Dane szczegółowe książki
Zarys seksuologii i seksiatrii / Imieliński, Kazimierz (1929-2010)
Tytuł
Zarys seksuologii i seksiatrii
Wydawnictwo
Warszawa: Państ. Zakład Wydawnictw Lekarskich, 1986
Numer wydania
2
ISBN
8320010470
Hasła przedmiotowe
Spis treści
pokaż spis treści
I. Wstęp 7
II. Historia seksuologii …13
A. Rys historyczny… 13
1. Okres przedhistoryczny…13
2. Okres obserwacji i dociekań przednaukowych …13
3. Okres wiedzy przedseksu-ologicznej …20
4. Okres wiedzy seksuologicznej …21
B. Rozwój seksuologii w Polsce …22
C. Pionierzy współczesnej seksu ologii …24
III. Psychofizjologia seksualna…27
A. Seksualność człowieka ... 27
B. Podstawowe terminy stoso wane w seksuologii …31
a. Potencja seksualna …31
b. Pobudliwość seksualna . 33
c. Podniecenie seksualne …36
C. Model seksualności …37
a. Model psychohydrauliczny 37
b. Model ekologiczny …39
D. Fizjologiczne podłoże seksualności 40
a. Mechanizmy ewolucyjne …42
b. Układ nerwowy …44
1. Kora mózgowa … 45
2. Pozapodwzgórzowe sterowanie seksualnością …51
3. Podwzgórze …52
4. Ośrodki rdzeniowe i nerwy obwodowe …54
5. Receptory zmysłów …57
с Układ hormonalny …60
1. Hormony a wzory zachowania seksualnego …64
2. Hormony a zachowanie seksualne mężczyzny…65
3. Hormony a zachowanie seksualne kobiety…68
E. Biorytmy seksualne …70
F. Reakcje seksualne …77
1, Badania reakcji i zacho wań seksualnych …77
2. Erekcja prącia …80
a. Erekcja prącia we śnie a potencja seksualna…82
b. Erekcja prącia a ma rzenia senne …86
3. Ejakulacja …88
4. Reakcja pochwy na stymulację seksualną …89
Akomodacja pochwy …90
5. Reakcje fizjologiczne poza narządami płciowymi …90
G. Psychospołeczne podłoże sek sualności… 93
1. Czynniki osobowościowe…93
2. Proces uczenia się . …97
a. Skojarzenia odruchowo-warunkowe …101
b. Proces uczenia się a or gazm …106
3. Czynniki kulturowe ……106
a. Zespół kultury zachod niej 109
IV. Specyfika seksuologii medycznej …111
1. Koncepcja różnic indywidualnych …112
2. Koncepcja układu partnerskiego …112
a. Układ partnerski a zabu rzenia psychoseksualne …114
b. Układ partnerski a terapia seksualna …118
3. Koncepcja dynamicznego przebiegu zaburzeń seksualnych …119
4. Problemy i kontrowersje moralne …122
5. Seksuologia a medycyna …127
a. Seksuologia a psychiatria… 129
b. Poradnictwo lekarskie w zaburzeniach seksualnych …131
V. Granice normy i patologii sek sualnej …134
A. Kliniczne aspekty normy sek sualnej …135
1. Norma partnerska …136
2. Norma indywidualna . . 140
B. Dynamika i względność nor my seksualnej …141
3
Czynniki osobowościowe …141
1. Kontekst sytuacyjny … 143
2. Układ partnerski …143
VI. Patologia seksualna …146
A. Klasyfikacja zaburzeń seksualnych …146
B. Dysfunkcje seksualne …148
a. Nerwice a dysfunkcje seksualne …150
b. Seksualne nerwice a reakcje nerwicowe …153
1. Indywidualne dysfunkcje seksualne …155
a. Zaburzenia przebiegu spółkowania …157
aa. Zaburzenia erekcji prącia …157
ab. Zaburzenia wytrys ku nasienia …160
Wytrysk przed wczesny … 160
Wytrysk opóźniony 164
Aspermatyzm . . 165
Nąsieniotok …166
ac. Zaburzenia utrud niające mechanikę spółkowania …166
Zaburzenia zespołu gotowości seksualnej …166
Pochwica…167
b. Zaburzenia orgazmu …168
ba. Zaburzenia orgaz mu mężczyzn …168
bb. Zaburzenia orgaz mu kobiet …170
c. Zaburzenia libido …175
ca. Erotomania …175
cb. Oziębłość seksualna …176
2. Interakcyjne dysfunkcje seksualne …179
a. Dysharmonia seksualna …179
b. Dyspareunia …180
с Awersja seksualna …180
3. Etiopatogeneza dysfunkcji seksualnych …181
a. Czynniki biofizyczne …182
b. Czynniki psychospołeczne …186
Czynniki osobowościowe …186
Czynniki związane ze środowiskiem rodzinnym …190
Czynniki związane z partnerem seksualnym …192
Czynniki społeczno-kul-turowe …195
c. Czynniki sytuacyjne …197
4. Rozpowszechnienie dysfunkcji seksualnych …199
С Dewiacje seksualne …201
a. Uwarunkowania społeczno-kulturowe …207
b. Dewiacje seksualne a choroba …211
с Dewiacje seksualne a osobowość 215
d. Dewiacje seksualne a partnerstwo …219
1. Klasyfikacja dewiacji seksualnych …222
2. Symptomatologia dewiacji seksualnych …223
a. Odchylenia seksualne w zakresie obiektu …224
aa. Fetyszyzm …224
Pigmalionizm …226
Narcyzm…227
Automonoseksualizm …227
Hêterochromofilia …227
Retifizm …227
Fetyszyzm deformacyjny …228
Ekskrementofilia …228
Nekrofilia …228
ab. Transwestytyzm …228
Ciswestytyzm …231
Homeowestyzm …231
ac Pedofilia …231
ad. Gerontofilia …233
ae. Zoofilia …233
b. Odchylenia seksualne w zakresie sposobu realizacji praktyk seksualnych …233
ba. Sadyzm …233
Wampiryzm seksualny …237
Flagellantyzm …238
Saliromania …238
bb. Masochizm …238
Tanatofilia …240
bc. Ekshibicjonizm …240
Kandaulezizm …244
Ocieractwo …245
Triolizm …245
bd. Oglądactwo …245
Eksaudyryzm …245
С Nietypowe odchylenia seksualne …245
ca.'Homoseksualizm …245
cb. Transseksualizm …253
Zespół dezaprobaty płci …257
cc. Kazirodztwo …258
d. Odchylenia seksualne patologiczne … 258
da. Formy progresywne (zboczenia płciowe) …264
db. Formy impulsywne 266 3. Etiopatogeneza dewiacji seksualnych…267
a. Teoria konstytucjonalno-biologiczna … 267
b. Teoria filogenetyczno-embriologiczna …268
с Teoria atawistyczna . 268
d. Teoria antropologiczna 269
e. Teoria endokrynna . . 269
f. Teoria prenatalna . . 270 g.
Teoria organiczno-mózgowa …271
h. Teoria psychoanalityczna …271
i. Teoria uczenia się …272
D. Objawowe dysfunkcje i dewiacje seksualne …278
a. W chorobach psychiatrycznych …278
b. W chorobach soma tycznych …278
VII. Leczenie 279
1. Psychoterapia indywidualna …284
a. Metody racjonalne …284
b. Metody sugestii …285 с Metody psychoanali tyczne 285
d. Metody treningowe …287
Trening relaksacyjny …288
Systematyczna desensybilizacja …288
Leczenie odwykowe (awersyjne) 289
Naśladownictwo …290
Samokontrola … 290
2. Psychoterapia grupowa…290
3. Psychoterapia zintegrowana …290
Program Mastersa i John son …290
Techniki masturbacji tera peutycznej …292
Trening komunikacji przez kontakt skórny … 293
Trening emocji …293
Inne metody skojarzone …294
B. Leczenie farmakologiczne …294
C. Leczenie chirurgiczne …296
a. Kastracja …296
b. Operacja „zmieniająca" płeć …296
с Operacje psychochirurgiczne …297
d. Protezowanie …298
e. Inne zabiegi chirurgiczne …304
D. Inne metody leczenia …304
a. Leczenie „mechaniczne" …304
b. Coitron …304
c. Muzykoterapia …305
VIII. Piśmiennictwo …307
Skorowidz rzeczowy …315
Skorowidz nazwisk …323
Summary …325
Reziume …326
II. Historia seksuologii …13
A. Rys historyczny… 13
1. Okres przedhistoryczny…13
2. Okres obserwacji i dociekań przednaukowych …13
3. Okres wiedzy przedseksu-ologicznej …20
4. Okres wiedzy seksuologicznej …21
B. Rozwój seksuologii w Polsce …22
C. Pionierzy współczesnej seksu ologii …24
III. Psychofizjologia seksualna…27
A. Seksualność człowieka ... 27
B. Podstawowe terminy stoso wane w seksuologii …31
a. Potencja seksualna …31
b. Pobudliwość seksualna . 33
c. Podniecenie seksualne …36
C. Model seksualności …37
a. Model psychohydrauliczny 37
b. Model ekologiczny …39
D. Fizjologiczne podłoże seksualności 40
a. Mechanizmy ewolucyjne …42
b. Układ nerwowy …44
1. Kora mózgowa … 45
2. Pozapodwzgórzowe sterowanie seksualnością …51
3. Podwzgórze …52
4. Ośrodki rdzeniowe i nerwy obwodowe …54
5. Receptory zmysłów …57
с Układ hormonalny …60
1. Hormony a wzory zachowania seksualnego …64
2. Hormony a zachowanie seksualne mężczyzny…65
3. Hormony a zachowanie seksualne kobiety…68
E. Biorytmy seksualne …70
F. Reakcje seksualne …77
1, Badania reakcji i zacho wań seksualnych …77
2. Erekcja prącia …80
a. Erekcja prącia we śnie a potencja seksualna…82
b. Erekcja prącia a ma rzenia senne …86
3. Ejakulacja …88
4. Reakcja pochwy na stymulację seksualną …89
Akomodacja pochwy …90
5. Reakcje fizjologiczne poza narządami płciowymi …90
G. Psychospołeczne podłoże sek sualności… 93
1. Czynniki osobowościowe…93
2. Proces uczenia się . …97
a. Skojarzenia odruchowo-warunkowe …101
b. Proces uczenia się a or gazm …106
3. Czynniki kulturowe ……106
a. Zespół kultury zachod niej 109
IV. Specyfika seksuologii medycznej …111
1. Koncepcja różnic indywidualnych …112
2. Koncepcja układu partnerskiego …112
a. Układ partnerski a zabu rzenia psychoseksualne …114
b. Układ partnerski a terapia seksualna …118
3. Koncepcja dynamicznego przebiegu zaburzeń seksualnych …119
4. Problemy i kontrowersje moralne …122
5. Seksuologia a medycyna …127
a. Seksuologia a psychiatria… 129
b. Poradnictwo lekarskie w zaburzeniach seksualnych …131
V. Granice normy i patologii sek sualnej …134
A. Kliniczne aspekty normy sek sualnej …135
1. Norma partnerska …136
2. Norma indywidualna . . 140
B. Dynamika i względność nor my seksualnej …141
3
Czynniki osobowościowe …141
1. Kontekst sytuacyjny … 143
2. Układ partnerski …143
VI. Patologia seksualna …146
A. Klasyfikacja zaburzeń seksualnych …146
B. Dysfunkcje seksualne …148
a. Nerwice a dysfunkcje seksualne …150
b. Seksualne nerwice a reakcje nerwicowe …153
1. Indywidualne dysfunkcje seksualne …155
a. Zaburzenia przebiegu spółkowania …157
aa. Zaburzenia erekcji prącia …157
ab. Zaburzenia wytrys ku nasienia …160
Wytrysk przed wczesny … 160
Wytrysk opóźniony 164
Aspermatyzm . . 165
Nąsieniotok …166
ac. Zaburzenia utrud niające mechanikę spółkowania …166
Zaburzenia zespołu gotowości seksualnej …166
Pochwica…167
b. Zaburzenia orgazmu …168
ba. Zaburzenia orgaz mu mężczyzn …168
bb. Zaburzenia orgaz mu kobiet …170
c. Zaburzenia libido …175
ca. Erotomania …175
cb. Oziębłość seksualna …176
2. Interakcyjne dysfunkcje seksualne …179
a. Dysharmonia seksualna …179
b. Dyspareunia …180
с Awersja seksualna …180
3. Etiopatogeneza dysfunkcji seksualnych …181
a. Czynniki biofizyczne …182
b. Czynniki psychospołeczne …186
Czynniki osobowościowe …186
Czynniki związane ze środowiskiem rodzinnym …190
Czynniki związane z partnerem seksualnym …192
Czynniki społeczno-kul-turowe …195
c. Czynniki sytuacyjne …197
4. Rozpowszechnienie dysfunkcji seksualnych …199
С Dewiacje seksualne …201
a. Uwarunkowania społeczno-kulturowe …207
b. Dewiacje seksualne a choroba …211
с Dewiacje seksualne a osobowość 215
d. Dewiacje seksualne a partnerstwo …219
1. Klasyfikacja dewiacji seksualnych …222
2. Symptomatologia dewiacji seksualnych …223
a. Odchylenia seksualne w zakresie obiektu …224
aa. Fetyszyzm …224
Pigmalionizm …226
Narcyzm…227
Automonoseksualizm …227
Hêterochromofilia …227
Retifizm …227
Fetyszyzm deformacyjny …228
Ekskrementofilia …228
Nekrofilia …228
ab. Transwestytyzm …228
Ciswestytyzm …231
Homeowestyzm …231
ac Pedofilia …231
ad. Gerontofilia …233
ae. Zoofilia …233
b. Odchylenia seksualne w zakresie sposobu realizacji praktyk seksualnych …233
ba. Sadyzm …233
Wampiryzm seksualny …237
Flagellantyzm …238
Saliromania …238
bb. Masochizm …238
Tanatofilia …240
bc. Ekshibicjonizm …240
Kandaulezizm …244
Ocieractwo …245
Triolizm …245
bd. Oglądactwo …245
Eksaudyryzm …245
С Nietypowe odchylenia seksualne …245
ca.'Homoseksualizm …245
cb. Transseksualizm …253
Zespół dezaprobaty płci …257
cc. Kazirodztwo …258
d. Odchylenia seksualne patologiczne … 258
da. Formy progresywne (zboczenia płciowe) …264
db. Formy impulsywne 266 3. Etiopatogeneza dewiacji seksualnych…267
a. Teoria konstytucjonalno-biologiczna … 267
b. Teoria filogenetyczno-embriologiczna …268
с Teoria atawistyczna . 268
d. Teoria antropologiczna 269
e. Teoria endokrynna . . 269
f. Teoria prenatalna . . 270 g.
Teoria organiczno-mózgowa …271
h. Teoria psychoanalityczna …271
i. Teoria uczenia się …272
D. Objawowe dysfunkcje i dewiacje seksualne …278
a. W chorobach psychiatrycznych …278
b. W chorobach soma tycznych …278
VII. Leczenie 279
1. Psychoterapia indywidualna …284
a. Metody racjonalne …284
b. Metody sugestii …285 с Metody psychoanali tyczne 285
d. Metody treningowe …287
Trening relaksacyjny …288
Systematyczna desensybilizacja …288
Leczenie odwykowe (awersyjne) 289
Naśladownictwo …290
Samokontrola … 290
2. Psychoterapia grupowa…290
3. Psychoterapia zintegrowana …290
Program Mastersa i John son …290
Techniki masturbacji tera peutycznej …292
Trening komunikacji przez kontakt skórny … 293
Trening emocji …293
Inne metody skojarzone …294
B. Leczenie farmakologiczne …294
C. Leczenie chirurgiczne …296
a. Kastracja …296
b. Operacja „zmieniająca" płeć …296
с Operacje psychochirurgiczne …297
d. Protezowanie …298
e. Inne zabiegi chirurgiczne …304
D. Inne metody leczenia …304
a. Leczenie „mechaniczne" …304
b. Coitron …304
c. Muzykoterapia …305
VIII. Piśmiennictwo …307
Skorowidz rzeczowy …315
Skorowidz nazwisk …323
Summary …325
Reziume …326