Dane szczegółowe książki
Pedagogika specjalna: podręcznik akademicki / Smith, Deborah Deutsch; Firkowska-Mankiewicz, Anna (1941-); Szumski, Grzegorz; Hołówka, Tomasz; Zakrzewski, Andrzej Piotr
Autorzy
Tytuł
Pedagogika specjalna: podręcznik akademicki
Tytuł oryginału
Introduction to special education : teaching in an age of opportunity
Wydawnictwo
Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2009
Numer wydania
2
ISBN
9788301156688; 9788301157081
Hasła przedmiotowe
Nr tomu
1
Tomów
2
Spis treści
pokaż spis treści
Przedmowa do wydania polskiego… 11
Wstęp… 19
Rozdział 1. Kontekst pedagogiki specjalnej - czas walki o równe szanse… 31
Z WŁASNEJ PERSPEKTYWY. Moja droga… 31
Czego się dowiesz?… 32
1.1. Istota niepełnosprawności … 34
1.1.1. Czym jest niepełnosprawność? … 34
1.1.2. Czy niepełnosprawność zawsze jest upośledzeniem? … 35
1.1.3. Czy pojęcie niepełnosprawności jest współczesnym wymysłem? … 37
1.1.4. Jak traktowano ludzi z niepelnosprawnościami na przestrzeni dziejów?… 37
1.2. Początki pedagogiki specjalnej … 39
1.2.1. Jak powstała pedagogika specjalna?… 39
1.2.2. Czy możliwości oferowane przez pedagogikę specjalną były powszechnie dostępne?… 41
1.3. Potrzeba narodowej interwencji… 42
1.3.1. Dlaczego Kongres uchwalił narodową ustawę o edukacji specjalnej? … 43
1.3.2. Jakie ustawy federalne chronią prawa obywatelskie dzieci i dorosłych z niepełnosprawnościami? … 44
1.3.3. Czy ochrona zapewniona przez ustawy federalne zmieniła życie osób z niepełnosprawnościami? … 47
1.3.4. Dlaczego sądy musiały ponownie rozważyć zapisy ustawy IDEA?… 49
1.3.5. Kto stoi na straży praw dzieci i dorosłych z niepełnosprawnościami? … 50
1.3.6. Jakie zasady leżą u podstaw wysiłków na rzecz edukacji specjalnej i rzecznictwa w zakresie niepełnosprawności? … 52
1.4. Edukacja specjalna dzisiaj … 52
1.4.1. Czym jest edukacja specjalna?… 53
1.4.2. Kto zapewnia usługi edukacji specjalnej? … 55
1.4.3. Klasyfikowanie niepełnosprawności w edukacji specjalnej… 56
1.4.4. Jakie są fundamentalne zasady edukacji specjalnej? … 56
1.5. Szanse na lepszy XXI wiek… 57
1.5.1. Czy społeczeństwo jest bardziej wyczulone na ludzi z niepełnosprawnościami i ich potrzeby?… 58
1.5.2. Dlaczego edukacja specjalna stała się kontrowersyjna?… 61
1.5.3. Jak kompetentnie i skutecznie rozwiązywać problemy edukacji specjalnej? .. 67
Podsumowanie … 70
Dodatkowe źródła informacji… 71
Rozdział 2. Zindywidualizowane programy nauczania specjalnego
- planowanie i świadczenie usług… 74
Z WŁASNEJ PERSPEKTYWY. Co poszło nie tak?… 74
Czego się dowiesz?… 75
Szanse na lepszą przyszłość… 75
2.1. Usługi edukacji specjalnej … 77
2.1.1. Jakie usługi są oferowane w systemie edukacji specjalnej? … 78
2.1.2. Jakie są kluczowe cechy edukacji specjalnej? … 78
2.1.3. Kto zapewnia usługi edukacji specjalnej? … 85
2.1.4. Gdzie są świadczone usługi edukacji specjalnej? … 87
2.1.5. Czy uczniowie z niepełnosprawnościami uczestniczą w powszechnym programie kształcenia?… 92
2.2. Zindywidualizowane programy nauczania specjalnego… 97
2.2.1. Proces opracowania i realizacji zindywidualizowanych programów nauczania… 97
2.2.2. Różne rodzaje zindywidualizowanych planów edukacyjnych … 103
Podsumowanie … 108
Dodatkowe źródła informacji… 110
Rozdział 3. Trudności w uczeniu się… 112
Z WŁASNEJ PERSPEKTYWY. Edukacja Erin … 112
Czego się dowiesz?… 114
Szanse na lepszą przyszłość… 116
3.1. Definicja trudności w uczeniu się … 117
3.1.1. Czy istnieje wiele różnych rodzajów trudności w uczeniu się?… 119
3.1.2. W jaki sposób rozpoznajemy trudności w uczeniu się?… 123
3.1.3. Jakie są konsekwencje tej niepełnosprawności? … 125
3.2. Rys historyczny… 126
3.3. Rozpowszechnienie… 129
3.4. Przyczyny i zapobieganie … 130
3.4.1. Co może być przyczyną trudności w uczeniu się? … 130
3.4.2. Jak można zapobiegać trudnościom w uczeniu się? … 131
3.5. Charakterystyka trudności w uczeniu się… 132
3.5.1. Jakie cechy są przyczyną zaskakująco niskich osiągnięć? … 132
3.5.2. Czy brak umiejętności społecznych jest cechą charakterystyczną trudności w uczeniu się?… 139
3.6. Edukacja we wczesnym dzieciństwie… 141
3.6.1. Jakie są podstawowe umiejętności konieczne do czytania?… 141
3.6.2. Czy wczesna interwencja może zapobiec trudnościom w czytaniu? … 142
3.6.3. Dlaczego wczesna interwencja dotycząca czytania nie została wprowadzona powszechnie?… 143
3.7. Edukacja w szkole podstawowej i średniej … 143
3.7.1. W jaki sposób edukacja uczniów z trudnościami w uczeniu się może stać się skuteczniejsza?… 144
3.7.2. Jak można doskonalić umiejętność czytania i pisania uczniów z trudnościami w uczeniu się? … 147
#6
3.7.3. Czy strategie uczenia się mogą pomóc zmniejszyć problemy w szkole? … 150
3.8. Współpraca na rzecz włączania … 152
3.9. Przygotowanie do dorosłego życia… 156
3.9.1. Jaki rodzaj edukacji policealnej mogą wybrać osoby z trudnościami w uczeniu się?… 157
3.9.2. Jak radzą sobie dorośli z trudnościami w uczeniu się?… 159
3.10. Rodziny… 159
3.10.1. Czy konsultacje z rodzicami pomagają w relacjach szkoła-dom?… 160
3.10.2. W jaki sposób zgrać pracę domową z programem nauczania? … 161
3.11. Technologie wspomagające kształcenie … 163
3.11.1. Czy sale lekcyjne powinny być wyposażone w komputery? … 164
3.11.2. W jaki sposób komputerowe programy edycji tekstu mogą pomóc uczniom z trudnościami w uczeniu się? … 166
Podsumowanie … 167
Dodatkowe źródła informacji… 168
Rozdział 4. Zaburzenia mowy i/lub języka … 171
Z WŁASNEJ PERSPEKTYWY. Historia Lizzy B… 171
Czego się dowiesz?… 173
Szanse na lepszą przyszłość… 174
4.1. Definicja zaburzeń mowy i/lub języka… 175
4.1.1. Jakie są dwa rodzaje zaburzeń w komunikowaniu się?… 178
4.1.2. W jaki sposób rozpoznawane są zaburzenia mowy i/lub języka? … 183
4.1.3. Jakie są różnice między zaburzeniami języka,
opóźnieniami rozwoju mowy i zróżnicowaniem języka? … 185
4.1.4. Jakie są konsekwencje tej niepełnosprawności? … 187
4.2. Rys historyczny… 188
4.3. Rozpowszechnienie… 190
4.4. Przyczyny i zapobieganie … 192
4.4.1. Jakie są przyczyny zaburzeń mowy? … 192
4.4.2. Co powoduje zaburzenia języka?… 193
4.4.3. W jaki sposób można zapobiegać wystąpieniu zaburzeń mowy i/lub języka? … 194
4.5. Charakterystyka zaburzeń mowy i/lub języka…V… 194
4.5.1. Jakie są wspólne cechy charakterystyczne uczniów z zaburzeniami mowy? .. 195
4.5.2. Jakie są typowe cechy charakterystyczne uczniów z zaburzeniami języka? … 197
4.6. Edukacja we wczesnym dzieciństwie… 199
4.6.1. W jaki sposób pielęgnować rozwój języka u dzieci w przedszkolach?… 199
4.6.2. W jaki sposób wczesna interwencja przyczynia się do rozwoju podstaw umiejętności czytania i pisania? … 201
4.7. Edukacja w szkole podstawowej i średniej … 202
4.7.1. W jaki sposób nauczyciele mogą pomóc uczniom w rozwijaniu umiejętności komunikowania się?… 203
4.7.2. W jaki sposób logopedzi mogą wspomóc nabywanie umiejętności czytania i pisania? … 209
4.8. Współpraca na rzecz włączania … 210
4.9. Przygotowanie do dorosłego życia… 212
4.10. Rodziny… 213
4.11.Technologie wspomagające kształcenie… 214
Podsumowanie … 216
Dodatkowe źródła informacji… 217
#7
Rozdział 5. Niepełnosprawność intelektualna (upośledzenie umysłowe) … 220
Z WŁASNEJ PERSPEKTYWY. Samodzielność dla Brada… 220
Czego się dowiesz?… 222
Szanse na lepszą przyszłość… 223
5.1. Definicja niepełnosprawności intelektualnej… 225
5.1.1. Komponenty niepełnosprawności intelektualnej… 226
5.1.2. W jaki sposób są diagnozowani uczniowie z niepełnosprawnością intelektualną?… 230
5.1.3. Jakie są konsekwencje tej niepełnosprawności? … 231
5.2. Rys historyczny… 233
5.3. Rozpowszechnienie… 235
5.4. Przyczyny i zapobieganie … 236
5.4.1. Jakie są główne przyczyny niepełnosprawności intelektualnej? … 236
5.4.2. Jak można zapobiegać niepełnosprawności intelektualnej? … 241
5.5. Charakterystyka niepełnosprawności intelektualnej … 245
5.5.1. Na czym polegają zakłócenia procesów poznawczych? … 246
5.5.2. Jakie umiejętności składają się na zachowania przystosowawcze i jak można je doskonalić? … 247
5.6. Edukacja we wczesnym dzieciństwie… 250
5.7. Edukacja w szkole podstawowej i średniej … 251
5.7.1. Czy funkcjonalny program kształcenia dotyczy obszaru umiejętności przystosowawczych? … 251
5.7.2. Jak nauczanie w otwartym środowisku może usprawnić obszary umiejętności przystosowawczych?… 256
5.8. Współpraca na rzecz włączania … 258
5.9. Przygotowanie do dorosłego życia… 260
5.9.1. Jak możemy ocenić koncepcję jakości życia?… 260
5.9.2. Czy ludzie z niepełnosprawnością intelektualną utrzymują posady?… 261
5.9.3. Czy samodzielne, niezależne życie w społeczności jest możliwe dla wszystkich osób z niepełnosprawnością intelektualną?… 262
5.10. Rodziny… 263
5.10.1. Jakiego rodzaju wsparcia udzielają ojcowie?… 264
5.10.2. Jaki rodzaj wsparcia rodzinnego zapewniają bracia i siostry?… 265
5.11. Technologie wspomagające kształcenie … 265
Podsumowanie … 266
Dodatkowe źródła informacji… 268
Rozdział 6. Spektrum zaburzeń autystycznych … 271
Z WŁASNEJ PERSPEKTYWY. Oszałamiający labirynt edukacji specjalnej… 271
Czego się dowiesz?… 272
Szanse na lepszą przyszłość… 273
6.1. Definicja spektrum zaburzeń autystycznych … 274
6.1.1. Co różni pięć typów zaburzeń autystycznych?… 275
6.1.2. Czy są inne sposoby podziału zaburzeń autystycznych?… 282
6.1.3. Jak rozpoznaje się dzieci z autyzmem?… 283
6.1.4. Jakie są konsekwencje tej niepełnosprawności? … 284
6.2. Rys historyczny… 287
6.3. Rozpowszechnienie… 288
6.4. Przyczyny autyzmu… 289
6.5. Charakterystyka zaburzeń autystycznych… 290
6.6. Edukacja we wczesnym dzieciństwie… 292
#8
6.6.1. Niektóre cechy Programu Terapii i Edukacji Dzieci z Autyzmem
i z Upośledzeniem Umiejętności Porozumiewania się… 293
6.6.2. Na czym polega Program dla Dzieci z Autyzmem?… 294
6.6.3. Dlaczego opracowuje się programy mieszane? … 294
6.7. Edukacja w szkole podstawowej i średniej … 295
6.8. Współpraca na rzecz włączania … 297
6.9. Przygotowanie do dorosłego życia… 298
6.10.Rodziny… 300
6.11. Technologie wspomagające kształcenie… 303
Podsumowanie … 304
Dodatkowe źródła informacji… 305
Rozdział 7. Niepełnosprawności o bardzo niskiej częstości występowania: głęboka wieloraka niepełnosprawność, głuchoślepota, pourazowe uszkodzenie mózgu … 307
Z WŁASNEJ PERSPEKTYWY. Czas pamięci … 307
Czego się dowiesz?… 309
Szanse na lepszą przyszłość… 310
7.1. Głęboka wieloraka niepełnosprawność … 310
7.1.1. Definicja głębokiej wielorakiej niepełnosprawności… 311
7.1.1.1. W jaki sposób określa się potrzeby edukacyjne osób z głęboką wieloraką niepełnosprawnością? … 312
7.1.1.2. Jakie są konsekwencje tej niepełnosprawności?… 312
7.1.2. Rozpowszechnienie… 313
7.1.3. Przyczyny i zapobieganie … 313
7.1.4. Charakterystyka głębokiej wielorakiej niepełnosprawności … 314
7.2. Głuchoślepota … 314
7.2.1. Definicja głuchoślepoty … 315
7.2.1.1. Jakie są konsekwencje głuchoślepoty?… 317
7.2.1.2. Czego można oczekiwać od osób z głuchoślepotą? … 317
7.2.2. Rozpowszechnienie… 318
7.2.3. Przyczyny i zapobieganie … 318
7.2.4. Charakterystyka głuchoślepoty… 319
7.2.4.1. Na ile poważne są niepełnosprawności wzroku i słuchu u tych uczniów?… 319
7.2.4.2. Jakie są wspólne problemy tych uczniów?… 320
7.3. Pourazowe uszkodzenie mózgu… 322
7.3.1. Definicja pourazowego uszkodzenia mózgu … 323
7.3.1.1. Jak diagnozuje się dzieci z pourazowym uszkodzeniem mózgu? … 324
7.3.1.2. Jakie są konsekwencje tej niepełnosprawności?… 326
7.3.2. Rozpowszechnienie… 328
7.3.3. Przyczyny i zapobieganie … 329
7.3.4. Charakterystyka pourazowego uszkodzenia mózgu… 329
7.4. Niepełnosprawności o bardzo niskiej częstości występowania … 330
7.4.1. Edukacja we wczesnym dzieciństwie, w szkole podstawowej i średniej … 331
7.4.1.1. Co szczególnego jest w programach wczesnej interwencji dla tych dzieci? … 331
7.4.1.2. Czy uczniów z rzadko występującymi niepełnosprawnościami łączą wspólne cele?… 332
7.4.1.3. Jakie narzędzia pomagają nauczycielom zaprojektować odpowiedni program?… 334
#9
7.4.1.4. Czy uczniowie z niepełnosprawnościami o niskiej częstości występowania są objęci testami zewnętrznymi?… 336
7.4.2. Współpraca na rzecz włączania… 338
7.4.3. Przygotowanie do dorosłego życia… 339
7.4.4. Rodziny… 341
7.4.5. Technologie wspomagające kształcenie … 342
7.4.5.1. W jaki sposób technologie wspomagające kształcenie mogą pomóc uczniom z niepełnosprawnościami o niskiej częstości występowania?… 343
7.4.5.2. Jak technologie wspomagające kształcenie mogą pomóc nauczycielom pracującym z uczniami z niepełnosprawnościami
o niskiej częstości występowania?… 344
Podsumowanie … 346
Dodatkowe źródła informacji… 347
Bibliografia … 350
Indeks osób… 389
Indeks rzeczowy … 400
Wstęp… 19
Rozdział 1. Kontekst pedagogiki specjalnej - czas walki o równe szanse… 31
Z WŁASNEJ PERSPEKTYWY. Moja droga… 31
Czego się dowiesz?… 32
1.1. Istota niepełnosprawności … 34
1.1.1. Czym jest niepełnosprawność? … 34
1.1.2. Czy niepełnosprawność zawsze jest upośledzeniem? … 35
1.1.3. Czy pojęcie niepełnosprawności jest współczesnym wymysłem? … 37
1.1.4. Jak traktowano ludzi z niepelnosprawnościami na przestrzeni dziejów?… 37
1.2. Początki pedagogiki specjalnej … 39
1.2.1. Jak powstała pedagogika specjalna?… 39
1.2.2. Czy możliwości oferowane przez pedagogikę specjalną były powszechnie dostępne?… 41
1.3. Potrzeba narodowej interwencji… 42
1.3.1. Dlaczego Kongres uchwalił narodową ustawę o edukacji specjalnej? … 43
1.3.2. Jakie ustawy federalne chronią prawa obywatelskie dzieci i dorosłych z niepełnosprawnościami? … 44
1.3.3. Czy ochrona zapewniona przez ustawy federalne zmieniła życie osób z niepełnosprawnościami? … 47
1.3.4. Dlaczego sądy musiały ponownie rozważyć zapisy ustawy IDEA?… 49
1.3.5. Kto stoi na straży praw dzieci i dorosłych z niepełnosprawnościami? … 50
1.3.6. Jakie zasady leżą u podstaw wysiłków na rzecz edukacji specjalnej i rzecznictwa w zakresie niepełnosprawności? … 52
1.4. Edukacja specjalna dzisiaj … 52
1.4.1. Czym jest edukacja specjalna?… 53
1.4.2. Kto zapewnia usługi edukacji specjalnej? … 55
1.4.3. Klasyfikowanie niepełnosprawności w edukacji specjalnej… 56
1.4.4. Jakie są fundamentalne zasady edukacji specjalnej? … 56
1.5. Szanse na lepszy XXI wiek… 57
1.5.1. Czy społeczeństwo jest bardziej wyczulone na ludzi z niepełnosprawnościami i ich potrzeby?… 58
1.5.2. Dlaczego edukacja specjalna stała się kontrowersyjna?… 61
1.5.3. Jak kompetentnie i skutecznie rozwiązywać problemy edukacji specjalnej? .. 67
Podsumowanie … 70
Dodatkowe źródła informacji… 71
Rozdział 2. Zindywidualizowane programy nauczania specjalnego
- planowanie i świadczenie usług… 74
Z WŁASNEJ PERSPEKTYWY. Co poszło nie tak?… 74
Czego się dowiesz?… 75
Szanse na lepszą przyszłość… 75
2.1. Usługi edukacji specjalnej … 77
2.1.1. Jakie usługi są oferowane w systemie edukacji specjalnej? … 78
2.1.2. Jakie są kluczowe cechy edukacji specjalnej? … 78
2.1.3. Kto zapewnia usługi edukacji specjalnej? … 85
2.1.4. Gdzie są świadczone usługi edukacji specjalnej? … 87
2.1.5. Czy uczniowie z niepełnosprawnościami uczestniczą w powszechnym programie kształcenia?… 92
2.2. Zindywidualizowane programy nauczania specjalnego… 97
2.2.1. Proces opracowania i realizacji zindywidualizowanych programów nauczania… 97
2.2.2. Różne rodzaje zindywidualizowanych planów edukacyjnych … 103
Podsumowanie … 108
Dodatkowe źródła informacji… 110
Rozdział 3. Trudności w uczeniu się… 112
Z WŁASNEJ PERSPEKTYWY. Edukacja Erin … 112
Czego się dowiesz?… 114
Szanse na lepszą przyszłość… 116
3.1. Definicja trudności w uczeniu się … 117
3.1.1. Czy istnieje wiele różnych rodzajów trudności w uczeniu się?… 119
3.1.2. W jaki sposób rozpoznajemy trudności w uczeniu się?… 123
3.1.3. Jakie są konsekwencje tej niepełnosprawności? … 125
3.2. Rys historyczny… 126
3.3. Rozpowszechnienie… 129
3.4. Przyczyny i zapobieganie … 130
3.4.1. Co może być przyczyną trudności w uczeniu się? … 130
3.4.2. Jak można zapobiegać trudnościom w uczeniu się? … 131
3.5. Charakterystyka trudności w uczeniu się… 132
3.5.1. Jakie cechy są przyczyną zaskakująco niskich osiągnięć? … 132
3.5.2. Czy brak umiejętności społecznych jest cechą charakterystyczną trudności w uczeniu się?… 139
3.6. Edukacja we wczesnym dzieciństwie… 141
3.6.1. Jakie są podstawowe umiejętności konieczne do czytania?… 141
3.6.2. Czy wczesna interwencja może zapobiec trudnościom w czytaniu? … 142
3.6.3. Dlaczego wczesna interwencja dotycząca czytania nie została wprowadzona powszechnie?… 143
3.7. Edukacja w szkole podstawowej i średniej … 143
3.7.1. W jaki sposób edukacja uczniów z trudnościami w uczeniu się może stać się skuteczniejsza?… 144
3.7.2. Jak można doskonalić umiejętność czytania i pisania uczniów z trudnościami w uczeniu się? … 147
#6
3.7.3. Czy strategie uczenia się mogą pomóc zmniejszyć problemy w szkole? … 150
3.8. Współpraca na rzecz włączania … 152
3.9. Przygotowanie do dorosłego życia… 156
3.9.1. Jaki rodzaj edukacji policealnej mogą wybrać osoby z trudnościami w uczeniu się?… 157
3.9.2. Jak radzą sobie dorośli z trudnościami w uczeniu się?… 159
3.10. Rodziny… 159
3.10.1. Czy konsultacje z rodzicami pomagają w relacjach szkoła-dom?… 160
3.10.2. W jaki sposób zgrać pracę domową z programem nauczania? … 161
3.11. Technologie wspomagające kształcenie … 163
3.11.1. Czy sale lekcyjne powinny być wyposażone w komputery? … 164
3.11.2. W jaki sposób komputerowe programy edycji tekstu mogą pomóc uczniom z trudnościami w uczeniu się? … 166
Podsumowanie … 167
Dodatkowe źródła informacji… 168
Rozdział 4. Zaburzenia mowy i/lub języka … 171
Z WŁASNEJ PERSPEKTYWY. Historia Lizzy B… 171
Czego się dowiesz?… 173
Szanse na lepszą przyszłość… 174
4.1. Definicja zaburzeń mowy i/lub języka… 175
4.1.1. Jakie są dwa rodzaje zaburzeń w komunikowaniu się?… 178
4.1.2. W jaki sposób rozpoznawane są zaburzenia mowy i/lub języka? … 183
4.1.3. Jakie są różnice między zaburzeniami języka,
opóźnieniami rozwoju mowy i zróżnicowaniem języka? … 185
4.1.4. Jakie są konsekwencje tej niepełnosprawności? … 187
4.2. Rys historyczny… 188
4.3. Rozpowszechnienie… 190
4.4. Przyczyny i zapobieganie … 192
4.4.1. Jakie są przyczyny zaburzeń mowy? … 192
4.4.2. Co powoduje zaburzenia języka?… 193
4.4.3. W jaki sposób można zapobiegać wystąpieniu zaburzeń mowy i/lub języka? … 194
4.5. Charakterystyka zaburzeń mowy i/lub języka…V… 194
4.5.1. Jakie są wspólne cechy charakterystyczne uczniów z zaburzeniami mowy? .. 195
4.5.2. Jakie są typowe cechy charakterystyczne uczniów z zaburzeniami języka? … 197
4.6. Edukacja we wczesnym dzieciństwie… 199
4.6.1. W jaki sposób pielęgnować rozwój języka u dzieci w przedszkolach?… 199
4.6.2. W jaki sposób wczesna interwencja przyczynia się do rozwoju podstaw umiejętności czytania i pisania? … 201
4.7. Edukacja w szkole podstawowej i średniej … 202
4.7.1. W jaki sposób nauczyciele mogą pomóc uczniom w rozwijaniu umiejętności komunikowania się?… 203
4.7.2. W jaki sposób logopedzi mogą wspomóc nabywanie umiejętności czytania i pisania? … 209
4.8. Współpraca na rzecz włączania … 210
4.9. Przygotowanie do dorosłego życia… 212
4.10. Rodziny… 213
4.11.Technologie wspomagające kształcenie… 214
Podsumowanie … 216
Dodatkowe źródła informacji… 217
#7
Rozdział 5. Niepełnosprawność intelektualna (upośledzenie umysłowe) … 220
Z WŁASNEJ PERSPEKTYWY. Samodzielność dla Brada… 220
Czego się dowiesz?… 222
Szanse na lepszą przyszłość… 223
5.1. Definicja niepełnosprawności intelektualnej… 225
5.1.1. Komponenty niepełnosprawności intelektualnej… 226
5.1.2. W jaki sposób są diagnozowani uczniowie z niepełnosprawnością intelektualną?… 230
5.1.3. Jakie są konsekwencje tej niepełnosprawności? … 231
5.2. Rys historyczny… 233
5.3. Rozpowszechnienie… 235
5.4. Przyczyny i zapobieganie … 236
5.4.1. Jakie są główne przyczyny niepełnosprawności intelektualnej? … 236
5.4.2. Jak można zapobiegać niepełnosprawności intelektualnej? … 241
5.5. Charakterystyka niepełnosprawności intelektualnej … 245
5.5.1. Na czym polegają zakłócenia procesów poznawczych? … 246
5.5.2. Jakie umiejętności składają się na zachowania przystosowawcze i jak można je doskonalić? … 247
5.6. Edukacja we wczesnym dzieciństwie… 250
5.7. Edukacja w szkole podstawowej i średniej … 251
5.7.1. Czy funkcjonalny program kształcenia dotyczy obszaru umiejętności przystosowawczych? … 251
5.7.2. Jak nauczanie w otwartym środowisku może usprawnić obszary umiejętności przystosowawczych?… 256
5.8. Współpraca na rzecz włączania … 258
5.9. Przygotowanie do dorosłego życia… 260
5.9.1. Jak możemy ocenić koncepcję jakości życia?… 260
5.9.2. Czy ludzie z niepełnosprawnością intelektualną utrzymują posady?… 261
5.9.3. Czy samodzielne, niezależne życie w społeczności jest możliwe dla wszystkich osób z niepełnosprawnością intelektualną?… 262
5.10. Rodziny… 263
5.10.1. Jakiego rodzaju wsparcia udzielają ojcowie?… 264
5.10.2. Jaki rodzaj wsparcia rodzinnego zapewniają bracia i siostry?… 265
5.11. Technologie wspomagające kształcenie … 265
Podsumowanie … 266
Dodatkowe źródła informacji… 268
Rozdział 6. Spektrum zaburzeń autystycznych … 271
Z WŁASNEJ PERSPEKTYWY. Oszałamiający labirynt edukacji specjalnej… 271
Czego się dowiesz?… 272
Szanse na lepszą przyszłość… 273
6.1. Definicja spektrum zaburzeń autystycznych … 274
6.1.1. Co różni pięć typów zaburzeń autystycznych?… 275
6.1.2. Czy są inne sposoby podziału zaburzeń autystycznych?… 282
6.1.3. Jak rozpoznaje się dzieci z autyzmem?… 283
6.1.4. Jakie są konsekwencje tej niepełnosprawności? … 284
6.2. Rys historyczny… 287
6.3. Rozpowszechnienie… 288
6.4. Przyczyny autyzmu… 289
6.5. Charakterystyka zaburzeń autystycznych… 290
6.6. Edukacja we wczesnym dzieciństwie… 292
#8
6.6.1. Niektóre cechy Programu Terapii i Edukacji Dzieci z Autyzmem
i z Upośledzeniem Umiejętności Porozumiewania się… 293
6.6.2. Na czym polega Program dla Dzieci z Autyzmem?… 294
6.6.3. Dlaczego opracowuje się programy mieszane? … 294
6.7. Edukacja w szkole podstawowej i średniej … 295
6.8. Współpraca na rzecz włączania … 297
6.9. Przygotowanie do dorosłego życia… 298
6.10.Rodziny… 300
6.11. Technologie wspomagające kształcenie… 303
Podsumowanie … 304
Dodatkowe źródła informacji… 305
Rozdział 7. Niepełnosprawności o bardzo niskiej częstości występowania: głęboka wieloraka niepełnosprawność, głuchoślepota, pourazowe uszkodzenie mózgu … 307
Z WŁASNEJ PERSPEKTYWY. Czas pamięci … 307
Czego się dowiesz?… 309
Szanse na lepszą przyszłość… 310
7.1. Głęboka wieloraka niepełnosprawność … 310
7.1.1. Definicja głębokiej wielorakiej niepełnosprawności… 311
7.1.1.1. W jaki sposób określa się potrzeby edukacyjne osób z głęboką wieloraką niepełnosprawnością? … 312
7.1.1.2. Jakie są konsekwencje tej niepełnosprawności?… 312
7.1.2. Rozpowszechnienie… 313
7.1.3. Przyczyny i zapobieganie … 313
7.1.4. Charakterystyka głębokiej wielorakiej niepełnosprawności … 314
7.2. Głuchoślepota … 314
7.2.1. Definicja głuchoślepoty … 315
7.2.1.1. Jakie są konsekwencje głuchoślepoty?… 317
7.2.1.2. Czego można oczekiwać od osób z głuchoślepotą? … 317
7.2.2. Rozpowszechnienie… 318
7.2.3. Przyczyny i zapobieganie … 318
7.2.4. Charakterystyka głuchoślepoty… 319
7.2.4.1. Na ile poważne są niepełnosprawności wzroku i słuchu u tych uczniów?… 319
7.2.4.2. Jakie są wspólne problemy tych uczniów?… 320
7.3. Pourazowe uszkodzenie mózgu… 322
7.3.1. Definicja pourazowego uszkodzenia mózgu … 323
7.3.1.1. Jak diagnozuje się dzieci z pourazowym uszkodzeniem mózgu? … 324
7.3.1.2. Jakie są konsekwencje tej niepełnosprawności?… 326
7.3.2. Rozpowszechnienie… 328
7.3.3. Przyczyny i zapobieganie … 329
7.3.4. Charakterystyka pourazowego uszkodzenia mózgu… 329
7.4. Niepełnosprawności o bardzo niskiej częstości występowania … 330
7.4.1. Edukacja we wczesnym dzieciństwie, w szkole podstawowej i średniej … 331
7.4.1.1. Co szczególnego jest w programach wczesnej interwencji dla tych dzieci? … 331
7.4.1.2. Czy uczniów z rzadko występującymi niepełnosprawnościami łączą wspólne cele?… 332
7.4.1.3. Jakie narzędzia pomagają nauczycielom zaprojektować odpowiedni program?… 334
#9
7.4.1.4. Czy uczniowie z niepełnosprawnościami o niskiej częstości występowania są objęci testami zewnętrznymi?… 336
7.4.2. Współpraca na rzecz włączania… 338
7.4.3. Przygotowanie do dorosłego życia… 339
7.4.4. Rodziny… 341
7.4.5. Technologie wspomagające kształcenie … 342
7.4.5.1. W jaki sposób technologie wspomagające kształcenie mogą pomóc uczniom z niepełnosprawnościami o niskiej częstości występowania?… 343
7.4.5.2. Jak technologie wspomagające kształcenie mogą pomóc nauczycielom pracującym z uczniami z niepełnosprawnościami
o niskiej częstości występowania?… 344
Podsumowanie … 346
Dodatkowe źródła informacji… 347
Bibliografia … 350
Indeks osób… 389
Indeks rzeczowy … 400