskazówki dla skuteczniejszej komunikacji międzykulturowej 403
16.5. Podsumowanie 407
Rozdział 17. Interakcja lekarz - pacjent 408
17.1. Potencjalne problemy w interakcji komunikacyjnej między lekarzem a pacjentem 410
17.2. Funkcjonalne znaczenie komunikacji niewerbalnej na wizycie lekarskiej 412
17.2.1. Niewerbalne umiejętności lekarza a poziom satysfakcji pacjenta 413
17.2.2. Przyczyny, dla których komunikacja niewerbalna jest istotna w kontekście medycznym 414
17.2.3. Funkcje komunikacji niewerbalnej w kontekście medycznym 416
17.3. Rzeczywiste właściwości komunikacji niewerbalnej lekarz - pacjent 419
17.4. Pożądane właściwości komunikacji niewerbalnej lekarz - pacjent 423
17.5. Podsumowanie 428
Rozdział 18. Komunikacja na sali sądowej 430
18.1. Znaczenie funkcjonalne komunikacji niewerbalnej na sali sądowej 432
18.2. Funkcje komunikacji niewerbalnej na sali sądowej 433
18.2.1. Wygląd fizyczny 433
18.2.2. Zachowania ruchowe 436
18.2.3. Wykorzystanie przestrzeni na sali sądowej 437
18.2.4. Sygnały wokalne 438
18.3. Organizacja pomiaru wrażenia 439
18.3.1. Dobór członków ławy przysięgłych (procedura Voir Dire) 440
18.3.2. Na sali sądowej 441
18.4. Niewerbalne kształtowanie i kierowanie wrażeniem w sądzie 442
18.4.1. Przesłuchanie w Senacie: Anita Hill przeciwko Clarence’owi Thomasowi 444
18.4.2. Proces Williama Kennedy’ego Smitha w sprawie gwałtu 448
18.4.3. Proces O. J. Simpsona w sprawie morderstwa 452
18.5. Podsumowanie 460
Rozdział 19. Komunikacyjny wpływ zmiennych mikrośrodowiskowych 462
19.1. Kontekst jako komunikacja 464
19.2. Środowisko szkolnej Sali 466
19.3. Środowisko sali konferencyjnej 472
19.4. Środowisko biurowe 476
19.4.1. Miejsce siedzenia i sposób aranżacji przestrzeni 478
19.4.2. Rozmieszczenie mebli 478
19.4.3. Przedmioty związane z estetyką lub kontekstem zawodowym 479
19.5. Środowisko restauracji typu fast food 482
19.6. Podsumowanie 485
Dodatek 488
Bibliografia 491
Indeks nazwisk 525
Indeks rzeczowy 537
Przedmowa 11
Część I Komunikacja niewerbalna 15
Rozdział 1. Natura komunikacji niewerbalnej 17
1.1. Funkcjonalne znaczenie komunikacji niewerbalnej 20
1.2. Perspektywa definicyjna: komunikacja werbalna i niewerbalna 25
1.2.1. Problemy terminologiczne 25
1.2.2. Systemy i podsystemy komunikacji niewerbalnej 27
1.2.3. Interakcja z systemami werbalnymi 31
1.2.4. Przetwarzanie międzypółkulowe 31
1.2.5. Wzajemne związki między komunikacją werbalną i niewerbalną 32
1.3. Funkcje sygnałów niewerbalnych 33
1.4. Komunikowanie niewerbalne w specyficznych kontekstach 37
1.5. Podsumowanie 39
Rozdział 2. Ekspresja twarzy 41
2.1. Twarz jako najważniejsze źródło informacji emocjonalnej 42
2.1.1. Perspektywa kategorialna 44
2.1.2. Perspektywa dymensjonalna 47
2.2. Twarz jako środek identyfikacji ludzi 51
2.3. Zwodnicza twarz: jak ją rozpoznawać i ochronić się 52
2.4. Pomiar wrażliwości na ekspresję mimiczną 54
2.5. Proces rozpoznawania 65
2.6. Rozwijanie wrażliwości na ekspresję twarzy: program szkoleniowy 66
2.7. Podsumowanie 68
Rozdział 3. Zachowania wzrokowe 70
3.1. Mowa oczu 72
3.1.1. Jawne zachowania wzrokowe 72
3.1.2. Pomiar zachowań wzrokowych 73
3.2. Funkcje zachowań wzrokowych 73
3.2.1. Funkcja uwagi 74
3.2.2. Funkcja przekonywania 76
3.2.3. Funkcja intymności 77
3.2.4. Funkcja regulacyjna 78
3.2.5. Funkcja afektywna 79
3.2.6. Funkcja władzy 80
3.2.7. Funkcja kierowania wrażeniem 82
3.3. Wykorzystanie komunikacyjnego potencjału zachowań wzrokowych 82
3.4. Podsumowanie 85
Rozdział 4. Komunikacja ciałem 86
4.1. Natura sygnałów ciała 90
4.1.1. Klasyfikacja sygnałów ciała 90
4.1.2. Wymiary znaczenia 98
4.2. Gesty a postawy 99
4.3. Podstawowe funkcje komunikacyjne sygnałów ciała 102
4.4. Funkcjonalne i dysfunkcjonalne wykorzystanie sygnałów cielesnych 104
4.4.1. Niewerbalne wskaźniki sympatii i antypatii 105
4.4.2. Niewerbalne wskaźniki asertywności i nieasertywności 107
4.4.3. Niewerbalne wskaźniki siły i słabości 107
4.5. Podsumowanie 109
Rozdział 5. Komunikacja proksemiczna 111
5.1. Bezpośrednie otoczenie 113
5.1.1. Przestrzeń 114
5.1.2. Dystans 117
5.1.3. Terytorium 122
5.1.4. Zatłoczenie 125
5.1.5. Prywatność 128
5.2. Komunikacyjne funkcje proksemiki 131
5.2.1. Funkcja kierowania wrażeniem 132
5.2.2. Funkcja przynależności 132
5.2.3. Funkcja prywatności 133
5.3. Rezultaty naruszenia norm i oczekiwań proksemicznych 133
5.4. Podsumowanie 137
Rozdział 6. Dotyk 139
6.1. Natura dotyku 140
6.1.1. Skóra jako nadawca komunikatów 142
6.1.2. Skóra jako odbiorca komunikatów 145
6.2. Normy dotyczące dotyku 148
6.3. Semantyka dotyku 153
6.4. Komunikacyjne funkcje dotyku 154
6.4.1. Funkcja wspierająca 155
6.4.2. Funkcja władzy 157
6.4.3. Funkcja przynależności 158
6.5. Podsumowanie 159
Rozdział 7. Wygląd fizyczny 161
7.1. Właściwości atrakcyjności fizycznej 164
7.1.1. Atrakcyjność twarzy 164
7.1.2. Atrakcyjność ciała 166
7.2. Wizerunek ciała 168
7.2.1. Wizerunek ciała: własny, cudzy i obiektywny 172
7.2.2. Hipoteza dopasowywania 172
7.3. Wpływ wyglądu fizycznego 174
7.3.1. Efekty percepcji 178
7.3.2. Efekty behawioralne 180
7.4. Natura komunikacji przez przedmioty 183
7.4.1. Ubiór jako środek komunikacji 184
7.4.2. Kosmetyki jako środek komunikacji 185
7.4.3. Inne obiekty jako przekazy komunikacyjne 187
7.5. Komunikacyjne funkcje wyglądu fizycznego 187
7.6. Podsumowanie 189
Rozdział 8. Komunikacja wokalna 191
8.1. Semantyka dźwięku 192
8.2. Komunikacyjne funkcje sygnałów głosowych 196
8.2.1. Funkcja emocjonalna 196
8.2.2. Funkcja kierowania wrażeniem 198
8.2.3. Funkcja regulacyjna 204
8.3. Rozwijanie umiejętności kodowania i dekodowania przekazów wokalnych 206
8.4. Podsumowanie 208
Część II Doskonalenie komunikacji niewerbalnej 211
Rozdział 9. Kształtowanie wrażenia 213
9.1. Znaczenie sygnałów niewerbalnych w percepcji interpersonalnej 214
9.1.1. Czynniki wpływające na percepcję interpersonalną 216
9.2. Definiowanie komponentów kształtowania wrażenia 222
9.3. Zasady kształtowania wrażenia 225
9.3.1. Obraz Ja osoby kształtującej wrażenie 226
9.3.2. Treści poznawcze osoby kształtującej wrażenie 227
9.3.3. Osobiste cechy charakteru 227
9.3.4. Motywy 228
9.4. Podsumowanie 229
Rozdział 10. Kierowanie wrażeniem 230
10.1. Natura kierowania wrażeniem 233
10.1.1. Podstawowe komponenty wrażenia: wymiary wizerunku 233
10.1.2. Główne motywy osoby kierującej wrażeniem 235
10.2. Proces kierowania wrażeniem 237
10.2.1. Wzór osoby kierującej wrażeniem 238
10.2.2. Zasady kierowania wrażeniem 243
10.2.3. Pomiar wrażenia 243
10.2.4. Wywieranie korzystnego wrażenia przez zmianę sposobu komunikowania się 248
10.2.5. Zasady dotyczące wyglądu fizycznego 250
10.2.6. Wskazówki wokalne 254
10.3. Zarządzanie wrażeniem w praktyce 254
10.3.1. George Bush jako „słabeusz” 254
10.3.2. George Bush jako osoba kierująca wrażeniem 258
10.4. Podsumowanie 264
Rozdział 11. Sprzedaj się niewerbalnie 265
11.1. Wymiary wiarygodności 270
11.1.1. Kompetencja 271
11.1.2. Zasługiwanie na zaufanie 273
11.1.3. Dynamizm 273
11.2. Wpływ sygnałów niewerbalnych na wiarygodność 274
11.2.1. Sprzedaż kandydatów na prezydenta 275
11.2.2. Sprzedawanie przedstawicieli handlowych 287
11.3. Rozwijanie osobistej wiarygodności 291
11.4. Monitorowanie niewerbalnych sygnałów osoby komunikującej 297
11.5. Podsumowanie 298
Rozdział 12. Wykrywanie oszustwa 299
12.1. Niewerbalne wskaźniki oszustwa 302
12.2. Niewerbalny profil oszusta - typ I - oszustwa mniejszego kalibru 306
12.3. Niewerbalny profil oszusta - typ II - oszustwa cięższego kalibru 314
12.4. Proces oszukiwania 319
12.4.1. Oszuści 319
12.5. Podsumowanie 323
Rozdział 13. Spójne komunikowanie się 325
13.1. Natura niespójnych przekazów 326
13.2. Dekodowanie niespójnych przekazów 328
13.3. Przyczyny niespójnych przekazów 334
13.4. Zasady spójnego komunikowania się 338
13.5. Podsumowanie 340
Część III Skuteczna komunikacja w praktyce 341
Rozdział 14. Niewerbalne determinanty skutecznych rozmów 343
14.1. Rozmowa kwalifikacyjna 345
14.1.1. Ważne decyzje osoby zajmującej się selekcją zawodową 345
14.1.2. Profil zachowań niewerbalnych skutecznych kandydatów 346
14.2. Poradnictwo 352
14.2.1. Główne cele 353
14.2.2. Profil zachowań niewerbalnych skutecznych doradców 355
14.3. Perspektywa osoby prowadzącej rozmowę 357
14.3.1. Czynniki zniekształcające, uprzedzenia 357
14.3.2. Czynniki chroniące przed uprzedzeniami 359
14.4. Podsumowanie 360
Rozdział 15. Interakcja kobieta - mężczyzna 361
15.1. Stereotypy dotyczące ról płciowych 361
15.2. Różnice w komunikacji niewerbalnej kobiet i mężczyzn 366
15.2.1. Profil zachowań niewerbalnych kobiet i mężczyzn 366
15.2.2. Różnice w umiejętnościach niewerbalnych kobiet i mężczyzn 371
15.2.3. Dysfunkcjonalne zachowania niewerbalne kobiet i mężczyzn373
15.2.4. Wskazówki dotyczące skutecznej interakcji kobieta - mężczyzna 376
15.3. Podsumowanie 380
Rozdział 16. Skuteczna komunikacja międzykulturowa 381
16.1. Międzykulturowe podobieństwa w komunikacji niewerbalnej 383
16.2. Międzykulturowe różnice w komunikacji niewerbalnej 390
16.3. Niewerbalne komunikowanie się z Japończykami i z Arabami 396
16.3.1. Komunikowanie emocji 399
16.3.2. Powitania 400
16.3.3. Różnice w statusie 401
16.3.4. Intymność 402
16.4. Wskazówki dla skuteczniejszej komunikacji międzykulturowej 403
16.5. Podsumowanie 407
Rozdział 17. Interakcja lekarz - pacjent 408
17.1. Potencjalne problemy w interakcji komunikacyjnej między lekarzem a pacjentem 410
17.2. Funkcjonalne znaczenie komunikacji niewerbalnej na wizycie lekarskiej 412
17.2.1. Niewerbalne umiejętności lekarza a poziom satysfakcji pacjenta 413
17.2.2. Przyczyny, dla których komunikacja niewerbalna jest istotna w kontekście medycznym 414
17.2.3. Funkcje komunikacji niewerbalnej w kontekście medycznym 416
17.3. Rzeczywiste właściwości komunikacji niewerbalnej lekarz - pacjent 419
17.4. Pożądane właściwości komunikacji niewerbalnej lekarz - pacjent 423
17.5. Podsumowanie 428
Rozdział 18. Komunikacja na sali sądowej 430
18.1. Znaczenie funkcjonalne komunikacji niewerbalnej na sali sądowej 432
18.2. Funkcje komunikacji niewerbalnej na sali sądowej 433
18.2.1. Wygląd fizyczny 433
18.2.2. Zachowania ruchowe 436
18.2.3. Wykorzystanie przestrzeni na sali sądowej 437
18.2.4. Sygnały wokalne 438
18.3. Organizacja pomiaru wrażenia 439
18.3.1. Dobór członków ławy przysięgłych (procedura Voir Dire) 440
18.3.2. Na sali sądowej 441
18.4. Niewerbalne kształtowanie i kierowanie wrażeniem w sądzie 442
18.4.1. Przesłuchanie w Senacie: Anita Hill przeciwko Clarence’owi Thomasowi 444
18.4.2. Proces Williama Kennedy’ego Smitha w sprawie gwałtu 448
18.4.3. Proces O. J. Simpsona w sprawie morderstwa 452
18.5. Podsumowanie 460
Rozdział 19. Komunikacyjny wpływ zmiennych mikrośrodowiskowych 462
19.1. Kontekst jako komunikacja 464
19.2. Środowisko szkolnej Sali 466
19.3. Środowisko sali konferencyjnej 472
19.4. Środowisko biurowe 476
19.4.1. Miejsce siedzenia i sposób aranżacji przestrzeni 478
19.4.2. Rozmieszczenie mebli 478
19.4.3. Przedmioty związane z estetyką lub kontekstem zawodowym 479
19.5. Środowisko restauracji typu fast food 482
19.6. Podsumowanie 485
Dodatek 488
Bibliografia 491
Indeks nazwisk 525
Indeks rzeczowy 537