Dane szczegółowe książki
Bliski Wschód w ogniu: oblicza konfliktu 1956-2003 / Corm, Georges (1940-); Cylwik, Ewa; Stryjewski, Radosław (1973-)
Tytuł
Bliski Wschód w ogniu: oblicza konfliktu 1956-2003
Tytuł oryginału
Le Proche-Orient éclaté : 1956-2000
Wydawnictwo
Warszawa: "Dialog", 2003
ISBN
8388938355
Hasła przedmiotowe
Spis treści
pokaż spis treści
PRZEDMOWA DO WYDANIA POLSKIEGO 13
WSTĘP. ZŁUDZENIA PAMIĘCI I POSTRZEGANIA 17
Pamięć i historia Bliskiego Wschodu 17
Historia wydarzeń bliskowschodnich 22
Bliski Wschód: wzorzec upadku? 28
Zmiana języka historycznego opisującego Bliski Wschód 31
CZĘŚĆ PIERWSZA. BLISKI WSCHÓD:
KONSTRUKCJA TRUDNA DO ZDEFINIOWANIA 37
ROZDZIAŁ I. Bliski Wschód czy Środkowy Wschód:
problem geopolityki międzynarodowej 40
Bliski Wschód: Lewant Europy 41
Bliski Wschód: droga imperium brytyjskiego do Indii 42
Francja, Anglia, Stany Zjednoczone: potęgi „muzułmańskie" 44
„Brak przeciwwagi" wobec Związku Radzieckiego 45
Pozycja regionu śródziemnomorskiego między
Bliskim a Środkowym Wschodem 48
Dominujące pojęcie współczesnego świata muzułmańskiego:
islam „niepodzielny" 50
Anatomia dziedzictwa cywilizacyjnego na Bliskim Wschodzie 58
ROZDZIAŁ II. Postrzeganie Bliskiego Wschodu i jego historia 63
Wyznaczniki europejskiej wizji 65
Postrzeganie swojej historii przez społeczeństwa bliskowschodnie 73
Utworzenie Izraela i jego wpływ na postrzeganie Bliskiego Wschodu 79
Czynnik ekonomiczny i jego wpływ na postrzeganie epoki, przestrzeni
i systemów władzy 85
ROZDZIAŁ III. Co jest istotą historii Bliskiego Wschodu? 88
Zasadność koncepcji etnologicznych i antropologicznych
odnoszących się do Bliskiego Wschodu 89
Dychotomia mniejszość/większość czyli kwadratura koła 93
Konieczność rozgraniczenia między historią polityczną a historią religii 103
ROZDZIAŁ IV. Wybór tożsamości arabskiej jako przedmiotu badań .... 113
Tożsamość arabska i jej ewolucja historyczna 113
Złożoność procesu dekolonizacji w świecie arabskim 123
Wzajemne oddziaływanie czynników wewnętrznych i zewnętrznych 124
Granice arabskiego odrodzenia 127
Bliski Wschód: świat zdezintegrowany, świat formujący się 130
CZĘŚĆ DRUGA. OD REWOLUCYJNEGO WRZENIA
DO EUFORII NAFTOWEJ, LATA 1956 - 1975 139
ROZDZIAŁ V. Od nacjonalizacji Kanału Sueskiego do śmierci
Gamala Abd el-Nasera, 1956 - 1970:
jedna epoka się skończyła, niech żyje kolejna! 141
Śmierć bohatera
W poszukiwaniu utraconego głosu '42
O pewnym śmiechu i o Kanale '44
Wędrówka dusz: pasza i pułkownik 145
Za pomocą geografii i opery 146
Rozwój i imperializm 147
Anatomia słów Nasera: „wyobcowanie kulturowe" i samoedukacja 149
Anatomia słów Nasera: demokratyzm języka, laickość myśli 151
Zachód, o mój wymarzony! 152
ROZDZIAŁ VI. Od szczytu w Chartumie do wojny październikowej,
1967 - 1973: zmiana dekoracji 154
„Sadatyzm" czyli polaryzacja sprzeczności 154
Impas szczytu chartumskiego: tak - dla Zachodu, nie - dla Izraela 156
Impas szczytu chartumskiego: ropa naftowa, a nie broń,
jako system bezpieczeństwa społecznego 158
Wątpliwa alternatywa: goszyzm 161
Syria - „enfant terrible" Bliskiego Wschodu 163
Niejednoznaczność arabskiej jedności:
ortodoksja naserowska i baasistowska schizma 165
Dysputa: armia partyzancka czy armia regularna 168
Koniec radykalizmu? 169
ROZDZIAŁ VII. Wzrost naftowej tyranii: lata 1945 - 1973 172
Zachód wobec braku ekonomicznej racjonalności 172
OPEC: walczący syndykat czy barometr
światowego rynku energetycznego? 175
Dwie osobistości świata naftowego:
Bumedien i szach irański czyli obsesja gwałtownej modernizacji 176
Półksiężyc i rurociąg naftowy:
krótka historia religijnego fundamentalizmu na Wschodzie 178
Fajsal z Arabii czyli połączenie autorytetu religii i potęgi finansów 180
Solidarność islamska przeciwko komunizmowi i nacjonalizmowi arabskiemu 182
Amerykański kowboj i wahhabicki bojownik: psychologia przyjaźni 184
Wykorzystanie integryzmu religijnego i prokolonializmu 186
ROZDZIAŁ VIII. Jedna wojna dwie epoki: październik 1973 189
Na skraju przepaści: Palestyna zagrożona zniknięciem 189
Na skraju przepaści: tysiąc i jedna ofiara arabskiej jedności .... 192
Geneza pewnej decyzji: unieważnić szczyt chartumski 194
Semiologia wojny i embarga 198
Niepożądane zakłócenia: chaos cen naftowych 202
Działania zbrojne: pierwsze zwycięstwo albo ostatnia porażka . . 205
Niejednoznaczność wojny: krew biednych, złoto bogatych .... 209
ROZDZIAŁ IX. OPEC czy OWP: lata 1974-1975 213
Arabski raj czyli zapowiedź przebudzenia 213
Ropa naftowa biednych w służbie sprawiedliwości międzynarodowej 215
Rozkwit arabskiej dyplomacji 217
Dyplomacja naznaczona zgubnym idealizmem 219
Jak się bronią prawdziwi bogacze 221
OPEC jako zakładniczka. Nieskuteczna strategia 223
Piekło: lawina petrodolarów 225
Potęga i egoizm Zachodu 228
Kwestia rządu palestyńskiego: powrót do arabskiego goszyzmu 229
CZĘŚĆ TRZECIA. OD EUFORII NAFTOWEJ KU NARASTANIU
KONFLIKTÓW MIĘDZYARABSKICH - LATA 1975 - 1990 235
ROZDZIAŁ X. Libańskie rozdarcie: 1975 - 1976 237
Liban, mikrokosmos społeczeństwa osmańskiego 237
Góry i mniejszości na Bliskim Wschodzie 239
Wpływ Zachodu na mniejszości bliskowschodnie 241
Psychodrama libańskich wspólnot 244
Palestyńczycy w Libanie czyli kompleks wydarzeń „czarnego września" 246
Władze libańskie czyli kolejny przykład „wyobcowania kulturowego" 247
Cena strachu 249
Wojna domowa wśród Arabów, nowe zdobycze Izraela 251
Gra w pokera i w szachy. Sprzeczności syryjsko-egipskie 252
Nadmiar sympatii do Zachodu 254
Niespełnione nadzieje arabskiej lewicy 256
Tysiąc i jeden spisek w Libanie 258
Damaszek: miejsce, gdzie zapadają decyzje 259
Fundamentalizm religijny w służbie Zachodu 261
W oczekiwaniu na Jimmy'ego Cartera. Chwilowa jedność 262
Rozłamy i schizmy 263
ROZDZIAŁ XI. Izraelskie uderzenie: od pierwszego Kongresu Syjonistycznego
do układów w Camp David, 1897 - 1978 264
Izraelscy „kowboje", palestyńscy „Indianie" 264
Pełne sprzeczności trójstronne relacje 266
1917: kolonialna deklaracja o upadku narodu palestyńskiego 268
Jak Zachód przechodzi od antysemityzmu do filosemityzmu 270
Porozumienia z Camp David czyli jak negocjuje się nierówne traktaty 273
Powrót do rozłamów i odmowy 277
Pokój: „koniec" narodu żydowskiego czy normalizacja? 278
Wpływ rewolucji irańskiej na konflikty bliskowschodnie 283
ROZDZIAŁ XII. Inwazja na Liban 1982 284
Nieunikniony splot wydarzeń 284
Koniec naseryzmu 286
Dwadzieścia dwa dni Baszira Dżumajjila 288
Nieuchronne dryfowanie w kierunku Zachodu 289
O przemocy na Bliskim Wschodzie i o tym, jak postrzega ją zachodnia opinia .. 290
Plan Reagana i plan Fahda: nowe równanie niemożliwe 292
Liban protegowany przez Stany Zjednoczone i rządzony przez Izrael 294
Porozumienie izraelsko-libańskie z 17 maja:
dyplomatyczne zwycięstwo krótkowzroczności amerykańskiej 296
Nowe masakry i powrót do terroryzmu 298
Arafat uwięziony w Trypolisie 299
Na skraju przepaści 301
ROZDZIAŁ XIII. Czas zakładników: 1985 - 1986 ::. 302
Partia Boga (Ilezbollah). Irańskie wpływy w Libanie 304
Tysiąc i jedna wojna w Libanie 306
Tułaczka OWP 308
Wojna przy użyciu kamieni, wojna rakietowa 311
ROZDZIAŁ XIV. Od wojny wyzwoleńczej w Libanie
do inwazji na Kuwejt 313
Nieprawomocne rządy w Libanie 313
Wyzwoleńcza wojna generała Auna 316
Palestyna „unieważniona" 322
Kuwejt - Bośnia-Hercegowina Środkowego Wschodu 326
CZĘŚĆ CZWARTA. UMOCNIENIE AMERYKAŃSKIEJ
HEGEMONII I NIEFORTUNNE
TRAKTATY POKOJOWE 1991 - 2001 335
ROZDZIAŁ XV. Euforia wojny w Zatoce 337
Nowy porządek i globalizacja gospodarki 337
Koniec syndromu wietnamskiego 338
Amerykańska kampania propagandowa 340
Europa i Francja 343
Neutralizacja Izraela 346
Arabscy członkowie koalicji 348
ROZDZIAŁ XVI. Droga ku pokojowi. Przygotowania do konferencji
w Madrycie 35]
Klęska i zamęt w Iraku 35]
Dyplomacja amerykańska powraca do sprawy
konfliktu izraelsko-arabskiego 353
Nieustępliwe stanowisko stron konfliktu 355
Dziedzictwo dyplomacji kissingerowskiej 357
Stanowiska Arabów i Izraelczyków
wobec mających nastąpić negocjacji 359
Listy gwarancyjne Jamesa Bakcra 362
ROZDZIAŁ XVII. Konferencja w Madrycie 366
Kampania medialna wokół nowego procesu pokojowego 366
Ambiwalentne odczucia opinii publicznej 367
Przemówienia inauguracyjne 372
Przemówienia końcowe 376
„Protesty" wrogów pokoju 379
ROZDZIAŁ XVIII. Od konferencji w Madrycie do porozumienia
izraelsko-palestyńskiego. Proces pokojowy bez pokoju .. 381
Trudne początki negocjacji 381
Różne formy przemocy w terenie 383
Przygotowania do tajnych negocjacji w Oslo 386
„Cud pokoju" 389
Odmienne punkty widzenia na porozumienia z Oslo 390
Pozorny pokój, prawdziwa przemoc: od euforii do katastrofy 397
Antyterrorystyczny szczyt w Szarm asz-Szajch i zwycięstwo wyborcze Likudu . .402
Zablokowanie procesu pokojowego 405
ROZDZIAŁ XIX. Konsekwencje wojny w Zatoce 411
Wojny w Zatoce nie było 411
Bezsensowne cierpienia 413
Przesiedlenia ludności 417
Niemożność wprowadzenia demokracji w monarchiach naftowych 418
Bezlitosna dyktatura Organizacji Narodów Zjednoczonych w Iraku i pogorszenie
sytuacji Kurdów 422
Degradacja sytuacji politycznej w Libanie 427
Problemy Maghrebu 434
ROZDZIAŁ XX. Osłabienie arabskich reżimów. Marginalizacja gospodarki
i instrumentalizacja islamu 437
Kwestia ekonomiczna i społeczna w świecie arabskim 438
Rcislamizacja społeczeństw arabskich 445
Biblijny motyw upadku i wyniesienia w ideologii islamskiej 448
Zgłębić islam 449
Islam i laicyzm: równanie niemożliwe? 454
ROZDZIAŁ XXI. Złożoność rzeczywistości izraelskiej i odnowa judaizmu .. 462
Symboliczna droga syjonizmu i Izraela w świadomości Zachodu 462
Uświadomienie żydowskich cierpień i koniec rozgraniczenia
między antysyjonizmem a antysemityzmem 466
Izrael między „dążeniem normalizatorskim" a „tendencją mesjanistyczną" . . . 473
Co zrobić z Palestyńczykami:
niemożność wprowadzenia prawa międzynarodowego 480
Syndrom Gazy 485
Judaizm: religia narodowa? 488
WNIOSKI. DEKADENCJA BEZ NADZIEI? 497
Za nami półwiecze czyli koniec złudzeń 499
Blokada kulturowa a dekadencja 501
Wypełnić „mocarstwową próżnię" 505
Pokonać naiwny ekonomizm i podważyć fundamenty gospodarek naftowych . . 505
Porzucić nie odpowiadającą rzeczywistość „realpolitik"
i zakończyć wojnę w Zatoce 509
Zwrócić Libanowi jego suwerenność 510
Nowe spojrzenie na konflikt izraelsko-palestyński 511
Położyć kres tożsamościowej gorączce oraz powrócić
do laickiego porządku prawa międzynarodowego 514
Doprowadzić do włączenia się ruchów islamskich do otwartej rozgrywki politycznej
oraz umożliwić powstanie naturalnych sojuszy 516
ANEKSY DOKUMENTACYJNE
I BIBLIOGRAFICZNE 521
I. TYPOLOGIA GRUP ETNICZNYCH I WSPÓLNOT RELIGIJNYCH
W ŚWIECIE ARABSKIM 523
Grupy etniczne 523
Wspólnoty religijne. Wspólnoty niemuzułmańskie 524
Niesunnickie wspólnoty muzułmańskie 525
Wspólnoty arabskie poza światem arabskim 527
II. OGÓLNE WSKAZÓWKI BIBLIOGRAFICZNE 527
Dzieła ogólne 527
Dzieła historyczne 523
Okres przedmuzułmański 530
Epoka muzułmańska 531
Religijny pluralizm i wspólnoty wyznaniowe Bliskiego Wschodu 534
Problemy współczesnej tożsamości arabskiej 536
Ostatnie wydarzenia w świecie arabskim w literaturze światowej 541
III. SCHEDA PO IMPERIUM OSMAŃSKIM I KWESTIA WSCHODNIA 542
IV. LIGA PAŃSTW ARABSKICH I SPOTKANIA NA SZCZYCIE SZEFÓW
PAŃSTW ARABSKICH 545
Bibliografia 545
V. SYJONIZM I KONFLIKT IZRAELSKO-ARABSKI 548
VI. EWOLUCJA GOSPODARCZA BLISKIEGO WSCHODU 554
Dane historyczne i periodyzacja 554
Gospodarki państwowe nawiązujące do modelu socjalistycznego
i współpraca ze Związkiem Radzieckim: 1956-1970 554
Gospodarka zdominowana przez dochody z ropy naftowej
i współpracę z kapitalistycznym Zachodem: 1970-1980 558
Spadek cen ropy naftowej i zahamowanie wzrostu gospodarczego: 1980-1990 . 560
Bibliografia 552
Dzieła ogólne 562
Okres kolonialny 563
Okres postkolonialny do końca lat siedemdziesiątych 564
Okres dominacji sektora naftowego w rozwoju gospodarczym 564
VII. BIBLIOGRAFIA POSZCZEGÓLNYCH PAŃSTW 568
Egipt 569
Syria 570
Liban 571
Palestyna 577
Irak i Jordania 579
Arabia Saudyjska i inne kraje naftowe Zatoki Perskiej 579
Algieria i Libia 580
VIII. WYKAZ PUBLIKACJI WYKORZYSTANYCH W KSIĄŻCE 581
Wstęp i część pierwsza 581
Część druga i trzecia 586
Część czwarta 587
INDEKS 595
WSTĘP. ZŁUDZENIA PAMIĘCI I POSTRZEGANIA 17
Pamięć i historia Bliskiego Wschodu 17
Historia wydarzeń bliskowschodnich 22
Bliski Wschód: wzorzec upadku? 28
Zmiana języka historycznego opisującego Bliski Wschód 31
CZĘŚĆ PIERWSZA. BLISKI WSCHÓD:
KONSTRUKCJA TRUDNA DO ZDEFINIOWANIA 37
ROZDZIAŁ I. Bliski Wschód czy Środkowy Wschód:
problem geopolityki międzynarodowej 40
Bliski Wschód: Lewant Europy 41
Bliski Wschód: droga imperium brytyjskiego do Indii 42
Francja, Anglia, Stany Zjednoczone: potęgi „muzułmańskie" 44
„Brak przeciwwagi" wobec Związku Radzieckiego 45
Pozycja regionu śródziemnomorskiego między
Bliskim a Środkowym Wschodem 48
Dominujące pojęcie współczesnego świata muzułmańskiego:
islam „niepodzielny" 50
Anatomia dziedzictwa cywilizacyjnego na Bliskim Wschodzie 58
ROZDZIAŁ II. Postrzeganie Bliskiego Wschodu i jego historia 63
Wyznaczniki europejskiej wizji 65
Postrzeganie swojej historii przez społeczeństwa bliskowschodnie 73
Utworzenie Izraela i jego wpływ na postrzeganie Bliskiego Wschodu 79
Czynnik ekonomiczny i jego wpływ na postrzeganie epoki, przestrzeni
i systemów władzy 85
ROZDZIAŁ III. Co jest istotą historii Bliskiego Wschodu? 88
Zasadność koncepcji etnologicznych i antropologicznych
odnoszących się do Bliskiego Wschodu 89
Dychotomia mniejszość/większość czyli kwadratura koła 93
Konieczność rozgraniczenia między historią polityczną a historią religii 103
ROZDZIAŁ IV. Wybór tożsamości arabskiej jako przedmiotu badań .... 113
Tożsamość arabska i jej ewolucja historyczna 113
Złożoność procesu dekolonizacji w świecie arabskim 123
Wzajemne oddziaływanie czynników wewnętrznych i zewnętrznych 124
Granice arabskiego odrodzenia 127
Bliski Wschód: świat zdezintegrowany, świat formujący się 130
CZĘŚĆ DRUGA. OD REWOLUCYJNEGO WRZENIA
DO EUFORII NAFTOWEJ, LATA 1956 - 1975 139
ROZDZIAŁ V. Od nacjonalizacji Kanału Sueskiego do śmierci
Gamala Abd el-Nasera, 1956 - 1970:
jedna epoka się skończyła, niech żyje kolejna! 141
Śmierć bohatera
W poszukiwaniu utraconego głosu '42
O pewnym śmiechu i o Kanale '44
Wędrówka dusz: pasza i pułkownik 145
Za pomocą geografii i opery 146
Rozwój i imperializm 147
Anatomia słów Nasera: „wyobcowanie kulturowe" i samoedukacja 149
Anatomia słów Nasera: demokratyzm języka, laickość myśli 151
Zachód, o mój wymarzony! 152
ROZDZIAŁ VI. Od szczytu w Chartumie do wojny październikowej,
1967 - 1973: zmiana dekoracji 154
„Sadatyzm" czyli polaryzacja sprzeczności 154
Impas szczytu chartumskiego: tak - dla Zachodu, nie - dla Izraela 156
Impas szczytu chartumskiego: ropa naftowa, a nie broń,
jako system bezpieczeństwa społecznego 158
Wątpliwa alternatywa: goszyzm 161
Syria - „enfant terrible" Bliskiego Wschodu 163
Niejednoznaczność arabskiej jedności:
ortodoksja naserowska i baasistowska schizma 165
Dysputa: armia partyzancka czy armia regularna 168
Koniec radykalizmu? 169
ROZDZIAŁ VII. Wzrost naftowej tyranii: lata 1945 - 1973 172
Zachód wobec braku ekonomicznej racjonalności 172
OPEC: walczący syndykat czy barometr
światowego rynku energetycznego? 175
Dwie osobistości świata naftowego:
Bumedien i szach irański czyli obsesja gwałtownej modernizacji 176
Półksiężyc i rurociąg naftowy:
krótka historia religijnego fundamentalizmu na Wschodzie 178
Fajsal z Arabii czyli połączenie autorytetu religii i potęgi finansów 180
Solidarność islamska przeciwko komunizmowi i nacjonalizmowi arabskiemu 182
Amerykański kowboj i wahhabicki bojownik: psychologia przyjaźni 184
Wykorzystanie integryzmu religijnego i prokolonializmu 186
ROZDZIAŁ VIII. Jedna wojna dwie epoki: październik 1973 189
Na skraju przepaści: Palestyna zagrożona zniknięciem 189
Na skraju przepaści: tysiąc i jedna ofiara arabskiej jedności .... 192
Geneza pewnej decyzji: unieważnić szczyt chartumski 194
Semiologia wojny i embarga 198
Niepożądane zakłócenia: chaos cen naftowych 202
Działania zbrojne: pierwsze zwycięstwo albo ostatnia porażka . . 205
Niejednoznaczność wojny: krew biednych, złoto bogatych .... 209
ROZDZIAŁ IX. OPEC czy OWP: lata 1974-1975 213
Arabski raj czyli zapowiedź przebudzenia 213
Ropa naftowa biednych w służbie sprawiedliwości międzynarodowej 215
Rozkwit arabskiej dyplomacji 217
Dyplomacja naznaczona zgubnym idealizmem 219
Jak się bronią prawdziwi bogacze 221
OPEC jako zakładniczka. Nieskuteczna strategia 223
Piekło: lawina petrodolarów 225
Potęga i egoizm Zachodu 228
Kwestia rządu palestyńskiego: powrót do arabskiego goszyzmu 229
CZĘŚĆ TRZECIA. OD EUFORII NAFTOWEJ KU NARASTANIU
KONFLIKTÓW MIĘDZYARABSKICH - LATA 1975 - 1990 235
ROZDZIAŁ X. Libańskie rozdarcie: 1975 - 1976 237
Liban, mikrokosmos społeczeństwa osmańskiego 237
Góry i mniejszości na Bliskim Wschodzie 239
Wpływ Zachodu na mniejszości bliskowschodnie 241
Psychodrama libańskich wspólnot 244
Palestyńczycy w Libanie czyli kompleks wydarzeń „czarnego września" 246
Władze libańskie czyli kolejny przykład „wyobcowania kulturowego" 247
Cena strachu 249
Wojna domowa wśród Arabów, nowe zdobycze Izraela 251
Gra w pokera i w szachy. Sprzeczności syryjsko-egipskie 252
Nadmiar sympatii do Zachodu 254
Niespełnione nadzieje arabskiej lewicy 256
Tysiąc i jeden spisek w Libanie 258
Damaszek: miejsce, gdzie zapadają decyzje 259
Fundamentalizm religijny w służbie Zachodu 261
W oczekiwaniu na Jimmy'ego Cartera. Chwilowa jedność 262
Rozłamy i schizmy 263
ROZDZIAŁ XI. Izraelskie uderzenie: od pierwszego Kongresu Syjonistycznego
do układów w Camp David, 1897 - 1978 264
Izraelscy „kowboje", palestyńscy „Indianie" 264
Pełne sprzeczności trójstronne relacje 266
1917: kolonialna deklaracja o upadku narodu palestyńskiego 268
Jak Zachód przechodzi od antysemityzmu do filosemityzmu 270
Porozumienia z Camp David czyli jak negocjuje się nierówne traktaty 273
Powrót do rozłamów i odmowy 277
Pokój: „koniec" narodu żydowskiego czy normalizacja? 278
Wpływ rewolucji irańskiej na konflikty bliskowschodnie 283
ROZDZIAŁ XII. Inwazja na Liban 1982 284
Nieunikniony splot wydarzeń 284
Koniec naseryzmu 286
Dwadzieścia dwa dni Baszira Dżumajjila 288
Nieuchronne dryfowanie w kierunku Zachodu 289
O przemocy na Bliskim Wschodzie i o tym, jak postrzega ją zachodnia opinia .. 290
Plan Reagana i plan Fahda: nowe równanie niemożliwe 292
Liban protegowany przez Stany Zjednoczone i rządzony przez Izrael 294
Porozumienie izraelsko-libańskie z 17 maja:
dyplomatyczne zwycięstwo krótkowzroczności amerykańskiej 296
Nowe masakry i powrót do terroryzmu 298
Arafat uwięziony w Trypolisie 299
Na skraju przepaści 301
ROZDZIAŁ XIII. Czas zakładników: 1985 - 1986 ::. 302
Partia Boga (Ilezbollah). Irańskie wpływy w Libanie 304
Tysiąc i jedna wojna w Libanie 306
Tułaczka OWP 308
Wojna przy użyciu kamieni, wojna rakietowa 311
ROZDZIAŁ XIV. Od wojny wyzwoleńczej w Libanie
do inwazji na Kuwejt 313
Nieprawomocne rządy w Libanie 313
Wyzwoleńcza wojna generała Auna 316
Palestyna „unieważniona" 322
Kuwejt - Bośnia-Hercegowina Środkowego Wschodu 326
CZĘŚĆ CZWARTA. UMOCNIENIE AMERYKAŃSKIEJ
HEGEMONII I NIEFORTUNNE
TRAKTATY POKOJOWE 1991 - 2001 335
ROZDZIAŁ XV. Euforia wojny w Zatoce 337
Nowy porządek i globalizacja gospodarki 337
Koniec syndromu wietnamskiego 338
Amerykańska kampania propagandowa 340
Europa i Francja 343
Neutralizacja Izraela 346
Arabscy członkowie koalicji 348
ROZDZIAŁ XVI. Droga ku pokojowi. Przygotowania do konferencji
w Madrycie 35]
Klęska i zamęt w Iraku 35]
Dyplomacja amerykańska powraca do sprawy
konfliktu izraelsko-arabskiego 353
Nieustępliwe stanowisko stron konfliktu 355
Dziedzictwo dyplomacji kissingerowskiej 357
Stanowiska Arabów i Izraelczyków
wobec mających nastąpić negocjacji 359
Listy gwarancyjne Jamesa Bakcra 362
ROZDZIAŁ XVII. Konferencja w Madrycie 366
Kampania medialna wokół nowego procesu pokojowego 366
Ambiwalentne odczucia opinii publicznej 367
Przemówienia inauguracyjne 372
Przemówienia końcowe 376
„Protesty" wrogów pokoju 379
ROZDZIAŁ XVIII. Od konferencji w Madrycie do porozumienia
izraelsko-palestyńskiego. Proces pokojowy bez pokoju .. 381
Trudne początki negocjacji 381
Różne formy przemocy w terenie 383
Przygotowania do tajnych negocjacji w Oslo 386
„Cud pokoju" 389
Odmienne punkty widzenia na porozumienia z Oslo 390
Pozorny pokój, prawdziwa przemoc: od euforii do katastrofy 397
Antyterrorystyczny szczyt w Szarm asz-Szajch i zwycięstwo wyborcze Likudu . .402
Zablokowanie procesu pokojowego 405
ROZDZIAŁ XIX. Konsekwencje wojny w Zatoce 411
Wojny w Zatoce nie było 411
Bezsensowne cierpienia 413
Przesiedlenia ludności 417
Niemożność wprowadzenia demokracji w monarchiach naftowych 418
Bezlitosna dyktatura Organizacji Narodów Zjednoczonych w Iraku i pogorszenie
sytuacji Kurdów 422
Degradacja sytuacji politycznej w Libanie 427
Problemy Maghrebu 434
ROZDZIAŁ XX. Osłabienie arabskich reżimów. Marginalizacja gospodarki
i instrumentalizacja islamu 437
Kwestia ekonomiczna i społeczna w świecie arabskim 438
Rcislamizacja społeczeństw arabskich 445
Biblijny motyw upadku i wyniesienia w ideologii islamskiej 448
Zgłębić islam 449
Islam i laicyzm: równanie niemożliwe? 454
ROZDZIAŁ XXI. Złożoność rzeczywistości izraelskiej i odnowa judaizmu .. 462
Symboliczna droga syjonizmu i Izraela w świadomości Zachodu 462
Uświadomienie żydowskich cierpień i koniec rozgraniczenia
między antysyjonizmem a antysemityzmem 466
Izrael między „dążeniem normalizatorskim" a „tendencją mesjanistyczną" . . . 473
Co zrobić z Palestyńczykami:
niemożność wprowadzenia prawa międzynarodowego 480
Syndrom Gazy 485
Judaizm: religia narodowa? 488
WNIOSKI. DEKADENCJA BEZ NADZIEI? 497
Za nami półwiecze czyli koniec złudzeń 499
Blokada kulturowa a dekadencja 501
Wypełnić „mocarstwową próżnię" 505
Pokonać naiwny ekonomizm i podważyć fundamenty gospodarek naftowych . . 505
Porzucić nie odpowiadającą rzeczywistość „realpolitik"
i zakończyć wojnę w Zatoce 509
Zwrócić Libanowi jego suwerenność 510
Nowe spojrzenie na konflikt izraelsko-palestyński 511
Położyć kres tożsamościowej gorączce oraz powrócić
do laickiego porządku prawa międzynarodowego 514
Doprowadzić do włączenia się ruchów islamskich do otwartej rozgrywki politycznej
oraz umożliwić powstanie naturalnych sojuszy 516
ANEKSY DOKUMENTACYJNE
I BIBLIOGRAFICZNE 521
I. TYPOLOGIA GRUP ETNICZNYCH I WSPÓLNOT RELIGIJNYCH
W ŚWIECIE ARABSKIM 523
Grupy etniczne 523
Wspólnoty religijne. Wspólnoty niemuzułmańskie 524
Niesunnickie wspólnoty muzułmańskie 525
Wspólnoty arabskie poza światem arabskim 527
II. OGÓLNE WSKAZÓWKI BIBLIOGRAFICZNE 527
Dzieła ogólne 527
Dzieła historyczne 523
Okres przedmuzułmański 530
Epoka muzułmańska 531
Religijny pluralizm i wspólnoty wyznaniowe Bliskiego Wschodu 534
Problemy współczesnej tożsamości arabskiej 536
Ostatnie wydarzenia w świecie arabskim w literaturze światowej 541
III. SCHEDA PO IMPERIUM OSMAŃSKIM I KWESTIA WSCHODNIA 542
IV. LIGA PAŃSTW ARABSKICH I SPOTKANIA NA SZCZYCIE SZEFÓW
PAŃSTW ARABSKICH 545
Bibliografia 545
V. SYJONIZM I KONFLIKT IZRAELSKO-ARABSKI 548
VI. EWOLUCJA GOSPODARCZA BLISKIEGO WSCHODU 554
Dane historyczne i periodyzacja 554
Gospodarki państwowe nawiązujące do modelu socjalistycznego
i współpraca ze Związkiem Radzieckim: 1956-1970 554
Gospodarka zdominowana przez dochody z ropy naftowej
i współpracę z kapitalistycznym Zachodem: 1970-1980 558
Spadek cen ropy naftowej i zahamowanie wzrostu gospodarczego: 1980-1990 . 560
Bibliografia 552
Dzieła ogólne 562
Okres kolonialny 563
Okres postkolonialny do końca lat siedemdziesiątych 564
Okres dominacji sektora naftowego w rozwoju gospodarczym 564
VII. BIBLIOGRAFIA POSZCZEGÓLNYCH PAŃSTW 568
Egipt 569
Syria 570
Liban 571
Palestyna 577
Irak i Jordania 579
Arabia Saudyjska i inne kraje naftowe Zatoki Perskiej 579
Algieria i Libia 580
VIII. WYKAZ PUBLIKACJI WYKORZYSTANYCH W KSIĄŻCE 581
Wstęp i część pierwsza 581
Część druga i trzecia 586
Część czwarta 587
INDEKS 595