Dane szczegółowe książki

Wstęp (B. Kaczmarek) ....................................... 9
M. Karwat O statusie poznawczym i zaletach metafor................... 16
1. Przenośnia jako zapożyczenie ..................................... 16
2. Irzy rodzaje określeń zastępczych .................................. 17
3. Co „przenosi" przenośnia?....................................... 19
4. „Lustrzany" stereotyp języka...................................... 19
5. Dosłowność a umowność wyrażeń.................................. 20
6. Umowne sploty skojarzeń........................................ 22
7. Obrazowość - między dosłownością a zaskakującym skojarzeniem ........... 24
8. Dwa rodzaje metafor........................................... 27
9. Pojemny skrót myślowy ......................................... 29
10. Okoliczności zapotrzebowania na metafory............................ 30
11. Uprzedzenia uczonych wobec metafor............................... 31
12. Owocność metafory jako narzędzia poznania naukowego.................. 32
13. Sens formuł „polityka jako" ...................................... 33
I. Polityka w perspektywie antropologicznej i historiozoficznej
O. Cetwiński Polityka jako zewnętrzne odbicie autowizerunku .............. 35
1. Współczesna filozofia człowieka ................................... 35
2. Antropologia kultury ........................................... 37
3. Człowiek istotą polityczną........................................ 41
B. Garczyńska Polityka jako uznanie ............................. 45
1. Dualne formy uznania niepolitycznego............................... 46
2. Antropologia uznania........................................... 48
3. Polityka uznania negatywnego..................................... 54
4. Polityka uznania satysfakcjonującego................................ 58
A. Warchol Polityka jako noeza przeżywanego świata ................... 63
1. Perspektywa fenomenologiczna a nauki polityczne ...................... 63
2. „Świat przeżywany" jako równoległość „noezy"......................... 67
3. Noetyczny fundament świata przeżywanego ........................... 70
J. Kurowicki Prozaicznosc jako kategoria polityki ...................... 76
1. Polityka jako przedmiot poznania .................................. 76
2. Kategoria prozaiczności ......................................... 78
3. Polityka jako figura prozaiczności .................................. 81
5. Kozłowski Polityka jako boski plan i wyraz bożej woli................. 85
1. Fatalistyczna idea predystynacji w myśli reformacyjnej.................... 85
2. Opatrznościowi bohaterowie Thomasa Carlyle'a........................ 88
T. Żyro Cóż po wspólnocie? Polityka a życie zbiorowe................... 93
1. Samotny w tłumie ............................................. 93
2. Żywot nasz rozumny a samolubny.................................. 94
3. Buszujący w mieście............................................ 95
4. Tłumna ucieczka przed więziami................................... 97
5. Więźniowie skuteczności......................................... 98
6. Samotność polskiego tłumu....................................... 99
7. Cóż po wspólnocie............................................. 100
II. Polityka z perspektywy teoretycznej i socjopolitycznej
O. Cetwiński Polityka jako gra subracjonalna ......................... 105
B. Kaczmarek Polityka jako proces organizacji życia społecznego ........... 116
1. Polityka jako organizacja w sensie prakseologicznym..................... 117
2. Polityka jako organizacja w ujęciu systemowym......................... 118

3. Polityka jako organizacja w rozumieniu psychosocjologicznym .............. 120
4. Polityka jako organizacja w rozumieniu ekonomii kosztów transakcyjnych...... 121
5. Polityka jako organizacja w ujęciu interpretatywnym..................... 122
6. Konkluzje................................................... 125
B. Kaczmarek Polityka - problem władzy, czy problem własności. Własność
jako przesłanka władzy...................................... 127
1. Czym jest władza?............................................. 128
2. Przesłanki władzy.............................................. 136
3. Własność w sensie prawnym a w sensie socjoekonomicznym ............... 138
4. Własność w sensie socjoekonomicznym jako faktyczne dysponowanie.
Własność jako władza ekonomiczna................................. 139
5. Własność w sensie socjoekonomicznym jako całokształt stosunków ekonomicznych ............................................... 141
6. Władza a własność w interpretacji ekonomii kosztów transakcyjnych ......... 144
7. Interpretacja R. Pipes'a ......................................... 145
8. Stanowisko S. Kozyr-Kowalskiego.................................. 147
9. Własność jako przesłanka władzy .................................. 151
10. Władza i własność a proces oligarchizacji. Polityka jako oligarchizacja życia
społecznego.................................................. 153
F. Gołembski Kategoria przestrzeni jako metafora polityki................ 157
1. Uwagi wstępne ............................................... 157
2. Przestrzeń naturalna a przestrzeń symboliczna ......................... 160
3. Organistyczne ujęcie przestrzeni ................................... 162
4. Koncepcje geopolityczne......................................... 164
5. Absolutyzacja przestrzeni - geopolityka sakralna........................ 168
6. Przestrzeń jako metafora polityczna................................. 170
III. Kultura polityczna i społeczeństwo obywatelskie
T. Filipiak Polityka jako kultura polityczna - aspekty komparatystyczne ....... 172
1. Wprowadzenie................................................ 172
2. Model kultury politycznej i polityka pojmowana jako narzędzie............. 176
3. Polityka jako kultura polityczna.................................... 182
4. Kultura i antykultura polityczna ................................... 189
5. Kultura polityczna - business - polityka.............................. 193
6. Nieograniczoność władzy a przestrzeń kultury politycznej ................. 197
7. Rutyna polityczna a kultura polityczna............................... 201
8. Czy kultura polityczna ogranicza techniki wykonywania władzy?............. 202
9. Kultura polityczna jako katalizator mechanizmów rządzenia................ 205
10. Naga władza czy znajomość nagich faktów............................ 210
11. Zamiast zakończenia - problemy dyskusyjne .......................... 212
E. Tamawski Stara i nowa polityka................................ 220
1. Co to jest polityka i kto może być politykiem.......................... 222
2. Pokolenia i polityka............................................ 222
3. Bezpaństwowo, europejsko i skutecznie.............................. 223
4. Lud, politycy i prorocy.......................................... 224
5. Gdy nowa polityka jest problemem................................. 224
6. Kiedy powrót do etyki nie jest najlepszym rozwiązaniem.................. 225
7. Czy to dobrze, że wartości zastępują politykę? ......................... 227
B. Gołębiowski Polityka jako samorządność.......................... 230
1. Polityka samorządności.......................................... 232
2. Władza państwowa w odwrocie, samorządność w natarciu................. 234
M. Jaworowska Polityka jako obywatelstwo .......................... 238
IV. Rynek polityki
T. Bodio Polityka jako sztuka bycia wybranym....................... 250
1. Polityka „bez ideologii" ......................................... 250
2. W służbie „demokracji rynkowej" .................................. 251
3. Transakcje na rynku demokracji politycznej ........................... 252
4. Zagorzali wyznawcy „ideologii rynkowej"............................. 253
5. Komercjalizacja - demokratyzacja polityki ............................ 253
6. Perfidna mistyfikacja demokracji i jej konsekwencje ..................... 254
L Szczegóła Polityka jako marketing............................... 257
1. Istota i geneza marketingu politycznego.............................. 259
2. Demokracja i liberalizm a narodziny rynku politycznego.................. 263
3. Konsekwencje i perspektywy...................................... 266
E. Marciniak Polityka jako sztuka kreowania wizerunku.................. 274
\. Spektakl polityki
P. Łukomski Polityka jako teatr .................................. 283
1. Człowiek jako aktor............................................ 284
2. Dramat polityczny, czyli gra pozorów................................ 286
3. Polityka jako przeznaczenie....................................... 289
M. Karwat Polityka jako festiwal hipokryzji .......................... 291
1. Pojęcie obłudy................................................ 293
2. Odmiany hipokryzji............................................ 297
3. Przewrotny „pryncypialny" relatywizm ............................... 301
4. Podłoże zjawiska .............................................. 310
5. Pobudki i intencje obłudy........................................ 312
6. Obłuda jako specjalność polityki................................... 314
M. Karwat Polityka jako maskarada interesowności..................... 317
1. Względność bezinteresowności .................................... 319
2. Różne barwy interesowności...................................... 320
3. Interesowność jako chleb powszedni ................................ 321
4. Polityka jako bazar interesowności.................................. 323
5. Świadomość i prezentacja własnej interesowności ....................... 324
6. Dwuznaczna pomoc międzynarodowa ............................... 332
M. Urban Polityka jako paranoja ................................. 337
1. Człowiek człowiekowi wrogiem - paranoja kliniczna..................... 337
2. Polityka jako sztuka identyfikacji wroga.............................. 339
3. Spiskowa teoria polityki - paranoja polityczna ......................... 340
VI. W konfrontacji z praktyką
T. Bodio, A.Chodubski Politologia jako futurologia..................... 343
1. Uwagi wstępne ............................................... 343
2. Cel badań politologicznych....................................... 345
3. Metody prognozowania ......................................... 349
4. Kilka refleksji o przyszłości politycznej............................... 353
5. Świadomość metodologiczna.................................... 365
E. Tarnowski Co to jest kapitalizm? ............................... 368
1. Wstęp...................................................... 368
2. Czy kapitalizm ma historię? ...................................... 369
3. Co było, gdy nie było kapitalizmu? ................................. 369
4. Czy kapitalizm ma chrześcijańskie korzenie? .......................... 371
5. Czy kapitalizm jest wynalazkiem żydowskim?.......................... 374
6. Czy kapitalizm można pogodzić z socjalizmem? ........................ 374
7. Czy kapitalizm zapewnia równość? ................................. 376
8. Czy kapitalizm jest kulturą śmierci?................................. 377
9. Czy kapitalizm polega na śmiechu?................................. 377
10. Czy kapitalizm jest religią?....................................... 378
11. Zakończenie ................................................. 379
Contents
Introduction (B. Kaczmarek)......................................... 9
M. Karwat On the cognitive status and advantages of metaphors............ 16
1. Metaphor as a borrowing........................................ 16
2. Three types of substitute modifiers ................................. 17
3. What does a metaphor metaphorize? ............................... 19
4. The „looking glass" stereotype of language ........................... 19
5. The literał versus the coiwentional expression ......................... 20
6. A coiwentional series of associations................................ 22
7. Vividness - between the Uteral and astonishing associations................ 24
8. Two types of metaphors......................................... 27
9. A capacious mental shortcut...................................... 29
10. When are metaphors called for?................................... 30
11. Scholarly bias against metaphors................................... 31
12. The productivity of metaphors as a tool of scientific cognition.............. 32
13. The sense of such expressions as „politics as" ......................... 33
I. Politics in an anthropological and historiosophic perspective
O. Cetwińsłd Politics as an external reflection of self-image.................. 35
1. Man's contemporary philosophy ................................... 35
2. Anthropology of culture......................................... 37
3. Man as a political being......................................... 41
B. Garczyńska Politics as recognition................................... 45
1. Dual forms of non-political recognition.............................. 46
2. Anthropology of recognition...................................... 48
3. Politics of negative recognition .................................... 54
4. Politics of a satisfying recognition .................................. 58
A. Warchał Politics as a noesis of the world we experience.................. 63
1. The phenomenological perspective versus political science................. 63
2. „The world we experience" as a parallel of „noesis"..................... 67
3. The noetical foundation of the world we experience..................... 70
/. Kurowicta Triteness as a category of politics............................ 76
1. Politics as an object of cognizance.................................. 76
2. The category of triteness ........................................ 78
3. Politics as a figurę of triteness..................................... 81
5. Kozłowski Politics as a divine plan and an expression of God's will ......... 85
1. The fatalist idea of predestination in the thought of the Reformation ........ 85
. 2. Thomas Carlyle's providential heroes................................ 88
T. Żyro What is the point of having a community? Politics and community life .. 93
1. Alone in the crowd ............................................ 93
2. Our rational but selfish lives...................................... 94
3. The Catcher in the city ......................................... 95
4. Fleeing from ties in great numbers ................................. 97
5. Prisoners of effectiveness ........................................ 98
6. The loneliness of the Polish crowd ................................. 99
7. What is the point of having a community?............................ 100
II. Politics from a theoretical and socio-political perspectwe
O. Cetwiński Politics as a sub-rational gamę.............................. 105
B. Kaczmarek Politics as a process of organizing social life .................. 116
1. Politics as an organization in the praxeological sense .................... 117
2. Politics as an organization according to a systemie approach............... 118
3. Politics as an organization according to a psycho-sociological approach ....... 120
4. Politics as an organization according to transaction costs economics.......... 121
5. Politics as an organization in the interpretative approach ................. 122
6. Conclusions.................................................. 125
B. Kaczmarek Is politics a problem of power or one of ownership?
Ownership as a premise of ownership................................ 127
1. What is power................................................ 128
2. Premises of power............................................. 136
3. Ownership in the legał and socio-economic sense....................... 138
4. Ownership in the socio-economic sense as actual control .................
Ownership as economic power .................................... 139
5. Ownership in a socio-economic sense as the whole of economic relations...... 141
6. Power and ownership as interpreted by transaction costs economics.......... 144
7. The interpretation of R. Pipes .................................... 145
8. The standpoint of S. Kozyr-Kowalski................................ 147
9. Ownership as the premise of power ................................ 151
10. Power and ownership and the process of oligarchization. Politics as the
oligarchization of social life ...................................... 153
F. Gołembski The category of space as a metaphor of politics................ 157
1. Introductory remarks........................................... 157
2. Natural versus symbolic space..................................... 160
3. Organist approach to space ...................................... 162
4. Geopolitical concepts........................................... 164
5. The absolutization of space - sacral geopolitics ........................ 168
6. Space as a political metaphor..................................... 170
III. Political culture and dvii society
T. Filipiak Politics as political culture - comparative aspects ................. 172
1. Introduction ................................................. 172
2. A model of political culture and politics understood as a tool.............. 176
3. Politics as political culture ....................................... 182
4. Political culture and anti-culture ................................... 189
5. Political culture - business - politics ................................ 193
6. Unrestrictedness of power versus the sphere of political culture............. 197
7. Political routine and political culture................................ 201
8. Does political culture restrict the techniques of exercising power? ........... 202
9. Political culture as a catalyst of the mechanisms of governance ............. 205
10. Is it naked power or being familiar with the naked facts?................. 210
11. Instead of a conclusion - debatable issues............................ 212
E. Tarnawski Old and new politics ..................................... 220
1. What is politics and who can be a politician?.......................... 222
2. Generations and politics......................................... 222
3. Stateless, European and effective .................................. 223
4. The people, politicians and prophets................................ 224
5. When new politics becomes a problem .............................. 224
6. When a return to ethics is not the best solution........................ 225
7. Is it a good thing that values are taking the place of politics? .............. 227
B. Gołębiowski Politics as self-government ............................... 230
1. The politics of self-government.................................... 232
2. State power in retreat, self-government on the offensive.................. 234
M. Jawomwska Politics as citizenship ................................... 238
IV The political market
T. Bodio Politics as the art of being voted in............................. 250
1. Politics with „no ideology" ....................................... 250
2. In the service of „market democracy" ............................... 251
3. Transactions in the market of political democracy..........,............. 252
4. Fervent advocates of „market ideology".............................. 253
5. Commercialization - the democratization of politics..................... 253
6. The perfidious mystification of democracy and its conseąuences ............ 254
L. Szczegóła Politics as marketing...................................... 257
1. The essence and origin of political marketing.......................... 259
2. Democracy and liberalism and the birth of a political market .............. 263
3. Conseąuences and perspectives.................................... 266
E. Maraciniak Politics as the art of creating images........................ 274
\. The spectade of politics
P. Łukomski Politics as theater ........................................ 283
1. Man as actor................................................. 284
2. Political drama, in other words, keeping up appearances.................. 286
3. Politics as destiny.............................................. 289
M. Karwat Politics as a festival of hypocrisy.............................. 291
1. The concept of deceit .......................................... 293
2. Varieties of hypocrisy........................................... 297
3. Perverse fundamental relativism ................................... 301
4. The basis of this phenomenon .................................... 310
5. The motives and intentions of deceit................................ 312
6. Deceit as a political specialty ..................................... 314
M. Karwat Politics as a masąuerade of self-interest ........................ 317
1. The relativity of selflessness...................................... 319
2. Different hues of self-interest..................................... 320
3. Self-interest as our daily bread .................................... 321
4. Politics as a bazaar of self-interest.................................. 323
5. The awareness and the presentation of one's own self-interest.............. 324
6. Equivocal international aid....................................... 332
M. Urban Politics as paranoia......................................... 337
1. Man is an enemy to man - clinical paranoia .......................... 337
2. Politics as the art of identifying the enemy............................ 339
3. Conspiracy theory of politics - political paranoia ....................... 340
VI. Confronted by practice
T. Bodio, A. Chodubskż Political science as futurology ...................... 343
1. Introductory remarks........................................... 343
2. The goal of political science research ............................... 345
3. Methods of forecasting.......................................... 349
4. Some thoughts on political future.................................. 353
5. Methodological awareness ....................................... 365
E. Tarnowski What is capitalism? ...................................... 368
1. Introduction ................................................. 368
2. Does capitalism have a history? ................................... 369
3. What was there when there was no capitalism? ........................ 369
4. Does capitalism have Christian roots?............................... 371
5. Is capitalism a Jewish uwention?................................... 374
6. Is capitalism compatible with socialism?.............................. 374
7. Does capitalism ensure eąuality?................................... 376
8. Is capitalism the culture of death?.................................. 377
9. Does capitalism consist in laughter? ................................ 377
10. Is capitalism a religion? ......................................... 378
11. Conclusion .................................................. 379