Dane szczegółowe książki
Wywieranie wrażenia na innych: o sztuce autoprezentacji / Leary, Mark R.; Kacmajor, Anna; Kacmajor, Magdalena
Tytuł
Wywieranie wrażenia na innych: o sztuce autoprezentacji
Tytuł oryginału
Self presentation, 1996
Serie wydawnicze
Wydawnictwo
Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, 1999
ISBN
8385416927
Hasła przedmiotowe
Informacje dodatkowe
Stron: 255.
Spis treści
pokaż spis treści
SPIS TREŚCI
Przedmowa 11
1. WPROWADZENIE 14
Natura autoprezentacji 14
Autoprezentacja a oszukiwanie 16
Celowe wywieranie złego wrażenia 18
Krótka historia badań nad autoprezentacją 18
Goffman i podejście socjologiczne 19
Jones i psychologia społeczna 20
Opór przeciwko idei autoprezentacji 21
Wzrost zainteresowania autoprezentacją 22
Ocena wrażenia wywartego na innych 24
Osoba a sytuacja 25
Całokształt dotychczasowej wiedzy 26
Podsumowanie 27
2. TAKTYKI 29
Opisywanie siebie 30
Wyrażanie postaw 32
Publiczne atrybucje 33
Pamięć i zapominanie 34
Zachowania niewerbalne 36
Wyrażanie emocji 36
Wygląd zewnętrzny 38
Gesty i sposób poruszania się 39
Kontakty społeczne 39
Pławienie się w odbitym blasku 40
Polerowanie i retuszowanie 42
Efekt„Psst!" 43
Konformizm i uleganie 43
Otoczenie 44
Dom i biuro 45
Wybór miejsca do siedzenia 46
Inne taktyki 47
Zachowania prospołeczne 47
Agresja 48
Sport i ćwiczenia fizyczne 48
Jedzenie 49
Ponoszenie ryzyka 49
Autoprezentacja grupowa 50
Podsumowanie 50
3. MOTYWY AUTOPREZENTACJI 53
Funkcje autoprezentacji na poziomie jednostki 54
Oddziaływania interpersonalne 54
Budowa i podtrzymywanie poczucia własnej wartości 55
Regulowanie emocji 57
Ewolucyjne podstawy autoprezentacji 58
Społeczne korzyści z autoprezentacji 60
Kontrola wywieranego wrażenia 61
Samoświadomość publiczna 65
Cecha wyznaczająca status 66
Motywy manipulacji wrażeniem 67
Wpływ wrażenia na osiąganie celów 68
Wartość pożądanych celów 72
Rozbieżność pomiędzy pożądanym a rzeczywistym wizerunkiem samego siebie 74
Nieświadoma autoprezentacja 75
Obserwacyjna samokontrola zachowania 75
Podsumowanie 78
4. KONTEKST SPOŁECZNY: NORMY I ROLE 80
Normy i role: niepisane prawa 80
Normy autoprezentacyjne 81
Dobre obyczaje 82
Skromność 83
Dopasowywanie autoprezentacji 85
Konsekwencja 86
Obdarzanie uwagą i jej odwracanie od innych 90
Różnice płci 91
Normy specyficzne dla danego kontekstu 94
Kultura 94
Role 95
Zgodność z prototypem 96
Autoprezentacja a przywództwo 97
Zachowanie dystansu wobec swojej roli i konflikt ról 101
Zachowanie za kulisami 102
Toaleta jako miejsce zakulisowe 104
Podsumowanie 105
5. WARTOŚCI ODBIORCÓW AUTOPREZENTACJI 107
Atrakcyjność fizyczna 108
Zabiegi kosmetyczne 109
Waga 110
Opalanie 111
Umiejętność wzbudzania sympatii 113
Kompetencja 116
Autopromocja 118
Udawanie głupiego 119
Wytężony wysiłek 119
Cnota 121
Wartości cenione przez odbiorców autoprezentacji 122
Dylemat autoprezentacyjny 124
Znaczenie prezentowanej cechy 125
Problem zróżnicowanej publiczności 125
Złudzenie szefa 126
Eksperymentator jako odbiorca autoprezentacji: zniekształcanie wyników badań 127
Podsumowanie 128
6. AKTUALNY WIZERUNEK SPOŁECZNY 130
Ograniczenia 130
Sukcesy autoprezentacyjne 134
Porażki autoprezentacyjne 135
Rodzaje tarapatów autoprezentacyjnych 135
Piętno 137
Zakłopotanie 140
Funkcja zakłopotania 141
Ratowanie twarzy i odzyskiwanie dobrego imienia 142
Przepraszanie 143
Tłumaczenie się 144
Niewerbalne oznaki zakłopotania 149
Rumieniec 150
Unikanie wzroku 151
Nerwowy uśmiech 151
Gesty pojednawcze u zwierząt 151
Podsumowanie 153
7. ZASADA KOMPLEMENTARNOŚCI 154
Komplementarność 154
Postawa błagalna: demonstrowanie słabości 155
Potrzeba pomocy i wsparcia 156
Unikanie nieprzyjemnych zadań 157
Ryzyko związane z postawą błagalną 157
Choroba fizyczna 157
Rola chorego 158
Potwierdzenie choroby 159
Zrównoważenie i niezrównoważenie psychiczne 160
Autoprezentacja a schizofrenia 161
Wiarygodność kwestionariuszy 163
Zastraszanie: demonstrowanie siły 165
Zastraszanie w celu wymuszenia uległości 166
Agresja zwrotna 167
Wyrażanie zainteresowania seksualnego 169
Dawanie przykładu 170
Manipulacja wywieranym wrażeniem 171
Podsumowanie 172
8. „JA" PRYWATNE 174
Ja" 175
Struktura „ja" i „ja" uświadamiane 176
Struktura „ja" 176
„ja" uświadamiane 177
„Ja" w autoprezentacji 178
Samoocena 179
Motywacja do wywierania wrażenia 180
„Ja" pożądane i niepożądane 184
Dylematy autoprezentacyjne 186
Autoprezentacja autentyczna, fałszywa i wybiórcza 187
Wpływ autoprezentacji na „ja" 193
Uwewnętrznienie 193
Czynniki decydujące o uwewnętrznieniu 194
Dysfunkcyjny wpływ autoprezentacji na „ja" 195
Podsumowanie 196
9. AUTOPREZENTACYJNE TROSKI 198
Autoprezentacja a lęk społeczny 198
Wyznaczniki sytuacyjne 201
Motywacja do manipulowania wrażeniem 201
Skuteczność autoprezentacyjna 202
Lęk społeczny jako cecha 204
Lęk związany z wyglądem fizycznym 205
Reakcje behawioralne 207
Unikanie, wycofanie się oraz zahamowania 207
Nieszkodliwa towarzyskość 208
Autoprezentacja ochronna • 208
Uwaga i pamięć 210
Dławienie się pod presją 212
Samoutrudnianie 213
Samoupośledzanie behawioralne 213
Deklarowane upośledzenie 216
Wzmacnianie rywala 216
Troski autoprezentacyjne a zagrożenie zdrowia 217
Bezpieczny seks 217
Szukanie pomocy lekarskiej 219
Podsumowanie 220
BIBLIOGRAFIA 223
INDEKSY 246
Przedmowa 11
1. WPROWADZENIE 14
Natura autoprezentacji 14
Autoprezentacja a oszukiwanie 16
Celowe wywieranie złego wrażenia 18
Krótka historia badań nad autoprezentacją 18
Goffman i podejście socjologiczne 19
Jones i psychologia społeczna 20
Opór przeciwko idei autoprezentacji 21
Wzrost zainteresowania autoprezentacją 22
Ocena wrażenia wywartego na innych 24
Osoba a sytuacja 25
Całokształt dotychczasowej wiedzy 26
Podsumowanie 27
2. TAKTYKI 29
Opisywanie siebie 30
Wyrażanie postaw 32
Publiczne atrybucje 33
Pamięć i zapominanie 34
Zachowania niewerbalne 36
Wyrażanie emocji 36
Wygląd zewnętrzny 38
Gesty i sposób poruszania się 39
Kontakty społeczne 39
Pławienie się w odbitym blasku 40
Polerowanie i retuszowanie 42
Efekt„Psst!" 43
Konformizm i uleganie 43
Otoczenie 44
Dom i biuro 45
Wybór miejsca do siedzenia 46
Inne taktyki 47
Zachowania prospołeczne 47
Agresja 48
Sport i ćwiczenia fizyczne 48
Jedzenie 49
Ponoszenie ryzyka 49
Autoprezentacja grupowa 50
Podsumowanie 50
3. MOTYWY AUTOPREZENTACJI 53
Funkcje autoprezentacji na poziomie jednostki 54
Oddziaływania interpersonalne 54
Budowa i podtrzymywanie poczucia własnej wartości 55
Regulowanie emocji 57
Ewolucyjne podstawy autoprezentacji 58
Społeczne korzyści z autoprezentacji 60
Kontrola wywieranego wrażenia 61
Samoświadomość publiczna 65
Cecha wyznaczająca status 66
Motywy manipulacji wrażeniem 67
Wpływ wrażenia na osiąganie celów 68
Wartość pożądanych celów 72
Rozbieżność pomiędzy pożądanym a rzeczywistym wizerunkiem samego siebie 74
Nieświadoma autoprezentacja 75
Obserwacyjna samokontrola zachowania 75
Podsumowanie 78
4. KONTEKST SPOŁECZNY: NORMY I ROLE 80
Normy i role: niepisane prawa 80
Normy autoprezentacyjne 81
Dobre obyczaje 82
Skromność 83
Dopasowywanie autoprezentacji 85
Konsekwencja 86
Obdarzanie uwagą i jej odwracanie od innych 90
Różnice płci 91
Normy specyficzne dla danego kontekstu 94
Kultura 94
Role 95
Zgodność z prototypem 96
Autoprezentacja a przywództwo 97
Zachowanie dystansu wobec swojej roli i konflikt ról 101
Zachowanie za kulisami 102
Toaleta jako miejsce zakulisowe 104
Podsumowanie 105
5. WARTOŚCI ODBIORCÓW AUTOPREZENTACJI 107
Atrakcyjność fizyczna 108
Zabiegi kosmetyczne 109
Waga 110
Opalanie 111
Umiejętność wzbudzania sympatii 113
Kompetencja 116
Autopromocja 118
Udawanie głupiego 119
Wytężony wysiłek 119
Cnota 121
Wartości cenione przez odbiorców autoprezentacji 122
Dylemat autoprezentacyjny 124
Znaczenie prezentowanej cechy 125
Problem zróżnicowanej publiczności 125
Złudzenie szefa 126
Eksperymentator jako odbiorca autoprezentacji: zniekształcanie wyników badań 127
Podsumowanie 128
6. AKTUALNY WIZERUNEK SPOŁECZNY 130
Ograniczenia 130
Sukcesy autoprezentacyjne 134
Porażki autoprezentacyjne 135
Rodzaje tarapatów autoprezentacyjnych 135
Piętno 137
Zakłopotanie 140
Funkcja zakłopotania 141
Ratowanie twarzy i odzyskiwanie dobrego imienia 142
Przepraszanie 143
Tłumaczenie się 144
Niewerbalne oznaki zakłopotania 149
Rumieniec 150
Unikanie wzroku 151
Nerwowy uśmiech 151
Gesty pojednawcze u zwierząt 151
Podsumowanie 153
7. ZASADA KOMPLEMENTARNOŚCI 154
Komplementarność 154
Postawa błagalna: demonstrowanie słabości 155
Potrzeba pomocy i wsparcia 156
Unikanie nieprzyjemnych zadań 157
Ryzyko związane z postawą błagalną 157
Choroba fizyczna 157
Rola chorego 158
Potwierdzenie choroby 159
Zrównoważenie i niezrównoważenie psychiczne 160
Autoprezentacja a schizofrenia 161
Wiarygodność kwestionariuszy 163
Zastraszanie: demonstrowanie siły 165
Zastraszanie w celu wymuszenia uległości 166
Agresja zwrotna 167
Wyrażanie zainteresowania seksualnego 169
Dawanie przykładu 170
Manipulacja wywieranym wrażeniem 171
Podsumowanie 172
8. „JA" PRYWATNE 174
Ja" 175
Struktura „ja" i „ja" uświadamiane 176
Struktura „ja" 176
„ja" uświadamiane 177
„Ja" w autoprezentacji 178
Samoocena 179
Motywacja do wywierania wrażenia 180
„Ja" pożądane i niepożądane 184
Dylematy autoprezentacyjne 186
Autoprezentacja autentyczna, fałszywa i wybiórcza 187
Wpływ autoprezentacji na „ja" 193
Uwewnętrznienie 193
Czynniki decydujące o uwewnętrznieniu 194
Dysfunkcyjny wpływ autoprezentacji na „ja" 195
Podsumowanie 196
9. AUTOPREZENTACYJNE TROSKI 198
Autoprezentacja a lęk społeczny 198
Wyznaczniki sytuacyjne 201
Motywacja do manipulowania wrażeniem 201
Skuteczność autoprezentacyjna 202
Lęk społeczny jako cecha 204
Lęk związany z wyglądem fizycznym 205
Reakcje behawioralne 207
Unikanie, wycofanie się oraz zahamowania 207
Nieszkodliwa towarzyskość 208
Autoprezentacja ochronna • 208
Uwaga i pamięć 210
Dławienie się pod presją 212
Samoutrudnianie 213
Samoupośledzanie behawioralne 213
Deklarowane upośledzenie 216
Wzmacnianie rywala 216
Troski autoprezentacyjne a zagrożenie zdrowia 217
Bezpieczny seks 217
Szukanie pomocy lekarskiej 219
Podsumowanie 220
BIBLIOGRAFIA 223
INDEKSY 246