Dane szczegółowe książki
Bogowie, groby i uczeni: powieść o archeologii / Marek, Kurt wilhelm, C. W. Ceram (1915-1972); Nowacki, Jerzy
Tytuł
Bogowie, groby i uczeni: powieść o archeologii
Tytuł oryginału
Götter, Gräber und Gelehrte
Wydawnictwo
Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1996
Numer wydania
8
ISBN
8306023986
Hasła przedmiotowe
Informacje dodatkowe
brak numeracji stron
Spis treści
pokaż spis treści
I. KSIĘGA POSĄGÓW
1. PROLOG NA ZIEMI KLASYCZNEJ
Pierwszy szyb w przeszłość. — Odkrycie Herkula-num. — Jak kwitła i zginęła Pompeja. — Trzy rodzaje śmierci. — Uczestnicy własnego pogrzebu. — „Dużo piękniejsze niż dzieła Rafaela.” — Lessing darowuje dziesięć lat swego życia.
2. WINCKELMANN, CZYLI NARODZINY NOWEJ NAUKI
Syn ubogiego szewca. — Konwertyta. — Przedmowa na 2677 stronach. — Zagadkowy kałamarz. — Rozgoryczony padre. — Omyłki Winckelmanna. — Świat antyczny tak nie wyglądał! — Zamordowanie Winckelmanna.
3. TROPICIELE HISTORII
Skąd te wiadomości? — Martwy wojownik. — Mania kolekcjonerstwa. — Koloseum jako kamieniołomy. — Zagadkowy szkielet. — Skamieniałości wytworzone „sposobem domowym”. — Brat Casanovy „nabiera” Winckelmanna. — Psyche z brodą. — Mądrość Hery. — Jak umarł Fidiasz?
4. BAJKA O BIEDNYM CHŁOPCU, KTÖRY ZNALAZŁ SKARB
Zbrodzień Hennig, zwany Bradenkierl. — Siedmioletni chłopiec wyrywa się do Troi. — Pijak deklamuje Homera. — Geniusz językowy. — Handlarz złota. — Schliemann wierzy Homerowi. — Bunarbaszi czy Hissarlik? — Schliemann znajduje Troję. — Dziewięć warstw. — „Skarb Priama”. — Lord Elgin robi zły interes.
5. MASKA AGAMEMNONA
„Agamemnon”, odwieczny temat dramaturgów, od Ajschylosa do Sartre’a. — Lwia Brama. — Piec piekarniczy czy skarbiec? — Zofia Schliemann pomaga w pracach wykopaliskowych. — Martwe twarze. — Klejnoty i złoto. — Maski. — Napiwek cesarza Brazylii. — Złoto, złoto i jeszcze raz złoto.
6. SCHLIEMANN I NAUKA
Winckelmann a Schliemann. — Nauka i reklama. — Głos ma Schopenhauer. — Wielcy dyletanci. — Omyłki Schliemanna. — Kto ostatecznie kupi jego zbiory? — Obywatele honorowi Berlina: Bismarck, Molt-ke i Schliemann. — Troją odkopują w Niemczech!
7. MYKENY, TIRYNS I WYSPA ZAGADEK
„Złote miasta”. — Miejsce urodzenia Herkulesa. — Mury Tirynsu. — Strusie jajo znalezione w Mykenach. — Dziwne wizerunki byków. — Poszło o 1612 drzew oliwkowych. — Śmierć Schliemanna. — Evans szuka starego pisma.
8. NIC ARIADNY
Kreta, państwo Minosa. — Evans znajduje Labirynt. — 75 000 litrów oliwy. — Rozwój kultury minojskiej. — Moda kobieca na Krecie. — Jeszcze raz obrazy byków. — Ofiary dla Minotaura. — Czarne żagle Tezeusza. — Pożeracze tysiącleci.
II. KSIĘGA PIRAMID
9. O PEWNEJ KLĘSCE, KTÓRA STAŁA SIĘ ZWYCIĘSTWEM
Napoleon i jego „uczeni cywile”. — „Czterdzieści wieków spogląda na was!” — Denon rysuje. — Odkrycie starożytnego Egiptu. — Nil. — Tajemnica hieroglifów.
10. CHAMPOLLION I TRÓJJĘZYCZNY KAMIEŃ Z ROSETTY
Znowu geniusz językowy! — Cudowne narodziny Champolliona. — Siedemnastoletni członek Akademii. — Nieznany żołnierz znajduje kamień z Rosetty. — Champollion w Paryżu. — Kapitan Scott na biegunie południowym. — Czyżby hieroglify były już odcyfrowane?
11. ZDRAJCA STANU ODCYFROWUJE HIEROGLIFY
Dwunastoletni chłopiec wypowiada swe poglądy polityczne. — „Sto dni” Napoleona. — Champollion skazany na wygnanie. — Próby odcyfrowania. — Champollion contra Horapollon. — Imiona królewskie. — Ptolemeusz i Kleopatra. — Istota hieroglifów. — Champollion pod portykiem świątyni w Denderze.
12. «CZTERDZIEŚCI WIEKÓW SPOGLĄDA NA WAS»… Cztery wielkie nazwiska. — „Włoski olbrzym.” — Taranem na komory grobowe! — Lepsius porządkuje historię. — Kronika Manetona. — Rozwój historii egipskiej. — Mariette znajduje święte byki. — Bogaty pan Ti.
13. PETRIE I GROB AMENEMHETA
Petrie kopie przez całe życie. — Nagi człowiek w piramidzie. — „Horyzont Cheopsa”. — Grobowce budowane wśród krwi i łez. — Ka. — Silvio Gesell i arka przymierza. — Mistyka liczb. — Petrie kopie w wodzie. — Na tropie rabusiów plądrujących groby.
14. ZBÖJCY W «DOLINIE KRÓLÓW»........
Amerykanin kupuje antyki. — Historia „Doliny Królów” to historia rabunków. — Nowoczesny proces sprzed 3000 lat. — Ramzes III trzykrotnie pochowany. — Masowe groby dla królów.
15. MUMIE
Pococke i Bruce w „Dolinie”. — Elektrycznie oświetlone grobowce. — „Czarny rynek” zabytków. — Abd-el-Rasul. — Dynastia rabusiów. — Brugsch-bej znajduje 40 martwych królów. — Jak balsamowano zwłoki? — Fellachowie odprowadzają mumie swych władców.
16. HOWARD CARTER ODKRYWA GRÓB TUTANCHAMONA. Kulminacyjny punkt odkryć archeologicznych. — Wypadek samochodowy Carnarvona. — Pierwszy stopień kamiennych schodów. — Zapieczętowane drzwi. — Znowu na tropie rabusiów. — W przedsionku grobowca. — „Cudowne rzeczy!” — Bezcenne skarby w bocznej komorze.
17. ZŁOTY MUR
Organizacja wykopalisk. — List Raisa Achmeta Gur-gara. — 700 przedmiotów w przedsionku. — Złota skrzynia. — Jeszcze większe skarby. — Carter krytykuje niedbalstwo starożytnych Egipcjan. — Złota trumna Tutanchamona. — Kim był ten król? — Zdjęcie bandaży z mumii. — 12 300 turystów. — Bzdura o „przekleństwie faraona”
III. KSIĘGA WIEŻ
18. PISMO ŚWIĘTE POWIADA
Kara boska. — Francuski zbieracz owadów. — Redaktor i archeolog. — Nic poza kilkoma usypiskami.
19. BOTTA ZNAJDUJE NINIWĘ
Mezopotamia — kraj i ludzie. — Cudowne dziecko. — Dyplomacja i nauka. — Wykopaliska pod Kujundżykiem. — Pierwszy asyryjski pałac pod Chorsaba-dem. — Nieudany transport. — Cały świat zelektryzowany wykopaliskami Botty.
20. ODCYFROWANIE PISMA KLINOWEGO
Nauczyciel idzie o zakład. — Podróże Niebuhra. — Persepolis. — Jedna warstwa kulturowa na drugiej. — Georg Friedrich Grotefend. — Genialny pomysł. — „Wielki król — król królów...” — Dziadek, ojciec i syn.
21. POCZWÓRNA PRÓBA
Siedemnastoletni redaktor. — Napis behistuński. — „Oto co wieści król Darajawahusz...” — Praca kopisty na wysokości pięćdziesięciu metrów nad ziemią. — Powtórne odcyfrowanie pisma klinowego. — Niepowodzenia. — Słownik na glinianych tabliczkach. — Czterech uczonych dochodzi do identycznego wyniku.
22. PAŁACE POD WZGÓRZEM NIMRUD
Henry Austen Layard. — Pierwsza podróż. — „Wielki łowca przed Panem”. — Layard rozpoczyna swą przygodę z 60 funtami angielskimi w kieszeni. — Rewolucja! — Sztuczny cmentarz. — Nemrod powstaje i z ziemi. — Przerażenie na targu. — Przemówienie szejka. — Uskrzydlone byki o ludzkich twarzach przewiezione do Londynu. — Layard opisuje wzgórze Nimrud.
23. GEORGE SMITH SZUKA IGŁY W STOGU SIANA
Ponowne wykopaliska pod Kujundżykiem. — Pyszna Niniwa. — Wojny, mordy, grabieże, ucisk. — Ogród na skale. — Sanheryb — asyryjski dyktator. — Babilon starty z oblicza ziemi. — Biblioteka z glinianych tabliczek. — Hormuzd Rassam znajduje epos Gilgamesza. — Smith odkrywa podanie o potopie. — Utnapisztim — babiloński Noe.
24. kule Świszczą wokół Koldeweya
Łódź nosząca nazwę „Świeży Ser”. — Profesor pisze wiersze. — „W kraju oper i tenorów”. — Zbójca z Wenecji. — Strzelaniny — „istna plaga w tej okolicy”.
25. ETEMENANKI, CZYLI WIEŻA BABEL
Babilon Nabuchodonozora. — Szeroki mur. — Wiszące ogrody Semiramidy. — Wieża babilońska. — Zniszczenia. — Święta droga. — „Smok babiloński”. — Proroctwa Jeremiasza.
26. TYSIĄCLETNI KRÓLOWIE I POTOP
Nasze zabobony pochodzą z Babilonu. — Jak „wyliczono”, że pewien lud musiał kiedyś istnieć. — Najstarsza kultura świata? — Rzut oka na historię Międzyrzecza. — Sargon był postacią historyczną! — Woolley — parfait gentilhomme. — Sztandar mozaikowy z Ur. — Straszne odkrycie. — Potop. — „Listy królów”. — Mes-anni-padda.
IV. KSIĘGA SCHODÓW
27. SKARB MONTEZUMY II
Cortez stoi pod Meksykiem. — Spotkanie z cesarzem Azteków. — Odkrycie Środkowej Ameryki. — Cortez spada z balkonu. — „Słuszna sprawa” Hiszpanów. — Znalezienie skarbu. — Uwięzienie Montezu-my. — Cortez odnosi zwycięstwo nad Narvaezem.
28. ZAMORDOWANA KULTURA
Religia aztecka. — 20000 ofiar ludzkich w ciągu jednego dnia. — Powstanie Azteków. — Ucieczka Corteza: Noche triste. — Bitwa w dolinie Otumba. — Bohaterski czyn Corteza. — Stracenie ostatniego cesarza Azteków. — Odkryta kultura zostaje zapomniana.
29. MR STEPHENS KUPUJE MIASTO
Skąpe wiadomości o Jukatanie. — Stephens i Catherwood. — Wojna domowa w Środkowej Ameryce. — „Pan w cylindrze”. — Ruiny Copanu. — Świat obcych form. — Stephens kupuje miasto Copan. — Podróż Waldecka. — Skąd przybyli Majowie? — William H. Prescott.
30. INTERMEZZO
Stary rękopis. — Proboszcz wśród Indian. — Diego de Landa. — Kultura bez zwierząt domowych. — Dzisiejsi Majowie. — Zachowały się tylko trzy dokumenty z dawnego państwa Majów!
31. TAJEMNICA OPUSZCZONYCH MIAST
Zbiory Maudslaya. — Kalendarz Majów najlepszym kalendarzem świata. — Trudności synchronizacji. — „Księgi Chilam Bałam”. — „Nowe Państwo”. — Tajemnicza emigracja. — Przegląd dziejów „Starego Państwa”. — Ekspansja „do wewnątrz”. — Kultura bez pługa.
32. DROGA DO STUDNI
Thompson spogląda na Chichen-Itza. — Schliemann Ameryki. — Święta Studnia. — Thompson uczy się nurkować. — Archeologia pod wodą. — Złoto i szkielety. — Najnowsze wykopaliska w starym państwie Majów. — Sztuka bez roślinnego motywu zdobniczego. — Kolumny-węże. — Zastygła astronomia.
33. SCHODY POD LASAMI I LAWĄ
Książe Ixtlilxochitl. — Kultura starsza od kultury Majów. — Tulą. — Piramidy dokoła Meksyku. — Skarb z Monte Alban. — Toltekowie, Olmekowie, Zapotekowie. — Świat kończy się co 52 lata. — Piramida pod lawą sprzed 8000 lat. — Quetzalcouatl.
V. KSIĘGI, KTÓRYCH JESZCZE NIE MOŻNA NAPISAĆ
34. NOWE POSZUKIWANIA W STARYCH PAŃSTWACH
Dwadzieścia jeden cywilizacji Arnolda J. Toynbee. — Czy istniały „czarne kultury”? — Atlantyda. — Yarim-Lim, król Hetytów. — Kosock odbywa loty nad „drogami inkaskimi”. — Nowe odcyfrowania. — Archeologia i nauki przyrodnicze.
1. PROLOG NA ZIEMI KLASYCZNEJ
Pierwszy szyb w przeszłość. — Odkrycie Herkula-num. — Jak kwitła i zginęła Pompeja. — Trzy rodzaje śmierci. — Uczestnicy własnego pogrzebu. — „Dużo piękniejsze niż dzieła Rafaela.” — Lessing darowuje dziesięć lat swego życia.
2. WINCKELMANN, CZYLI NARODZINY NOWEJ NAUKI
Syn ubogiego szewca. — Konwertyta. — Przedmowa na 2677 stronach. — Zagadkowy kałamarz. — Rozgoryczony padre. — Omyłki Winckelmanna. — Świat antyczny tak nie wyglądał! — Zamordowanie Winckelmanna.
3. TROPICIELE HISTORII
Skąd te wiadomości? — Martwy wojownik. — Mania kolekcjonerstwa. — Koloseum jako kamieniołomy. — Zagadkowy szkielet. — Skamieniałości wytworzone „sposobem domowym”. — Brat Casanovy „nabiera” Winckelmanna. — Psyche z brodą. — Mądrość Hery. — Jak umarł Fidiasz?
4. BAJKA O BIEDNYM CHŁOPCU, KTÖRY ZNALAZŁ SKARB
Zbrodzień Hennig, zwany Bradenkierl. — Siedmioletni chłopiec wyrywa się do Troi. — Pijak deklamuje Homera. — Geniusz językowy. — Handlarz złota. — Schliemann wierzy Homerowi. — Bunarbaszi czy Hissarlik? — Schliemann znajduje Troję. — Dziewięć warstw. — „Skarb Priama”. — Lord Elgin robi zły interes.
5. MASKA AGAMEMNONA
„Agamemnon”, odwieczny temat dramaturgów, od Ajschylosa do Sartre’a. — Lwia Brama. — Piec piekarniczy czy skarbiec? — Zofia Schliemann pomaga w pracach wykopaliskowych. — Martwe twarze. — Klejnoty i złoto. — Maski. — Napiwek cesarza Brazylii. — Złoto, złoto i jeszcze raz złoto.
6. SCHLIEMANN I NAUKA
Winckelmann a Schliemann. — Nauka i reklama. — Głos ma Schopenhauer. — Wielcy dyletanci. — Omyłki Schliemanna. — Kto ostatecznie kupi jego zbiory? — Obywatele honorowi Berlina: Bismarck, Molt-ke i Schliemann. — Troją odkopują w Niemczech!
7. MYKENY, TIRYNS I WYSPA ZAGADEK
„Złote miasta”. — Miejsce urodzenia Herkulesa. — Mury Tirynsu. — Strusie jajo znalezione w Mykenach. — Dziwne wizerunki byków. — Poszło o 1612 drzew oliwkowych. — Śmierć Schliemanna. — Evans szuka starego pisma.
8. NIC ARIADNY
Kreta, państwo Minosa. — Evans znajduje Labirynt. — 75 000 litrów oliwy. — Rozwój kultury minojskiej. — Moda kobieca na Krecie. — Jeszcze raz obrazy byków. — Ofiary dla Minotaura. — Czarne żagle Tezeusza. — Pożeracze tysiącleci.
II. KSIĘGA PIRAMID
9. O PEWNEJ KLĘSCE, KTÓRA STAŁA SIĘ ZWYCIĘSTWEM
Napoleon i jego „uczeni cywile”. — „Czterdzieści wieków spogląda na was!” — Denon rysuje. — Odkrycie starożytnego Egiptu. — Nil. — Tajemnica hieroglifów.
10. CHAMPOLLION I TRÓJJĘZYCZNY KAMIEŃ Z ROSETTY
Znowu geniusz językowy! — Cudowne narodziny Champolliona. — Siedemnastoletni członek Akademii. — Nieznany żołnierz znajduje kamień z Rosetty. — Champollion w Paryżu. — Kapitan Scott na biegunie południowym. — Czyżby hieroglify były już odcyfrowane?
11. ZDRAJCA STANU ODCYFROWUJE HIEROGLIFY
Dwunastoletni chłopiec wypowiada swe poglądy polityczne. — „Sto dni” Napoleona. — Champollion skazany na wygnanie. — Próby odcyfrowania. — Champollion contra Horapollon. — Imiona królewskie. — Ptolemeusz i Kleopatra. — Istota hieroglifów. — Champollion pod portykiem świątyni w Denderze.
12. «CZTERDZIEŚCI WIEKÓW SPOGLĄDA NA WAS»… Cztery wielkie nazwiska. — „Włoski olbrzym.” — Taranem na komory grobowe! — Lepsius porządkuje historię. — Kronika Manetona. — Rozwój historii egipskiej. — Mariette znajduje święte byki. — Bogaty pan Ti.
13. PETRIE I GROB AMENEMHETA
Petrie kopie przez całe życie. — Nagi człowiek w piramidzie. — „Horyzont Cheopsa”. — Grobowce budowane wśród krwi i łez. — Ka. — Silvio Gesell i arka przymierza. — Mistyka liczb. — Petrie kopie w wodzie. — Na tropie rabusiów plądrujących groby.
14. ZBÖJCY W «DOLINIE KRÓLÓW»........
Amerykanin kupuje antyki. — Historia „Doliny Królów” to historia rabunków. — Nowoczesny proces sprzed 3000 lat. — Ramzes III trzykrotnie pochowany. — Masowe groby dla królów.
15. MUMIE
Pococke i Bruce w „Dolinie”. — Elektrycznie oświetlone grobowce. — „Czarny rynek” zabytków. — Abd-el-Rasul. — Dynastia rabusiów. — Brugsch-bej znajduje 40 martwych królów. — Jak balsamowano zwłoki? — Fellachowie odprowadzają mumie swych władców.
16. HOWARD CARTER ODKRYWA GRÓB TUTANCHAMONA. Kulminacyjny punkt odkryć archeologicznych. — Wypadek samochodowy Carnarvona. — Pierwszy stopień kamiennych schodów. — Zapieczętowane drzwi. — Znowu na tropie rabusiów. — W przedsionku grobowca. — „Cudowne rzeczy!” — Bezcenne skarby w bocznej komorze.
17. ZŁOTY MUR
Organizacja wykopalisk. — List Raisa Achmeta Gur-gara. — 700 przedmiotów w przedsionku. — Złota skrzynia. — Jeszcze większe skarby. — Carter krytykuje niedbalstwo starożytnych Egipcjan. — Złota trumna Tutanchamona. — Kim był ten król? — Zdjęcie bandaży z mumii. — 12 300 turystów. — Bzdura o „przekleństwie faraona”
III. KSIĘGA WIEŻ
18. PISMO ŚWIĘTE POWIADA
Kara boska. — Francuski zbieracz owadów. — Redaktor i archeolog. — Nic poza kilkoma usypiskami.
19. BOTTA ZNAJDUJE NINIWĘ
Mezopotamia — kraj i ludzie. — Cudowne dziecko. — Dyplomacja i nauka. — Wykopaliska pod Kujundżykiem. — Pierwszy asyryjski pałac pod Chorsaba-dem. — Nieudany transport. — Cały świat zelektryzowany wykopaliskami Botty.
20. ODCYFROWANIE PISMA KLINOWEGO
Nauczyciel idzie o zakład. — Podróże Niebuhra. — Persepolis. — Jedna warstwa kulturowa na drugiej. — Georg Friedrich Grotefend. — Genialny pomysł. — „Wielki król — król królów...” — Dziadek, ojciec i syn.
21. POCZWÓRNA PRÓBA
Siedemnastoletni redaktor. — Napis behistuński. — „Oto co wieści król Darajawahusz...” — Praca kopisty na wysokości pięćdziesięciu metrów nad ziemią. — Powtórne odcyfrowanie pisma klinowego. — Niepowodzenia. — Słownik na glinianych tabliczkach. — Czterech uczonych dochodzi do identycznego wyniku.
22. PAŁACE POD WZGÓRZEM NIMRUD
Henry Austen Layard. — Pierwsza podróż. — „Wielki łowca przed Panem”. — Layard rozpoczyna swą przygodę z 60 funtami angielskimi w kieszeni. — Rewolucja! — Sztuczny cmentarz. — Nemrod powstaje i z ziemi. — Przerażenie na targu. — Przemówienie szejka. — Uskrzydlone byki o ludzkich twarzach przewiezione do Londynu. — Layard opisuje wzgórze Nimrud.
23. GEORGE SMITH SZUKA IGŁY W STOGU SIANA
Ponowne wykopaliska pod Kujundżykiem. — Pyszna Niniwa. — Wojny, mordy, grabieże, ucisk. — Ogród na skale. — Sanheryb — asyryjski dyktator. — Babilon starty z oblicza ziemi. — Biblioteka z glinianych tabliczek. — Hormuzd Rassam znajduje epos Gilgamesza. — Smith odkrywa podanie o potopie. — Utnapisztim — babiloński Noe.
24. kule Świszczą wokół Koldeweya
Łódź nosząca nazwę „Świeży Ser”. — Profesor pisze wiersze. — „W kraju oper i tenorów”. — Zbójca z Wenecji. — Strzelaniny — „istna plaga w tej okolicy”.
25. ETEMENANKI, CZYLI WIEŻA BABEL
Babilon Nabuchodonozora. — Szeroki mur. — Wiszące ogrody Semiramidy. — Wieża babilońska. — Zniszczenia. — Święta droga. — „Smok babiloński”. — Proroctwa Jeremiasza.
26. TYSIĄCLETNI KRÓLOWIE I POTOP
Nasze zabobony pochodzą z Babilonu. — Jak „wyliczono”, że pewien lud musiał kiedyś istnieć. — Najstarsza kultura świata? — Rzut oka na historię Międzyrzecza. — Sargon był postacią historyczną! — Woolley — parfait gentilhomme. — Sztandar mozaikowy z Ur. — Straszne odkrycie. — Potop. — „Listy królów”. — Mes-anni-padda.
IV. KSIĘGA SCHODÓW
27. SKARB MONTEZUMY II
Cortez stoi pod Meksykiem. — Spotkanie z cesarzem Azteków. — Odkrycie Środkowej Ameryki. — Cortez spada z balkonu. — „Słuszna sprawa” Hiszpanów. — Znalezienie skarbu. — Uwięzienie Montezu-my. — Cortez odnosi zwycięstwo nad Narvaezem.
28. ZAMORDOWANA KULTURA
Religia aztecka. — 20000 ofiar ludzkich w ciągu jednego dnia. — Powstanie Azteków. — Ucieczka Corteza: Noche triste. — Bitwa w dolinie Otumba. — Bohaterski czyn Corteza. — Stracenie ostatniego cesarza Azteków. — Odkryta kultura zostaje zapomniana.
29. MR STEPHENS KUPUJE MIASTO
Skąpe wiadomości o Jukatanie. — Stephens i Catherwood. — Wojna domowa w Środkowej Ameryce. — „Pan w cylindrze”. — Ruiny Copanu. — Świat obcych form. — Stephens kupuje miasto Copan. — Podróż Waldecka. — Skąd przybyli Majowie? — William H. Prescott.
30. INTERMEZZO
Stary rękopis. — Proboszcz wśród Indian. — Diego de Landa. — Kultura bez zwierząt domowych. — Dzisiejsi Majowie. — Zachowały się tylko trzy dokumenty z dawnego państwa Majów!
31. TAJEMNICA OPUSZCZONYCH MIAST
Zbiory Maudslaya. — Kalendarz Majów najlepszym kalendarzem świata. — Trudności synchronizacji. — „Księgi Chilam Bałam”. — „Nowe Państwo”. — Tajemnicza emigracja. — Przegląd dziejów „Starego Państwa”. — Ekspansja „do wewnątrz”. — Kultura bez pługa.
32. DROGA DO STUDNI
Thompson spogląda na Chichen-Itza. — Schliemann Ameryki. — Święta Studnia. — Thompson uczy się nurkować. — Archeologia pod wodą. — Złoto i szkielety. — Najnowsze wykopaliska w starym państwie Majów. — Sztuka bez roślinnego motywu zdobniczego. — Kolumny-węże. — Zastygła astronomia.
33. SCHODY POD LASAMI I LAWĄ
Książe Ixtlilxochitl. — Kultura starsza od kultury Majów. — Tulą. — Piramidy dokoła Meksyku. — Skarb z Monte Alban. — Toltekowie, Olmekowie, Zapotekowie. — Świat kończy się co 52 lata. — Piramida pod lawą sprzed 8000 lat. — Quetzalcouatl.
V. KSIĘGI, KTÓRYCH JESZCZE NIE MOŻNA NAPISAĆ
34. NOWE POSZUKIWANIA W STARYCH PAŃSTWACH
Dwadzieścia jeden cywilizacji Arnolda J. Toynbee. — Czy istniały „czarne kultury”? — Atlantyda. — Yarim-Lim, król Hetytów. — Kosock odbywa loty nad „drogami inkaskimi”. — Nowe odcyfrowania. — Archeologia i nauki przyrodnicze.