Dane szczegółowe książki
Jezus przez wieki / Pelikan, Jaroslav (1923-2006); Pawelec, Andrzej (1964-)
Tytuł
Jezus przez wieki
Tytuł oryginału
Jesus through the centuries : his place in the history of culture
Wydawnictwo
Kraków: "Znak", 1993
ISBN
8370060951
Hasła przedmiotowe
Informacje dodatkowe
Książka bez numeracji stron
Spis treści
pokaż spis treści
WPROWADZENIE DO POLSKIEGO WYDANIA
ks Łukasz Kamykowski
PRZEDMOWA
WSTĘP: DOBRO, PRAWDA I PIĘKNO
Charakter i cel niniejszej książki: nie została ona pomyślana jako dzieło traktujące o życiu Jezusa ani też jako opis dziejów chrześcijaństwa, ani nawet jako historia doktryn teologicznych dotyczących Jezusa, ale jako cykl obrazów ukazujących Jego miejsce w dziejach kultury
1 RABBI
Jezus jako nauczyciel i prorok na tle religii judajskiej elementy żydowskie Nowego Testamentu a tradycja Izraela
2 PUNKT ZWROTNY DZIEJÓW
Znaczenie Chrystusa w dziejach ludzkości - motywy apokaliptyczne, proroctwa i etyka na przestrzeni dwóch pierwszych stuleci ne - biograficzne i historiograficzne implikacje życia Jezusa
3 ŚWIATŁO POGAN
Pogańskie "zapowiedzi" nadejścia Chrystusa, ze szczególnym uwzględnieniem Sokratesa i Wergiliusza - przesianie chrześcijańskich misjonarzy i apologetów skierowane do świata grecko-rzymskiego II i III stulecia ne
4 KRÓL KRÓLÓW
Władza cezara a władza Chrystusa w Cesarstwie Rzymskim II i III w ne - triumf Konstantyna jako cezara i jako chrześcijanina; powstanie "cesarstwa chrześcijańskiego" w IV w ne
5 CHRYSTUS KOSMICZNY
Chrystus-Logos jako myśl, rozum i słowo Boże oraz jako sens wszechświata w schrystianizowanej filozofii platońskiej III i IV w ne
6 SYN CZŁOWIECZY
Wcielony Syn Boży jako objawienie zarówno obietnicy życia, jak i zapowiedzi potęgi zla według psychologii i antropologii chrześcijańskiej stworzonej i rozwiniętej głównie przez św Augustyna w V w ne
7 PRAWDZIWY OBRAZ
Chrystus źródłem inspiracji dla nowych prądów w sztuce i architekturze kultury bizantyjskiej - artystyczna i metafizyczna rola ikon w VIIIIX w
8 CHRYSTUS UKRZYŻOWANY
Krzyż w literaturze i sztuce - Chrystus Ukrzyżowany symbolem "potęgi i mądrości Bożej" w Wiekach Średnich - językowe metafory na określenie zbawczego dzieła Chrystusa w X i Xl w ne
9 MNICH WŁADCA ŚWIATA
Benedyktyńska definicja "miłości do Chrystusa" rozumianej jako odrzucenie świata - zwycięstwo modelu monastycznego w świecie i w Kościele - monastycyzm a polityka w średniowiecznych społeczeństwach zachodnich XI i XII w ne
10 OBLUBIENIEC DUSZY
Chrześcijańskie i niechrześcijańskie źródła Chrysto-mis-tycyzmu - miłość święta i ziemska w alegorycznej interpretacji Pieśni nad Pieśniami - problem relacji między sferą świecką a świętą w języku i myśli mistycznej
11 BOSKI I LUDZKI WZÓR
Ponowne odkrycie pełnego człowieczeństwa Jezusa dokonane przez św Franciszka z Asyżu, "drugi Chrystus" - franciszkańska wizja Jezusa inspiracją dążności do radykalnej przemiany tak społeczeństwa, jak i instytucji Kościoła w XIII i XIV w ne
12 CZŁOWIEK WSZECHSTRONNY
Piętnasto- i szesnastowieczny Renesans i jego wizja Jezusa: odrodzenie Ewangelii chrześcijańskiej - "święta filologia" i "filozofia Chrystusa" w myśli Erazma z Rotterdamu i innych humanistów
13 ZWIERCIADŁO WIECZNOŚCI
Sposoby widzenia Chrystusa w dobie Reformacji - Chrystus przedstawiany w nowożytnych językach narodowych jako Zwierciadło Prawdy, jako Zwierciadło Piękna w literaturze i sztuce hiszpańskiej Reformacji katolickiej, oraz jako Zwierciadło Dobra w chrześcijańskiej myśli polity&nej Kalwina i tradycji zreformowanej
14 KSIĄŻĘ POKOJU
Reformacja a wojny religijne - obrona "wojen sprawiedliwych" w oparciu o nauczanie i przykład Jezusa
- wyprawy krzyżowe jako "święte wojny" usankcjonowane w imię Jezusa - nawrót pacyfizmu w duchu Chrystusa-Księcia Pokoju
15 NAUCZYCIEL ZDROWEGO ROZSĄDKU Poszukiwanie Jezusa jako postaci historycznej przez naukę i filozofię XVII-wiecznego Oświecenia - próba wzniesienia się ponad (czy też wyjścia poza) Chrystusa--dogmat i odkrycia reprezentowanego przez Niego systemu zasad moralnych
16 POETA DUCHA
Idealizm w filozofii XIX w i romantyzm w literaturze i sztuce: zaznaczający się w tych prądach protest zarówno przeciw ortodoksyjnej surowości, jak i przeciw racjonalistycznej przyziemności, którym przeciwstawia się obraz piękna i wzniosłości Jezusa - "pieśniarza Ducha Świętego" (Emerson)
17 WYZWOLICIEL
XIX i XX w - od Tołstoja, poprzez Mahatmę Gandhiego do Martina Luthera Kinga: wykorzystywanie profetycznego sprzeciwu Jezusa wobec ekonomicznej i społecznej niesprawiedliwości ówczesnej epoki w celu pobudzenia rewolucyjnych przemian w układzie stosunków międzyludzkich, tak w życiu publicznym, jak w sferze życia prywatnego
18 CZŁOWIEK, KTÓRY NALEŻY DO ŚWIATA XIX i XX w: dokonujące się na bezprecedensową skalę przenikanie nauki Jezusa na obszary Azji i Afryki
- Jezus a inni "nauczyciele wskazujący Drogę" - Jezus jako postać obecna na arenie ogólnoświatowej, także poza obrębem chrześcijaństwa
ks Łukasz Kamykowski
PRZEDMOWA
WSTĘP: DOBRO, PRAWDA I PIĘKNO
Charakter i cel niniejszej książki: nie została ona pomyślana jako dzieło traktujące o życiu Jezusa ani też jako opis dziejów chrześcijaństwa, ani nawet jako historia doktryn teologicznych dotyczących Jezusa, ale jako cykl obrazów ukazujących Jego miejsce w dziejach kultury
1 RABBI
Jezus jako nauczyciel i prorok na tle religii judajskiej elementy żydowskie Nowego Testamentu a tradycja Izraela
2 PUNKT ZWROTNY DZIEJÓW
Znaczenie Chrystusa w dziejach ludzkości - motywy apokaliptyczne, proroctwa i etyka na przestrzeni dwóch pierwszych stuleci ne - biograficzne i historiograficzne implikacje życia Jezusa
3 ŚWIATŁO POGAN
Pogańskie "zapowiedzi" nadejścia Chrystusa, ze szczególnym uwzględnieniem Sokratesa i Wergiliusza - przesianie chrześcijańskich misjonarzy i apologetów skierowane do świata grecko-rzymskiego II i III stulecia ne
4 KRÓL KRÓLÓW
Władza cezara a władza Chrystusa w Cesarstwie Rzymskim II i III w ne - triumf Konstantyna jako cezara i jako chrześcijanina; powstanie "cesarstwa chrześcijańskiego" w IV w ne
5 CHRYSTUS KOSMICZNY
Chrystus-Logos jako myśl, rozum i słowo Boże oraz jako sens wszechświata w schrystianizowanej filozofii platońskiej III i IV w ne
6 SYN CZŁOWIECZY
Wcielony Syn Boży jako objawienie zarówno obietnicy życia, jak i zapowiedzi potęgi zla według psychologii i antropologii chrześcijańskiej stworzonej i rozwiniętej głównie przez św Augustyna w V w ne
7 PRAWDZIWY OBRAZ
Chrystus źródłem inspiracji dla nowych prądów w sztuce i architekturze kultury bizantyjskiej - artystyczna i metafizyczna rola ikon w VIIIIX w
8 CHRYSTUS UKRZYŻOWANY
Krzyż w literaturze i sztuce - Chrystus Ukrzyżowany symbolem "potęgi i mądrości Bożej" w Wiekach Średnich - językowe metafory na określenie zbawczego dzieła Chrystusa w X i Xl w ne
9 MNICH WŁADCA ŚWIATA
Benedyktyńska definicja "miłości do Chrystusa" rozumianej jako odrzucenie świata - zwycięstwo modelu monastycznego w świecie i w Kościele - monastycyzm a polityka w średniowiecznych społeczeństwach zachodnich XI i XII w ne
10 OBLUBIENIEC DUSZY
Chrześcijańskie i niechrześcijańskie źródła Chrysto-mis-tycyzmu - miłość święta i ziemska w alegorycznej interpretacji Pieśni nad Pieśniami - problem relacji między sferą świecką a świętą w języku i myśli mistycznej
11 BOSKI I LUDZKI WZÓR
Ponowne odkrycie pełnego człowieczeństwa Jezusa dokonane przez św Franciszka z Asyżu, "drugi Chrystus" - franciszkańska wizja Jezusa inspiracją dążności do radykalnej przemiany tak społeczeństwa, jak i instytucji Kościoła w XIII i XIV w ne
12 CZŁOWIEK WSZECHSTRONNY
Piętnasto- i szesnastowieczny Renesans i jego wizja Jezusa: odrodzenie Ewangelii chrześcijańskiej - "święta filologia" i "filozofia Chrystusa" w myśli Erazma z Rotterdamu i innych humanistów
13 ZWIERCIADŁO WIECZNOŚCI
Sposoby widzenia Chrystusa w dobie Reformacji - Chrystus przedstawiany w nowożytnych językach narodowych jako Zwierciadło Prawdy, jako Zwierciadło Piękna w literaturze i sztuce hiszpańskiej Reformacji katolickiej, oraz jako Zwierciadło Dobra w chrześcijańskiej myśli polity&nej Kalwina i tradycji zreformowanej
14 KSIĄŻĘ POKOJU
Reformacja a wojny religijne - obrona "wojen sprawiedliwych" w oparciu o nauczanie i przykład Jezusa
- wyprawy krzyżowe jako "święte wojny" usankcjonowane w imię Jezusa - nawrót pacyfizmu w duchu Chrystusa-Księcia Pokoju
15 NAUCZYCIEL ZDROWEGO ROZSĄDKU Poszukiwanie Jezusa jako postaci historycznej przez naukę i filozofię XVII-wiecznego Oświecenia - próba wzniesienia się ponad (czy też wyjścia poza) Chrystusa--dogmat i odkrycia reprezentowanego przez Niego systemu zasad moralnych
16 POETA DUCHA
Idealizm w filozofii XIX w i romantyzm w literaturze i sztuce: zaznaczający się w tych prądach protest zarówno przeciw ortodoksyjnej surowości, jak i przeciw racjonalistycznej przyziemności, którym przeciwstawia się obraz piękna i wzniosłości Jezusa - "pieśniarza Ducha Świętego" (Emerson)
17 WYZWOLICIEL
XIX i XX w - od Tołstoja, poprzez Mahatmę Gandhiego do Martina Luthera Kinga: wykorzystywanie profetycznego sprzeciwu Jezusa wobec ekonomicznej i społecznej niesprawiedliwości ówczesnej epoki w celu pobudzenia rewolucyjnych przemian w układzie stosunków międzyludzkich, tak w życiu publicznym, jak w sferze życia prywatnego
18 CZŁOWIEK, KTÓRY NALEŻY DO ŚWIATA XIX i XX w: dokonujące się na bezprecedensową skalę przenikanie nauki Jezusa na obszary Azji i Afryki
- Jezus a inni "nauczyciele wskazujący Drogę" - Jezus jako postać obecna na arenie ogólnoświatowej, także poza obrębem chrześcijaństwa