Dane szczegółowe książki

Wstęp . 7
Nota wydawców . . 52
I."Zniszczono wielkiego narodu byt polityczny.." - 1795-1830
1."...albo przez rozszerzenie światła dostąpią tej epoki..."
(Ustawa przedspołeczna Towarzystwa Republikanów Polskich) .56
2."...rozkrzewienie nauk narodu,w obcą bryłę przelanego..." (1800,Jan Chrzciciel Albertrandi) . . . 61
3. "...w imię nauk i potrzeby powszechnej przymierze" (1805,
Tadeusz Czacki). 65
4."Paść może i naród wielki; zniszczeć nie może,tylko nikczemny!" (1805-1807. Stanisław Staszic) 68
5."...o męstwie Polaka nikt nie powątpił,ale go niezdolnym
sądzono do rządu" (1807,Korespondencja w materiach obraz kraju i narodu polskiego rozjaśniających) 72
6. .,Zniszczono wielkiego narodu byt polityczny..." (1809, Stanisław Staszic) 75
7."Dobro społeczności i poświęcenie się Ojczyźnie jest
pierwszym z zamiarów Rycerstwa" (1810-1816,Adam Jerzy
Czartoryski)
8. ,...w zamiarze połączeniacałej masy narodu w jedno..
dla uzyskania praw i instytucji do właściwego ducha i cha-
rakteru narodowego stosownych" (1813?, Józef Kalasanty Szaniawski) 83
9."...za środek najpewniejszy uważam gruntowne oświecenie" (1820-1821,materiały Towarzystwa Filomatów) 91
10."...do wspólnego celu dobra publicznego jedynie połączonymi
siłami... zbliżać się mogą...' (1828. projekt Towarzystwa
Przyjaciół Rolnictwa i Oświaty w Wielkim Księstwie Poznańskim). 98
II "...rozwój pracy społecznej.siłę własną narodowi nadać mającej"
-1831-1864 . . .101
11..,..utrzymanie życia i czucia narodowego." (1836-1837, Adam Jerzy Czartoryski) .101
12."...zastanawianie się nad tym wszystkim,co byt nasz...za-
bezpiecza..." (1838-1841, Sprawozdanie z działalności Kasy naGostyńskiego). .106
13."...egzystując w rzeczywistości istnieć będziemy w idei" (1841,
artykuł z "Przewodnika Rolniczo-Przemysłowego"). .111
14."...podnieść upadający dobrobyt,a przezeń wzmocnić zagrożoną narodowość naszą" (przed 1841,Karol Libelt). .111
15."...wszędzie do wielkiego tego celu pracować można" (1843,Jędrzej Moraczewski). .113
16."W celu... skuteczność usiłowań do wszechstronnego postępu ducha..." (1843,August Cieszkowski). .116
17.,...zrobić ludzi wolnymi na duszy razem i ciele" (1844-1845,Karol Moraczewski). .120
18."Jakikolwiek więc krąg czynności wewnętrznej pozostanie
Polakom,niech go zupełnie zajmą..." (1847,Adam Jerzy Czartoryski). .124
19."...główną bronią przeciwników jest wykształcenie fachowe, przemysł i handel..." (1848,Jan Marceli Motty). .126
20."...Historia... rozwija nam systemat postępowych kształtów
jestestw organicznych..." (1848,August Cieszkowski). . .129
21.Nie "płakać nad rozwalinami przeszłości" (1850, Walery Wielogłowski). .132
22."...ojczyzna jest to wielki zbiorowy obowiązek..." (1850, Cyprian Kamil Norwid). .135
23..,...my Polacy nie mamy konspiracyjnego talentu" (1859, Narcyza Żmichowska). .138
24."...władanie rozumu nad uczuciem, rwącym się poza kres
tego, co w danej chwili jest możliwym i wykonalnym" (1862,Karol Ruprecht). .143
25."...zatopić się w pracy.." (1862,Józef Supiński). . . . .153
26."..niski stan oświaty pochodzi z zaniedbania języka przyrodzonego" (1863,Karol Miarka). .156
III. ".pracą, oszczędnością możemy im jedynie stawić opór" -1864-1892 . . . .158
27."...tylko narody biedne i ciemne upadają i giną..." (1864, Ludwik Powidaj). .158
28."...wyrzec się systematycznego przeczenia i opozycji. (1865,Walery Wielogłowski). .163
29."...właściwie nie ma nieudanych prac organicznych..." (1866, Florian Ziemiałkowski). .169
30. .,..ułudne wybuchy młodzieńczego zapału..." (1870,Maksymilian Jackowski). .174
31..,...praca jedynie zapewni nam egzystencję społeczną" (1870, Roman Szymański). .180
32."...jedną z przyczyn klęsk...był brak harmonii między siłami i zamiarami..." 1872, Bolesław Prus). .188

33. "Na jałowym gruncie szlacheckiej tradycji wyrósł spróchniały przesąd..." (1873,Aleksander Świętochowski). .193
34."...szerokie pole do pracy w jak najrozmaitszych kierunkach przemysłu i handlu" (1873,Roman Szymański). .201
35."...złą zaś chwilę...przeczekać cierpliwie i spokojnie..." (1876, Stanisław Tarnowski). 203
36."...w jedną zgodną falangę pracy organicznej ściśnięci..." (1877,Józef Szujski). .206
37."...trzeba masom naszym ułatwić naukę czytania i następnie drukiem do nich trafić" (1899,Konrad Prószyński). . . .207
38."Prawa bytu są nieubłagane..." (1882, Aleksander Świętochowski). .209
39."Społeczeństwo...jest żyjącym organizmem" (1883,Bolesław Prus). . .216
40."...posiadanie ziemi jest najpierwszym życia narodowego warunkiem" (1886.Ludwik Górski). . . .219
41."...żeby kraj wyrwać z ekonomicznej zależności..." (1883, Tadeusz Romanowicz). .221
42.,...zaznaczyliście potrzebę nie tylko ekonomicznego, ale
i społecznego przeobrażenia kraju..." (1888,Stanisław Szczepanowski). .225
43."...taka praca... będzie zawsze najwyższym zadaniem dla naszego społeczeństwa" (1888,Aleksander Świętochowski).230
IV. "Polityka wymaga siły, którą trzeba mieć z czego czerpać" -1893-1918 . . .231
44."...zmiana poglądów politycznych nie jest żadną kompromitacją.." (1897,Aleksander Świętochowski) . . .231
45.,...i w ciasnym kółku czasowej niewoli da się ogólne dobro przysparzać..." (1903,Maksymilian Jackowski). . .232
46. "...nie brak niepodległości jest istotą nieszczęścia..." (1905, Konrad Prószyński). .233
47."...bogactwo ludu jest to siła ekonomiczna narodu..." (1907-1912,Edward Abramowski). .235
48. "Wszelkie wzmożenie siły społecznej działa natychmiast politycznie" (1913,Józef Chaciński). .238
49."To bezwględne przykazanie, tkwiące w istocie każdego żywego organizmu..." (1916,Franciszek Bujak). . .241
50.Głos z Polski Niepodległej:.,...jak w maszynie zepsucie
najmniejszego koła czyni ją niezdolną do prawidłowego ruchu..." (1931.Aleksander Świętochowski). .243
51.Echa literackie (Henryk Sienkiewicz,Karol Świdziński). . .246
Ważniejsze opracowania . . .250