Dane szczegółowe książki
Historia Polski do roku 1795 / Samsonowicz, Henryk (1930-)
Autorzy
Tytuł
Historia Polski do roku 1795
Wydawnictwo
Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 1990
Numer wydania
5 popr.
ISBN
8302042854
Hasła przedmiotowe
Spis treści
pokaż spis treści
Początki Polski
Krajobraz naturalny ziem polskich .......... 7
Ziemie polskie w czasach najdawniejszych .... 8
Najstarsze osadnictwo słowiańskie .......... 11
Organizacja terytorialna.................... 12
Podstawy gospodarcze państw słowiańskich .. 15 Najdawniejsze organizacje państwowe na ziemiach polskich.......................... 15
Organizacja państwa Mieszka I ............ 16
Stosunki polityczne w Europie Wschodniej X w. 18
Chrzest Polski ............................ 19
Polityka Mieszka I ........................ 20
Początki panowania Bolesława Chrobrego .... 22
Zjazd gnieźnieński ........................ 22
Państwo polskie na początku XI w .......... 24
Wojny Bolesława Chrobrego................ 24
Kryzys monarchii piastowskiej .............. 26
Upadek i odbudowa państwa Piastów........ 27
Zmiany ustroju państwa
Państwo polskie w czasach prawa książęcego.. 29
Monarchia Bolesława Szczodrego .......... 29
Walka o władzę i jedność państwa .......... 30
Wojna z Niemcami w 1109 r. .............. 32
Podbój Pomorza .......................... 33
Ekspansja Polski a nowa organizacja kościelna .................................... 34
Osłabienie Polski w latach trzydziestych XII w. 34
Geneza rozbicia dzielnicowego .............. 35
Testament Bolesława Krzywoustego ........ 36
Wygnanie Władysława II .................. 37
Organizacja monarchii wczesnopiastowskiej .. 39
Przemiany gospodarcze i społeczne w XI—XII w. .............................. 41
Rozwój kultury polskiej .................... 44
Rozbicie dzielnicowe " ' '
Pogłębianie się rozbicia dzielnicowego........ 48
Walki o tron krakowski na przełomie XII i XIII w. ................................ 50
Najazd Mongołów ........................ 51
Problem krzyżacki ........................ 53
Rozwój gospodarczy ziem polskich .......... 55
Kolonizacja wiejska ...................... 56
Lokacje miast. Mieszczaństwo .............. 58
Znaczenie i rozwój organizacji kościelnej .... 61
Początki kształtowania się stanów. Stan rycerski .................................... 64
Przesłanki zjednoczenia państwa polskiego.... 66
Próby zjednoczenia Polski w drugiej połowie XIII w. ................................ 68
Odnowienie Królestwa Polskiego ............ 69
Walka Władysława Łokietka o jedność państwa .................................. 70
Rozwój kultury polskiej.................... 72
Zjednoczone Królestwo Polskie
Wojny Łokietka w końcowej fazie jego panowania ................................ 79
Sytuacja Polski w połowie XIV w. .......... 80
Działalność dyplomatyczna Kazimierza Wielkiego. Walka o Śląsk i Pomorze .......... 82
Opanowanie Rusi ..............:......... 85
Rewindykacje terytorialne na zachodzie i północy .................................. 85
Terytorialne i gospodarcze podstawy państwa polskiego .............................. 86
Polityka gospodarcza i skarbowa ............ 87
Reformy administracyjne i sądowe .......... 88
Ustawodawstwo Kazimierza Wielkiego ...... 89
Wojsko. Walka o umocnienie władzy centralnej .................................... 89
Akademia Krakowska. Pojęcie Korony Królestwa Polskiego. Rozwój kultury .......... 90
Rządy węgierskie i przywilej koszycki ........ 93
Walka o tron po śmierci Ludwika Węgierskiego .................................... 93
Unia polsko-litewska
Kształtowanie się państwa litewskiego........ 95
Przyczyny unii polsko-litewskiej ............ 96
Bezpośrednie następstwa unii .............. 97
Walka z Zakonem i bitwa pod Grunwaldem .. 98
Unia horodelska .......................... 101
\J Podstawy gospodarcze państw jagiellońskich .. 102
Rozwój przywilejów szlacheckich ............ 102
,/ Polityka wewnętrzna państwa polskiego i problem husycki w pierwszej połowie XV w. .. 105 . Zwycięstwo oligarchii. Rozpad unii i jej ponowienie ................................ 107
V Stosunki polsko-krzyżackie po Grunwaldzie 108
N^, Wojna trzynastoletnia i odzyskanie Pomorza. 110
"W Przemiany społeczne w pierwszej połowie XV w. 111
^^ Miejsce Polski w Europie w XV w. .......... 114
Kultura polska XV w. .................... 115
Kształtowanie się Rzeczypospolitej szlacheckiej
Stosunki gospodarcze Polski na przełomie XV
i XVI w. .............................. 121
Rozwój folwarku pańszczyźnianego .......... 121
Rozwój miast ............................ 123
JSkutki gospodarki folwarczno-pańszczyźnianej 124 •-' Handel, produkcja i pieniądz .............. 125
Stosunki społeczne w miastach .............. 127
'(Kierunki polityki polskiej w drugiej połowie XV w. i na początku XVI w. ............ 128
Rozwój politycznych i gospodarczych przywilejów szlacheckich. Walka z magnaterią ...... 130
Król, szlachta, magnaterią w walce o władzę w pierwszej połowie XVI w. ................ 133
Ruch egzekucyjny ........................ 135
Litwa i jej stosunek do Polski .............. 137
Wojny z państwem moskiewskim i Tatarami . . 138 ., Polska a Prusy ............................ 140
' Inflanty i polityka bałtycka ................ 142
Xv' Polityka dynastyczna Jagiellonów .......... 144
7-Wojny o Mołdawię, stosunki z Turcją i Habs-
burgami .............................. 145
V Śląsk, Pomorze i Mazowsze .................. 149
Wielonarodowościowe państwo szlacheckie
Unia lubelska ............................ 151
Obszar i ludność Rzeczypospolitej .......... 152
Król, senat, izba poselska .................. 154
Wojsko .................................. 155
Skarbowość .............................. 1 56
Sądownictwo ............................ 157
Kościół .................................. 158
Naród szlachecki .......................... 160
Odrodzenie w Polsce ...................... 161
Oświata i nauka .......................... 163
Przyczyny i kierunki reformacji ............ 166
Kontrreformacja w Polsce .................. 169
Ekspansja Rzeczypospolitej szlacheckiej
Pierwsza wolna elekcja .................... 172
^Elekcja Batorego i wojna gdańska .......... 173
^\Wojna Batorego z Rosją .................. 175
Wzrost znaczenia magnaterii................ 176
v Początki rządów Zygmunta III. Geneza konfliktów ze Szwecją i Rosją .................. 177
Sprawy mołdawskie ...................... 180
Problem Ukrainy ........................ 181
•s Wojny ze Szwecją ........................ 182
Ekspansja na ziemie rosyjskie .............. 184
LQstosunki z Turcją. Powstanie kozackie ...... 186
Wojna domowa i rozwój kontrreformacji .... 187
Stosunki gospodarcze w pierwszej połowie
XVII w................................ 189
Rozwój sarmatyzmu i kultura baroku ........ 195
Kryzys Rzeczypospolitej w XVII i XVIII w.
^ Stosunki wewnętrzne i międzynarodowe Polski
w połowie XVII w. ...................... 199
! UWojny ukraińskie i wojna z Rosją .......... 200
^Najazd szwedzki .......................... 203
y Kryzys w polityce wewnętrznej.............. 207
Upadek gospodarczy po wojnach połowy XVII w ................................ 209
Wojny z Turcją. Walki stronnictw i upadek znaczenia międzynarodowego Polski .......... 211
., »Wzrost znaczenia oligarchii magnackiej. Upadek
gospodarczy ............................ 217
Kultura schyłku XVII w. .................. 219
Elekcja Augusta II ........................ 220
Ruchy chłopskie .......................... 221
Wojna domowa na Litwie. Sprawa Prus ...... 222
Wojna północna .......................... 223
Reformy sejmu „niemego" ................ 226
Polska w czasach saskich
Rolnictwo i handel w dobie saskiej .......... 228
Manufaktury magnackie .................. 230
Miasta w czasach saskich .................. 231
Obozy polityczne.......................... 234
Podwójna elekcja 1733 r. .................. 236
Stosunki polityczne za panowania Augusta III 237 Sytuacja międzynarodowa Polski ............ 239
Reformy sejmu konwokacyjnego i elekcja Stanisława Augusta .......................... 240
Kultura czasów saskich .................... 241
Starania o naprawę państwa
Reformy pierwszych lat panowania Stanisława Augusta .............................. 248
Interwencja rosyjska ...................... 250
Konfederacja barska i ruchy chłopskie ...... 251
Pierwszy rozbiór Polski.................... 252
Sejm 1773 r. i jego reformy ................ 254
Polityka stronnictwa królewskiego i układ sił w
Polsce przed Sejmem Wielkim ............ 255
Początki przebudowy wsi polskiej .......... 256
Rozwój miast ............................ 259
Rozwój manufaktur ...................... 261
Władza wykonawcza w okresie rządów Rady
Nieustającej ............................ 262
Reforma oświatowa ...................... 263
Ideologia oświeceniowa .................... 265
Kultura okresu Oświecenia ................ 266
Walka o niepodległość. Upadek Rzeczypospolitej szlacheckiej
Stosunki międzynarodowe w dobie Sejmu Wielkiego .................................. 271
Obozy polityczne i początki działalności sejmu.................................... 271
Rozwój nurtu radykalnego. Reformy sejmu .. 273
Konstytucja 3 maja........................ 274
Polska w roku działania konstytucji. Konfederacja targowicka ........................ 275
Wojna polsko-rosyjska 1792 r. .............. 276
Drugi rozbiór Polski ...................... 277
Przygotowania powstańcze ................ 278
Wybuch Powstania Kościuszkowskiego ...... 279
Polityka władz powstańczych .............. 280
Wojna z Prusami i walki pod Warszawą...... 282
Upadek powstania ........................ 282
Trzeci rozbiór Polski ...................... 283
Wskazówki bibliograficzne ................ 285
Zestawienie najważniejszych dat ............ 291
Państwo polskie w liczbach ................ 296
Indeks osób .............................. 297
Indeks nazw geograficznych i etnicznych .... 306
Tablice genealogiczne ...................... 315
Krajobraz naturalny ziem polskich .......... 7
Ziemie polskie w czasach najdawniejszych .... 8
Najstarsze osadnictwo słowiańskie .......... 11
Organizacja terytorialna.................... 12
Podstawy gospodarcze państw słowiańskich .. 15 Najdawniejsze organizacje państwowe na ziemiach polskich.......................... 15
Organizacja państwa Mieszka I ............ 16
Stosunki polityczne w Europie Wschodniej X w. 18
Chrzest Polski ............................ 19
Polityka Mieszka I ........................ 20
Początki panowania Bolesława Chrobrego .... 22
Zjazd gnieźnieński ........................ 22
Państwo polskie na początku XI w .......... 24
Wojny Bolesława Chrobrego................ 24
Kryzys monarchii piastowskiej .............. 26
Upadek i odbudowa państwa Piastów........ 27
Zmiany ustroju państwa
Państwo polskie w czasach prawa książęcego.. 29
Monarchia Bolesława Szczodrego .......... 29
Walka o władzę i jedność państwa .......... 30
Wojna z Niemcami w 1109 r. .............. 32
Podbój Pomorza .......................... 33
Ekspansja Polski a nowa organizacja kościelna .................................... 34
Osłabienie Polski w latach trzydziestych XII w. 34
Geneza rozbicia dzielnicowego .............. 35
Testament Bolesława Krzywoustego ........ 36
Wygnanie Władysława II .................. 37
Organizacja monarchii wczesnopiastowskiej .. 39
Przemiany gospodarcze i społeczne w XI—XII w. .............................. 41
Rozwój kultury polskiej .................... 44
Rozbicie dzielnicowe " ' '
Pogłębianie się rozbicia dzielnicowego........ 48
Walki o tron krakowski na przełomie XII i XIII w. ................................ 50
Najazd Mongołów ........................ 51
Problem krzyżacki ........................ 53
Rozwój gospodarczy ziem polskich .......... 55
Kolonizacja wiejska ...................... 56
Lokacje miast. Mieszczaństwo .............. 58
Znaczenie i rozwój organizacji kościelnej .... 61
Początki kształtowania się stanów. Stan rycerski .................................... 64
Przesłanki zjednoczenia państwa polskiego.... 66
Próby zjednoczenia Polski w drugiej połowie XIII w. ................................ 68
Odnowienie Królestwa Polskiego ............ 69
Walka Władysława Łokietka o jedność państwa .................................. 70
Rozwój kultury polskiej.................... 72
Zjednoczone Królestwo Polskie
Wojny Łokietka w końcowej fazie jego panowania ................................ 79
Sytuacja Polski w połowie XIV w. .......... 80
Działalność dyplomatyczna Kazimierza Wielkiego. Walka o Śląsk i Pomorze .......... 82
Opanowanie Rusi ..............:......... 85
Rewindykacje terytorialne na zachodzie i północy .................................. 85
Terytorialne i gospodarcze podstawy państwa polskiego .............................. 86
Polityka gospodarcza i skarbowa ............ 87
Reformy administracyjne i sądowe .......... 88
Ustawodawstwo Kazimierza Wielkiego ...... 89
Wojsko. Walka o umocnienie władzy centralnej .................................... 89
Akademia Krakowska. Pojęcie Korony Królestwa Polskiego. Rozwój kultury .......... 90
Rządy węgierskie i przywilej koszycki ........ 93
Walka o tron po śmierci Ludwika Węgierskiego .................................... 93
Unia polsko-litewska
Kształtowanie się państwa litewskiego........ 95
Przyczyny unii polsko-litewskiej ............ 96
Bezpośrednie następstwa unii .............. 97
Walka z Zakonem i bitwa pod Grunwaldem .. 98
Unia horodelska .......................... 101
\J Podstawy gospodarcze państw jagiellońskich .. 102
Rozwój przywilejów szlacheckich ............ 102
,/ Polityka wewnętrzna państwa polskiego i problem husycki w pierwszej połowie XV w. .. 105 . Zwycięstwo oligarchii. Rozpad unii i jej ponowienie ................................ 107
V Stosunki polsko-krzyżackie po Grunwaldzie 108
N^, Wojna trzynastoletnia i odzyskanie Pomorza. 110
"W Przemiany społeczne w pierwszej połowie XV w. 111
^^ Miejsce Polski w Europie w XV w. .......... 114
Kultura polska XV w. .................... 115
Kształtowanie się Rzeczypospolitej szlacheckiej
Stosunki gospodarcze Polski na przełomie XV
i XVI w. .............................. 121
Rozwój folwarku pańszczyźnianego .......... 121
Rozwój miast ............................ 123
JSkutki gospodarki folwarczno-pańszczyźnianej 124 •-' Handel, produkcja i pieniądz .............. 125
Stosunki społeczne w miastach .............. 127
'(Kierunki polityki polskiej w drugiej połowie XV w. i na początku XVI w. ............ 128
Rozwój politycznych i gospodarczych przywilejów szlacheckich. Walka z magnaterią ...... 130
Król, szlachta, magnaterią w walce o władzę w pierwszej połowie XVI w. ................ 133
Ruch egzekucyjny ........................ 135
Litwa i jej stosunek do Polski .............. 137
Wojny z państwem moskiewskim i Tatarami . . 138 ., Polska a Prusy ............................ 140
' Inflanty i polityka bałtycka ................ 142
Xv' Polityka dynastyczna Jagiellonów .......... 144
7-Wojny o Mołdawię, stosunki z Turcją i Habs-
burgami .............................. 145
V Śląsk, Pomorze i Mazowsze .................. 149
Wielonarodowościowe państwo szlacheckie
Unia lubelska ............................ 151
Obszar i ludność Rzeczypospolitej .......... 152
Król, senat, izba poselska .................. 154
Wojsko .................................. 155
Skarbowość .............................. 1 56
Sądownictwo ............................ 157
Kościół .................................. 158
Naród szlachecki .......................... 160
Odrodzenie w Polsce ...................... 161
Oświata i nauka .......................... 163
Przyczyny i kierunki reformacji ............ 166
Kontrreformacja w Polsce .................. 169
Ekspansja Rzeczypospolitej szlacheckiej
Pierwsza wolna elekcja .................... 172
^Elekcja Batorego i wojna gdańska .......... 173
^\Wojna Batorego z Rosją .................. 175
Wzrost znaczenia magnaterii................ 176
v Początki rządów Zygmunta III. Geneza konfliktów ze Szwecją i Rosją .................. 177
Sprawy mołdawskie ...................... 180
Problem Ukrainy ........................ 181
•s Wojny ze Szwecją ........................ 182
Ekspansja na ziemie rosyjskie .............. 184
LQstosunki z Turcją. Powstanie kozackie ...... 186
Wojna domowa i rozwój kontrreformacji .... 187
Stosunki gospodarcze w pierwszej połowie
XVII w................................ 189
Rozwój sarmatyzmu i kultura baroku ........ 195
Kryzys Rzeczypospolitej w XVII i XVIII w.
^ Stosunki wewnętrzne i międzynarodowe Polski
w połowie XVII w. ...................... 199
! UWojny ukraińskie i wojna z Rosją .......... 200
^Najazd szwedzki .......................... 203
y Kryzys w polityce wewnętrznej.............. 207
Upadek gospodarczy po wojnach połowy XVII w ................................ 209
Wojny z Turcją. Walki stronnictw i upadek znaczenia międzynarodowego Polski .......... 211
., »Wzrost znaczenia oligarchii magnackiej. Upadek
gospodarczy ............................ 217
Kultura schyłku XVII w. .................. 219
Elekcja Augusta II ........................ 220
Ruchy chłopskie .......................... 221
Wojna domowa na Litwie. Sprawa Prus ...... 222
Wojna północna .......................... 223
Reformy sejmu „niemego" ................ 226
Polska w czasach saskich
Rolnictwo i handel w dobie saskiej .......... 228
Manufaktury magnackie .................. 230
Miasta w czasach saskich .................. 231
Obozy polityczne.......................... 234
Podwójna elekcja 1733 r. .................. 236
Stosunki polityczne za panowania Augusta III 237 Sytuacja międzynarodowa Polski ............ 239
Reformy sejmu konwokacyjnego i elekcja Stanisława Augusta .......................... 240
Kultura czasów saskich .................... 241
Starania o naprawę państwa
Reformy pierwszych lat panowania Stanisława Augusta .............................. 248
Interwencja rosyjska ...................... 250
Konfederacja barska i ruchy chłopskie ...... 251
Pierwszy rozbiór Polski.................... 252
Sejm 1773 r. i jego reformy ................ 254
Polityka stronnictwa królewskiego i układ sił w
Polsce przed Sejmem Wielkim ............ 255
Początki przebudowy wsi polskiej .......... 256
Rozwój miast ............................ 259
Rozwój manufaktur ...................... 261
Władza wykonawcza w okresie rządów Rady
Nieustającej ............................ 262
Reforma oświatowa ...................... 263
Ideologia oświeceniowa .................... 265
Kultura okresu Oświecenia ................ 266
Walka o niepodległość. Upadek Rzeczypospolitej szlacheckiej
Stosunki międzynarodowe w dobie Sejmu Wielkiego .................................. 271
Obozy polityczne i początki działalności sejmu.................................... 271
Rozwój nurtu radykalnego. Reformy sejmu .. 273
Konstytucja 3 maja........................ 274
Polska w roku działania konstytucji. Konfederacja targowicka ........................ 275
Wojna polsko-rosyjska 1792 r. .............. 276
Drugi rozbiór Polski ...................... 277
Przygotowania powstańcze ................ 278
Wybuch Powstania Kościuszkowskiego ...... 279
Polityka władz powstańczych .............. 280
Wojna z Prusami i walki pod Warszawą...... 282
Upadek powstania ........................ 282
Trzeci rozbiór Polski ...................... 283
Wskazówki bibliograficzne ................ 285
Zestawienie najważniejszych dat ............ 291
Państwo polskie w liczbach ................ 296
Indeks osób .............................. 297
Indeks nazw geograficznych i etnicznych .... 306
Tablice genealogiczne ...................... 315