Dane szczegółowe książki
Historia Persji: T. 2, Od najazdu Arabów do końca XV wieku / Składanek, Bogdan (1931)
Autorzy
Tytuł
Historia Persji: T. 2, Od najazdu Arabów do końca XV wieku
Serie wydawnicze
Wydawnictwo
Warszawa: Wydawnictwo Akademickie DIALOG, 2008
Numer wydania
2 poprawione
ISBN
9788361203070
Hasła przedmiotowe
Nr tomu
2
Spis treści
pokaż spis treści
WSTĘP 9
Transkrypcja 11
Ważniejsze źródła: od najazdu Arabów do końca epoki Seldżuków 12
Teksty arabskie 12
Teksty perskie 16
Teksty autorów chrześcijańskich 17
Ważniejsze źródła: od wystąpienia Seldżuków do upadku Timurydów 18
CZĘŚĆ I POD WŁADZĄ KALIFATU
ROZDZIAŁ 1
NAJAZD ARABÓW 25
Sytuacja polityczna przed najazdem 25
Podbój Persji: Qadisijja, Madain, Dżalula, Nehawand 26
Po Nehawandzie. Drugi etap podboju 34
Zdobycie Transoksanii 41
ROZDZIAŁ 2
KALIFAT UMAJJADÓW 45
Początek okupacji 45
Dwie społeczności: od wrogości do zgody. Mawali 48
Tworzenie administracji 49
Podatki 54
ROZDZIAŁ 3
PIERWSZE KROKI W STRONĘ NIEPODLEGŁOŚCI 57
Rzut oka na sytuację polityczną 57
Opozycja abbasydzka i imamici 59
Powstanie Bihafarida 64
Kreowanie przywódcy Irańczyków: Abu Muslim 66
Wojna domowa Abbasydów z Umajjadami 70
ROZDZIAŁ 4
KALIFAT ABBASYDÓW 73
Polityka i stosunki wewnętrzne za Abbasydów 73
Ustrój państwa 73
Władze najwyższe: kalif, dwór i wezyr 73
Administracja centralna i terenowa 74
Wojsko 76
Turcy w gwardii kalifów 77
Podatki 78
Dirhemy gitrifi 79
Nadania lenne i beneficja typu iqta 80
Irańczycy i Arabowie. Kultura i cywilizacja perska w kalifacie 83
Szuubijja 87
ROZDZIAŁ 5
IRAN POD WŁADZĄ ABBASYDÓW
WALKA O NIEZAWISŁOŚĆ 88
Współdziałanie z nową władzą 88
Powstania w północnym Iranie 92
Powstanie Sunbada 92
Powstanie Muqanny 93
Powstanie chłopskie Babaka 96
Irańczycy na dworze Abbasydów 99
Pierwszy nieudany spisek: Barmakidzi 101
Powstanie Rafi b. Lajsa w Mawarannarze i jego następstwa 105
Trzecia wojna domowa w kalifacie: al-Mamun versus al-Amin 107
Druga próba opanowania kalifatu przez Irańczyków 108
CZĘŚĆ II
ROZPAD TERYTORIALNY KALIFATU PIERWSZE NIEPODLEGŁE PAŃSTWA NA TERENIE IRANU
ROZDZIAŁ 6
POLITYCZNE ODRODZENIE PERSJI 113
Tahirydzi 113
Charydżyci i polityczne ożywienie w Sistanie 119
Powstanie Hamzy al-Charydżi 123
ROZDZIAŁ 7
PEŁNA NIEZALEŻNOŚĆ OD KALIFATU 128
Saffarydzi 128
Powstania i ruchy społeczne w IX wieku 138
Powstanie plemienia Dżutt 138
Powstanie zandżów 138
Karmaci, ismailici, mutazylici 139
Życie polityczne w północnym Iranie 140
Wybrzeże Morza Kaspijskiego. Państwa Alidów i Zijarydów 140
Dynastie Azerbejdżanu i Zakaukazia 142
ROZDZIAŁ 8
SAMANIDZI I EMIRAT W BUCHARZE 144
Powstanie emiratu 144
Turcy w emiracie. Gulamowie 150
Ustrój państwowy 153
Władze centralne 153
Władze terenowe 154
Miasta 154
Rządy gwardii tureckiej i upadek emiratu Buchary 157
ROZDZIAŁ 9
ODRODZENIE PERSKIEJ KULTURY I NAUKI 162
Poezja 163
Filozofia, medycyna i nauki ścisłe 166
ROZDZIAŁ 10
OŻYWIENIE POLITYCZNE W ZACHODNIEJ PERSJI 170
Zajdyci i Mardawidż 170
Bujidzi. Niezależny emirat w zachodniej Persji 173
Bujidzi u szczytu potęgi. Adud ad-Daula 178
Adud ad-Daula i jego czasy 179
Stosunki wewnętrzne w emiracie za Adud ad-Dauli 184
Gospodarka 188
Stosunki wyznaniowe pod rządami Adud ad-Dauli 189
Dwór 190
Emiraty Bujidów po śmierci Adud ad-Dauli 190
Schyłek rządów Bujidów 193
Najazd Seldżuków i likwidacja bujidzkich emiratów 194
CZĘSC III PANOWANIE NOMADÓW
ROZDZIAŁ 11
NIEWOLNICY TURECCY U WŁADZY. GAZNAWIDZI 199
Utworzenie emiratu 199
Polityka zagraniczna 205
Ustrój emiratu 205
Administracja 206
Finanse 207
Wojsko 208
Czasy Mahmuda i Masuda 210
Apogeum potęgi Gazny 211
Kwestia turecka 212
Życie kulturalne w Gaznie: literatura i nauka 219
Po Dandanqanie 221
ROZDZIAŁ 12
SELDŻUCY 224
Od zaczątków organizacji plemiennej do zwycięstwa pod Dandanqanem. 224
Pokonanie Bujidów i zdobycie Bagdadu 229
Stabilizacja władzy. Rządy Alp Arslana 232
Ostatni z Wielkich Seldżuków 236
Wojsko 237
Polityka ekonomiczna 238
Nizam al-Mulk, wezyr dwóch Wielkich Seldżuków 239
Upadek sułtanatu. Od Malik-szaha do Sandżara 241
Panowanie Sandżara i ostateczny upadek sułtanatu 243
Rozpad dzielnicowy sułtanatu 245
ROZDZIAŁ 13
CHOREZMSZAHOWIE I PIERWSZY NAJAZD MONGOŁÓW 248
Niezależność Chorezmu 248
Gospodarka Persji w XII/XIII w 250
Powstanie państwa Mongołów 252
Najazd Czingis-chana 255
Ostatni chorezmszah i Mongołowie 257
ROZDZIAŁ 14
DRUGI NAJAZD MONGOŁÓW I RZĄDY ILCHANÓW 259
Podbój Iranu przez Hulagu 259
Pierwsi Ilchanowie 263
Ustrój państwa 267
Sytuacja polityczno-społeczna przed reformami Gazana 269
Gospodarka 269
System podatkowy 269
Czasy Gazana 271
Przebudowa państwa. Reforma Gazana 274
Ostatnie lata potęgi Ilchanów. Oldżajtu i Abu Said 278
Koniec panowania Mongołów 282
ROZDZIAŁ 15
IRAN PO ROZPADZIE PAŃSTWA ILCHANÓW 284
Timur, Timurydzi i Turkmeni w Iranie 284
Pod rządami Timura 284
Timurydzi w zachodnim Iranie 289
Timurydzi we wschodnim Iranie 290
Gospodarka za Timurydów 292
Kultura i nauka w Iranie w epoce timurydzkiej 294
Zachodni Iran po upadku Timurydów. Karakojunlu i Akkojunlu 295
Kyzylbasze i Safawidzi 297
DYNASTIE 299
LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA 306
Transkrypcja 11
Ważniejsze źródła: od najazdu Arabów do końca epoki Seldżuków 12
Teksty arabskie 12
Teksty perskie 16
Teksty autorów chrześcijańskich 17
Ważniejsze źródła: od wystąpienia Seldżuków do upadku Timurydów 18
CZĘŚĆ I POD WŁADZĄ KALIFATU
ROZDZIAŁ 1
NAJAZD ARABÓW 25
Sytuacja polityczna przed najazdem 25
Podbój Persji: Qadisijja, Madain, Dżalula, Nehawand 26
Po Nehawandzie. Drugi etap podboju 34
Zdobycie Transoksanii 41
ROZDZIAŁ 2
KALIFAT UMAJJADÓW 45
Początek okupacji 45
Dwie społeczności: od wrogości do zgody. Mawali 48
Tworzenie administracji 49
Podatki 54
ROZDZIAŁ 3
PIERWSZE KROKI W STRONĘ NIEPODLEGŁOŚCI 57
Rzut oka na sytuację polityczną 57
Opozycja abbasydzka i imamici 59
Powstanie Bihafarida 64
Kreowanie przywódcy Irańczyków: Abu Muslim 66
Wojna domowa Abbasydów z Umajjadami 70
ROZDZIAŁ 4
KALIFAT ABBASYDÓW 73
Polityka i stosunki wewnętrzne za Abbasydów 73
Ustrój państwa 73
Władze najwyższe: kalif, dwór i wezyr 73
Administracja centralna i terenowa 74
Wojsko 76
Turcy w gwardii kalifów 77
Podatki 78
Dirhemy gitrifi 79
Nadania lenne i beneficja typu iqta 80
Irańczycy i Arabowie. Kultura i cywilizacja perska w kalifacie 83
Szuubijja 87
ROZDZIAŁ 5
IRAN POD WŁADZĄ ABBASYDÓW
WALKA O NIEZAWISŁOŚĆ 88
Współdziałanie z nową władzą 88
Powstania w północnym Iranie 92
Powstanie Sunbada 92
Powstanie Muqanny 93
Powstanie chłopskie Babaka 96
Irańczycy na dworze Abbasydów 99
Pierwszy nieudany spisek: Barmakidzi 101
Powstanie Rafi b. Lajsa w Mawarannarze i jego następstwa 105
Trzecia wojna domowa w kalifacie: al-Mamun versus al-Amin 107
Druga próba opanowania kalifatu przez Irańczyków 108
CZĘŚĆ II
ROZPAD TERYTORIALNY KALIFATU PIERWSZE NIEPODLEGŁE PAŃSTWA NA TERENIE IRANU
ROZDZIAŁ 6
POLITYCZNE ODRODZENIE PERSJI 113
Tahirydzi 113
Charydżyci i polityczne ożywienie w Sistanie 119
Powstanie Hamzy al-Charydżi 123
ROZDZIAŁ 7
PEŁNA NIEZALEŻNOŚĆ OD KALIFATU 128
Saffarydzi 128
Powstania i ruchy społeczne w IX wieku 138
Powstanie plemienia Dżutt 138
Powstanie zandżów 138
Karmaci, ismailici, mutazylici 139
Życie polityczne w północnym Iranie 140
Wybrzeże Morza Kaspijskiego. Państwa Alidów i Zijarydów 140
Dynastie Azerbejdżanu i Zakaukazia 142
ROZDZIAŁ 8
SAMANIDZI I EMIRAT W BUCHARZE 144
Powstanie emiratu 144
Turcy w emiracie. Gulamowie 150
Ustrój państwowy 153
Władze centralne 153
Władze terenowe 154
Miasta 154
Rządy gwardii tureckiej i upadek emiratu Buchary 157
ROZDZIAŁ 9
ODRODZENIE PERSKIEJ KULTURY I NAUKI 162
Poezja 163
Filozofia, medycyna i nauki ścisłe 166
ROZDZIAŁ 10
OŻYWIENIE POLITYCZNE W ZACHODNIEJ PERSJI 170
Zajdyci i Mardawidż 170
Bujidzi. Niezależny emirat w zachodniej Persji 173
Bujidzi u szczytu potęgi. Adud ad-Daula 178
Adud ad-Daula i jego czasy 179
Stosunki wewnętrzne w emiracie za Adud ad-Dauli 184
Gospodarka 188
Stosunki wyznaniowe pod rządami Adud ad-Dauli 189
Dwór 190
Emiraty Bujidów po śmierci Adud ad-Dauli 190
Schyłek rządów Bujidów 193
Najazd Seldżuków i likwidacja bujidzkich emiratów 194
CZĘSC III PANOWANIE NOMADÓW
ROZDZIAŁ 11
NIEWOLNICY TURECCY U WŁADZY. GAZNAWIDZI 199
Utworzenie emiratu 199
Polityka zagraniczna 205
Ustrój emiratu 205
Administracja 206
Finanse 207
Wojsko 208
Czasy Mahmuda i Masuda 210
Apogeum potęgi Gazny 211
Kwestia turecka 212
Życie kulturalne w Gaznie: literatura i nauka 219
Po Dandanqanie 221
ROZDZIAŁ 12
SELDŻUCY 224
Od zaczątków organizacji plemiennej do zwycięstwa pod Dandanqanem. 224
Pokonanie Bujidów i zdobycie Bagdadu 229
Stabilizacja władzy. Rządy Alp Arslana 232
Ostatni z Wielkich Seldżuków 236
Wojsko 237
Polityka ekonomiczna 238
Nizam al-Mulk, wezyr dwóch Wielkich Seldżuków 239
Upadek sułtanatu. Od Malik-szaha do Sandżara 241
Panowanie Sandżara i ostateczny upadek sułtanatu 243
Rozpad dzielnicowy sułtanatu 245
ROZDZIAŁ 13
CHOREZMSZAHOWIE I PIERWSZY NAJAZD MONGOŁÓW 248
Niezależność Chorezmu 248
Gospodarka Persji w XII/XIII w 250
Powstanie państwa Mongołów 252
Najazd Czingis-chana 255
Ostatni chorezmszah i Mongołowie 257
ROZDZIAŁ 14
DRUGI NAJAZD MONGOŁÓW I RZĄDY ILCHANÓW 259
Podbój Iranu przez Hulagu 259
Pierwsi Ilchanowie 263
Ustrój państwa 267
Sytuacja polityczno-społeczna przed reformami Gazana 269
Gospodarka 269
System podatkowy 269
Czasy Gazana 271
Przebudowa państwa. Reforma Gazana 274
Ostatnie lata potęgi Ilchanów. Oldżajtu i Abu Said 278
Koniec panowania Mongołów 282
ROZDZIAŁ 15
IRAN PO ROZPADZIE PAŃSTWA ILCHANÓW 284
Timur, Timurydzi i Turkmeni w Iranie 284
Pod rządami Timura 284
Timurydzi w zachodnim Iranie 289
Timurydzi we wschodnim Iranie 290
Gospodarka za Timurydów 292
Kultura i nauka w Iranie w epoce timurydzkiej 294
Zachodni Iran po upadku Timurydów. Karakojunlu i Akkojunlu 295
Kyzylbasze i Safawidzi 297
DYNASTIE 299
LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA 306