Dane szczegółowe książki
Psychologia uczenia się t.2 / Włodarski, Ziemowit (1925-)
Tytuł
Psychologia uczenia się t.2
Wydawnictwo
Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1998
Numer wydania
3
ISBN
83-01-11867-9; 85-01-11949-7
Hasła przedmiotowe
Informacje dodatkowe
brak numeracji stron
Nr tomu
2
Spis treści
pokaż spis treści
Część IV
ZALEŻNOŚĆ PRZEBIEGU I EFEKTÓW UCZENIA SIĘ
OD WCZEŚNIEJSZEJ AKTYWNOŚCI PODMIOTU 1 OD POPRZEDZAJĄCYCH CZYNNIKÓW SYTUACYJNYCH
(Napisała Maria Ledzińska)
Rozdział (6. Ogólna charakterystyka transferu i proakcji 13
Wprowadzenie 13
16.1. Podstawowe pojęcia 13
16.2. Kryteria rozróżniania transferu i proakcji 14
16.3. Rodzaje transferu i proakcji 15
16.3.!. Transfer w sferze sensoryczn o-motory cznej 16
16.3.2. Transfer w sferze poznawczej 18
16.3.3. Transfer w sferze emocjonalno-społecznej 23
Podsumowanie 24
Rozdział 17. Metodologia badań 25
Wprowadzenie 25
17-1. Badanie transferu 25
17.1.1. Metody bezpośrednie 25
17.1.2. Metody pośrednie 27
17.1.3. Trudności w prowadzeniu badań 28
17.2. Badanie proakcji 30
Podsumowanie 32
Rozdział 18. Czynniki wpływające na transfer i proakcję 34
Wprowadzenie 34
18.1. Cechy podmiotu 35
18.1.1. Inteligencja ogólna 35
18.1.2. Styl poznawczy 40
18.1.3. Motywacja 41
18.1.4. Wiek 43
18.2. Aktywność poznawcza podmiotu 47
18.2.1. Aktywność poprzedzająca realizację zadania początkowego 48
18.2.2. Natężenie aktywności 51
18.2.3. Samodzielność w zakresie aktywności poznawczej 52
18.3. Cechy sytuacji zadaniowej 54
18.3.1. Podobieństwo zadań 54
18.3.2. Poziom wyuczenia zadań początkowych 61
18.3.1.
Poziom trudności zadań
Struktura zadań ....
Modalność bodźców
Odstęp czasu
Rozdział 19. Próby wyjaśnienia transferu i proakcji
Wprowadzenie
19.1. Interpretacje bchawiorystyczne
19.2. Interpretacje poznawcze . . .
Podsumowanie
Dodatek
Część V
ZALEŻNOŚĆ EFEKTÓW UCZENIA SIĘ
OD PÓŹNIEJSZEJ AKTYWNOŚCI PODMIOTU
I OD NASTĘPUJĄCYCH CZYNNIKÓW SYTUACYJNYCH
(Napisała Aleksandra Pioirowska)
Rozdział 20. Retroakcja i problemy metodologiczne związane z jej badaniem
Wprowadzenie
20.1. Hamowanie i ułatwienie retroaktywne
20.2. Szersze rozumienie retroakcji
20.3. Zagadnienia metodologiczne
20.3.1. Pomiar hamowania i ułatwienia retro aktywnego
20.3.2. Pomiar ogólnej interferencji retroaktywnej . . .
Podsumowanie
.i('"ivM"
Rozdział 21. Determinanty retroakcji
¦ y
Wprowadzenie ., -.
21.1. Cechy podmiotu ,
21.1.1. Wiek ':'[•
21.1.2. Inteligencja (,
21.1.3. Nastawienie
21.2. Aktywność własna jednostki
21.2.1. Rodzaje aktywności własnej
21.2.2. Wzajemny stosunek rodzaju aktywności w czasie uczenia sie kolejnych
treści
21.3. Cechy sytuacji .¦ ¦
Cechy materiału :
Stopień opanowania materiału
Odstęp czasu między uczeniem sie a pomiarem
Sposób pomiaru efektów
Kontekst uczenia się
18.3.5. 18-3.6. 18.3.7. 18.3.8. Podsumowanie
Cechy
21.3.1.
21.3.2.
21.3.3.
21.3.4.
21.3.5.
21.4. Możliwości przeciwdziałania hamowaniu retroaktywnemu
Podsumowanie
Rozdział 22. Istota retroakcji i jej mechanizmy
Wprowadzenie
22.1. Przegląd klasycznych teorii i hipotez
67 69
70 71
74
76
76
77 79 86
93
93
94
94
96
96
100
101
103 104 104
105 105 106 107
108 109 109 117
119 120 121 122 125
128
128 128
Rozdzia! 23. Reminiscencja i problemy metodologiczne związane z jej badaniem
Wprowadzenie
23.1
23.2.
23.3.
23.4.
137
137 138 141 142 144 144 145 146
Zjawiska Ballarda i Warda-Hovlanda
Reminiscencja krótko- i długoterminowa
Reminiscencja w zakresie przypomnień werbalnych i czynności motorycznych
Problemy metodologiczne w badaniach reminiscencji
23.4.1. Schematy badań nad reminiscencją
23.4.2. Trudności metodologiczne i sposoby ich rozwiązywania
Podsumowanie
Rozdział 24. Determinanty reminiscencji i próby jej wyjaśnienia 148
148 149 149 150 151 152 153 154 154 155 156 157 157 158 259 160 160 161 163 166
Wprowadzenie
24.1. Cechy osób uczących się
24.1.1. Wiek
24.1.2. 24.1.3. 24.1.4. 24.1.5.
Płeć
Zdolności
Motywacja
Cechy osobowości
24.2.
Cechy materiału
24.2.1. Sensowność treści i ich struktura
24.2.2. Pozycja elementów
24.3.
Sposób uczenia się
24.3.1. Uczenie się skomasowane a uczenie się rozłożone w czasie ....
24.3.2. Czas ekspozycji elementów
24.4. 24.5. 24.6.
Stopień opanowania materiału
Długość przerwy między uczeniem się a pomiarem
Próby wyjaśnienia reminiscencji
24.6.!. Przegląd dawnych teorii i hipotez
24.6.2. Interpretacje współczesne
Podsumowanie
Dodatek
Część VI
ZABURZENIA UCZENIA SIĘ PO USZKODZENIACH MÓZGU
(Napisał Jerzy Mroziak)
Wyjaśnienia wstępne 175
Rozdział 25. Mózgowe mechanizmy uczenia się - zarys problematyki 177
Wprowadzenie 177
25.1, Teoretyczne problemy badań nad mózgowymi mechanizmami uczenia się ... 177
25.2. Poszukiwanie biochemicznych podstaw pamięci 181
Podsumowanie 183
Rozdział 26. Zespół amnestyezny 185
Wprowadzenie 185
26.1. Zakres, trwałość i formy zaburzeń pamięci 186
26.2. Encefalopatia Wernickego 189
26.3. Zespól amnestyezny Korsakowa 191
26.3.1. Zaburzenia pamięci o etiologii niealkoholowej 193
26.3.2. Zaburzenia pamięci o eliologii alkoholowej 194
26.3.1.
Podsumowanie
Rozdział 27. Zaburzenia pamięci w niektórych schorzeniach mózgu
Wprowadzenie
27.1. Urazy głowy
27.2. 27.3. 27.4.
27.5. 27.6.
Choroby naczyniowe mózgu
Guzy mózgu
Zairucia
Następstwa stosowania elektrowstrząsów
Uwagi końcowe
Podsumowanie
Rozdział 28. Zaburzenia pamięci w następstwie obustronnego uszkodzenia płatów
skroniowych mózgu
Wprowadzenie
28.1. Zaburzenia pamięci w następstwie obustronnych resekcji przednich płatów
skroniowych
28.2. Pamięć u osób po jednostronnych resekcjach skroniowych i z jednoczesną
dysfunkcją nie operowanego płata skroniowego
28.3. Penfielda koncepcja mózgowych mechanizmów pamięci
28.4. Klasyfikacja zaburzeń pamięci zaproponowana przez J. Barbizeta
Podsumowanie
Rozdział 29. Zaburzenia pamięci po jednostronnych uszkodzeniach półkul mózgowych
Wprowadzenie
29.1. Zaburzenia pamięci w następstwie jednostronnych resekcji skroniowych ....
29.2. Funkcjonalne zróżnicowanie półkul mózgowych
29.2.1. Wyniki badań osób po uszkodzeniach lub z dysfunkcją jednej z półkul
mózgowych
29.2.2. Funkcjonalne zróżnicowanie półkul u osób zdrowych
29.2.3. Zjawisko funkcjonalnego zróżnicowania półkul: uwagi krytyczne . .
Podsumowanie
Dodatek
201
201 202 208 211 212 214 216 217
219 219
220
225 226 228 230
231
231 232
237
237 239 240 241 243
31.1.1. Behawioryzm ortodoksyjny 271
31.1.2. Neobehawioryzm 276
31.2. Podejście poznawcze 281
31.2.1. Nurt redukcjonistyczny 286
31.2.2. Nurt iinlyredukcjonistyczny 290
31.2.3. Nurt pluralizmu metodologicznego 292
Podsumowanie 293
Rozdział 32. Mechanizmy uczenia się w koncepcjach behawiorystycznych i poznawczych 294
Wprowadzenie , , 294
32.1. Behawi o ry styczna interpretacja mechanizmów uczenia się 295
32.1.1, Ogólne założenia 295
32.1.2. Wyjaśnianie uczenia się różnych rodzajów zachowań 299
32.2. Poznawcza interpretacja mechanizmów uczenia się 304
32.2.1. Ogólne założenia 304
32.2.2. Wyjaśnianie uczenia się różnych rodzajów zachowań 308
Podsumowanie 313
Rozdział 33, Próba integracji koncepcji behawiorystycznych i poznawczych w psychologii
uczenia się 315
Wprowadzenie 315
33.1. Dotychczasowe próby 316
33.2. Propozycja autora 317
Podsumowanie 320
Dodatek 321
Zakończenie {napisał Ziemoml Wiodarski) 327
Bibliografia 331
Indeks nazwisk 381
Indeks rzeczowy 394
Część VII
OGÓLNE KONCEPCJE PSYCHOLOGICZNE
I ZWIĄZANE Z NIMI NURTY BADAŃ NAD UCZENIEM SIĘ
{Napisał Andrzej Hankala)
Rozdział 30. Filozoficzne źródła ogólnych koncepcji psychologicznych i aktualne
związki obu dyscyplin 249
Wprowadzenie 249
30.1. Zmiany historyczne 251
30.1.1, Kwestie epistemologiczne 251
30.1.2. Kwestie ontologiczne 255
30.2, Zróżnicowania występujące aktualnie 257
30.2.1. Kwestie cpistemologiczno-metodologiczne 258
30.2.2. Kwestie ontologiczne 264
Podsumowanie 269
Rozdział 31. Przegląd nurtów badawczych w ramach koncepcji behawiorystycznych
i poznawczych w psychologii uczenia się 270
część czwarta
Zależność przebiegu i efektów uczenia się
od wcześniejszej
aktywności podmiotu
i od poprzedzających
czynników sytuacyjnych
napisała Maria Ledzińska
OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA TRANSFERU I PROAKCJI
Wprowadzenie
16.1. Podstawowe pojęcia
16.2. Kryteria rozróżniania transferu i proakcji
!6.3. Rodzaje transferu i proakcji
16.3.1. Transfer w sferze sensoryczno-motorycznej
16.3.2. Transfer w sferze poznawczej
16.3.3. Transfer w sferze emocjonalno-społecznej
Podsumowanie
16.3.1.
ZALEŻNOŚĆ PRZEBIEGU I EFEKTÓW UCZENIA SIĘ
OD WCZEŚNIEJSZEJ AKTYWNOŚCI PODMIOTU 1 OD POPRZEDZAJĄCYCH CZYNNIKÓW SYTUACYJNYCH
(Napisała Maria Ledzińska)
Rozdział (6. Ogólna charakterystyka transferu i proakcji 13
Wprowadzenie 13
16.1. Podstawowe pojęcia 13
16.2. Kryteria rozróżniania transferu i proakcji 14
16.3. Rodzaje transferu i proakcji 15
16.3.!. Transfer w sferze sensoryczn o-motory cznej 16
16.3.2. Transfer w sferze poznawczej 18
16.3.3. Transfer w sferze emocjonalno-społecznej 23
Podsumowanie 24
Rozdział 17. Metodologia badań 25
Wprowadzenie 25
17-1. Badanie transferu 25
17.1.1. Metody bezpośrednie 25
17.1.2. Metody pośrednie 27
17.1.3. Trudności w prowadzeniu badań 28
17.2. Badanie proakcji 30
Podsumowanie 32
Rozdział 18. Czynniki wpływające na transfer i proakcję 34
Wprowadzenie 34
18.1. Cechy podmiotu 35
18.1.1. Inteligencja ogólna 35
18.1.2. Styl poznawczy 40
18.1.3. Motywacja 41
18.1.4. Wiek 43
18.2. Aktywność poznawcza podmiotu 47
18.2.1. Aktywność poprzedzająca realizację zadania początkowego 48
18.2.2. Natężenie aktywności 51
18.2.3. Samodzielność w zakresie aktywności poznawczej 52
18.3. Cechy sytuacji zadaniowej 54
18.3.1. Podobieństwo zadań 54
18.3.2. Poziom wyuczenia zadań początkowych 61
18.3.1.
Poziom trudności zadań
Struktura zadań ....
Modalność bodźców
Odstęp czasu
Rozdział 19. Próby wyjaśnienia transferu i proakcji
Wprowadzenie
19.1. Interpretacje bchawiorystyczne
19.2. Interpretacje poznawcze . . .
Podsumowanie
Dodatek
Część V
ZALEŻNOŚĆ EFEKTÓW UCZENIA SIĘ
OD PÓŹNIEJSZEJ AKTYWNOŚCI PODMIOTU
I OD NASTĘPUJĄCYCH CZYNNIKÓW SYTUACYJNYCH
(Napisała Aleksandra Pioirowska)
Rozdział 20. Retroakcja i problemy metodologiczne związane z jej badaniem
Wprowadzenie
20.1. Hamowanie i ułatwienie retroaktywne
20.2. Szersze rozumienie retroakcji
20.3. Zagadnienia metodologiczne
20.3.1. Pomiar hamowania i ułatwienia retro aktywnego
20.3.2. Pomiar ogólnej interferencji retroaktywnej . . .
Podsumowanie
.i('"ivM"
Rozdział 21. Determinanty retroakcji
¦ y
Wprowadzenie ., -.
21.1. Cechy podmiotu ,
21.1.1. Wiek ':'[•
21.1.2. Inteligencja (,
21.1.3. Nastawienie
21.2. Aktywność własna jednostki
21.2.1. Rodzaje aktywności własnej
21.2.2. Wzajemny stosunek rodzaju aktywności w czasie uczenia sie kolejnych
treści
21.3. Cechy sytuacji .¦ ¦
Cechy materiału :
Stopień opanowania materiału
Odstęp czasu między uczeniem sie a pomiarem
Sposób pomiaru efektów
Kontekst uczenia się
18.3.5. 18-3.6. 18.3.7. 18.3.8. Podsumowanie
Cechy
21.3.1.
21.3.2.
21.3.3.
21.3.4.
21.3.5.
21.4. Możliwości przeciwdziałania hamowaniu retroaktywnemu
Podsumowanie
Rozdział 22. Istota retroakcji i jej mechanizmy
Wprowadzenie
22.1. Przegląd klasycznych teorii i hipotez
67 69
70 71
74
76
76
77 79 86
93
93
94
94
96
96
100
101
103 104 104
105 105 106 107
108 109 109 117
119 120 121 122 125
128
128 128
Rozdzia! 23. Reminiscencja i problemy metodologiczne związane z jej badaniem
Wprowadzenie
23.1
23.2.
23.3.
23.4.
137
137 138 141 142 144 144 145 146
Zjawiska Ballarda i Warda-Hovlanda
Reminiscencja krótko- i długoterminowa
Reminiscencja w zakresie przypomnień werbalnych i czynności motorycznych
Problemy metodologiczne w badaniach reminiscencji
23.4.1. Schematy badań nad reminiscencją
23.4.2. Trudności metodologiczne i sposoby ich rozwiązywania
Podsumowanie
Rozdział 24. Determinanty reminiscencji i próby jej wyjaśnienia 148
148 149 149 150 151 152 153 154 154 155 156 157 157 158 259 160 160 161 163 166
Wprowadzenie
24.1. Cechy osób uczących się
24.1.1. Wiek
24.1.2. 24.1.3. 24.1.4. 24.1.5.
Płeć
Zdolności
Motywacja
Cechy osobowości
24.2.
Cechy materiału
24.2.1. Sensowność treści i ich struktura
24.2.2. Pozycja elementów
24.3.
Sposób uczenia się
24.3.1. Uczenie się skomasowane a uczenie się rozłożone w czasie ....
24.3.2. Czas ekspozycji elementów
24.4. 24.5. 24.6.
Stopień opanowania materiału
Długość przerwy między uczeniem się a pomiarem
Próby wyjaśnienia reminiscencji
24.6.!. Przegląd dawnych teorii i hipotez
24.6.2. Interpretacje współczesne
Podsumowanie
Dodatek
Część VI
ZABURZENIA UCZENIA SIĘ PO USZKODZENIACH MÓZGU
(Napisał Jerzy Mroziak)
Wyjaśnienia wstępne 175
Rozdział 25. Mózgowe mechanizmy uczenia się - zarys problematyki 177
Wprowadzenie 177
25.1, Teoretyczne problemy badań nad mózgowymi mechanizmami uczenia się ... 177
25.2. Poszukiwanie biochemicznych podstaw pamięci 181
Podsumowanie 183
Rozdział 26. Zespół amnestyezny 185
Wprowadzenie 185
26.1. Zakres, trwałość i formy zaburzeń pamięci 186
26.2. Encefalopatia Wernickego 189
26.3. Zespól amnestyezny Korsakowa 191
26.3.1. Zaburzenia pamięci o etiologii niealkoholowej 193
26.3.2. Zaburzenia pamięci o eliologii alkoholowej 194
26.3.1.
Podsumowanie
Rozdział 27. Zaburzenia pamięci w niektórych schorzeniach mózgu
Wprowadzenie
27.1. Urazy głowy
27.2. 27.3. 27.4.
27.5. 27.6.
Choroby naczyniowe mózgu
Guzy mózgu
Zairucia
Następstwa stosowania elektrowstrząsów
Uwagi końcowe
Podsumowanie
Rozdział 28. Zaburzenia pamięci w następstwie obustronnego uszkodzenia płatów
skroniowych mózgu
Wprowadzenie
28.1. Zaburzenia pamięci w następstwie obustronnych resekcji przednich płatów
skroniowych
28.2. Pamięć u osób po jednostronnych resekcjach skroniowych i z jednoczesną
dysfunkcją nie operowanego płata skroniowego
28.3. Penfielda koncepcja mózgowych mechanizmów pamięci
28.4. Klasyfikacja zaburzeń pamięci zaproponowana przez J. Barbizeta
Podsumowanie
Rozdział 29. Zaburzenia pamięci po jednostronnych uszkodzeniach półkul mózgowych
Wprowadzenie
29.1. Zaburzenia pamięci w następstwie jednostronnych resekcji skroniowych ....
29.2. Funkcjonalne zróżnicowanie półkul mózgowych
29.2.1. Wyniki badań osób po uszkodzeniach lub z dysfunkcją jednej z półkul
mózgowych
29.2.2. Funkcjonalne zróżnicowanie półkul u osób zdrowych
29.2.3. Zjawisko funkcjonalnego zróżnicowania półkul: uwagi krytyczne . .
Podsumowanie
Dodatek
201
201 202 208 211 212 214 216 217
219 219
220
225 226 228 230
231
231 232
237
237 239 240 241 243
31.1.1. Behawioryzm ortodoksyjny 271
31.1.2. Neobehawioryzm 276
31.2. Podejście poznawcze 281
31.2.1. Nurt redukcjonistyczny 286
31.2.2. Nurt iinlyredukcjonistyczny 290
31.2.3. Nurt pluralizmu metodologicznego 292
Podsumowanie 293
Rozdział 32. Mechanizmy uczenia się w koncepcjach behawiorystycznych i poznawczych 294
Wprowadzenie , , 294
32.1. Behawi o ry styczna interpretacja mechanizmów uczenia się 295
32.1.1, Ogólne założenia 295
32.1.2. Wyjaśnianie uczenia się różnych rodzajów zachowań 299
32.2. Poznawcza interpretacja mechanizmów uczenia się 304
32.2.1. Ogólne założenia 304
32.2.2. Wyjaśnianie uczenia się różnych rodzajów zachowań 308
Podsumowanie 313
Rozdział 33, Próba integracji koncepcji behawiorystycznych i poznawczych w psychologii
uczenia się 315
Wprowadzenie 315
33.1. Dotychczasowe próby 316
33.2. Propozycja autora 317
Podsumowanie 320
Dodatek 321
Zakończenie {napisał Ziemoml Wiodarski) 327
Bibliografia 331
Indeks nazwisk 381
Indeks rzeczowy 394
Część VII
OGÓLNE KONCEPCJE PSYCHOLOGICZNE
I ZWIĄZANE Z NIMI NURTY BADAŃ NAD UCZENIEM SIĘ
{Napisał Andrzej Hankala)
Rozdział 30. Filozoficzne źródła ogólnych koncepcji psychologicznych i aktualne
związki obu dyscyplin 249
Wprowadzenie 249
30.1. Zmiany historyczne 251
30.1.1, Kwestie epistemologiczne 251
30.1.2. Kwestie ontologiczne 255
30.2, Zróżnicowania występujące aktualnie 257
30.2.1. Kwestie cpistemologiczno-metodologiczne 258
30.2.2. Kwestie ontologiczne 264
Podsumowanie 269
Rozdział 31. Przegląd nurtów badawczych w ramach koncepcji behawiorystycznych
i poznawczych w psychologii uczenia się 270
część czwarta
Zależność przebiegu i efektów uczenia się
od wcześniejszej
aktywności podmiotu
i od poprzedzających
czynników sytuacyjnych
napisała Maria Ledzińska
OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA TRANSFERU I PROAKCJI
Wprowadzenie
16.1. Podstawowe pojęcia
16.2. Kryteria rozróżniania transferu i proakcji
!6.3. Rodzaje transferu i proakcji
16.3.1. Transfer w sferze sensoryczno-motorycznej
16.3.2. Transfer w sferze poznawczej
16.3.3. Transfer w sferze emocjonalno-społecznej
Podsumowanie
16.3.1.