Dane szczegółowe książki

WYKAZ SKRÓTÓW...........................................................19
Część pierwsza WIADOMOŚCI WSTĘPNE. NAUKA O USTAWIE KARNEJ
Rozdział I. POJĘCIE I FUNKCJE PRAWA KARNEGO .............................23
1. Definicja prawa karnego........................................................23
2. Funkcje prawa karnego.........................................................24
Literatura uzupełniająca ..........................................................27
Rozdział II. PRAWO KARNE ORAZ JEGO MIEJSCE W SYSTEMIE NAUK
PENALNYCH ......................................................28
1. Prawo karne materialne a inne skodyfikowane dyscypliny prawa karnego ..................28
2. Nauka prawa karnego a nauki z nią powiązane.......................................29
3. Rozwój nauki prawa karnego — rys historyczny......................................31
Literatura uzupełniająca ..........................................................33
Rozdział III. PODSTAWOWE ZASADY PRAWA KARNEGO .........................34
1. Uwagi wprowadzające .........................................................34
2. Nullum crimen sine legę........................................................35
3. Nullum crimen sine periculo sociali ...............................................37
4. Nullum crimen sine culpa .......................................................38
5. Nulla poena sine legę..........................................................40
6. Lex retro non agit.............................................................40
7. Zasada humanitaryzmu.........................................................41
Literatura uzupełniająca ..........................................................42
Rozdział IV. ŹRÓDŁA PRAWA KARNEGO........................................44
1. Uwagi wprowadzające .........................................................**
2. Konstytucja oraz akty prawa międzynarodowego jako źródła prawa karnego ................45
1 TT.*...... 1_____: :-: -—.1..___ 47
Spis treści
Spis treści
Rozdział V. STRUKTURA PRZEPISU (NORMY) PRAWA KARNEGO .................50
1. Przepis a norma prawa karnego...................................................50
2. Przepis typizujący czyn zabroniony i jego struktura ..................... 51
2.1. Uwagi wprowadzają ,.......................................'.'.'.'.'.'.'.'!!.'.'.'.'.'51
2.2. Rodzaje dyspozycji ........................................................52
2.3. Rodzaje sankcji ...........................................................54
3. Normy sankcjonowane i sankcjonujące.............................................56
4. Wykładnia przepisów prawa karnego...............................................57
Literatura uzupełniająca ..........................................................58
Rozdział VI. ZASADY OBOWIĄZYWANIA USTAWY KARNEJ.......................59
1. Obowiązywanie ustawy karnej w czasie ............................................59
1.1. Temporalne granice obowiązywania ustawy......................................59
1.2. Czas popełnienia przestępstwa a zasada lex retro non agit...........................60
1.3. Kolizja ustaw w czasie......................................................61
2. Obowiązywanie ustawy karnej w przestrzeni.........................................64
2.1. Miejsce popełnienia czynu zabronionego........................................64
2.2. Obowiązywanie ustawy karnej za przestępstwa popełnione na terytorium Polski ..........65
2.3. Obowiązywanie polskiej ustawy karnej za przestępstwa popełnione za granicą ...........66
Literatura uzupełniająca..........................................................67
Część druga NAUKA O PRZESTĘPSTWIE
Rozdział VII. POJĘCIE PRZESTĘPSTWA I JEGO STRUKTURA.....................71
1. Definicja przestępstwa .........................................................71
2. Przestępstwo jako czyn człowieka.................................................72
3. Materialna cecha przestępstwa ...................................................76
4. Przestępstwo jako czyn zabroniony................................................78
5. Przestępstwo jako czyn zawiniony ................................................79
Literatura uzupełniająca ..........................................................81
Rozdział VIII. PRZEDMIOT PRAWNOKARNEJ OCHRONY.........................83
1. Pojęcie dobra prawnego........................................................83
2. Ochrona dobra prawnego przed jego naruszeniem oraz narażeniem na niebezpieczeństwo ......84
3. Społeczna szkodliwość jako cecha zachowań godzących w dobra chronione prawem..........87
Literatura uzupełniająca ..........................................................90
Rozdział IX. TYPIZACJA PRZESTĘPSTW ORAZ JEJ ELEMENTY ..................91
1. Podmiot przestępstwa..........................................................91
1.1. Uwagi wprowadzające......................................................91
1.2. Wiek sprawcy jako przesłanka odpowiedzialności karnej............................92
1.3. Podział przestępstw ze względu na podmiot .....................................94
2. Znamiona strony przedmiotowej..................................................96
2.1. Charakterystyka zachowania sprawcy..........................................96
2.2. Okoliczności modalne typu czynu zabronionego ..................................97
2.3. Skutek jako znamię strony przedmiotowej.......................................97
2.4. Związek przyczynowy oraz koncepcje jego ujmowania w prawie kamym ...............99
2.5. Zaniechanie jako postać czynu zabronionego....................................103 —
2.6. Problematyka obiektywnego przypisania .................................. 'n<
3.2. Umyślność i nieumyślność czynu zabronionego..................................110
3.3. Umyślny czyn zabroniony ........................>........ ]]]
3JJ. Zamiar bezpośredni (dolus directus)......................................112
3.3.2. Zamiar ewentualny (dolus eventualis).....................................114
3.4. Nieumyślny czyn zabroniony................................................H6
3.4.1. Brak zamiaru .......................................................^7
3.4.2. Niezachowanie wymaganej ostrożności...................................H7
3.4.3. Związek między nieostrożnością a realizacją znamion typu ....................120
3.4.4. Przewidywalność popełnienia czynu zabronionego...........................121
3.5. Kombinacja strony podmiotowej .......T.....................................125
4. Podstawowe i zmodyfikowane typy przestępstw.....................................126
4.1. Uwagi wprowadzające.....................................................*^°
4.2. Znamiona typu podstawowego...............................................^7
4.3. Znamiona tworzące typ zmodyfikowany .......................................127
Literatura uzupełniająca ...................................■*-----................lio
Rozdział X. BEZPRAWNOŚĆ CZYNU ORAZ OKOLICZNOŚCI JĄ WYŁĄCZAJĄCE ... 129
1. Pojęcie bezprawności.........................................................12y
2. Okoliczności wyłączające bezprawność (kontratypy) .................................130
2.1. Uwagi wprowadzające.....................................................13°
2.2. Obrona konieczna........................................................'■"
2.2.1. Funkcja obrony koniecznej i jej struktura..................................133
2.2.2. Przekroczenie granic obrony koniecznej ..................................138
2.3. Stan wyższej konieczności jako kontratyp ......................................141
2.3.1. Dwie funkcje stanu wyższej konieczności .................................141
2.3.2. Kolizja dóbr oraz kryteria jej rozwiązywania...............................141
2.3.3. Niebezpieczeństwo grożące dobru prawnemu...............................143
2.3.4. Zasady poświęcania kolidującego dobra .......................•..........144
2.4. Dozwolone ryzyko nowatorskie..............................................'45
2.4.1. Dawne i nowe ujęcie dozwolonego ryzyka nowatorskiego .....................145
2.4.2. Przeprowadzenie eksperymentu jako przesłanka dopuszczalności ryzyka..........147
2.4.3. Eksperyment medyczny ...............................................149
2.5. Kontratypy części szczególnej kodeksu karnego..................................I50
2.5.1. Dozwolona krytyka (art. 213 k.k.).......................................15°
2.5.2. Niezawiadomienie o przestępstwie (art. 240 § 2 k.k.).........................151
2.5.3. Odmowa wykonania rozkazu (art. 344 k.k.)................................151
2.6. Kontratypy pozaustawowe..................................................'"
2.6.1. Zgoda pokrzywdzonego (dysponenta dobra prawnego)........................152
2.6.2. Karcenie w celach wychowawczych......................................154
2.6.3. Dozwolone ryzyko sportowe ...........................................155
2.6.4. Dozwolony zabieg medyczny o charakterze nieleczniczym ....................156
Literatura uzupełniająca .............................................-...........1^
Rozdział XI. WINA ORAZ OKOLICZNOŚCI JĄ WYŁĄCZAJĄCE 159
1. Teorie winy we współczesnej dogmatyce prawa karnego...............................159
1.1. Teorie psychologiczne .....................................................l->9
1.2. Teorie normatywne........................................................1°*
1.3. W poszukiwaniu nowych teorii winy ..........................................162
2. Okoliczności wyłączające lub umniejszające winę....................................'"3
2.1. Uu/noi wnrnuia^iain-.o
i.j.i. uwie postacie Dięau co ao ustawowych znamion oraz ich funkcje...............167
2.3.3. Błąd co do ustawowych znamion a strona podmiotowa czynu zabronionego .......168
2.3.4. Błąd co do znamion wyrażających klauzule normatywne......................171
2.3.5. Błąd co do znamienia tworzącego typ zmodyfikowany........................172
2.4. Błąd co do kontratypu .....................................................176
2.5. Błąd co do okoliczności wyłączającej winę .....................................179
2.6. Błąd co do prawa.........................................................180
2.6.1. Błąd co do prawa a zasada ignomntia iuris nocet............................180
2.6.2. Obiektywna i subiektywna rozpoznawalność bezprawności ....................180
2.6.3. Pierwotna oraz wtórna nieświadomość bezprawności.........................182
2.6.4. Usprawiedliwiona nieświadomość bezprawności ............................183
2.7. Niepoczytalność..........................................................184
2.7.1. Geneza niepoczytalności oraz jej konsekwencje.............................185
2.7.2. Ograniczona poczytalność .............................................186
2.7.3. Wprawienie się w stan niepoczytalności a zasada winy .......................187
2.8. Nieletniość..............................................................Igg
Literatura uzupełniająca .........................................................190
Rozdział XII. ETAPY REALIZACJI PRZESTĘPSTWA (FORMY STADIALNE).........191
1. Uwagi wstępne ..............................................................191
2. Dokonanie..................................................................j92
3. Usiłowanie .................................................................192
3.1. Znamiona usiłowania i jego konsekwencje......................................192
3.2. Usiłowanie udolne i nieudolne...............................................196
3.3. Usiłowanie ukończone i nieukończone.........................................200
3.4. Usiłowanie a narażenie na niebezpieczeństwo ...................................203
4. Przygotowanie.............................................................. 204
4.1. Istota oraz znamiona przygotowania...........................................204
4.2. Przygotowanie a elementy przestępnego współdziałania............................206
4.3. Karalność przygotowania...................................................207
Literatura uzupełniająca .........................................................209
Rozdział XIII. FORMY WSPÓŁDZIAŁANIA PRZESTĘPNEGO......................211
1. Uwagi wprowadzające.........................................................211
2. Tak zwane sprawcze formy popełnienia czynu zabronionego............................213
2.1. Sprawstwo..............................................................213
2.2. Współsprawstwo .........................................................214
2.3. Sprawstwo kierownicze ....................................................218
2.4. Sprawstwo polecające .....................................................219
3. Tak zwane niesprawcze formy popełnienia czynu zabronionego .........................219
3.1. Podżeganie..............................................................219
3.2. Pomocnictwo............................................................223
3.3. Podżeganie i pomocnictwo a zagadnienia strony podmiotowej.......................225
4. Indywidualizacja odpowiedzialności osdb uczestniczących w popełnieniu przestępstwa .......227
4.1. Uwagi wprowadzające.....................................................227
4.2. Indywidualizacja odpowiedzialności a okoliczności osobiste ........................229
4.3. Współdziałanie przy przestępstwach indywidualnych..............................231
5. Czynny żal współdziałającego...................................................233
Literatura uzupełniająca.........................................................235
Rozdział XIV. ZBIEG PRZEPISÓW USTAWY ORAZ ZBIEG PRZESTĘPSTW .........236
1. Pojęcie jedności i wielości czynów ...............................................236
1.1. Ten sam czyn jako podstawa jednego przestępstwa ...............................236
1.2. Kryteria jedności i wielości czynów...........................................236
1.3. Jeden czyn a wielość zachowań — konstrukcja czynu ciągłego ......................237
1.3.1. Uwagi wprowadzające ................................................237
1.3.2. Krótkie odstępy czasu ................................................240
1.3.3. Powzięty z góry zamiar ...............................................242
1.3.4. Konsekwencje prawne konstrukcji czynu ciągłego...........................243
2. Zbieg przepisów oraz jego postacie...............................................244
2.1. Uwagi wprowadzające.....................................................244
2.2. Rzeczywisty zbieg przepisów................................................245
2.2.1. Zbieg podlegający uwzględnieniu (zbieg właściwy)..........................245
2.2.2. Zbieg pomijalny (zbieg niewłaściwy).....................................246
2.3. Pozorny zbieg przepisów ...................................................248
3. Zbieg przestępstw oraz jego postacie..............................................248
3.1. Właściwy zbieg przestępstw.................................................249
3.1.1. Realny zbieg przestępstw.........................^....................249
3.1.2. Ciąg przestępstw ...............................*....................250
3.2. Niewłaściwy zbieg przestępstw (tzw. zbieg pozorny)..............................252
Literatura uzupełniająca .........................................................253
Część trzecia
NAUKA O KARZE, ŚRODKACH KARNYCH I ZASADACH WYMIARU
Rozdział XV. POJĘCIE ORAZ CELE KARY KRYMINALNEJ.......................257
1. Pojęcie kary.................................................................257
2. Racjonalizacja i teorie kary...................................................• ■ 259
3. Cele i funkcje kary ...........................................................263
Literatura uzupełniająca.........................................................266
Rozdział XVI. KARY..................-.-.......................................267
1. Ogólna charakterystyka katalogu kar..............................................267
2. Kara grzywny ...............................................................269
3. Kara ograniczenia wolności.....................................................274
4. Kara pozbawienia wolności.....................................................277
5. Kara 25 lat pozbawienia wolności................................................281
6. Kara dożywotniego pozbawienia wolności .........................................282
Literatura uzupełniająca..........................................................284
Rozdział XVII. ŚRODKI KARNE................................................285
1. Uwagi ogólne ...............................................................285
2. Pozbawienie praw publicznych..................................................288
3. Zakaz zajmowania określonego stanowiska lub wykonywania określonego zawodu,
lub prowadzenia określonej działalności gospodarczej.................................289
4. Zakaz prowadzenia pojazdów...................................................290
5. Przepadek...................................................................293
5.1. Przepadek przedmiotów....................................................294
5.2. Przepadek korzyści majątkowej ..............................................297
6. Obowiązek naprawienia szkody..................................................299
7. Nawiązka ..................................................................301
8. Świadczenia pieniężne ........................................................303
9. Podanie wyroku do publicznej wiadomości........................................'. 304
Literatura uzupełniająca .........................................................305
10
Rozdział XVm. ŚRODKI ZWIĄZANE Z PODDANIEM SPRAWCY PRÓBIE
1. Pojęcie i systemy probacji........................................... .....
2. Warunkowe umorzenie postępowania ...........................................
2.1. Uwagi wstępne.........................................................
2.2. Przesłanki stosowania ....................................................
2.3. Okres, obowiązki i skutki przebiegu próby.....................................
3. Warunkowe zawieszenie wykonania kary .........................................
3.1. Uwagi wstępne..........................................................
3.2. Przesłanki stosowania ....................................................
3.3. Okres próby i obowiązki okresu próby........................................
3.4. Grzywna ..............................................................
3.5. Skutki przebiegu okresu próby...........,..........................
4. Warunkowe przedterminowe ™>"i..;»-:-
ci czynu
3.5. Dyrektywa pozytywnej prewencji ogólnej ..........
3.6. Kwestia priorytetów dyrektyw...................
3.7. Okoliczności wpływające na wymiar kary i środka karnego 4. Dyrektywy szczególne -
.306 .306 .308 .308 .309 .311 .313 .313 .313 315 317 318 319 319 320
322 323
. Warunkowe przedterminowe zwolnienie..........................................
4.1. Uwagi wstępne..........................................................
4.2. Przesłanki stosowania .....................................................
4.3. Okres próby, obowiązek okresu próby i skutki jej przebiegu ........................321
4.4. Skrócenie kary ograniczenia wolności i czasu trwania środków karnych ............. '1'"1
Literatura uzupełniająca ........................................................
Rozdział XIX. WYMIAR KARY................................................
1. Sądowy a ustawowy wymiar kary...............................................
2. Zasady wymiaru kary ........................................................
2.1. Zasada względnej swobody sądu ............................................
2.2. Zasada humanitaryzmu i indywidualizacji kary .................................
2.3. Zasada zaliczania rzeczywistego pozbawienia wolności na poczet orzeczonych kar......
2.4. Zasada oznaczoności kar i środków karnych ...................................
3. Ogólne dyrektywy wymiaru kary ................................................
3.1. Uwagi wstępne...........................................................
3.2. Dyrektywa stopnia winy..................................................
3.3. Dyrektywa stopnia społecznej szkodliwość- <•»>"«■
3.4. Dyrektywa prewencji szczególnej
.325 .325 .326 .326 327 .328 .328 .329 .329 ,330 331 332 333 334 335
....................iii
. . ._—e™..........................................................336
4.1. Dyrektywy wymiaru kary względem nieletnich i młodocianych......................337
4.2. Dyrektywy dotyczące określonego rodzaju kar i środków karnych....................338
4.3. Dyrektywy dotyczące czynów zabronionych o określonym ciężarze gatunkowvm "•-" iteratura uzupełniająca
__j__.,__«.j.iutv iaoromonych o określonym ciężarze gatunkowyn
Literatura uzupełniająca ..........................................
Rozdział XX. NADZWYCZAJNE ZŁAGODZENIE I NADZWYCZAJNE
ZAOSTRZENIE KARY ..............................
1. Nadzwyczajne złagodzenie kary ...................................
1.1. Uwagi wstępne........................
1.2. Fakultatywne nadzwyczajne złagodzenie kary
1.3. Oblieatorvine nxrf-><""—:-----*
339 339
341 341 341
, __,--------&^oi.Ł.uic nary ...................................342
. Obligatoryjne nadzwyczajne złagodzenie kary...................................344
1.4. Sposób nadzwyczajnego złagodzenia.............
2. Nadzwyczajne obostrzenie kary...........
2.1. Uwagi wstępne....................
2.2. Recydywa i jej rodzaie . .
Spis treści
2.3. Inne przypadki nadzwyczajnego obostrzenia kary ........................
2.3.1. Stałe źródło dochodu lub działanie w zorganizowanej grupie lub związku przestępczym bądź przestępstwo o charakterze terrorystycznym..........
2.3.2. Ciąg przestępstw .............................................
2.3.3. Obostrzenie kary na podstawie art. 178 k.k..........................
3. Zbieg podstaw nadzwyczajnego wymiaru kary ...............................
Literatura uzupełniająca ..................................................
Rozdział XXI. UCHYLENIE KARALNOŚCI I DAROWANIE KARY. ZATARCIE SKAZANIA ..............................................
1. Okoliczności uchylające karalność i darowanie kary — uwagi wstępne.............
2. Przedawnienie........................T...............................
2.1. Istota i uzasadnienie przedawnienia ....................................
2.2. Przedawnienie karalności............................................
2.3. Przedawnienie wykonania kary ........................4........,.....
2.4. Spoczywanie biegu przedawnienia......................................
2.5. Wyłączenie biegu przedawnienia .......................................
3. Abolicja, amnestia......................................................
4. Ułaskawienie..........................................................
5. Zatarcie skazania ......................................................
5.1. Istota zatarcia skazania...............................................
5.2. Tryby zatarcia skazania ..............................................
5.3. Zbiegi skazań .....................................................
Literatura uzupełniająca .......................
Rozdział XXII. ŚRODKI ZABEZPIECZAJĄCE...........................
1. Uwagi wstępne .....................................................
2. Środki zabezpieczające o charakterze leczniczym ............................
3. Środki zabezpieczające o charakterze administracyjnym.......................
Literatura uzupełniająca .................................................
Rozdział XXIII. ZASADY TRAKTOWANIA I ŚRODKI STOSOWANE WOBEC NIELETNICH..........................................
1. Kształtowanie się zasad traktowania nieletnich ..............................
2. Podstawy stosowania środków wychowawczych i opiekuńczych.................
2.1. Demoralizacja ....................................................
2.2. Czyn karalny ............•........................................
3. Środki stosowane wobec nieletnich.......................................
3.1. Środki wychowawcze..............................................
3.2. Środki poprawcze.................................................
3.3. Odpowiedzialność karna nieletnich ...................................
Literatura uzupełniająca ..............................
..352
..352 ..354 ..354 ..355 ..356
..357 ..357 ..359 ..359 ..361 ..362 ..363 ..364 ..365 ..367 ..368 .368 .369 .370 .370
.371 .371 .373 .378 .380
345 346
UWAGI WPROWADZA JA cv
Część czwarta
ZAKRES PENALIZACJI
CZĘŚCI SZCZEGÓLNEJ KODEKSU KARNEGO
.381 .381 .383 .384 .385 .385 .385 .387 .389 .391
3. Eksterminacja..............................................................396
4. Przemoc wobec grupy osób....................................................396
5. Stosowanie środków masowej zagłady ...........................................396
6. Wytwarzanie środka masowej zagłady............................................397
7. Atak na obiekt niebroniony ....................................................397
8. Zabójstwo wojenne..........................................................398
9. Przestępne naruszenie prawa międzynarodowego ...................................398
10. Niszczenie dóbr kultury...............,.......................................399
11. Bezprawne używanie znaku Czerwonego Krzyża ...................................399
Literatura uzupełniająca .........................................................400
Rozdział XXV. PRZESTĘPSTWA PRZECIWKO RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ .... 401
1. Uwagi ogólne ..............................................................401
2. Zamach stanu ..............................................................401
3. Przemoc wobec konstytucyjnego organu państwa ...................................402
4. Zdrada dyplomatyczna .......................................................402
5. Szpiegostwo ................................................................403
6. Dezinformacja wywiadowcza ..................................................404
7. Znieważenie Narodu.........................................................404
8. Zamach na Prezydenta RP.....................................................404
9. Czynna napaść na Prezydenta RP ...............................................405
10. Czynna napaść na przedstawiciela obcego państwa..................................405
11. Publiczne znieważenie godła...................................................406
Literatura uzupełniająca .........................................................406
Rozdział XXVI. PRZESTĘPSTWA PRZECIWKO OBRONNOŚCI ....................407
1. Uwagi ogólne ...............................................................407
2. Zamach terrorystyczny ........................................................407
3. Podjęcie służby w obcym wojsku ................................................408
4. Prowadzenie zaciągu..........................................................408
5. Uchylanie się od służby wojskowej...............................................409
6. Niezgłoszenie się do poboru ....................................................410
7. Uchylanie się od pełnienia służby zastępczej........................................410
Literatura uzupełniająca .........................................................411
Rozdział XXVII. PRZESTĘPSTWA PRZECIWKO ŻYCIU I ZDROWIU...............412
1. Uwagi ogólne ..............................................................412
2. Zabójstwo.................................................................412
3. Dzieciobójstwo.............................................................414
4. Eutanazja ...........w....................................................415
5. Namowa do samobójstwa .....................................................415
6. Przerwanie ciąży............................................................416
7. Przerwanie ciąży bez zgody....................................................417
8. Nieumyślne spowodowanie śmierci..............................................417
9. Ciężkie uszkodzenie ciała.....................................................418
10. Uszkodzenie ciała...........................................................418
11. Uszkodzenie ciała dziecka poczętego.............................................419
12. Bójka i pobicie .............................................................419
13. Użycie w bójce niebezpiecznego narzędzia........................................420
14. Narażenie na niebezpieczeństwo................................................420
15. Narażenie na zarażenie .......................................................421
16. Nieudzielenie pomocy........................................................42i
Literatura uzupełniająca .........................................................422
Rozdział XXVIII. PRZESTĘPSTWA PRZECIWKO BEZPIECZEŃSTWU
POWSZECHNEMU............................................423
1. Uwagi ogólne ...............................................................423
2. Sprowadzenie niebezpiecznego zdarzenia ..........................................423
3. Sprowadzenie bezpośredniego niebezpieczeństwa....................................424
4. Sprowadzenie niebezpieczeństwa dla życia.........................................425
5. Piractwo ...................................................................426
6. Umieszczenie na statku niebezpiecznego urządzenia..................................426
7. Uzbrojenie statku dla dokonania rabunku ..........................................427
8. Wyrób niebezpiecznych środków.................................................427
Literatura uzupełniająca .........................................................428
Rozdział XXIX. PRZESTĘPSTWA PRZECIWKO BEZPIECZEŃSTWU
W KOMUNIKACJI....................... .x....................429
1. Uwagi ogólne ...............................................................429
2. Katastrofa..................................................................429
3. Sprowadzenie niebezpieczeństwa katastrofy ........................................431
4. Wypadek w komunikacji.......................................................432
5. Prowadzenie pojazdu w stanie nietrzeźwości........................................433
6. Dopuszczenie do ruchu niebezpiecznego pojazdu ....................................433
7. Zapewnienie bezpieczeństwa ruchu pojazdów mechanicznych ..........................434
Literatura uzupełniająca .........................................................434
Rozdział XXX. PRZESTĘPSTWA PRZECIWKO ŚRODOWISKU.....................436
1. Uwagi ogólne ...............................................................436
2. Powodowanie zniszczeń w przyrodzie.........................................'.... 436
r 3. Zanieczyszczenie środowiska ...................................................437
4. Składowanie odpadów.........................................................438
5. Niewłaściwe postępowanie z materiałami promieniotwórczymi..........................438
6. Nienależyte utrzymanie urządzeń zabezpieczających..................................439
7. Uszkadzanie terenu...........................................................440
8. Działalność zagrażająca środowisku ..............................................440
Literatura uzupełniająca .........................................................441
Rozdział XXXI. PRZESTĘPSTWA PRZECIWKO WOLNOŚCI.......................442
1. Uwagi ogólne ...............................................................442
2. Pozbawienie wolności.........................................................442
■*- 3. Groźba karalna ..............................................................443
4. Zmuszenie do określonego zachowania............................................443
5. Wykonanie zabiegu leczniczego bez zgody pacjenta ..................................444
6. Naruszenie miru domowego ....................................................444
Literatura uzupełniająca ...............,..........................................445
Rozdział XXXII. PRZESTĘPSTWA PRZECIWKO WOLNOŚCI SUMIENIA
I WYZNANIA .................................................446
1. Uwagi ogólne ...............................................................446
2. Ograniczenie w prawach wyznaniowych...........................................446
3. Złośliwe przeszkadzanie w wykonywaniu aktów religijnych............................447
4. Obraza uczuć religijnych.......................................................447
Literatura uzupełniająca .........................................................448
16
Spis treści
4. Naruszenie tajemnicy korespondencji .............................................492
5. Niszczenie zapisu istotnej informacji .............................................494
6. Niszczenie danych informatycznych ..............................................494
7. Niszczenie informacji na komputerowym nośniku....................................494
8. Zakłócenie systemu komputerowego..............................................495
9. Umożliwienie włamania się do systemu komputerowego ..............................495
Literatura uzupełniająca .........................................................495
Rozdział XLII. PRZESTĘPSTWA PRZECIWKO WURYGODNOŚCI DOKUMENTÓW 497
1. Uwagi ogólne ...............................................................497
2. Materialny fałsz dokumentu ....................................................497
3. Fałsz intelektualny ...........................................................498
4. Wyłudzenie poświadczenia nieprawdy.............................................498
5. Użycie dokumentu poświadczającego nieprawdę.....................................498
6. Zbycie dokumentu stwierdzającego tożsamość ......................................499
7. Posługiwanie się cudzym dokumentem stwierdzającym tożsamość .......................499
8. Niszczenie dokumentu ........................................................499
9. Niszczenie znaków granicznych .................................................500
Literatura uzupełniająca .........................................................500
Rozdział XLIII. PRZESTĘPSTWA PRZECIWKO MIENIU..........................501
1. Uwagi ogólne ..............................................................501
2. Kradzież ..................................................................501
3. Kradzież z włamaniem ........................................................502
4. Rozbój ...................................................................502
5. Kradzież rozbójnicza.........................................................503
6. Wymuszenie rozbójnicze......................................................503
7. Przywłaszczenie ............................................................504
8. Uruchomienie na cudzy rachunek impulsów telefonicznych ...........................504
9. Oszustwo .................................................................505
10. Oszustwo komputerowe ......................................................505
11. Uszkodzenie cudzej rzeczy....................................................506
12. Krótkotrwały zabór pojazdu mechanicznego.......................................506
13. Wyrąb drzewa w lesie........................................................507
14. Paserstwo .................................................................507
Literatura uzupełniająca .........................................................507
Rozdział LXIV. PRZESTĘPSTWA PRZECIWKO OBROTOWI GOSPODARCZEMU .... 509
1. Uwagi ogólne ..............................................................509
2. Nadużycie zaufania..........................................................510
3. Przyjęcie korzyści w zamian za zachowanie mogące wyrządzić szkodę...................511
4. Przyjęcie korzyści w zamian za wpływ na wynik zawodów sportowych ..................512
5. Oszustwo gospodarcze .......................................................513
6. Oszustwo ubezpieczeniowe....................................................515
7. Pranie brudnych pieniędzy ....................................................516
8. Udaremnienie zaspokojenia wierzyciela ..........................................519
9. Wykorzystywanie prawa w celu pokrzywdzenia wierzycieli ...........................521
10. Faworyzowanie jednego z wierzycieli............................................523
11. Nieprowadzenie dokumentacji działalności gospodarczej .............................524
12. Lichwa ...................................................................526
Spis treści
17
Rozdział XLV. PRZESTĘPSTWA PRZECIWKO OBROTOWI PIENIĘDZMI
I PAPIERAMI WARTOŚCIOWYMI,:................................532
1. Uwagi ogólne ...............................................................532
2. Fałszowanie pieniędzy ........................................................532
3. Rozpowszechnianie nieprawdziwych informacji .....................................533
4. Puszczenie w obieg fałszywego pieniądza..........................................534
5. Fałszowanie znaku wartościowego ...............................................534
6. Fałszowanie znaku urzędowego...................................................535
7. Fałszowanie narzędzi pomiarowych ..............................................535
Literatura uzupełniająca.....................•..................................536
LITERATURA PODSTAWOWA..................................................537
i Spis treści
Rozdział XXXIII. PRZESTĘPSTWA PRZECIWKO WOLNOŚCI SEKSUALNEJ
I OBYCZAJNOŚCI............................................449
1. Uwagi ogólne ...............................................................449
2. Zgwałcenie.................................................................449
3. Doprowadzenie do obcowania z osobą bezradną.....................................450
4. Wykorzystanie seksualne.......................................................450
5. Seksualne wykorzystanie małoletniego ............................................451
6. Kazirodztwo................................................................452
7. Publiczne prezentowanie treści pornograficznych .....................,..............452
8. Zmuszanie do uprawiania prostytucji..............................................453
9. Stręczycielstwo, kuplerstwo i sutenerstwo..........................................453
Literatura uzupełniająca .........................................................453
Rozdział XXXIV. PRZESTĘPSTWA PRZECIWKO RODZINIE I OPIECE.............455
1. Uwagi ogólne ...............................................................455
2. Bigamia ...................................................................455
3. Znęcanie się ................................................................455
4. Rozpijanie małoletniego .......................................................456
5. Niealimentacja ..............................................................456
6. Porzucenie osoby ............................................................457
7. Uprowadzenie...............................................................458
Literatura uzupełniająca .........................................................458
Rozdział XXXV. PRZESTĘPSTWA PRZECIWKO CZCI I NIETYKALNOŚCI
CIELESNEJ...................................................459
1. Uwagi ogólne ...............................................................459
2. Zniesławienie............................................................... 459
3. Zniewaga ..................................................................460
4. Naruszenie nietykalności cielesnej.................,_..............................461
Literatura uzupełniająca ........................',................................46]
Rozdział XXXVI. PRZESTĘPSTWA PRZECIWKO PRAWOM OSÓB WYKONUJĄCYCH
PRACĘ ZAROBKOWĄ ........................................462
1. Uwagi ogólne ...............................................................462
2. Naruszenie praw pracowniczych.................................................462
3. Naruszenie przepisów o ubezpieczeniu społecznym...................................463
4. Niedopełnienie obowiązków z zakresu bhp.........................................463
5. Niezawiadomienie o wygadku przy pracy..........................................463
Literatura uzupełniająca .........................................................464
Rozdział XXXVII. PRZESTĘPSTWA PRZECIWKO DZIAŁALNOŚCI INSTYTUCJI
PAŃSTWOWYCH ORAZ SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO......465
1. Uwagi ogólne ..............................................................465
2. Naruszenie nietykalności cielesnej runkcjonariusza..................................465
3. Czynna napaść na funkcjonariusza publicznego.....................................466
4. Wywieranie wpływu na czynności urzędowe.......................................467
5. Utrudnianie przeprowadzenia kontroli w zakresie ochrony środowiska i inspekcji pracy......467
6. Znieważenie funkcjonariusza...................................................468
7. Podanie się za funkcjonariusza publicznego .......................................468
8. Łapownictwo...............................................................469
9. Przekupstwo ...............................................................470
10. Płatna protekcja bierna .....................................
Spis treści
15
11. Płatna protekcja czynna.......................................................471
12. Przekroczenie uprawnień przez funkcjonariusza ....................................471
■ Literatura uzupełniająca .........................................................471
Rozdział XXXVIII. PRZESTĘPSTWA PRZECIWKO WYMIAROWI
SPRAWIEDLIWOŚCI.........................................472
*■■ 1. Uwagi ogólne ..............................................................472
2. Przemoc i groźba bezprawna ..................................................472
3. Fałszywe zeznania...........................................................473
4. Fałszywe oskarżenie .........................................................473
5. Tworzenie fałszywych dowodów dla podjęcia ścigania o przestępstwo ...................474
6. Zatajenie dowodów niewinności osoby podejrzanej..................................474
7. Fałszywe zawiadomienie o przestępstwie .........................................475
8. Poplecznictwo..............................................................475
, 9. Niezawiadomienie o usiłowaniu popełnienia przestępstwa..........A..................476
10. Publiczne rozpowszechnianie wiadomości z postępowania przygotowawczego.............476
11. Samowolne uwolnienie się osoby pozbawionej wolności..............................477
12. Bezprawne uwolnienie osoby pozbawionej wolności.................................478
13. Niestosowanie się do orzeczonego przez sąd zakazu .................................478
14. Użycie przemocy wobec świadka ...............................................478
15. Wymuszenie zeznań .........................................................479
16. Znęcanie się nad osobą pozbawioną wolności......................................479
Literatura uzupełniająca .........................................................480
Rozdział XXXIX. PRZESTĘPSTWA PRZECIWKO WYBOROM I REFERENDUM......481
1. Uwagi ogólne ...............................................................481
2. Naruszenie prawa związane z wyborami...........................................481
3. Użycie przemocy w związku z wyborami..........................................482
^r- 4. Użycie przemocy wobec osoby głosującej..........................................482
=i 5. Łapownictwo wyborcze........................................................483
"" 6. Naruszenie przepisów o tajności głosowania........................................483
Literatura uzupełniająca .........................................................483
Rozdział XL. PRZESTĘPSTWA PRZECIWKO PORZĄDKOWI PUBLICZNEMU.......484
' 1. Uwagi ogólne...................................."...........................484
: 2. Wzięcie zakładnika.....................'.....................................484
3. Uprawianie handlu ludźmi......................................................485
4. Branie udziału w zbiegowisku publicznym ........................................485
5. Publiczne nawoływanie do popełnienia przestępstwa.................................486
6. Publiczne propagowanie faszyzmu ..............................................486
7. Publiczne znieważenie grupy ludności............................................486
8. Branie udziału w zorganizowanej grupie przestępczej................................487
9. Udaremnienie przeprowadzenia zebrania..........................................488
10. Znieważenie pomnika ........................................................488
11. Profanacja zwłok............................................................488
12. Bezprawny wyrób broni palnej .................................................489
13. Bezprawne przekroczenie granicy...............................................489
14. Ułatwianie pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej............................489
Literatura uzupełniająca .....................................................