Dane szczegółowe książki
Zarys historii gospodarczej Polski na tle dziejów gospodarczych powszechnych / Rusiński, Władysław
Autorzy
Tytuł
Zarys historii gospodarczej Polski na tle dziejów gospodarczych powszechnych
Wydawnictwo
Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1986
Numer wydania
3 uzup.
ISBN
830106448X
Hasła przedmiotowe
Spis treści
pokaż spis treści
Od Autora 11
Wstęp 13
1. Przedmiot badań historii gospodarczej 13
2. Wcześniejsze etapy dziejów społeczno-gospodarczych 16
a. Okres wspólnoty pierwotnej 17
b. Ustrój niewolnictwa .19
CZĘŚĆ PIERWSZA. OKRES FEUDalizmu (do schyłku XVIII W.) 21
Rozdział I. Kształtowanie się stosunków feudalnych do polowy XV wieku 21
3. Istota feudalizmu . • 21
4. Początki feudalnego państwa polskiego. Obszar i ludność 25
5. Gospodarstwo wiejskie 27
a. System uprawy roli 27
b. Organizacja gospodarstwa wiejskiego 28
c. Ciężary feudalne 28
d. Osadnictwo. Przemiany struktury agrarnej w Europie . 29
e. Osadnictwo na ziemiach polskich 30
6. Miasta, rzemiosło, handel, system pieniężny 31
a. Miasta 31
b. Rzemiosło 33
c. Organizacja i zakres wymiany handlowej na ziemiach polskich 35 d. System pieniężny i skarbowy 38
Rozdział II. Stosunki ludnościowe do schyłku XVIII wieku. Ekspansja kolo¬nialna Europy 39
7. Stosunki ludnościowe 39
8. Znaczenie gospodarcze odkryć geograficznych . 41
9. Handel niewolnikami . . 43
Rozdział III. Dualizm agrarny Europy (XVI—XVIII w.) 44
10. Rozwój rolnictwa w Europie Zachodniej 44
11. Zasięg i geneza systemu pańszczyźnianego 46
12. Położenie chłopów. Formy ciężarów feudalnych 49
13. Rozwój gospodarstwa folwarcznego w XVI w. Wzrost znaczenia
pracy pańszczyźnianej 49
14. Struktura ludności chłopskiej 52
15. Kryzys gospodarki folwarczno-pańszczyźnianej. , Początki poprawy 53
3
Rozdział V. Rozwój przemysłu i rzemiosła od polowy XV do schyłku XVIII w. 57
16. Ogólna charakterystyka 57
a. Okres pomyślności (do początków XVII w.) . 57
b. Okres kryzysu (od początku XVII do połowy XVIII w.) . 58
17. Wczesnokapitalistyczne formy organizacji produkcji 59
a. Nakład 59
b. Manufaktura . 61
c. Manufaktury w Polsce . 63
Rozdział V. Rozwój handlu i miast. Pieniądz i kredyt w XVI—XVIII w. 55
18. Ogólna charakterystyka europejskiego obrotu towarowego 65
19. Merkantylizm . 67
20. Drogi akumulacji kapitału 69
21. Handel na ziemiach polskich do początków XVII w 70
22. Handel w XVII i XVIII w. 72
23. Rozwój miast w XVI—XVIII w . 74
a. Okres pomyślności (XVI i początek XVII w.) 74
b. Okres kryzysu (wieki XVII i XVIII) 75
c. Okres odnowy (od 1764 r.) 77
24. Ustrój pieniężny 78
25. Stosunki kredytowe i skarbowe 79
a. Kredyt 79
b. Skarbowość . 80
CZĘŚĆ DRUGA. OKRES KAPITALIZMU WOLNOKONKURENCYJNEGO. UPADEK FEUDALIZMU AGRARNEGO W SRODKOWO-WSCHODNIEJ EUROPIE (schyłek XVIII w. do 1870 r.) 82
Rozdział VI. Charakterystyka okresu 82
26. Główne rysy gospodarki światowej . 82
27. Ogólne tendencje rozwoju gospodarczego ziem polskich do lat sie¬demdziesiątych XIX w. 85
Rozdział VII. Gospodarka na ziemiach polskich do 1815 r . 87
28. Okres rządów pruskich (1772/1795—1807) 87
29. Stosunki gospodarcze w zaborze austriackim (do 1809 r.) . 89
30. Księstwo Warszawskie (1807—1815) . 90
Rozdział VIII. Stosunki ludnościowe do 1870 r» 92
31. Ogólne tendencje rozwojowe . 92
32. Zaludnienie ziem polskich do 1870 r 94
Rozdział IX. Rozwój wsi i rolnictwa w dobie rewolucji agrarnej . 96
33. Geneza i pojęcie rewolucji agrarnej •• 96
34. Przewrót techniczny : 97
a. Europa .: . 97
b. Ziemie polskie . 100
35. Przemiany strukturalne W "rolnictwie europejskim 102
Rozdział X. Rozwój rolnictwa na ziemiach polskich do 1870 r . 104
36. Uwłaszczenie chłopów . 104
a. Zabór pruski . 104
b. Galicja . • • - 107
c. Królestwo Polskie 108
37. Ogólny rozwój rolnictwa do 1870 r 112
a. Tendencje rozwojowe w Europie . 112
b. Ziemie polskie: zabór pruski . 113
c. Galicja . , . 116
d. Królestwo Polskie 117
Rozdział XI. Rewolucja przemysłowa 119
38. Przewrót techniczny w przemyśle . 119
39. Rozwój przemysłu w Europie . 122
40. Kształtowanie się klasy robotniczej . 124
41. Rozwój przemysłu na ziemiach polskich do lat siedemdziesiątych 126 XIX w. Początki klasy robotniczej . , 126
a. Zabór pruski 126
b. Galicja . 130
c. Królestwo Polskie 131
Rozdział Xli. Transport, handel, pieniądz, banki 136
42. Transport drogowy i wodny 136
43. Transport kolejowy . • . 137
a. Europa 137
b. Ziemie polskie 138
44. Transport morski . 139
45. Stosunki handlowe 140
a. Ogólna charakterystyka . 140
b. Wymiana handlowa na ziemiach polskich . 142
46. Pieniądz, banki . 144
a. Uwagi ogólne . 144
b. Pieniądz, banki na ziemiach polskich 145
Rozdział XIII. Rozwój gospodarczy Stanów Zjednoczonych do 1870 r 146
47. Charakterystyka rozwoju do 1861 r 146
48. Przyczyny i skutki wojny secesyjnej . 148
CZĘŚĆ TRZECIA. OKRES KAPITALIZMU MONOPOLISTYCZNEGO
(1870—1918) 150
Rozdział XIV. Charakterystyka rozwoju gospodarczego w latach 1870—1914
Stosunki ludnościowe 150
49. Ogólna charakterystyka okresu do 1914 r . 150
50. Rozwój zaludnienia 152
a. Ogólna charakterystyka . 152
b. Stosunki ludnościowe na ziemach polskich . 154
Rozdział XV. Rozwój rolnictwa . 157
51. Postęp techniczny. Struktura gospodarstw rolnych 157
52. Kryzys agrarny w Europie . 159
53. Rozwój rolnictwa na ziemiach polskich do 1914 r. 160
a. Ogólne warunki rozwoju 160
b. Struktura gospodarstw rolnych 161
c. Ruch parcelacyjny 162
d. Wyniki produkcyjne . 164
e. Stosunki pracownicze . 164
Rozdział XVI. Rozwój przemysłu . 165
54. “Druga" rewolucja przemysłowa • • 165
55. Charakterystyka rozwoju przemysłu światowego 168
a. Wzrost produkcji przemysłowej , . 168
b. Koncentracja przedsiębiorstw. Powstawanie monopolistycznych
zrzeszeń kapitałowych . 170
56. Wzrost znaczenia klasy robotniczej . 172
57. Rozwój przemysłu na ziemiach polskich 174
a. Rozwój ilościowy, struktura branżowa " 174
b. Koncentracja, kartelizacja, kapitały obce 177
58; Położenie klasy robotniczej . 179
a. Struktura zatrudnienia, warunki • pracy • 179
b. Ruch związkowo-zawód owy - 181
Rozdział XVII. Rozwój transportu i handlu do 1914 r 183
59. Transport kolejowy 183
a. Ogólny rozwój 183
b. Ziemie polskie - . 184
60. Transport wodny . . 185
61. Rozwój wymiany handlowej do 1914 r. 187
a. Charakterystyka światowego obrotu towarowego .187
b. Rozwój handlu na ziemiach polskich 188
Rozdział XVIII. Pieniądz i kredyt. Ruch spółdzielczy .190
62. Sprawy pieniężne. Bankowość 190
a. Ogólna charakterystyka . 190
b. Ziemie polskie 191
63. Spółdzielczość 192
Rozdział XIX. Problemy gospodarcze pierwszej wojny światowej . 194
64. Ogólna charakterystyka 194
65. Ziemie polskie w czasie i wojny 198
CZĘŚĆ CZWARTA. KRYZYS KAPITALIZMU MONOPOLISTYCZNEGO. POWSTANIE I ROZWÓJ ZWIĄZKU RADZIECKIEGO. DRUGA WOJNA ŚWIATOWA (1917/1918—1945) . 203
Rozdział XX. Polityczne i społeczno-gospodarcze konsekwencje pierwszej
wojny światowej 203
66. Nowy układ sił politycznych i społecznych w Europie i na świecie 203
67. Sytuacja gospodarcza na progu okresu międzywojennego ;. 204 a. Świat . 204
b. Polska . 206
Rozdział XXI. Stosunki ludnościowe. Tendencje gospodarki światowej i pol¬skiej w latach 1918—1939 208
68. Zmiany liczebne i strukturalne ludności 208
69. Migracje ludnościowe. Procesy urbanizacji 211
70. Wahania koniunktury gospodarczej . 213
71. Kształtowanie się dochodu narodowego 215
Rozdział XXII. Sytuacja w rolnictwie do 1929 r . 216
72. Przeobrażenia struktury agrarnej 216
73. Produkcja rolna do 1929 r. Położenie robotników rolnych . 219
Rozdział XXIII. Rozwój przemyślą W tatach 1918—1939 221
74. Postęp techniczny . 221
75. Rozwój produkcji przemysłowej 222
76. Koncentracja i monopolizacja w przemyśle 225
77. Położenie klasy robotniczej 226
Rozdział XXIV. Problemy transportu. Rozwój wymiany handlowej . 229
78. Rozwój transportu i łączności . 229
a. Sytuacja w świecie 229
b. Transport i komunikacja w Polsce 230
79. Rozwój wymiany handlowej 232
a. Ogólne warunki rozwoju handlu , 232
b. Stosunki handlowe Polski 233
Rozdział XXV. Stosunki pieniężne i skarbowe. Spółdzielczość 236
80. Sprawy pieniężne, skarbowość 236
a. Sytuacja w Europie • 236
b. Stosunki pieniężne i skarbowe w Polsce do 1929 r 238
81. Rozwój spółdzielczości 242
Rozdział XXVI. Kryzys gospodarczy lat 1929—1933 244
82. Ogólna charakterystyka 244
83. Kryzys w przemyśle • . • 246
a. Rozmiary i zasięg kryzysu 246
b. Monopolizacja produkcji. Kapitały obce 247
c. Położenie robotników przemysłowych . 249
84. Kryzys w rolnictwie 251
a. Sytuacja w świecie 251
b. Ziemie polskie 252
85. Sytuacja w handlu i w transporcie . 255
a. Handel 255
b. Transport • . • 256
Rozdział XXVII. Okres recesji i stopniowej poprawy gospodarczej (1934—1939) 257
86. Wzrost interwencjonizmu państwowego w krajach kapitalistycznych 257
87. Zabiegi interwencyjne w Polsce . 260
a. Rolnictwo . 260
b. Przemysł i handel 261
c. Program inwestycyjny i jego realizacja (łata 1935—1938) 262
88. Rozwój przemysłu do 1939 r 265
89. Monopolizacja życia gospodarczego. Rola kapitałów obcych . 268
90. Położenie robotników przemysłowych . 270
a. Uwagi ogólne • . 270
b. Sytuacja w Polsce 271
91. Rozwój rolnictwa 273
92. Transport, handel, finanse . 275.
93. Ruch spółdzielczy . 279
94. Próba podsumowania 281
Rozdział XXVIII. Gospodarka Związku Radzieckiego w latach 1917—1941 284
95. Pierwsze etapy rozwoju ekonomiki radzieckiej ., 284
a. Okres komunizmu wojennego 284
b. Okres odbudowy i przygotowywania wieloletnich planów rozwoju
gospodarczego . 286
96. Gospodarka radziecka w okresie planów wieloletnich (1828—1941) ; 288
a. Ogólna charakterystyka 2SS-
b. Rozwój przemysłu 289
c. Przeobrażenia struktury agrarnej . 2SO-
d. Transport, handel, stosunki pieniężn.o-kredytowe 291
Rozdział XXIX. Druga wojna światowa . . 295
97. Przyczyny i przebieg konfliktu wojennego 293
98. Główne rysy gospodarki wojennej w poszczególnych krajach 295
99. Produkcjawojenna . . • • . 29&
100. Rolnictwo, wyżywienie 299
KU. Zatrudnienie 300
102. Obrót towarowy. Finanse wojenne . 301
103. Położenie ludności na ziemiach polskich w czasie wojny . 303
104. Stosunki gospodarcze na ziemiach polskich ; . 306
a. Rolnictwo 306-
b. Przemysł. 307
c. Stosunki handlowe ł pieniężne 308
105. Straty i szkody wojenne . 310
CZĘŚĆ PIĄTA. GŁÓWNE RYSY ROZWOJU GOSPODARCZEGO POLSKI
I ŚWIATA W LATACH 1945—1975 312
Rozdział XXX. Okres odbudowy i przeobrażeń społeczno-gospodarczych
(1945—1949) . 312
106. Nowy układ granic politycznych w Europie. Wzrost znaczenia Związku
Radzieckiego i ukształtowanie się krajów demokracji ludowej , 312
107. Kraje kapitalistyczne w okresie odbudowy 315
a. Sytuacja w Europie. Rola Stanów Zjednoczonych . 316
b. Problem niemiecki. Tendencje rozwojowe krajów kapitalistycz¬nych do 1949 317
108. Rozpad systemu kolonialnego 318
Rozdział XXXI. Kształtowanie się podstaw społeczno-gospodarczych Polski
Ludowej (1944—1949) . 319
109. Początki Polski Ludowej . , . 319
110. Okres wstępnej odbudowy i podstawowych reform społeczno-gospo¬darczych (1944—1946) 320
a. Punkt wyjścia 320
b. Zmiany ludnościowe 321
c. Reforma rolna 322
d. Unarodowienie przemysłu 324
e. Reforma walutowa 326
f. Początki odbudowy ziem odzyskanych 327
g. Wyniki gospodarcze lat 1944—1946 . 328
111. Okres planu trzyletniego . . 332
a. Założenia planu 332
b. Przemysł 333
c. Rolnictwo 334
d. Transport 334
e. Obrót towarowy 335
f. Położenie materialne ludności 337
Rozdział XXXII. Przesłanki polityczne i społeczne gospodarki światowej
w latach 1950—1975 . 338
112. Kształtowanie się sił politycznych w Europie i na świecie . 338
113. Dalszy rozpad systemu kolonialnego . 340
114. Tendencje integracyjne. Postępy techniki 341
Rozdział XXXIII. Rozwój krajów socjalistycznych w latach 1950—1975 345
115. Ogólne przesłanki rozwoju. Kształtowanie się dochodu narodowego 345
116. Rozwój przemysłu 348
117. Rozwój rolnictwa 352
118. Obroty w handlu zagranicznym 355
Rozdział XXXIV. Charakterystyka rozwoju gospodarczego państw kapitali¬stycznych i krajów Trzeciego Świata w latach 1950—1975 356
119. Ogólna charakterystyka . 356
120. Kształtowanie się dochodu narodowego, inwestycji i zatrudnienia
w krajach kapitalistycznych 358
121. Kierunki rozwoju poszczególnych dziedzin życia gospodarczego 361
Rozdział XXXV. Rozwój ludnościowy Polski Ludowej do 1975 r . 364
122. Ruch naturalny ludności . 364
123. Struktura zaludnienia 366
Rozdział XXXVI. Rozwój gospodarczy Polski Ludowej w latach 1950—1957 J
124. Etapy rozwoju gospodarczego 367
125. Założenia i warunki realizacji planu sześcioletniego 368
126. Rozwój przemysłu do 1957 r. 369
127. Przeobrażenia wsi i rolnictwa 371
128. Transport i handel. Stosunki pieniężne 373
a. Transport 373
b. Handel wewnętrzny 374
c. Handel zagraniczny 375
d. Obrót pieniężny 376
129. Dochód narodowy, zatrudnienie, płace 377
Rozdział XXXVII. Rozwój gospodarczy polski Ludowej w latach 1958—1975 373
130. Kierunki rozwoju. Założenia i realizacja planów wieloletnich 378
a. Ostatnie lata pierwszego i drugi plan pięcioletni (1958—1965) 378 b. Trzeci plan pięcioletni (1966—1970) 380
c. Czwarty plan pięcioletni (1971—1975) 381
131. Rozwój przemysłu w latach 1958—1975 384
132. Rozwój rolnictwa 388
133. Rozwój transportu i obrotu towarowego. Sprawy finansowe . 392 a. Transport 392
b. Obrót towarowy . 393
c. Problemy finansowe 395
134. Dochód narodowy, zatrudnienie, płace, poziom życia 396
Literatura uzupełniająca . 400
Tablica chronologiczna . 401
Wstęp 13
1. Przedmiot badań historii gospodarczej 13
2. Wcześniejsze etapy dziejów społeczno-gospodarczych 16
a. Okres wspólnoty pierwotnej 17
b. Ustrój niewolnictwa .19
CZĘŚĆ PIERWSZA. OKRES FEUDalizmu (do schyłku XVIII W.) 21
Rozdział I. Kształtowanie się stosunków feudalnych do polowy XV wieku 21
3. Istota feudalizmu . • 21
4. Początki feudalnego państwa polskiego. Obszar i ludność 25
5. Gospodarstwo wiejskie 27
a. System uprawy roli 27
b. Organizacja gospodarstwa wiejskiego 28
c. Ciężary feudalne 28
d. Osadnictwo. Przemiany struktury agrarnej w Europie . 29
e. Osadnictwo na ziemiach polskich 30
6. Miasta, rzemiosło, handel, system pieniężny 31
a. Miasta 31
b. Rzemiosło 33
c. Organizacja i zakres wymiany handlowej na ziemiach polskich 35 d. System pieniężny i skarbowy 38
Rozdział II. Stosunki ludnościowe do schyłku XVIII wieku. Ekspansja kolo¬nialna Europy 39
7. Stosunki ludnościowe 39
8. Znaczenie gospodarcze odkryć geograficznych . 41
9. Handel niewolnikami . . 43
Rozdział III. Dualizm agrarny Europy (XVI—XVIII w.) 44
10. Rozwój rolnictwa w Europie Zachodniej 44
11. Zasięg i geneza systemu pańszczyźnianego 46
12. Położenie chłopów. Formy ciężarów feudalnych 49
13. Rozwój gospodarstwa folwarcznego w XVI w. Wzrost znaczenia
pracy pańszczyźnianej 49
14. Struktura ludności chłopskiej 52
15. Kryzys gospodarki folwarczno-pańszczyźnianej. , Początki poprawy 53
3
Rozdział V. Rozwój przemysłu i rzemiosła od polowy XV do schyłku XVIII w. 57
16. Ogólna charakterystyka 57
a. Okres pomyślności (do początków XVII w.) . 57
b. Okres kryzysu (od początku XVII do połowy XVIII w.) . 58
17. Wczesnokapitalistyczne formy organizacji produkcji 59
a. Nakład 59
b. Manufaktura . 61
c. Manufaktury w Polsce . 63
Rozdział V. Rozwój handlu i miast. Pieniądz i kredyt w XVI—XVIII w. 55
18. Ogólna charakterystyka europejskiego obrotu towarowego 65
19. Merkantylizm . 67
20. Drogi akumulacji kapitału 69
21. Handel na ziemiach polskich do początków XVII w 70
22. Handel w XVII i XVIII w. 72
23. Rozwój miast w XVI—XVIII w . 74
a. Okres pomyślności (XVI i początek XVII w.) 74
b. Okres kryzysu (wieki XVII i XVIII) 75
c. Okres odnowy (od 1764 r.) 77
24. Ustrój pieniężny 78
25. Stosunki kredytowe i skarbowe 79
a. Kredyt 79
b. Skarbowość . 80
CZĘŚĆ DRUGA. OKRES KAPITALIZMU WOLNOKONKURENCYJNEGO. UPADEK FEUDALIZMU AGRARNEGO W SRODKOWO-WSCHODNIEJ EUROPIE (schyłek XVIII w. do 1870 r.) 82
Rozdział VI. Charakterystyka okresu 82
26. Główne rysy gospodarki światowej . 82
27. Ogólne tendencje rozwoju gospodarczego ziem polskich do lat sie¬demdziesiątych XIX w. 85
Rozdział VII. Gospodarka na ziemiach polskich do 1815 r . 87
28. Okres rządów pruskich (1772/1795—1807) 87
29. Stosunki gospodarcze w zaborze austriackim (do 1809 r.) . 89
30. Księstwo Warszawskie (1807—1815) . 90
Rozdział VIII. Stosunki ludnościowe do 1870 r» 92
31. Ogólne tendencje rozwojowe . 92
32. Zaludnienie ziem polskich do 1870 r 94
Rozdział IX. Rozwój wsi i rolnictwa w dobie rewolucji agrarnej . 96
33. Geneza i pojęcie rewolucji agrarnej •• 96
34. Przewrót techniczny : 97
a. Europa .: . 97
b. Ziemie polskie . 100
35. Przemiany strukturalne W "rolnictwie europejskim 102
Rozdział X. Rozwój rolnictwa na ziemiach polskich do 1870 r . 104
36. Uwłaszczenie chłopów . 104
a. Zabór pruski . 104
b. Galicja . • • - 107
c. Królestwo Polskie 108
37. Ogólny rozwój rolnictwa do 1870 r 112
a. Tendencje rozwojowe w Europie . 112
b. Ziemie polskie: zabór pruski . 113
c. Galicja . , . 116
d. Królestwo Polskie 117
Rozdział XI. Rewolucja przemysłowa 119
38. Przewrót techniczny w przemyśle . 119
39. Rozwój przemysłu w Europie . 122
40. Kształtowanie się klasy robotniczej . 124
41. Rozwój przemysłu na ziemiach polskich do lat siedemdziesiątych 126 XIX w. Początki klasy robotniczej . , 126
a. Zabór pruski 126
b. Galicja . 130
c. Królestwo Polskie 131
Rozdział Xli. Transport, handel, pieniądz, banki 136
42. Transport drogowy i wodny 136
43. Transport kolejowy . • . 137
a. Europa 137
b. Ziemie polskie 138
44. Transport morski . 139
45. Stosunki handlowe 140
a. Ogólna charakterystyka . 140
b. Wymiana handlowa na ziemiach polskich . 142
46. Pieniądz, banki . 144
a. Uwagi ogólne . 144
b. Pieniądz, banki na ziemiach polskich 145
Rozdział XIII. Rozwój gospodarczy Stanów Zjednoczonych do 1870 r 146
47. Charakterystyka rozwoju do 1861 r 146
48. Przyczyny i skutki wojny secesyjnej . 148
CZĘŚĆ TRZECIA. OKRES KAPITALIZMU MONOPOLISTYCZNEGO
(1870—1918) 150
Rozdział XIV. Charakterystyka rozwoju gospodarczego w latach 1870—1914
Stosunki ludnościowe 150
49. Ogólna charakterystyka okresu do 1914 r . 150
50. Rozwój zaludnienia 152
a. Ogólna charakterystyka . 152
b. Stosunki ludnościowe na ziemach polskich . 154
Rozdział XV. Rozwój rolnictwa . 157
51. Postęp techniczny. Struktura gospodarstw rolnych 157
52. Kryzys agrarny w Europie . 159
53. Rozwój rolnictwa na ziemiach polskich do 1914 r. 160
a. Ogólne warunki rozwoju 160
b. Struktura gospodarstw rolnych 161
c. Ruch parcelacyjny 162
d. Wyniki produkcyjne . 164
e. Stosunki pracownicze . 164
Rozdział XVI. Rozwój przemysłu . 165
54. “Druga" rewolucja przemysłowa • • 165
55. Charakterystyka rozwoju przemysłu światowego 168
a. Wzrost produkcji przemysłowej , . 168
b. Koncentracja przedsiębiorstw. Powstawanie monopolistycznych
zrzeszeń kapitałowych . 170
56. Wzrost znaczenia klasy robotniczej . 172
57. Rozwój przemysłu na ziemiach polskich 174
a. Rozwój ilościowy, struktura branżowa " 174
b. Koncentracja, kartelizacja, kapitały obce 177
58; Położenie klasy robotniczej . 179
a. Struktura zatrudnienia, warunki • pracy • 179
b. Ruch związkowo-zawód owy - 181
Rozdział XVII. Rozwój transportu i handlu do 1914 r 183
59. Transport kolejowy 183
a. Ogólny rozwój 183
b. Ziemie polskie - . 184
60. Transport wodny . . 185
61. Rozwój wymiany handlowej do 1914 r. 187
a. Charakterystyka światowego obrotu towarowego .187
b. Rozwój handlu na ziemiach polskich 188
Rozdział XVIII. Pieniądz i kredyt. Ruch spółdzielczy .190
62. Sprawy pieniężne. Bankowość 190
a. Ogólna charakterystyka . 190
b. Ziemie polskie 191
63. Spółdzielczość 192
Rozdział XIX. Problemy gospodarcze pierwszej wojny światowej . 194
64. Ogólna charakterystyka 194
65. Ziemie polskie w czasie i wojny 198
CZĘŚĆ CZWARTA. KRYZYS KAPITALIZMU MONOPOLISTYCZNEGO. POWSTANIE I ROZWÓJ ZWIĄZKU RADZIECKIEGO. DRUGA WOJNA ŚWIATOWA (1917/1918—1945) . 203
Rozdział XX. Polityczne i społeczno-gospodarcze konsekwencje pierwszej
wojny światowej 203
66. Nowy układ sił politycznych i społecznych w Europie i na świecie 203
67. Sytuacja gospodarcza na progu okresu międzywojennego ;. 204 a. Świat . 204
b. Polska . 206
Rozdział XXI. Stosunki ludnościowe. Tendencje gospodarki światowej i pol¬skiej w latach 1918—1939 208
68. Zmiany liczebne i strukturalne ludności 208
69. Migracje ludnościowe. Procesy urbanizacji 211
70. Wahania koniunktury gospodarczej . 213
71. Kształtowanie się dochodu narodowego 215
Rozdział XXII. Sytuacja w rolnictwie do 1929 r . 216
72. Przeobrażenia struktury agrarnej 216
73. Produkcja rolna do 1929 r. Położenie robotników rolnych . 219
Rozdział XXIII. Rozwój przemyślą W tatach 1918—1939 221
74. Postęp techniczny . 221
75. Rozwój produkcji przemysłowej 222
76. Koncentracja i monopolizacja w przemyśle 225
77. Położenie klasy robotniczej 226
Rozdział XXIV. Problemy transportu. Rozwój wymiany handlowej . 229
78. Rozwój transportu i łączności . 229
a. Sytuacja w świecie 229
b. Transport i komunikacja w Polsce 230
79. Rozwój wymiany handlowej 232
a. Ogólne warunki rozwoju handlu , 232
b. Stosunki handlowe Polski 233
Rozdział XXV. Stosunki pieniężne i skarbowe. Spółdzielczość 236
80. Sprawy pieniężne, skarbowość 236
a. Sytuacja w Europie • 236
b. Stosunki pieniężne i skarbowe w Polsce do 1929 r 238
81. Rozwój spółdzielczości 242
Rozdział XXVI. Kryzys gospodarczy lat 1929—1933 244
82. Ogólna charakterystyka 244
83. Kryzys w przemyśle • . • 246
a. Rozmiary i zasięg kryzysu 246
b. Monopolizacja produkcji. Kapitały obce 247
c. Położenie robotników przemysłowych . 249
84. Kryzys w rolnictwie 251
a. Sytuacja w świecie 251
b. Ziemie polskie 252
85. Sytuacja w handlu i w transporcie . 255
a. Handel 255
b. Transport • . • 256
Rozdział XXVII. Okres recesji i stopniowej poprawy gospodarczej (1934—1939) 257
86. Wzrost interwencjonizmu państwowego w krajach kapitalistycznych 257
87. Zabiegi interwencyjne w Polsce . 260
a. Rolnictwo . 260
b. Przemysł i handel 261
c. Program inwestycyjny i jego realizacja (łata 1935—1938) 262
88. Rozwój przemysłu do 1939 r 265
89. Monopolizacja życia gospodarczego. Rola kapitałów obcych . 268
90. Położenie robotników przemysłowych . 270
a. Uwagi ogólne • . 270
b. Sytuacja w Polsce 271
91. Rozwój rolnictwa 273
92. Transport, handel, finanse . 275.
93. Ruch spółdzielczy . 279
94. Próba podsumowania 281
Rozdział XXVIII. Gospodarka Związku Radzieckiego w latach 1917—1941 284
95. Pierwsze etapy rozwoju ekonomiki radzieckiej ., 284
a. Okres komunizmu wojennego 284
b. Okres odbudowy i przygotowywania wieloletnich planów rozwoju
gospodarczego . 286
96. Gospodarka radziecka w okresie planów wieloletnich (1828—1941) ; 288
a. Ogólna charakterystyka 2SS-
b. Rozwój przemysłu 289
c. Przeobrażenia struktury agrarnej . 2SO-
d. Transport, handel, stosunki pieniężn.o-kredytowe 291
Rozdział XXIX. Druga wojna światowa . . 295
97. Przyczyny i przebieg konfliktu wojennego 293
98. Główne rysy gospodarki wojennej w poszczególnych krajach 295
99. Produkcjawojenna . . • • . 29&
100. Rolnictwo, wyżywienie 299
KU. Zatrudnienie 300
102. Obrót towarowy. Finanse wojenne . 301
103. Położenie ludności na ziemiach polskich w czasie wojny . 303
104. Stosunki gospodarcze na ziemiach polskich ; . 306
a. Rolnictwo 306-
b. Przemysł. 307
c. Stosunki handlowe ł pieniężne 308
105. Straty i szkody wojenne . 310
CZĘŚĆ PIĄTA. GŁÓWNE RYSY ROZWOJU GOSPODARCZEGO POLSKI
I ŚWIATA W LATACH 1945—1975 312
Rozdział XXX. Okres odbudowy i przeobrażeń społeczno-gospodarczych
(1945—1949) . 312
106. Nowy układ granic politycznych w Europie. Wzrost znaczenia Związku
Radzieckiego i ukształtowanie się krajów demokracji ludowej , 312
107. Kraje kapitalistyczne w okresie odbudowy 315
a. Sytuacja w Europie. Rola Stanów Zjednoczonych . 316
b. Problem niemiecki. Tendencje rozwojowe krajów kapitalistycz¬nych do 1949 317
108. Rozpad systemu kolonialnego 318
Rozdział XXXI. Kształtowanie się podstaw społeczno-gospodarczych Polski
Ludowej (1944—1949) . 319
109. Początki Polski Ludowej . , . 319
110. Okres wstępnej odbudowy i podstawowych reform społeczno-gospo¬darczych (1944—1946) 320
a. Punkt wyjścia 320
b. Zmiany ludnościowe 321
c. Reforma rolna 322
d. Unarodowienie przemysłu 324
e. Reforma walutowa 326
f. Początki odbudowy ziem odzyskanych 327
g. Wyniki gospodarcze lat 1944—1946 . 328
111. Okres planu trzyletniego . . 332
a. Założenia planu 332
b. Przemysł 333
c. Rolnictwo 334
d. Transport 334
e. Obrót towarowy 335
f. Położenie materialne ludności 337
Rozdział XXXII. Przesłanki polityczne i społeczne gospodarki światowej
w latach 1950—1975 . 338
112. Kształtowanie się sił politycznych w Europie i na świecie . 338
113. Dalszy rozpad systemu kolonialnego . 340
114. Tendencje integracyjne. Postępy techniki 341
Rozdział XXXIII. Rozwój krajów socjalistycznych w latach 1950—1975 345
115. Ogólne przesłanki rozwoju. Kształtowanie się dochodu narodowego 345
116. Rozwój przemysłu 348
117. Rozwój rolnictwa 352
118. Obroty w handlu zagranicznym 355
Rozdział XXXIV. Charakterystyka rozwoju gospodarczego państw kapitali¬stycznych i krajów Trzeciego Świata w latach 1950—1975 356
119. Ogólna charakterystyka . 356
120. Kształtowanie się dochodu narodowego, inwestycji i zatrudnienia
w krajach kapitalistycznych 358
121. Kierunki rozwoju poszczególnych dziedzin życia gospodarczego 361
Rozdział XXXV. Rozwój ludnościowy Polski Ludowej do 1975 r . 364
122. Ruch naturalny ludności . 364
123. Struktura zaludnienia 366
Rozdział XXXVI. Rozwój gospodarczy Polski Ludowej w latach 1950—1957 J
124. Etapy rozwoju gospodarczego 367
125. Założenia i warunki realizacji planu sześcioletniego 368
126. Rozwój przemysłu do 1957 r. 369
127. Przeobrażenia wsi i rolnictwa 371
128. Transport i handel. Stosunki pieniężne 373
a. Transport 373
b. Handel wewnętrzny 374
c. Handel zagraniczny 375
d. Obrót pieniężny 376
129. Dochód narodowy, zatrudnienie, płace 377
Rozdział XXXVII. Rozwój gospodarczy polski Ludowej w latach 1958—1975 373
130. Kierunki rozwoju. Założenia i realizacja planów wieloletnich 378
a. Ostatnie lata pierwszego i drugi plan pięcioletni (1958—1965) 378 b. Trzeci plan pięcioletni (1966—1970) 380
c. Czwarty plan pięcioletni (1971—1975) 381
131. Rozwój przemysłu w latach 1958—1975 384
132. Rozwój rolnictwa 388
133. Rozwój transportu i obrotu towarowego. Sprawy finansowe . 392 a. Transport 392
b. Obrót towarowy . 393
c. Problemy finansowe 395
134. Dochód narodowy, zatrudnienie, płace, poziom życia 396
Literatura uzupełniająca . 400
Tablica chronologiczna . 401