Dane szczegółowe książki
Organizacje międzynarodowe: założenia, cele, działalność : podręcznik akademicki / Latoszek, Ewa (1954-); Proczek, Magdalena
Tytuł
Organizacje międzynarodowe: założenia, cele, działalność : podręcznik akademicki
Wydawnictwo
Warszawa: "Elipsa", 2001
ISBN
8371514514
Hasła przedmiotowe
Spis treści
pokaż spis treści
Wykaz skrótów ...............................................
Wstęp ......................................................
Rozdziat I. Organizacja międzynarodowa jako podmiot stosunków
międzynarodowych (Ewa Latoszek) ..........................
1. Geneza organizacji międzynarodowych ........................
2. Podmiotowość prawna organizacji międzynarodowych ............
3. Wspólnoty Europejskie jako podmiot prawa międzynarodowego ....
4. Klasyfikacja organizacji międzynarodowych ....................
5. Statut organizacji międzynarodowych .........................
5.1. Rewizja statutu ......................................
5.2. Interpretacja postanowień statutu ........................
6. Siedziba organizacji międzynarodowych .......................
7. Rodzaje członkostwa w organizacjach międzynarodowych .........
8. Ramy instytucjonalne współpracy państw z organizacją
międzynarodową .........................................
9. Proces podejmowania decyzji ...............................
9.1. Organy międzyrządowe ................................
9.2. Organy administracyjne ................................
9.3. Organy parlamentarne ................................
9.4. Organy pomocnicze ...................................
10. Procedury głosowania i charakter prawny uchwal organizaqi
międzynarodowej .........................................
11. Finansowanie organizacji międzynarodowych ...................
12. Funkcje organizacji międzynarodowych ........................
Rozdział II. Organizacja Narodów Zjednoczonych - jako międzynarodowa
organizacja uniwersalna (Magdalena Proczek) ..................
1. Geneza ONZ ............................................
2. Cele i funkcje Organizacji Narodów Zjednoczonych .............
3. Członkostwo w Organizacji Narodów Zjednoczonych .............
4. Osobowość i podmiotowość prawna ONZ .....................
5. Struktura ONZ ..........................................
5.1. Zgromadzenie Ogólne .................................
5.2. Rada Bezpieczeństwa .................................
5.3. Rada Gospodarczo-Społeczna ...........................
5.4. Rada Powiernicza ....................................
5.5. Międzynarodowy Trybunał Sprawiedliwości ................
»4
85
87
89
94
95
•s. o<-'rLŁ^Laiiai
5.7. Międzynarodowy Trybunał Karny ............
6. Finansowanie działalności ONZ .................
7. Działalność ONZ .............................
8. Współpraca ONZ z organizacjami
międzynarodowymi
9. Polska w ONZ ...............................
99
99
99
100
102
102
105
105
106
107
108
108
108
110
111
114
116
117
118
119
119
120
121
122
124
125
127
127
131
131
131
Rozdział III. System NZ - wybrane organizacje wyspecjalizowane NZ
(Magdalena Proczek).......................................
Organizacja Międzynarodowego Lotnictwa Cywilnego .............
l.
1.1. Geneza ICAO ........................................
1.2. Cele i funkcje ICAO ...................................
1.3. Członkostwo w ICAO ...................................
1.4. Struktura ICAO .............................;..........
1.5. Budżet ICAO .........................................
1.6. Działalność ICAO ......................................
1.7. Współpraca ICAO z organizacjami międzynarodowymi .........
1.8. Polska w ICAO ........................................
2. Światowa Organizacja Zdrowia ................................
2.1. Geneza WHO .........................................
Cele i funkcje WHO ....................................
2.2.
2.3.
2.4.
2.5.
2.6.
Członkostwo w WHO ...................................
Struktura WHO ........................................
Środki finansowe WHO .................................
Działalność WHO ......................................
2.7. Współpraca WHO z organizacjami międzynarodowymi .........
2.8. Polska w WHO ........................................
3. Organizacja Narodów Zjednoczonych do Spraw Oświaty, Nauki
i Kultury ...............................................
3.1. Geneza UNESCO ......................................
3.2. Cele i funkcje UNESCO .................................
3.3. Członkostwo w UNESCO ................................
3.4. Struktura UNESCO ....................................
3.5. Źródła finansowania UNESCO ............................
3.6. Działalność UNESCO ...................................
3.7. Współpraca UNESCO z organizacjami międzynarodowymi......
3.8. Polska w UNESCO .....................................
Rozdział IV Od Układu Ogólnego w Sprawie Taryf Celnych i Handlu
do Światowej Organizacji Zdrowia (Magdalena Proczek),............
l. Układ Ogólny w Sprawie Taryf Celnych i Handlu ..................
1.1. Geneza GATT .........................................
1.2. Cele i funkcje GATT ...........................
1.3. Członkostwo w GATT ..........................
Struktura GATT ..............................
1.4.
1.5.
1.6.
1.7.
Środki finansowe GATT ........................
Działalność GATT .............................
Polska w GATT ...............................
2. Światowa Organizacja Handlu ........................
2.1. Powstanie WTO ..............................
2.2. Cele i funkcje WTO ...........................
2.3. Członkostwo w WTO ..........................
2.4. Struktura WTO ...............................
2.5. Budżet WTO .................................
2.6. Działalność WTO .............................
2.7. Współpraca WTO z organizacjami międzynarodowymi
2.8. Polska w WTO ...............................
Rozdział V. Międzynarodowy Fundusz Walutowy i jego rola w rozwiązywaniu
problemów gospodarczych (Magdalena Proczek) ..................
1. Geneza MFW .............................................
2. Rewizje statutu MFW .......................................
3. Cele i funkcje MFW ........................................
4. Członkostwo w MFW .......................................
5. Struktura MFW ............................................
6. Mechanizm podejmowania decyzji w MFW ......................
7. Środki finansowe MFW ......................................
8. Działalność MFW ..........................................
9. Współpraca MFW z organizacjami międzynarodowymi .............
10. Polska w MFW ............................................
Rozdział VI. Bank Światowy jako instytucja globalna o charakterze
finansowym (Ewa Latoszek) ..................................
1. Geneza Międzynarodowego Banku Odbudowy i rozwoju ............
2. Cele statutowe Banku Światowego i jego funkcje ..................
3. Członkostwo w Banku Światowym .............................
4. Struktura Banku ...........................................
Kapitał Banku Światowego ...............................
5.
5.1. Kapitał zakładowy ...................................
5.2. Fundusze własne ....................................
6. Warunki i zasady udzielania pożyczek przez Międzynarodowy Bank
Odbudowy i Rozwoju ....................................
7. Program małych grantów ..................................
8. Współpraca Banku Światowego z innymi organizacjami ..........
8.1. Urupa Banku Światowego ................................ 203
8.1.1 Międzynarodowa Korporacja Finansowa ............... 204
8.1.2. Międzynarodowe Stowarzyszenie Rozwoju .............. 206
8.1.3. Międzynarodowa Agencja ds. Dysput Inwestycyjnych ..... 208
8.1.4. Wielostronna Agencja Gwarancji Inwestycji............. 209
8.2. Międzynarodowy Fundusz Walutowy a Bank Światowy ......... 210
9. Działalność Banku Światowego oraz strategie współpracy z Polską .... 212
9.1. Główne kierunki działalności Międzynarodowego Banku
Odbudowy i Rozwoju ................................... 212
9.2. Działalność Banku Światowego w Polsce w latach
dziewięćdziesiątych ..................................... 214
9.2.1. Cele działalności Banku Światowego w Polsce ........... 214
9.2.2. Główne obszary współpracy Banku Światowego w Polsce
w latach 1990-1996 ..............^................. 216
9.2.3. Główne dziedziny działalności Banku Światowego w Polsce
w latach 1997-1999 ................................ 219
9.2.4. Kierunki współpracy Polski z Międzynarodowym Bankiem
Odbudowy i Rozwoju w 2000 r. ...................... 222
9.2.5. Pożyczki na lata 2000-2001 .......................... 224
9.2.6. Bariery absorpcji pożyczek Banku Światowego w Polsce ... 224
9.3. Pożyczki Międzynarodowego Banku Odbudowy i Rozwoju dla
innych krajów Europy Środkowej i Wschodniej ............... 227
10. Ocena działalności Banku Światowego .......................... 228
Rozdział VII. Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju - źródło finansowania
dla krajów Europy Środkowej i Wschodniej (Ewa Latoszek) ......... 230
1. Geneza Europejskiego Banku Odbudowy i Rozwoju ............... 230
2. Cele i funkcje Banku ........................................ 231
3. Członkostwo w EBOR ....................................... 232
4. Mechanizm podejmowania decyzji w EBOR ..................... 235
5. Polityka finansowa Europejskiego Banku Odbudowy i Rozwoju ...... 237
5.1. Zasoby kapitałowe EBOR ................................ 237
5.1.1. Kapitał akcyjny Banku ......................^ ...... 238
5.1.2. Fundusze specjalne EBOR .......................... 241
5.2. Instrumenty finansowe stosowane przez EBOR ................ 241
5.2.1. Zasady udzielania pożyczek przez Bank ................ 242
5.2.2. Inwestycje kapitałowe Banku ........................ 243
5.2.3. Gwarancje EBOR ................................. 243
5.2.4. Inwestycje Banku w akcje i udziały .................... 244
5.3. Zasady finansowania projektów przez EBOR ................. 244
5.4. Sposoby współfinansowania ....................,.......:.. 245
5.5. Procedury akceptacji i oceny wyników w EBOR ............... 246
6. Działalność Europejskiego Banku Odbudowy i Rozwoju w Polsce i w
pozostałych krajach Europy Środkowej i Wschodniej ........
6.1. Podsumowanie działalności Europejskiego Banku Odbudowy i Rozwoju
w Polsce .................................
6.2. Wpływ Europejskiego Banku Odbudowy i Rozwoju na rozwój Europy
Środkowej i Wschodniej .......................
Rozdział VIII. Europejski Bank Inwestycyjny jako agencja wyspecjalizowana
Wspólnot Europejskich (Ewa Latoszek) .........................
l. Geneza Europejskiego Banku Inwestycyjnego ....................
Cele EBI .................................................
2.
3.
Źródła finansowania EBI ....................................
3.1. Fundusze własne .......................................
3.2. Zewnętrzne źródła finansowania EBI .......................
4. Waluta EBI ...............................................
5. Warunki i zasady udzielania pożyczek przez EBI ..................
5.1. Składanie i rozpatrywanie wniosków o udzielenie pożyczki ......
5.2. Finansowanie projektów .................................
6. Struktura Europejskiego Banku Inwestycyjnego ...................
7. Współpraca z innymi instytucjami Wspólnot Europejskich ...........
8. Formy i obszary działalności EBI w latach dziewięćdziesiątych w krajach
członkowskich Wspólnot Europejskich ..........................
8.1. Rozwój regionalny ......................................
8.2. Walka z bezrobociem ....................................
8.3. Pomoc dla małych i średnich przedsiębiorstw .................
8.4. Amsterdamski Program Działań Specjalnych .................
8.5. Europejska struktura komunikacyjna .......................
8.6. Środowisko naturalne i miejskie ...........................
8.7. Ochrona energii........................................
8.8. Konkurencyjność przemysłu oraz małych i średnich
przedsiębiorstw ........................................
8.9. Promowanie i integracja rynków kapitałowych krajów
członkowskich Unii .....................................
9. Działalność kredytowa Banku w krajach nieczłonkowskich w latach
dziewięćdziesiątych .........................................
Rozdział IX. Rada Europy i jej znaczenie w dziedzinie ochrony praw człowieka oraz
tworzenia prawa europejskiego o charakterze społecznym (Ewa Latoszek)
..................................
1. Geneza Rady Europy .......................................
2. Członkostwo ..............................................
3. Działalność Rady Europy w latach 1945-1997 ....................
316
322
323
328
330
332
334
334
335
336
337
337
340
342
345
345
345
346
347
-r. ^->n<-* iv 1.1-11 a w^wii^nz.uu i\.auy i^uropy ............................
5. System ochrony i główne procedury kontrolne w dziedzinie
przestrzegania praw człowieka.................................
5.1. Europejska Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i
Podstawowych Wolności .............................................
5.2. Europejska Karta Społeczna ..............................
5.3. Europejska konwencja o zapobieganiu torturom ..............
5.4. Inne działania Rady Europy w dziedzinie ochrony praw
człowieka .............................................
6. Inne kierunki działalności Rady Europy w latach 1949-1999 .........
6.1. Europejska konwencja kulturalna ..........................
6.2. Dziedzictwo kulturowe ..................................
6.3. Uregulowania Rady Europy dotyczące sportu i jego społecznego
znaczenia .............................................
6.4. Edukacja .............................................
6.5. Działalność Rady Europy w dziedzinie ochrony zdrowia
i środowiska ...........................................
6.6. Działalność Rady Europy w dziedzinie prawa europejskiego .....
7. Działalność Rady Europy na rzecz pomocy dla państw Europy
Środkowej i Wschodniej .....................................
8. Programy Rady Europy realizowane wspólnie z Komisją Europejską
Wspólnot Europejskich ......................................
9. Współpraca Rady Europy z innymi organizacjami europejskimi ......
9.1. Rada Europy a Wspólnota Europejska ......................
9.2. Współpraca Rady Europy z OBWE ........................
9.3. Kooperacja Rady Europy z OECD .........................
Rozdział X. Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju - geneza,
mechanizm funkcjonowania, struktura, działalność (Ewa Latoszek) ... l.
Geneza OECD, jej cele i mechanizm funkcjonowania .............
350
350
354
354
356
358
359
360
361
361
363
364
365
^ Struktura organizacji .......................................
2.
2.1. Rada OECD .........................................
2.2. Komitet Wykonawczy, komitety sektorowe i inne organy
pomocnicze ....................................".......
2.3. Agencje i organizacje afiliowane: „system OECD" .............
2.4. Sekretarz Generalny i Sekretariat ..........................
3. Budżet organizacji ..........................................
4. Członkostwo i reprezentacja państw w OECD ....................
4.1. Członkostwo zwyczajne ..................................
4.2. Członkostwo stowarzyszone i status państw partnerskich ........
4.3. Prawa i obowiązki państw członkowskich ....................
4.4. Reprezentacja państw członkowskich .......................
10
5. Działalność OECD w latach 1961-2000 .........................
5.1. Ewolucja sposobów działalności i dziedzin polityki OECD ......
5.2. Liberalizacja handlu ....................................
5.3. Liberalizacja przepływu usług i kapitału - kodeksy
liberalizacyjne .........................................
5.4. Liberalizacja bezpośrednich inwestycji zagranicznych ...........
5.5. Inne wybrane dziedziny działalności OECD ..................
5.6. Aktualne priorytety działalności organizacji ..................
6. Współpraca Polski z OECD w latach 1989-1996 ..................
6.1. Współpraca Polski z organizacją do podpisania tzw. Memorandum of
Understanding (4 czerwca 1991 r.) .......................
6.2. Współpraca Polski z OECD w ramach programów PIT .........
6.3. Starania Polski o przyjęcie do Organizacji Współpracy
Gospodarczej i Rozwoju .................................
6.4. Efekty przystąpienia Polski do OECD ......................
6.4.1. Procesy dostosowawcze Polski do standardów OECD .....
6.4.2. Jednolite warunki prowadzenia działalności dla podmiotów
krajowych i zagranicznych w ramach OECD ............
6.4.3. Liberalizacja przepływu kapitału i technologii ...........
7. Prognozy dotyczące przyszłej działalności OECD ..................
Rozdział XI. Północnoamerykańska Strefa Wolnego Handlu w procesie
integracji gospodarczej na kontynencie amerykańskim (Ewa Latoszek) .
1. Przesłanki powstania NAFTA .................................
2. Przyczyny zaangażowania się Stanów Zjednoczonych na rzecz integracji
regionalnej ................................................
3. Współpraca gospodarcza między Meksykiem, USA i Kanadą przed
utworzeniem NAFTA .......................................
4. Geneza NAFTA ...........................................
5. Postanowienia NAFTA ......................................
6. Skutki powstania NAFTA dla krajów członkowskich ...............
6.1. Efekty NAFTA po upływie roku ...........................
6.2. Kryzys meksykański w 1995 r. .............................
6.3. Skutki funkcjonowania NAFTA do 1999 r. ...................
7. NAFTA a kraje trzecie ......................................
Rozdział XII. Stowarzyszenie Narodów Azji Południowo-Wschodniej -
geneza i przesłanki utworzenia, działalność (Ewa Latoszek) ..
1. Droga państw Azji Południowo-Wschodniej do współpracy regionalnej
..........................................
2. Geneza i ewolucja ASEAN .............................
3. Ramy organizacyjne ASEAN ...........................
443
443
444
446
447
448
449
450
452
456
4. Kierunki współpracy politycznej państw członkowskich ASEAN
....
4.1. Od założeń społeczno-ekonomicznych do aspektów
politycznych .........................................
4.2. Koncepcja neutralizacji Azji Południowo-Wschodniej ........
4.3. Koncepcja „odporności" ....................'...........
4.4. Pokonywanie konfliktów wewnątrz regionu ................
4.5. Problem kambodżański ................................
5. Współpraca gospodarcza w ramach ASEAN ...................
5.1. Czynniki wpływające na rozwój współpracy gospodarczej
państw ASEAN ............................................
5.2. Skutki ekonomiczne współpracy państw ASEAN ............
6. Współpraca ekonomiczna z krajami trzecimi ...................
Rozdział XIII. Wspólny Rynek Południa - obiecująca inicjatywa integracji
gospodarczej w Ameryce Południowej w latach dziewięćdziesiątych (Ewa
Latoszek) ............................................ 460
1. Podłoże historyczne - proces tworzenia Wspólnego Rynku Południa
MERCOSUR ............................................. 461
2. Cele MERCOSUR - postanowienia Porozumienia z Asuncion ....... 463
3. Struktura instytucjonalna ugrupowania .......................... 465
4. Program liberalizacji wymiany handlowej między krajami członkowskimi
MERCOSUR ............................................. 467
5. Umowy o przystąpieniu do MERCOSUR innych krajów Ameryki
Łacińskiej................................................. 468
6. Działalność MERCOSUR w latach 1991-1998 .................... 470
6.1. Integracja gospodarcza między państwami członkowskimi
MERCOSUR ......................................... 470
6.2. Integracja gospodarcza między MERCOSUR a krajami
stowarzyszonymi ....................................... 476
7. MERCOSUR a handel międzynarodowy (NAFTA, Unia Europejska) . 477
484
484
485
486
487
487
488
490
495
Rozdział XIV Pakt Północnoatlantycki jako przykład
międzynarodowej organizacji międzyrządowej o charakterze
wojskowym (Ewa Latoszek) .......................................
Organizacyjne ramy Sojuszu Północnoatlantyckiego ...........
l.
•t t /^ ~r\ i •
1.1. Geneza Paktu
1.2. Zasady nabywania członkostwa ....
1.3. Członkostwo Polski w Sojuszu .....
1.4. Podstawowe zasady działania NATO
1.5. Struktura NATO ...............
1.5.1. Organizacja polityczna .....
1.5.2. Organizacja wojskowa ......
12
1.6. Polityka Sojuszu i mechanizm decyzyjny ....................
1.6.1. Zasada consensusu i wspólne decydowanie ............
1.6.2. Rozwiązywanie sytuacji kryzysowych ..................
1.7. Zarządzanie finansami w NATO ..........................
1.7.1. Zasady wspólnego finansowania .....................
1.7.2. Zarządzanie finansami w Pakcie .....................
2. Transformacja Sojuszu w latach 1989-1999 ......................
2.1. Działalność NATO po likwidacji Układu Warszawskiego .......
2.2. Organizacje współdziałające z NATO ......................
2.2.1. Północnoatlantycka Rada Współpracy ................
2.2.2. Partnerstwo dla Pokoju ............................
2.2.3. Euroatlantycka Rada Partnerstwa ....................
2.2.4. Organizacja Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie
a NATO .......................................
2.2.5. Współpraca Organizacji Narodów Zjednoczonych
z NATO .......................................
2.2.6. Współpraca Unii Zachodnioeuropejskiej z NATO .......
3. Proces rozszerzania Paktu w latach 1989-1999 ..................
3.1. Rozwój stosunków z państwami Europy Środkowej i Wschodniej po
1989 r............................................
3.2. Współpraca NATO z Rosją .............................
3.3. Stanowisko Rosji wobec rozszerzenia Paktu ................
3.4. Współpraca NATO z Ukrainą ...........................
3.5. Koszty poszerzenia Sojuszu .............................
4. Operacje pokojowe NATO .................................
4.1. Znaczenie operacji pokojowych .........................
4.2. Operacje pokojowe w doktrynie NATO ...................
4.3. Terminologia Paktu dotycząca operacji pokojowych ..........
5. Udział Polski w misjach pokojowych Sojuszu ...................
5.1. Polski kontyngent wojskowy w siłach IFOR ................
5.2. Polski kontyngent wojskowy w sitach SFOR ................
5.3. Udział polskich sił zbrojnych w oddziałach KFOR ...........
Rozdział XV. Działalność Amnesty International i Międzynarodowego Komitetu
Czerwonego Krzyża jako międzynarodowych organizacji pozarządowych
(Ewa Latoszek) .............................
1. Charakterystyka międzynarodowych organizacji pozarządowych ....
1.1. Zasady działania międzynarodowych organizacji pozarządowych
1.2. Geneza międzynarodowych organizacji pozarządowych .......
2. Podział międzynarodowych organizacji pozarządowych ...........
2.1. Kryterium zakresu przedmiotowego działalności ............
2.2. Kryterium zakresu współpracy z innymi organizacjami........
3. Funkcje międzynarodowych organizacji pozarządowych .............
54
0
4. Międzynarodowe organizacje pozarządowe a ochrona praw
człowieka .................................................
54
1
5. Amnesty Intemational.......................................
54
1
5.1. Początki organizacji .....................................
54
2
5.2. Działalność Amnesty Intemational w latach dziewięćdziesiątych ..
54
4
5.3. Struktura i organizacja Amnesty Intemational ................
54
6
5.4. Cele Amnesty Intemational ..............................
54
8
5.5. Działalność Amnesty Intemational .........................
54
9
5.6. Budżet organizacji ......................................
55
3
5.7. Działalność Amnesty Intemational w Polsce ..................
55
4
6. Międzynarodowy Komitet Czerwonego Krzyża ....................
55
6
6.1. Geneza MKCK ........................................
55
6
6.2. Cele organizacji ........................................
55
7
6.3. Status Międzynarodowego Komitetu Czerwonego Krzyża .......
55
8
6.3.1. Narodowość członków .............................
55
8
6.3.2. MKCK a Międzynarodowy Czerwony Krzyż .............
55
8
6.3.3. Struktura wewnętrzna organizacji .....................
55
9
6.4. Działalność Międzynarodowego Komitetu Czerwonego Krzyża ...
56
0
6.5. Budżet Międzynarodowego Komitetu Czerwonego Krzyża ......
56
6
6.6. Ochrona ofiar wojny w Polsce .............................
56
8
Bibliografia ...................................................
57
2
Spis tabel .....................................................
59
1
Spis wykresów, schematów i rysunków ..............................
59
Wstęp ......................................................
Rozdziat I. Organizacja międzynarodowa jako podmiot stosunków
międzynarodowych (Ewa Latoszek) ..........................
1. Geneza organizacji międzynarodowych ........................
2. Podmiotowość prawna organizacji międzynarodowych ............
3. Wspólnoty Europejskie jako podmiot prawa międzynarodowego ....
4. Klasyfikacja organizacji międzynarodowych ....................
5. Statut organizacji międzynarodowych .........................
5.1. Rewizja statutu ......................................
5.2. Interpretacja postanowień statutu ........................
6. Siedziba organizacji międzynarodowych .......................
7. Rodzaje członkostwa w organizacjach międzynarodowych .........
8. Ramy instytucjonalne współpracy państw z organizacją
międzynarodową .........................................
9. Proces podejmowania decyzji ...............................
9.1. Organy międzyrządowe ................................
9.2. Organy administracyjne ................................
9.3. Organy parlamentarne ................................
9.4. Organy pomocnicze ...................................
10. Procedury głosowania i charakter prawny uchwal organizaqi
międzynarodowej .........................................
11. Finansowanie organizacji międzynarodowych ...................
12. Funkcje organizacji międzynarodowych ........................
Rozdział II. Organizacja Narodów Zjednoczonych - jako międzynarodowa
organizacja uniwersalna (Magdalena Proczek) ..................
1. Geneza ONZ ............................................
2. Cele i funkcje Organizacji Narodów Zjednoczonych .............
3. Członkostwo w Organizacji Narodów Zjednoczonych .............
4. Osobowość i podmiotowość prawna ONZ .....................
5. Struktura ONZ ..........................................
5.1. Zgromadzenie Ogólne .................................
5.2. Rada Bezpieczeństwa .................................
5.3. Rada Gospodarczo-Społeczna ...........................
5.4. Rada Powiernicza ....................................
5.5. Międzynarodowy Trybunał Sprawiedliwości ................
»4
85
87
89
94
95
•s. o<-'rLŁ^Laiiai
5.7. Międzynarodowy Trybunał Karny ............
6. Finansowanie działalności ONZ .................
7. Działalność ONZ .............................
8. Współpraca ONZ z organizacjami
międzynarodowymi
9. Polska w ONZ ...............................
99
99
99
100
102
102
105
105
106
107
108
108
108
110
111
114
116
117
118
119
119
120
121
122
124
125
127
127
131
131
131
Rozdział III. System NZ - wybrane organizacje wyspecjalizowane NZ
(Magdalena Proczek).......................................
Organizacja Międzynarodowego Lotnictwa Cywilnego .............
l.
1.1. Geneza ICAO ........................................
1.2. Cele i funkcje ICAO ...................................
1.3. Członkostwo w ICAO ...................................
1.4. Struktura ICAO .............................;..........
1.5. Budżet ICAO .........................................
1.6. Działalność ICAO ......................................
1.7. Współpraca ICAO z organizacjami międzynarodowymi .........
1.8. Polska w ICAO ........................................
2. Światowa Organizacja Zdrowia ................................
2.1. Geneza WHO .........................................
Cele i funkcje WHO ....................................
2.2.
2.3.
2.4.
2.5.
2.6.
Członkostwo w WHO ...................................
Struktura WHO ........................................
Środki finansowe WHO .................................
Działalność WHO ......................................
2.7. Współpraca WHO z organizacjami międzynarodowymi .........
2.8. Polska w WHO ........................................
3. Organizacja Narodów Zjednoczonych do Spraw Oświaty, Nauki
i Kultury ...............................................
3.1. Geneza UNESCO ......................................
3.2. Cele i funkcje UNESCO .................................
3.3. Członkostwo w UNESCO ................................
3.4. Struktura UNESCO ....................................
3.5. Źródła finansowania UNESCO ............................
3.6. Działalność UNESCO ...................................
3.7. Współpraca UNESCO z organizacjami międzynarodowymi......
3.8. Polska w UNESCO .....................................
Rozdział IV Od Układu Ogólnego w Sprawie Taryf Celnych i Handlu
do Światowej Organizacji Zdrowia (Magdalena Proczek),............
l. Układ Ogólny w Sprawie Taryf Celnych i Handlu ..................
1.1. Geneza GATT .........................................
1.2. Cele i funkcje GATT ...........................
1.3. Członkostwo w GATT ..........................
Struktura GATT ..............................
1.4.
1.5.
1.6.
1.7.
Środki finansowe GATT ........................
Działalność GATT .............................
Polska w GATT ...............................
2. Światowa Organizacja Handlu ........................
2.1. Powstanie WTO ..............................
2.2. Cele i funkcje WTO ...........................
2.3. Członkostwo w WTO ..........................
2.4. Struktura WTO ...............................
2.5. Budżet WTO .................................
2.6. Działalność WTO .............................
2.7. Współpraca WTO z organizacjami międzynarodowymi
2.8. Polska w WTO ...............................
Rozdział V. Międzynarodowy Fundusz Walutowy i jego rola w rozwiązywaniu
problemów gospodarczych (Magdalena Proczek) ..................
1. Geneza MFW .............................................
2. Rewizje statutu MFW .......................................
3. Cele i funkcje MFW ........................................
4. Członkostwo w MFW .......................................
5. Struktura MFW ............................................
6. Mechanizm podejmowania decyzji w MFW ......................
7. Środki finansowe MFW ......................................
8. Działalność MFW ..........................................
9. Współpraca MFW z organizacjami międzynarodowymi .............
10. Polska w MFW ............................................
Rozdział VI. Bank Światowy jako instytucja globalna o charakterze
finansowym (Ewa Latoszek) ..................................
1. Geneza Międzynarodowego Banku Odbudowy i rozwoju ............
2. Cele statutowe Banku Światowego i jego funkcje ..................
3. Członkostwo w Banku Światowym .............................
4. Struktura Banku ...........................................
Kapitał Banku Światowego ...............................
5.
5.1. Kapitał zakładowy ...................................
5.2. Fundusze własne ....................................
6. Warunki i zasady udzielania pożyczek przez Międzynarodowy Bank
Odbudowy i Rozwoju ....................................
7. Program małych grantów ..................................
8. Współpraca Banku Światowego z innymi organizacjami ..........
8.1. Urupa Banku Światowego ................................ 203
8.1.1 Międzynarodowa Korporacja Finansowa ............... 204
8.1.2. Międzynarodowe Stowarzyszenie Rozwoju .............. 206
8.1.3. Międzynarodowa Agencja ds. Dysput Inwestycyjnych ..... 208
8.1.4. Wielostronna Agencja Gwarancji Inwestycji............. 209
8.2. Międzynarodowy Fundusz Walutowy a Bank Światowy ......... 210
9. Działalność Banku Światowego oraz strategie współpracy z Polską .... 212
9.1. Główne kierunki działalności Międzynarodowego Banku
Odbudowy i Rozwoju ................................... 212
9.2. Działalność Banku Światowego w Polsce w latach
dziewięćdziesiątych ..................................... 214
9.2.1. Cele działalności Banku Światowego w Polsce ........... 214
9.2.2. Główne obszary współpracy Banku Światowego w Polsce
w latach 1990-1996 ..............^................. 216
9.2.3. Główne dziedziny działalności Banku Światowego w Polsce
w latach 1997-1999 ................................ 219
9.2.4. Kierunki współpracy Polski z Międzynarodowym Bankiem
Odbudowy i Rozwoju w 2000 r. ...................... 222
9.2.5. Pożyczki na lata 2000-2001 .......................... 224
9.2.6. Bariery absorpcji pożyczek Banku Światowego w Polsce ... 224
9.3. Pożyczki Międzynarodowego Banku Odbudowy i Rozwoju dla
innych krajów Europy Środkowej i Wschodniej ............... 227
10. Ocena działalności Banku Światowego .......................... 228
Rozdział VII. Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju - źródło finansowania
dla krajów Europy Środkowej i Wschodniej (Ewa Latoszek) ......... 230
1. Geneza Europejskiego Banku Odbudowy i Rozwoju ............... 230
2. Cele i funkcje Banku ........................................ 231
3. Członkostwo w EBOR ....................................... 232
4. Mechanizm podejmowania decyzji w EBOR ..................... 235
5. Polityka finansowa Europejskiego Banku Odbudowy i Rozwoju ...... 237
5.1. Zasoby kapitałowe EBOR ................................ 237
5.1.1. Kapitał akcyjny Banku ......................^ ...... 238
5.1.2. Fundusze specjalne EBOR .......................... 241
5.2. Instrumenty finansowe stosowane przez EBOR ................ 241
5.2.1. Zasady udzielania pożyczek przez Bank ................ 242
5.2.2. Inwestycje kapitałowe Banku ........................ 243
5.2.3. Gwarancje EBOR ................................. 243
5.2.4. Inwestycje Banku w akcje i udziały .................... 244
5.3. Zasady finansowania projektów przez EBOR ................. 244
5.4. Sposoby współfinansowania ....................,.......:.. 245
5.5. Procedury akceptacji i oceny wyników w EBOR ............... 246
6. Działalność Europejskiego Banku Odbudowy i Rozwoju w Polsce i w
pozostałych krajach Europy Środkowej i Wschodniej ........
6.1. Podsumowanie działalności Europejskiego Banku Odbudowy i Rozwoju
w Polsce .................................
6.2. Wpływ Europejskiego Banku Odbudowy i Rozwoju na rozwój Europy
Środkowej i Wschodniej .......................
Rozdział VIII. Europejski Bank Inwestycyjny jako agencja wyspecjalizowana
Wspólnot Europejskich (Ewa Latoszek) .........................
l. Geneza Europejskiego Banku Inwestycyjnego ....................
Cele EBI .................................................
2.
3.
Źródła finansowania EBI ....................................
3.1. Fundusze własne .......................................
3.2. Zewnętrzne źródła finansowania EBI .......................
4. Waluta EBI ...............................................
5. Warunki i zasady udzielania pożyczek przez EBI ..................
5.1. Składanie i rozpatrywanie wniosków o udzielenie pożyczki ......
5.2. Finansowanie projektów .................................
6. Struktura Europejskiego Banku Inwestycyjnego ...................
7. Współpraca z innymi instytucjami Wspólnot Europejskich ...........
8. Formy i obszary działalności EBI w latach dziewięćdziesiątych w krajach
członkowskich Wspólnot Europejskich ..........................
8.1. Rozwój regionalny ......................................
8.2. Walka z bezrobociem ....................................
8.3. Pomoc dla małych i średnich przedsiębiorstw .................
8.4. Amsterdamski Program Działań Specjalnych .................
8.5. Europejska struktura komunikacyjna .......................
8.6. Środowisko naturalne i miejskie ...........................
8.7. Ochrona energii........................................
8.8. Konkurencyjność przemysłu oraz małych i średnich
przedsiębiorstw ........................................
8.9. Promowanie i integracja rynków kapitałowych krajów
członkowskich Unii .....................................
9. Działalność kredytowa Banku w krajach nieczłonkowskich w latach
dziewięćdziesiątych .........................................
Rozdział IX. Rada Europy i jej znaczenie w dziedzinie ochrony praw człowieka oraz
tworzenia prawa europejskiego o charakterze społecznym (Ewa Latoszek)
..................................
1. Geneza Rady Europy .......................................
2. Członkostwo ..............................................
3. Działalność Rady Europy w latach 1945-1997 ....................
316
322
323
328
330
332
334
334
335
336
337
337
340
342
345
345
345
346
347
-r. ^->n<-* iv 1.1-11 a w^wii^nz.uu i\.auy i^uropy ............................
5. System ochrony i główne procedury kontrolne w dziedzinie
przestrzegania praw człowieka.................................
5.1. Europejska Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i
Podstawowych Wolności .............................................
5.2. Europejska Karta Społeczna ..............................
5.3. Europejska konwencja o zapobieganiu torturom ..............
5.4. Inne działania Rady Europy w dziedzinie ochrony praw
człowieka .............................................
6. Inne kierunki działalności Rady Europy w latach 1949-1999 .........
6.1. Europejska konwencja kulturalna ..........................
6.2. Dziedzictwo kulturowe ..................................
6.3. Uregulowania Rady Europy dotyczące sportu i jego społecznego
znaczenia .............................................
6.4. Edukacja .............................................
6.5. Działalność Rady Europy w dziedzinie ochrony zdrowia
i środowiska ...........................................
6.6. Działalność Rady Europy w dziedzinie prawa europejskiego .....
7. Działalność Rady Europy na rzecz pomocy dla państw Europy
Środkowej i Wschodniej .....................................
8. Programy Rady Europy realizowane wspólnie z Komisją Europejską
Wspólnot Europejskich ......................................
9. Współpraca Rady Europy z innymi organizacjami europejskimi ......
9.1. Rada Europy a Wspólnota Europejska ......................
9.2. Współpraca Rady Europy z OBWE ........................
9.3. Kooperacja Rady Europy z OECD .........................
Rozdział X. Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju - geneza,
mechanizm funkcjonowania, struktura, działalność (Ewa Latoszek) ... l.
Geneza OECD, jej cele i mechanizm funkcjonowania .............
350
350
354
354
356
358
359
360
361
361
363
364
365
^ Struktura organizacji .......................................
2.
2.1. Rada OECD .........................................
2.2. Komitet Wykonawczy, komitety sektorowe i inne organy
pomocnicze ....................................".......
2.3. Agencje i organizacje afiliowane: „system OECD" .............
2.4. Sekretarz Generalny i Sekretariat ..........................
3. Budżet organizacji ..........................................
4. Członkostwo i reprezentacja państw w OECD ....................
4.1. Członkostwo zwyczajne ..................................
4.2. Członkostwo stowarzyszone i status państw partnerskich ........
4.3. Prawa i obowiązki państw członkowskich ....................
4.4. Reprezentacja państw członkowskich .......................
10
5. Działalność OECD w latach 1961-2000 .........................
5.1. Ewolucja sposobów działalności i dziedzin polityki OECD ......
5.2. Liberalizacja handlu ....................................
5.3. Liberalizacja przepływu usług i kapitału - kodeksy
liberalizacyjne .........................................
5.4. Liberalizacja bezpośrednich inwestycji zagranicznych ...........
5.5. Inne wybrane dziedziny działalności OECD ..................
5.6. Aktualne priorytety działalności organizacji ..................
6. Współpraca Polski z OECD w latach 1989-1996 ..................
6.1. Współpraca Polski z organizacją do podpisania tzw. Memorandum of
Understanding (4 czerwca 1991 r.) .......................
6.2. Współpraca Polski z OECD w ramach programów PIT .........
6.3. Starania Polski o przyjęcie do Organizacji Współpracy
Gospodarczej i Rozwoju .................................
6.4. Efekty przystąpienia Polski do OECD ......................
6.4.1. Procesy dostosowawcze Polski do standardów OECD .....
6.4.2. Jednolite warunki prowadzenia działalności dla podmiotów
krajowych i zagranicznych w ramach OECD ............
6.4.3. Liberalizacja przepływu kapitału i technologii ...........
7. Prognozy dotyczące przyszłej działalności OECD ..................
Rozdział XI. Północnoamerykańska Strefa Wolnego Handlu w procesie
integracji gospodarczej na kontynencie amerykańskim (Ewa Latoszek) .
1. Przesłanki powstania NAFTA .................................
2. Przyczyny zaangażowania się Stanów Zjednoczonych na rzecz integracji
regionalnej ................................................
3. Współpraca gospodarcza między Meksykiem, USA i Kanadą przed
utworzeniem NAFTA .......................................
4. Geneza NAFTA ...........................................
5. Postanowienia NAFTA ......................................
6. Skutki powstania NAFTA dla krajów członkowskich ...............
6.1. Efekty NAFTA po upływie roku ...........................
6.2. Kryzys meksykański w 1995 r. .............................
6.3. Skutki funkcjonowania NAFTA do 1999 r. ...................
7. NAFTA a kraje trzecie ......................................
Rozdział XII. Stowarzyszenie Narodów Azji Południowo-Wschodniej -
geneza i przesłanki utworzenia, działalność (Ewa Latoszek) ..
1. Droga państw Azji Południowo-Wschodniej do współpracy regionalnej
..........................................
2. Geneza i ewolucja ASEAN .............................
3. Ramy organizacyjne ASEAN ...........................
443
443
444
446
447
448
449
450
452
456
4. Kierunki współpracy politycznej państw członkowskich ASEAN
....
4.1. Od założeń społeczno-ekonomicznych do aspektów
politycznych .........................................
4.2. Koncepcja neutralizacji Azji Południowo-Wschodniej ........
4.3. Koncepcja „odporności" ....................'...........
4.4. Pokonywanie konfliktów wewnątrz regionu ................
4.5. Problem kambodżański ................................
5. Współpraca gospodarcza w ramach ASEAN ...................
5.1. Czynniki wpływające na rozwój współpracy gospodarczej
państw ASEAN ............................................
5.2. Skutki ekonomiczne współpracy państw ASEAN ............
6. Współpraca ekonomiczna z krajami trzecimi ...................
Rozdział XIII. Wspólny Rynek Południa - obiecująca inicjatywa integracji
gospodarczej w Ameryce Południowej w latach dziewięćdziesiątych (Ewa
Latoszek) ............................................ 460
1. Podłoże historyczne - proces tworzenia Wspólnego Rynku Południa
MERCOSUR ............................................. 461
2. Cele MERCOSUR - postanowienia Porozumienia z Asuncion ....... 463
3. Struktura instytucjonalna ugrupowania .......................... 465
4. Program liberalizacji wymiany handlowej między krajami członkowskimi
MERCOSUR ............................................. 467
5. Umowy o przystąpieniu do MERCOSUR innych krajów Ameryki
Łacińskiej................................................. 468
6. Działalność MERCOSUR w latach 1991-1998 .................... 470
6.1. Integracja gospodarcza między państwami członkowskimi
MERCOSUR ......................................... 470
6.2. Integracja gospodarcza między MERCOSUR a krajami
stowarzyszonymi ....................................... 476
7. MERCOSUR a handel międzynarodowy (NAFTA, Unia Europejska) . 477
484
484
485
486
487
487
488
490
495
Rozdział XIV Pakt Północnoatlantycki jako przykład
międzynarodowej organizacji międzyrządowej o charakterze
wojskowym (Ewa Latoszek) .......................................
Organizacyjne ramy Sojuszu Północnoatlantyckiego ...........
l.
•t t /^ ~r\ i •
1.1. Geneza Paktu
1.2. Zasady nabywania członkostwa ....
1.3. Członkostwo Polski w Sojuszu .....
1.4. Podstawowe zasady działania NATO
1.5. Struktura NATO ...............
1.5.1. Organizacja polityczna .....
1.5.2. Organizacja wojskowa ......
12
1.6. Polityka Sojuszu i mechanizm decyzyjny ....................
1.6.1. Zasada consensusu i wspólne decydowanie ............
1.6.2. Rozwiązywanie sytuacji kryzysowych ..................
1.7. Zarządzanie finansami w NATO ..........................
1.7.1. Zasady wspólnego finansowania .....................
1.7.2. Zarządzanie finansami w Pakcie .....................
2. Transformacja Sojuszu w latach 1989-1999 ......................
2.1. Działalność NATO po likwidacji Układu Warszawskiego .......
2.2. Organizacje współdziałające z NATO ......................
2.2.1. Północnoatlantycka Rada Współpracy ................
2.2.2. Partnerstwo dla Pokoju ............................
2.2.3. Euroatlantycka Rada Partnerstwa ....................
2.2.4. Organizacja Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie
a NATO .......................................
2.2.5. Współpraca Organizacji Narodów Zjednoczonych
z NATO .......................................
2.2.6. Współpraca Unii Zachodnioeuropejskiej z NATO .......
3. Proces rozszerzania Paktu w latach 1989-1999 ..................
3.1. Rozwój stosunków z państwami Europy Środkowej i Wschodniej po
1989 r............................................
3.2. Współpraca NATO z Rosją .............................
3.3. Stanowisko Rosji wobec rozszerzenia Paktu ................
3.4. Współpraca NATO z Ukrainą ...........................
3.5. Koszty poszerzenia Sojuszu .............................
4. Operacje pokojowe NATO .................................
4.1. Znaczenie operacji pokojowych .........................
4.2. Operacje pokojowe w doktrynie NATO ...................
4.3. Terminologia Paktu dotycząca operacji pokojowych ..........
5. Udział Polski w misjach pokojowych Sojuszu ...................
5.1. Polski kontyngent wojskowy w siłach IFOR ................
5.2. Polski kontyngent wojskowy w sitach SFOR ................
5.3. Udział polskich sił zbrojnych w oddziałach KFOR ...........
Rozdział XV. Działalność Amnesty International i Międzynarodowego Komitetu
Czerwonego Krzyża jako międzynarodowych organizacji pozarządowych
(Ewa Latoszek) .............................
1. Charakterystyka międzynarodowych organizacji pozarządowych ....
1.1. Zasady działania międzynarodowych organizacji pozarządowych
1.2. Geneza międzynarodowych organizacji pozarządowych .......
2. Podział międzynarodowych organizacji pozarządowych ...........
2.1. Kryterium zakresu przedmiotowego działalności ............
2.2. Kryterium zakresu współpracy z innymi organizacjami........
3. Funkcje międzynarodowych organizacji pozarządowych .............
54
0
4. Międzynarodowe organizacje pozarządowe a ochrona praw
człowieka .................................................
54
1
5. Amnesty Intemational.......................................
54
1
5.1. Początki organizacji .....................................
54
2
5.2. Działalność Amnesty Intemational w latach dziewięćdziesiątych ..
54
4
5.3. Struktura i organizacja Amnesty Intemational ................
54
6
5.4. Cele Amnesty Intemational ..............................
54
8
5.5. Działalność Amnesty Intemational .........................
54
9
5.6. Budżet organizacji ......................................
55
3
5.7. Działalność Amnesty Intemational w Polsce ..................
55
4
6. Międzynarodowy Komitet Czerwonego Krzyża ....................
55
6
6.1. Geneza MKCK ........................................
55
6
6.2. Cele organizacji ........................................
55
7
6.3. Status Międzynarodowego Komitetu Czerwonego Krzyża .......
55
8
6.3.1. Narodowość członków .............................
55
8
6.3.2. MKCK a Międzynarodowy Czerwony Krzyż .............
55
8
6.3.3. Struktura wewnętrzna organizacji .....................
55
9
6.4. Działalność Międzynarodowego Komitetu Czerwonego Krzyża ...
56
0
6.5. Budżet Międzynarodowego Komitetu Czerwonego Krzyża ......
56
6
6.6. Ochrona ofiar wojny w Polsce .............................
56
8
Bibliografia ...................................................
57
2
Spis tabel .....................................................
59
1
Spis wykresów, schematów i rysunków ..............................
59