Dane szczegółowe książki
Geografia gleb / Bednarek, Renata (1944-); Prusinkiewicz, Zbigniew (1923-2004)
Tytuł
Geografia gleb
Wydawnictwo
Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1980
ISBN
8301010762
Hasła przedmiotowe
Spis treści
pokaż spis treści
Część I GLEBY ŚWIATA
1. Historyczne i współczesne tendencje rozwojowe geografii gleb ... 10
1.1. Narodziny geograficzno-genetycznego kierunku gleboznawstwa..... 10
1.2. Rozwój map pokrywy glebowej świata w ujęciu szkoły geograficzno-genetycznej........................ 11
1.3. Koncepcje gleboznawczej służby USA w dziedzinie systematyki i geografii
gleb......................... 14
1.4. Rozwój międzynarodowej współpracy w dziedzinie geografii gleb świata . 20
1.5. Nowe próby teoretycznych syntez pedogeograficznych........ 23
2. Główne prawidłowości w rozmieszczeniu gleb na Ziemi..... 37
2.1. Podstawowe pojęcia pedogeograficzne............. 37
2.2. Główne prawidłowości przestrzennego układu gleb w terenach równinnych 40
2.3. Główne prawidłowości przestrzennego układu gleb w terenach górskich ..... 45
3. Wietrzenie skał w problematyce geografii gleb ........ 49
3.1. Pojęcia podstawowe............49
3.2. Strefowość wietrzenia i zwietrzelin. Typy zwietrzelin.... 53
4. Charakterystyka pasów i stref klimatyczno-glebowych kuli ziemskiej 59
4.1. Pas polarny....................59
4.1.1. Gleby obszaru arktycznego.............59
4.1.2. Gleby obszaru tundrowego............62
4.1.2.1. Tundrowe gleby glejowe niezbielicowane ....63
4.1.2.2. Tundrowe gleby glejowe zbielicowane.....64
4.2. Pas umiarkowanie chłodny.............65
4.2.1. Gleby marzłociowej strefy tajgi..........65
4.2.1.1. Marzłociowe gleby tajgi...........65
4.2.2. Gleby bezmarzłociowej strefy tajgi.........67
4.2.2.1. Gleby podstrefy tajgi północnej........69
4.2.2.1.1. Gleby bielicowe odpowierzchniowo oglejone 69
4.2.2.1.2. Gleby bielicowe iluwialno-humusowe . 69
4.2.2.1.3. Podbury............69
4.2.2.2. Gleby podstrefy tajgi środkowej.......70
4.2.2.2.1. Bielice i gleby bielicowe.......70
4.2.2.3. Gleby podstrefy tajgi południowej . .'......70
4.2.2.3.1. Gleby darniowo-bielicowe.........71
4.3. Pas umiarkowanie ciepły..................71
4.3.1. Gleby strefy wilgotnej..................72
4.3.1.1. Gleby brunatne................72
4.3.1.2. Gleby płowe .................73
4.3.1.3. Gleby rdzawe.................74
4.3.2. Gleby strefy przejściowej................75
4.3.2.1. Czarnoziemne gleby prerii (bruniziemy i szare gleby leśne) 75 4.3.2.1.1. Czarnoziemne gleby prerii (bruniziemy) ....75
4.3.2.1.2. Szare gleby leśne............77
4.3.2.2. Czarnoziemy.................79
4.3.2.3. Gleby kasztanowe . ..............82
4.3.3. Gleby strefy suchej................83
4.3.3.1. Buroziemy (bure gleby półpustynne)........84
4.3.3.2. Szarobure gleby pustynne ..........85
4.4. Pas subtropikalny.....................86
4.4.1. Gleby strefy wilgotnej................86
4.4.1.1. Gleby żółtobrunatne......87
4.4.1.2. Żółtoziemy i czerwonoziemy ....87
4.4.1.3. Rubroziemy (czerwonawoczarne gleby prerii subtropikalnych)...88
4.4.2. Gleby strefy przejściowej.................89
4.4.2.1. Gleby cynamonowe..............89
4.4.2.2. Gleby szarocynamonowe.......91
4.4.3. Gleby strefy suchej.......93
4.4.3.1. Szaroziemy........93
4.4.3.2. Prymitywne gleby pustyń subtropikalnych i tropikalnych....94
4.5 Pas tropikalny.....................95
4.5.1. Gleby strefy wilgotnej.........96
4.5.1.1. Czerwonożółte gleby ferralitowe.........96
4.5.1.2. Czerwone gleby ferralitowe ...........97
4.5.2. Gleby strefy przejściowej................98
4.5.2.1. Gleby cynamonowoczerwone...........98
4.5.2.2. Gleby czerwonobure..............99
4.5.2.3. Czarne gleby tropikalne.............100
4.5.3. Gleby strefy suchej.................101
4.5.3.1. Czerwonawe buroziemy.............101
4.5.3.2. Prymitywne gleby pustyń tropikalnych.......101
5. Ważniejsze typy gleb śródstrefowych (intrazonalnych) i niestrefo-
wych (azonalnych)..................... 102
5.1. Gleby śródstrefowe (intrazonalne)............... 102
5.1.1. Gleby bagienne i glejowe.............. 102
5.1.2. Gleby aluwialne (mady)................ 104
5.1.3. Czarne ziemie................... 104
5.1.4. Rędziny...................... 105
5.1.5. Gleby słone ................... 106
5.1.5.1. Sołonczaki.................. 107
5.1.5.2. Sołońce................... 108
5.1.5.3. Sołodzie.................. 109
5.1.6. Takyry...................... 109
5.1.7. Andosole (gleby wulkaniczne).............. 110
5.1.8. Gleby mangrowe (namorzynowe).............110
5.2. Gleby niestrefowe (azonalne)................ 111
5.2.1. Litosole..................... 111
5.2.2. Regosole .................... 111
5.2.3. Rankery..................... 111
5.2.4. Hortisole (gleby ogrodowe)............... 111
5.2.5. Rigosole (gleby regulówkowe).............. 112
5.2.6. Gleby industrioziemne................. 112
6. Wykorzystanie glebowych zasobów świata .......... 113
7. Regionalna geografia gleb świata............. 130
7.1. Gleby Europy...................... 130
7.2. Gleby Azji....................... 135
7.3. Gleby Afryki...................... 141
7.4. Gleby Ameryki Północnej................. 145
7.5. Gleby Ameryki Południowej...........149
7.6. Gleby Australii..................... 155
Literatura do części 1...................... 159
Część II GLEBY POLSKI
8. Ogólna charakterystyka pokrywy glebowej Polski....... 166
8.1. Wprowadzenie..................... 166
8.2. Specyficzne cechy pokrywy glebowej Polski........... 167
8.3. Skały macierzyste jako zasadniczy czynnik różnicujący pokrywę glebową Polski........................ 169
8.3.1. Osady akumulacji lodowcowej.............. 171
8.3.2. Osady akumulacji eolicznej............... 177
8.3.3. Osady akumulacji wodnej............... 182
8.4. Charakterystyka rozmieszczenia ważniejszych typów gleb w Polsce ... 184
8.5. Krótka charakterystyka struktury pokrywy glebowej Polski..... 190
9. Gleby wybranych regionów rizycznogeograficznych Polski .... 19:
9.1. Wyżyna Lubelska.................... 192
9.2. Wysoczyzny: Kujawska, Krajeńska, Chełmińska, Dobrzyńska oraz Bory Tucholskie i Kotlina Toruńska............... 197
9.3. Pojezierze Mazurskie................... 202
9.4. Wybrzeże Bałtyku.................... 206
9.4.1. Żuławy Wiślane.................. 206
9.4.2. Wydmowe odcinki wybrzeża............... 211
9.4.3. Klifowe odcinki wybrzeża............... 215
9.5. Regiony górskie..................... 220
9.5.1. Karpaty.................... 220
9.5.2. Sudety...................... 223
10. Krótka charakterystyka rolniczej przydatności gleb Polski .... 225
Literatura do części II.................... 228
1. Historyczne i współczesne tendencje rozwojowe geografii gleb ... 10
1.1. Narodziny geograficzno-genetycznego kierunku gleboznawstwa..... 10
1.2. Rozwój map pokrywy glebowej świata w ujęciu szkoły geograficzno-genetycznej........................ 11
1.3. Koncepcje gleboznawczej służby USA w dziedzinie systematyki i geografii
gleb......................... 14
1.4. Rozwój międzynarodowej współpracy w dziedzinie geografii gleb świata . 20
1.5. Nowe próby teoretycznych syntez pedogeograficznych........ 23
2. Główne prawidłowości w rozmieszczeniu gleb na Ziemi..... 37
2.1. Podstawowe pojęcia pedogeograficzne............. 37
2.2. Główne prawidłowości przestrzennego układu gleb w terenach równinnych 40
2.3. Główne prawidłowości przestrzennego układu gleb w terenach górskich ..... 45
3. Wietrzenie skał w problematyce geografii gleb ........ 49
3.1. Pojęcia podstawowe............49
3.2. Strefowość wietrzenia i zwietrzelin. Typy zwietrzelin.... 53
4. Charakterystyka pasów i stref klimatyczno-glebowych kuli ziemskiej 59
4.1. Pas polarny....................59
4.1.1. Gleby obszaru arktycznego.............59
4.1.2. Gleby obszaru tundrowego............62
4.1.2.1. Tundrowe gleby glejowe niezbielicowane ....63
4.1.2.2. Tundrowe gleby glejowe zbielicowane.....64
4.2. Pas umiarkowanie chłodny.............65
4.2.1. Gleby marzłociowej strefy tajgi..........65
4.2.1.1. Marzłociowe gleby tajgi...........65
4.2.2. Gleby bezmarzłociowej strefy tajgi.........67
4.2.2.1. Gleby podstrefy tajgi północnej........69
4.2.2.1.1. Gleby bielicowe odpowierzchniowo oglejone 69
4.2.2.1.2. Gleby bielicowe iluwialno-humusowe . 69
4.2.2.1.3. Podbury............69
4.2.2.2. Gleby podstrefy tajgi środkowej.......70
4.2.2.2.1. Bielice i gleby bielicowe.......70
4.2.2.3. Gleby podstrefy tajgi południowej . .'......70
4.2.2.3.1. Gleby darniowo-bielicowe.........71
4.3. Pas umiarkowanie ciepły..................71
4.3.1. Gleby strefy wilgotnej..................72
4.3.1.1. Gleby brunatne................72
4.3.1.2. Gleby płowe .................73
4.3.1.3. Gleby rdzawe.................74
4.3.2. Gleby strefy przejściowej................75
4.3.2.1. Czarnoziemne gleby prerii (bruniziemy i szare gleby leśne) 75 4.3.2.1.1. Czarnoziemne gleby prerii (bruniziemy) ....75
4.3.2.1.2. Szare gleby leśne............77
4.3.2.2. Czarnoziemy.................79
4.3.2.3. Gleby kasztanowe . ..............82
4.3.3. Gleby strefy suchej................83
4.3.3.1. Buroziemy (bure gleby półpustynne)........84
4.3.3.2. Szarobure gleby pustynne ..........85
4.4. Pas subtropikalny.....................86
4.4.1. Gleby strefy wilgotnej................86
4.4.1.1. Gleby żółtobrunatne......87
4.4.1.2. Żółtoziemy i czerwonoziemy ....87
4.4.1.3. Rubroziemy (czerwonawoczarne gleby prerii subtropikalnych)...88
4.4.2. Gleby strefy przejściowej.................89
4.4.2.1. Gleby cynamonowe..............89
4.4.2.2. Gleby szarocynamonowe.......91
4.4.3. Gleby strefy suchej.......93
4.4.3.1. Szaroziemy........93
4.4.3.2. Prymitywne gleby pustyń subtropikalnych i tropikalnych....94
4.5 Pas tropikalny.....................95
4.5.1. Gleby strefy wilgotnej.........96
4.5.1.1. Czerwonożółte gleby ferralitowe.........96
4.5.1.2. Czerwone gleby ferralitowe ...........97
4.5.2. Gleby strefy przejściowej................98
4.5.2.1. Gleby cynamonowoczerwone...........98
4.5.2.2. Gleby czerwonobure..............99
4.5.2.3. Czarne gleby tropikalne.............100
4.5.3. Gleby strefy suchej.................101
4.5.3.1. Czerwonawe buroziemy.............101
4.5.3.2. Prymitywne gleby pustyń tropikalnych.......101
5. Ważniejsze typy gleb śródstrefowych (intrazonalnych) i niestrefo-
wych (azonalnych)..................... 102
5.1. Gleby śródstrefowe (intrazonalne)............... 102
5.1.1. Gleby bagienne i glejowe.............. 102
5.1.2. Gleby aluwialne (mady)................ 104
5.1.3. Czarne ziemie................... 104
5.1.4. Rędziny...................... 105
5.1.5. Gleby słone ................... 106
5.1.5.1. Sołonczaki.................. 107
5.1.5.2. Sołońce................... 108
5.1.5.3. Sołodzie.................. 109
5.1.6. Takyry...................... 109
5.1.7. Andosole (gleby wulkaniczne).............. 110
5.1.8. Gleby mangrowe (namorzynowe).............110
5.2. Gleby niestrefowe (azonalne)................ 111
5.2.1. Litosole..................... 111
5.2.2. Regosole .................... 111
5.2.3. Rankery..................... 111
5.2.4. Hortisole (gleby ogrodowe)............... 111
5.2.5. Rigosole (gleby regulówkowe).............. 112
5.2.6. Gleby industrioziemne................. 112
6. Wykorzystanie glebowych zasobów świata .......... 113
7. Regionalna geografia gleb świata............. 130
7.1. Gleby Europy...................... 130
7.2. Gleby Azji....................... 135
7.3. Gleby Afryki...................... 141
7.4. Gleby Ameryki Północnej................. 145
7.5. Gleby Ameryki Południowej...........149
7.6. Gleby Australii..................... 155
Literatura do części 1...................... 159
Część II GLEBY POLSKI
8. Ogólna charakterystyka pokrywy glebowej Polski....... 166
8.1. Wprowadzenie..................... 166
8.2. Specyficzne cechy pokrywy glebowej Polski........... 167
8.3. Skały macierzyste jako zasadniczy czynnik różnicujący pokrywę glebową Polski........................ 169
8.3.1. Osady akumulacji lodowcowej.............. 171
8.3.2. Osady akumulacji eolicznej............... 177
8.3.3. Osady akumulacji wodnej............... 182
8.4. Charakterystyka rozmieszczenia ważniejszych typów gleb w Polsce ... 184
8.5. Krótka charakterystyka struktury pokrywy glebowej Polski..... 190
9. Gleby wybranych regionów rizycznogeograficznych Polski .... 19:
9.1. Wyżyna Lubelska.................... 192
9.2. Wysoczyzny: Kujawska, Krajeńska, Chełmińska, Dobrzyńska oraz Bory Tucholskie i Kotlina Toruńska............... 197
9.3. Pojezierze Mazurskie................... 202
9.4. Wybrzeże Bałtyku.................... 206
9.4.1. Żuławy Wiślane.................. 206
9.4.2. Wydmowe odcinki wybrzeża............... 211
9.4.3. Klifowe odcinki wybrzeża............... 215
9.5. Regiony górskie..................... 220
9.5.1. Karpaty.................... 220
9.5.2. Sudety...................... 223
10. Krótka charakterystyka rolniczej przydatności gleb Polski .... 225
Literatura do części II.................... 228