Dane szczegółowe książki
Podatki i prawo podatkowe / Gomułowicz, Andrzej; Małecki, Jerzy (1944-)
Tytuł
Podatki i prawo podatkowe
Wydawnictwo
Warszawa: LexisNexis Polska, 2010
Numer wydania
5 stan prawny na 15 października 2010
ISBN
978-83-7620-229-7
Hasła przedmiotowe
Spis treści
pokaż spis treści
PRZEDMOWA 17
WYKAZ SKRÓTÓW 19
Część pierwsza ZARYS TEORII PODATKU
Rozdział I. ZAGADNIENIA OGÓLNE - ASPEKT EWOLUCYJNY KONCEPCJI
PODATKOWYCH 23
1. Od arki Noego do Neumarka 23
2. Cechy wspólne koncepcji podatkowych 27
Rozdział II. POPRZEDNICY ADAMA SMITHA 29
1. Kameraliści 29
2. Fizjokraci 32
Rozdział III. MYŚL PODATKOWA ADAMA SMITHA 34
1. Wprowadzenie 34
1.1. Model dzierżawy podatkowej 35
1.2. Przemyślenia podatkowe Monteskiusza 36
1.3. Liberalizm gospodarczy 37
2. Zasady podatkowe i ich znaczenie 38
2.1. Zasada dogodności opodatkowania 38
2.2. Zasada pewności opodatkowania 39
2.3. Zasada taniości opodatkowania 40
2.4. Zasada równomierności opodatkowania 42
3. Koncepcja przerzucalności podatków 44
3.1. Przerzucanie podatku od renty gruntowej 45
3.2. Przerzucanie podatku od czynszu z domu 45
3.3. Przerzucanie podatku od zysku 46
3.4. Przerzucanie podatku od płac 47
3.5. Przerzucanie podatków od towarów konsumpcyjnych 47
4. Polityka fiskalna i jej założenia 48
5. Odniesienia do koncepcji Smitha 49
Rozdział IV. MYŚL PODATKOWA DAVIDA RICARDA 51
1. Wprowadzenie 51
2. Koncepcja przerzucalności podatków 52
2.1. Różnice między poglądami Adama Smitha a Davida Ricarda 52
2.2. Przerzucanie podatku od renty gruntowej 53
2.3. Przerzucanie podatku od zysku 53
2.4. Przerzucanie podatku od płac 54
3. Reguła edynburska i jej znaczenie 54
Rozdział V. KONCEPCJA RÓWNEJ OFIARY FINANSOWEJ 56
1. Wprowadzenie 56
2. Zasada równości ofiar Johna Stuarta Milla 57
3. Kontynuatorzy szkoły Milla 58
3.1. Tezy Francisa Ysidra Edgewortha 58
3.2. Alternatywne reguły koncepcji równej ofiary 59
4. Wnioski 60
Rozdział VI. MYŚL PODATKOWA ADOLFA WAGNERA 61
1. Wprowadzenie 61
2. Socjalna funkcja opodatkowania 62
3. Zasady podatkowe 66
3.1. Zasady polityki finansowej 66
3.2. Zasady gospodarcze 67
3.3. Zasada sprawiedliwości 68
3.4. Zasady zarządzania podatkami 69
4. Wnioski 69
Rozdział VII. MYŚL PODATKOWA FRITZA NEUMARKA 70
1. Wprowadzenie 70
2. Zasady podatkowe Fritza Neumarka 71
2.1. Zasady fiskalno-budżetowe 72
2.2. Zasady etyczno-społeczne 72
2.3. Zasady ekonomiczne 74
2.4. Zasady techniki podatkowej 75
3. Wnioski 76
Rozdział VIII. KONCEPCJA EKWIWALENCJI A KONCEPCJA ZDOLNOŚCI
PŁATNICZEJ 77
1. Wprowadzenie 77
2. Założenia koncepcji ekwiwalencji 77
3. Założenia koncepcji zdolności płatniczej 80
Rozdział IX. POJĘCIE PODATKU 83
1. Wprowadzenie 83
2. Aspekt ustrojowy podatku 86
2.1. Konstytucja a podatki - zagadnienia ogólne 86
2.2. Podatki w polskich konstytucjach 89
3. Zasady podatkowe sformułowane przez Trybunał Konstytucyjny 92
3.1. Pozycja i znaczenie Trybunału Konstytucyjnego 92
3.2. Zasada wyłączności ustawy w kształtowaniu obowiązków podatkowych 94
3.3. Zasada zakazu retroaktywności prawa podatkowego 96
3.4. Zasada zaufania do państwa i stanowionego przezeń prawa podatkowego 97
3.5. Zasada sprawiedliwości opodatkowania 105
3.6. Zasada roczności podatku 111
3.7. Zakaz zmian prawa podatkowego w trybie przewidzianym dla ustawy budżetowej 112
4. Aspekt ekonomiczny podatku 113
5. Aspekt prawny podatku 115
6. Podatek a opłata 116
Konstrukcja prawna podatku 117
7.1. Podmiot podatku 117
7.2. Przedmiot podatku 118
7.3. Podstawa podatku 119
7.4. Stawki podatkowe 122
7.5. Ulgi podatkowe, umorzenia, kategorie podmiotów zwolnionych
od podatku 125
8. Klasyfikacja podatków 126
8.1. Podatki przychodowe 127
8.2. Podatki dochodowe 128
8.3. Podatki majątkowe 129
8.4. Podatki konsumpcyjne 129
Rozdział X. PRAWO PODATKOWE 131
1. Pojęcie i zakres prawa podatkowego 131
1.1. Kryteria służące wyodrębnieniu prawa podatkowego - zagadnienia ogólne 131
1.2. Kryterium przedmiotu 132
1.3. Kryterium podmiotu 133
1.4. Kryterium zasad wiodących 134
1.5. Kryterium metody regulacji 135
1.6. Kryterium funkcji regulacji 136
2. Związki prawa podatkowego z innymi gałęziami prawa 136
2.1. Zagadnienia ogólne 136
2.2. Prawo podatkowe a prawo finansów publicznych 136
2.3. Prawo podatkowe a prawo administracyjne 137
2.4. Prawo podatkowe a prawo cywilne 137
3. Proces legislacyjny prawodawstwa podatkowego - uwarunkowania polityczne
i proceduralne 138
3.1. Konstytucyjny zapis o państwie prawnym 138
3.2. Aspekt kultury politycznej i prawnej 139
3.3. Aspekt proceduralny 140
3.4. Badania postlegislacyjne 142
3.5. Odpowiedzialność władzy publicznej za bezprawie legislacyjne 143
3.6. Orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego a prawodawstwo podatkowe 144
3.7. Prawo podatkowe - zasadnicze mankamenty 145
3.8. Standardy unijne dotyczące prawodawstwa podatkowego 146
4. Źródła prawa podatkowego 149
4.1. Zagadnienia ogólne 149
4.2. Konstytucja i jej znaczenie 149
4.3. Ustawa podatkowa i jej znaczenie 151
4.4. Międzynarodowe umowy podatkowe i ich znaczenie 153
4.5. Rozporządzenia w sprawach podatkowych i ich znaczenie 153
4.6. Akty prawa miejscowego 156
4 7 Następstwa niekonstytucyjności przepisów podatkowych 157
5 Prawo wspólnotowe jako źródło prawa podatkowego 160
5.1. Zasady ogólne prawa wspólnotowego - prawo sędziowskie 160
5.1.1. Zasada bezpośredniej skuteczności 161
5.1.2. Zasada prymatu 163
5.2. Zasada bezpośredniej skuteczności i zasada prymatu - aspekt
konstytucyjny 163
5.2.1. Relacje między art. 8 ust. 1 Konstytucji a art. 90 ust. 1 Konstytucji 164
5.2.2. Umowy międzynarodowe jako źródło prawa 165
5.2.3. Przekazanie kompetencji organizacji międzynarodowej lub
organowi międzynarodowemu „w niektórych sprawach" 166
5.2.4. Znaczenie Konstytucji w obowiązującym po akcesji porządku normatywnym 167
5.2.5. Konstytucyjna zasada wyłączności ustawy podatkowej a zasada
prymatu prawa wspólnotowego i zasada bezpośredniego skutku 170
5.3. Odmowa zastosowania prawa krajowego 171
5.4. Wykładnia prowspólnotowa 172
5.5. Europejski Trybunał Sprawiedliwości - standardy wykładni prawa 174
5.6. Pytania prejudycjalne 176
6. Prawotwórstwo sądowe jako źródło prawa 179
6.1. Polskie sądownictwo administracyjne - znaczenie funkcji prawotwórczej 179
6.1.1. Niepisane źródła prawa i ich znaczenie 180
6.1.2. Konstytucyjny aspekt prawotwórstwa sądowego 182
6.1.3. Wady pozytywistycznej koncepcji źródeł prawa 185
6.1.4. Koncepcja hermeneutyki 189
6.2. Sędziowski autorytet a prawotwórstwo sądowe 191
6.2.1. Sędziowski autorytet - uwarunkowania i znaczenie 191
6.2.2. Aksjologia a prawo 196
6.2.3. Prawo sędziowskie 198
6.2.4. Formuła precedensu - sędziowskie dylematy 203
6.2.5. Kwalifikowane ułomności prawa a prawotwórstwo sędziowskie 204
6.3. Orzecznicza funkcja Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości 206
7. Wykładnia prawa podatkowego 209
7.1. Wprowadzenie 209
7.2. Przyczyny nieporozumień interpretacyjnych 209
7.3. Systematyka reguł wykładni 210
7.4. Reguły językowe 211
7.5. Reguły systemowe 213
7.6. Reguły funkcjonalne 213
7.7. Domniemania interpretacyjne 214
7.8. Reguły intertemporalne 217
7.8.1. Decyzja prawodawcy wyrażona bezpośrednio w przepisach prawa podatkowego 217
7.8.2. Orzeczenia sądu 218
8. Etapy stosowania prawa podatkowego 219
Rozdział XI. PRAWO PODATKOWE A PRAWO CYWILNE 222
1. Wprowadzenie 222
2. Właściwość tekstu ustawy podatkowej 224
2.1. Definicje w tekście ustawy podatkowej 224
2.2. Pojęcia używane w ustawach podatkowych a pojęcia używane w prawie cywilnym 225
3. Stan faktyczny ukształtowany wolą stron umowy a obowiązek podatkowy 225
4. Obejście ustawy podatkowej za pomocą instytucji prawa cywilnego 228
4.1. Obejście prawa podatkowego - aspekt ewolucyjny 228
4.2. Obejście prawa podatkowego - istota i charakter 232
5. Obejście prawa podatkowego w prawie Unii Europejskiej 235
5.1. Dyrektywa dotycząca podatku pośredniego 236
5.2. Dyrektywy dotyczące podatków bezpośrednich 237
6. Wnioski 238
Rozdział XII. SANKCJE W PRAWIE PODATKOWYM 239
Wprowadzenie 239
2. Charakter prawny sankcji podatkowych 240
3. Systematyka sankcji podatkowych 241
4. Wykaz sankcji podatkowych 242
5. Sankcje podatkowe a sankcje karne skarbowe 246
6. Wnioski 247
Rozdział XIII. SYSTEM PODATKOWY 248
Aspekt definicyjny 248
2. System podatkowy - spojrzenie w przeszłość 251
3. Przesłanki budowy systemu podatkowego 252
3.1. Zasada trwałej wydajności podatku 253
3.2. Zasada sprawiedliwości opodatkowania 256
3.3. Filozoficzne formuły sprawiedliwości a sprawiedliwość podatkowa 258
3.4. Aspekty sprawiedliwości podatkowej 259
3.5. Sprawiedliwość opodatkowania a grupy nacisku 262
4. System podatkowy a polityk 263
5. System podatkowy a granice opodatkowania 266
5.1. Ekonomiczna absolutna granica opodatkowania 267
5.2. Ekonomicznie względne granice opodatkowania 267
5.3. Psychologiczne granice opodatkowania 272
6. System podatkowy a polityka podatkowa 273
6.1. Nauka o podatkach a polityka podatkowa 273
6.2. Przesłanki kształtowania polityki podatkowej w Polsce 274
Rozdział XIV. FUNKCJE SYSTEMU PODATKOWEGO 276
Wprowadzenie 276
2. Funkcja dochodowa 278
3. Funkcja niefiskalna 279
3.1. Cel ekonomiczny 282
3.2. Cel społeczny 283
4. Neutralność podatkowa 284
4.1. Makroekonomiczny aspekt neutralności 284
4.2. Mikroekonomiczny aspekt neutralności 285
4.3. Neutralność a podatki bezpośrednie 286
4.4. Neutralność a podatki pośrednie 286
5. Wnioski 286
Rozdział XV. POSTAWY WOBEC OPODATKOWANIA 288
1. Wprowadzenie 288
2. Mentalność podatkowa 289
2.1. Mentalność podatnika 289
2.2. Mentalność organów podatkowych 293
3. Moralność podatkowa 295
3.1. Prawo naturalne 296
3.2. Doktryna pozytywistyczna 297
3.3. Polityka podatkowa a moralność podatkowa 297
3.4. Moralność podatkowa a świadomość prawna 298
3.5. Moralność podatkowa a autorytety 299
3.6. Moralność podatkowa a badania empiryczne 301
4. Opór podatkowy 303
4.1. Raje podatkowe 305
4.2. Doradca podatkowy 309
4.3. Czyny niedozwolone a obowiązek podatkowy 311
4.4. Pranie pieniędzy a opodatkowanie 312
4.5. Szara strefa a opodatkowanie 314
4.6. Przerzucanie podatku 314
4.7. Raje podatkowe a problem dochodów podatkowych 316
5. Wnioski 317
Część druga
CZĘŚĆ OGÓLNA POLSKIEGO PRAWA PODATKOWEGO
Rozdział XVI. EWOLUCJA REGULACJI PODATKOWYCH W POLSCE 321
4. System podatkowy I Rzeczypospolitej 321
1.1. Okres państwa patrymonialnego 322
1.2. Okres monarchii stanowej i Rzeczypospolitej szlacheckiej 323
1.3. Reformy podatkowe końca XVIII wieku 328
2. System podatkowy II Rzeczypospolitej 331
2.1. Unifikacja systemu podatkowego 331
2.2. Państwowy podatek dochodowy 332
2.3. Państwowy podatek przemysłowy 335
2.4. Opodatkowanie majątku 336
2.5. Opodatkowanie pośrednie 338
2.6. Ordynacja podatkowa z 15 marca 1934 roku 339
3. System podatkowy Polski Ludowej 348
Rozdział XVII. ZAGADNIENIA OGÓLNE ORDYNACJI PODATKOWEJ 352
1. Ogólne prawo podatkowe 352
2. Kodyfikacja prawa podatkowego a Ordynacja podatkowa 353
3. Struktura Ordynacji podatkowej z 1997 roku 355
4. Zakres podmiotowy i przedmiotowy Ordynacji podatkowej 358
5. Podmioty stosunków prawnopodatkowych 364
5.1. Strony stosunku prawnopodatkowego 364
5.2. Instytucje rozszerzające zakres podmiotowy stosunku prawnopodatkowego 374
Rozdział XVIII. ZOBOWIĄZANIA PODATKOWE W ŚWIETLE ORDYNACJI
PODATKOWEJ 380
1. Obowiązek podatkowy i zobowiązanie podatkowe 380
2. Powstawanie zobowiązań podatkowych 384
3. Wygasanie zobowiązań podatkowych 387
3.1. Zagadnienia ogólne 387
3.2. Zapłata podatku 388
3.3. Potrącenie 391
3.4. Przeniesienie własności rzeczy lub praw majątkowych 394
3.5. Umorzenie zaległości podatkowej i odsetek za zwłokę 395
3.6. Zaliczenie nadpłaty na poczet zaległości podatkowych lub bieżących zobowiązań podatkowych 402
3.7. Zaniechanie poboru podatku 405
3.8. Przedawnienie zobowiązania podatkowego 406
4. Odpowiedzialność podatnika, płatnika i inkasenta za zobowiązania 409
5. Następstwo prawne 413
5.1. Rodowód i rodzaje sukcesji uniwersalnej 413
5.2. Sukcesja uniwersalna w prawie podatkowym do 1997 r 414
5.3. Rodzaje i przyczyny przekształceń podmiotów gospodarczych 415
5.4. Następstwo prawnopodatkowe podmiotów gospodarczych 417
5.5. Następstwo prawnopodatkowe spadkobierców 419
6. Odpowiedzialność osób trzecich 421
6.1. Zasady ogólne odpowiedzialności osób trzecich 421
6.2. Zasady odpowiedzialności podatkowej poszczególnych kategorii osób
trzecich 424
7. Zabezpieczenie wykonania zobowiązań podatkowych 430
7.1. Zabezpieczenie na majątku podatnika 430
7.2. Hipoteka przymusowa 432
7.3. Zastaw skarbowy 433
Rozdział XIX. POSTĘPOWANIE PODATKOWE W ŚWIETLE ORDYNACJI
PODATKOWEJ 435
1. Ogólne postępowanie administracyjne a postępowanie podatkowe 435
1.1. Ogólna charakterystyka 435
1.2. Modele prawne postępowania podatkowego 438
2. Zasady ogólne postępowania podatkowego 440
2.1. Istota zasad ogólnych postępowania podatkowego 440
2.2. Treść zasad ogólnych postępowania podatkowego 442
3. Postanowienia ogólne postępowania podatkowego 455
3.1. Właściwość organów podatkowych 455
3.2. Wyłączenie organu podatkowego lub pracownika organu podatkowego 460
3.3. Strona postępowania podatkowego 462
3.4. Termin 465
3.5. Doręczenia pism procesowych i wezwania 470
4. Postępowanie podatkowe przed organem pierwszej instancji 473
4.1. Wszczęcie postępowania 473
4.2. Postępowanie wstępne 475
4.3. Dowody i postępowanie dowodowe 477
4.4. Zawieszenie postępowania, udostępnianie akt 489
4.5. Rozprawa 490
4.6. Akty kończące postępowanie 491
4.7. Koszty postępowania 496
5. Zwyczajne i nadzwyczajne środki zaskarżenia 497
5.1. Odwołanie i postępowanie odwoławcze 497
5.2. Zażalenie 503
5.3. Nadzwyczajne środki zaskarżenia 503
Rozdział XX. PRZYMUSOWE WYKONANIE ZOBOWIĄZAŃ PODATKOWYCH 509
1. Istota postępowania przymusowego 509
2. Ewolucja stanu prawnego 511
3. Zasady postępowania egzekucyjnego 515
4. Podmioty postępowania przymusowego 518
5. Przebieg postępowania egzekucyjnego w sprawach zobowiązań podatkowych 521
5.1. Czynności procesowe 521
5.2. Środki zaskarżenia 523
5.3. Zawieszenie i umorzenie postępowania egzekucyjnego 528
5.4. Wstrzymanie postępowania egzekucyjnego 529
5.5. Koszty egzekucyjne 530
6. Środki egzekucji zobowiązań podatkowych 531
7. Postępowanie zabezpieczające w sprawach zobowiązań podatkowych 535
8. Współpraca międzynarodowa w przymusowym wykonaniu zobowiązań podatkowych 538
Rozdział XXI. SĄDOWA KONTROLA ORZECZEŃ W SPRAWACH
PODATKOWYCH PRZEZ SĄDY ADMINISTRACYJNE 542
1. Organizacja, właściwość i zakres działania sądów administracyjnych 542
1.1. Istota i ewolucja sądownictwa administracyjnego 542
1.2. Konstytucyjne uwarunkowania reformy sądownictwa administracyjnego 548
1.3. Nowy ustrój i organizacja sądownictwa administracyjnego w Polsce 551
1.4. Właściwość sądów administracyjnych 555
2. Tryb sądowej kontroli spraw podatkowych 560
2.1. Zasady ogólne postępowania sądowoadministracyjnego 560
2.2. Przebieg postępowania sądowoadministracyjnego 562
2.2.1. Legitymacja do złożenia skargi sądowej 562
2.2.2. Wymogi formalne skargi sądowoadministracyjnej 564
2.2.3. Przebieg postępowania przed wojewódzkim sądem administracyjnym 566
2.2.4. Środki odwoławcze od orzeczeń wojewódzkich sądów administracyjnych 575
Rozdział XXII. PRZESTĘPSTWA I WYKROCZENIA PODATKOWE 578
1. Przesłanki zmian w prawie karnym skarbowym 578
2. Przestępstwa a wykroczenia skarbowe 580
2.1. Słowniczek i jego znaczenie 580
2.2. Przestępstwa skarbowe i wykroczenia skarbowe 580
2.3. Zasada terytorialności 582
2.4. Reguły intertemporalne 583
2.5. Zasady sądowego orzekania za przestępstwa i wykroczenia skarbowe 584
3. Przestępstwa skarbowe - zagadnienia ogólne 584
3.1. Kary 584
3.2. Środki karne 586
3.3. Środki zabezpieczające 586
3.4. Przedawnienie przestępstw 586
4. Wykroczenia skarbowe - zagadnienia ogólne 587
4.1. Kara 587
4.2. Środki karne 588
4.3. Ustanie karalności 588
5. Zaniechanie ukarania sprawcy 588
5.1. Czynny żal 588
5.2. Dobrowolne poddanie się odpowiedzialności 589
5.3. Odstąpienie od wymierzenia kary lub środka karnego 591
6. Przestępstwa skarbowe i wykroczenia skarbowe przeciwko obowiązkom
podatkowym i rozliczeniom z tytułu dotacji lub subwencji 591
6.1. Zagadnienia ogólne 591
6.2. Systematyka przestępstw i wykroczeń podatkowych 592
7. Odpowiedzialność podmiotu zbiorowego 594
Część trzecia CZĘŚĆ SZCZEGÓŁOWA POLSKIEGO PRAWA PODATKOWEGO
Rozdział XXIII. PODATKI POŚREDNIE 599
R 1. Podatek od towarów i usług 599
1.1. Wprowadzenie - aspekt ewolucyjny 599
1.2. Konstrukcja prawna podatku od towaru i usług - zasady ogólne 601
1.2.1. Zakres przedmiotowy i miejsce świadczenia czynności 601
1.2.2. Zakres podmiotowy 604
1.2.3. Obowiązek podatkowy 605
1.2.4. Podstawa opodatkowania 606
1.2.5. Stawki podatku oraz odliczenia i zwroty podatku 608
1.2.6. Procedury szczególne 610
1.2.7. Zapłata podatku i terminy 611
1.3. Wnioski 612
2. Podatek akcyzowy 612
2.1. Wprowadzenie - aspekt ewolucyjny 612
2.2. Konstrukcja prawna podatku akcyzowego 615
2.2.1. Zakres przedmiotowy i zwolnienia przedmiotowe 615
2.2.2. Zakres podmiotowy i zwolnienia podmiotowe 617
2.2.3. Podstawa opodatkowania i stawki 617
2.2.4. Zasada samoobliczania podatku 618
3. Podatek od gier 618
3.1. Wprowadzenie 618
3.2. Konstrukcja prawna podatku 619
3.2.1. Zakres przedmiotowy 619
3.2.2. Zakres podmiotowy 620
3.2.3. Podstawa opodatkowania 622
3.2.4. Stawki podatku 623
3.2.5. Dopłaty 623
3.3. Wnioski 624
Rozdział XXIV. PAŃSTWOWE PODATKI BEZPOŚREDNIE 625
1. Podatek dochodowy od osób fizycznych 625
1.1. Charakter podatku dochodowego od osób fizycznych 625
1.2. Konstrukcja prawna polskiego podatku dochodowego od osób fizycznych 638
1.2.1. Podstawa prawna 638
1.2.2. Zakres podmiotowy 640
1.2.3. Zakres przedmiotowy 644
1.2.4. Zwolnienia od podatku 648
1.2.5. Podstawa opodatkowania 651
1.2.6. Ulgi w podatku 657
1.2.7. Skala podatkowa 660
1.2.8. Prorodzinność podatku 662
1.2.9. Technika poboru podatku 664
1.3. Uproszczone formy opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych 666
1.3.1. Uwagi ogólne 666
1.3.2. Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych 668
1.3.3. Karta podatkowa 670
1.3.4. Zryczałtowany podatek dochodowy od przychodów osób duchownych 671
2. Podatek dochodowy od osób prawnych 672
2.1. Charakter podatku dochodowego od osób prawnych 672
2.2. Konstrukcja prawna polskiego podatku dochodowego od osób prawnych 675
2.2.1. Podstawa prawna 675
2.2.2. Zakres podmiotowy 676
2.2.3. Zakres przedmiotowy 678
2.2.4. Podstawa opodatkowania i stawki podatkowe 682
2.2.5. Technika poboru podatku 683
Rozdział XXV. PODATKI LOKALNE 685
1. Podatek rolny 685
1.1. Charakter podatku rolnego 685
1.2. Konstrukcja prawna podatku rolnego 687
1.2.1. Podstawa prawna 687
1.2.2. Zakres podmiotowy 688
1.2.3. Zakres przedmiotowy 689
1.2.4. Zasady ustalania 690
1.2.5. Zwolnienia i ulgi 692
2. Podatek od spadków i darowizn 693
2.1. Charakter podatku od spadków i darowizn 693
2.2. Konstrukcja prawna podatku od spadków i darowizn 695
2.2.1. Podstawa prawna 695
2.2.2. Zakres podmiotowy 696
2.2.3. Przedmiot podatku i zwolnienia przedmiotowe 699
2.2.4. Podstawa opodatkowania i stawki podatkowe 701
2.2.5. Ulgi w podatku 702
2.2.6. Technika poboru podatku 703
3. Podatek od nieruchomości 704
3.1. Charakter podatku od nieruchomości 704
3.2. Konstrukcja prawna podatku od nieruchomości 706
3.2.1. Podstawa prawna 706
3.2.2. Zakres podmiotowy 707
3.2.3. Przedmiot podatku i zwolnienia przedmiotowe 708
3.2.4. Podstawa opodatkowania i stawki podatkowe 710
3.2.5. Technika poboru podatku 711
4. podatek od czynności cywilnoprawnych 712
4.1. Wprowadzenie 712
4.2. Konstrukcja prawna podatku od czynności cywilnoprawnych 714
4.2.1. Podstawa prawna 714
4.2.2. Zakres podmiotowy i przedmiotowy 714
4.2.3. Podstawa opodatkowania i stawki podatkowe 717
4.2.4. Technika poboru podatku 718
5. Podatek leśny 718
6. Podatek od środków transportowych 721
7. Opłata od posiadania psów 724
Rozdział XXVI. OPODATKOWANIE W STOSUNKACH Z ZAGRANICĄ 726
1. Prawne środki harmonizacji podatków 726
1.1. Wprowadzenie 726
1.2. Akty prawnie wiążące 726
1.2.1. Dyrektywy i ich znaczenie 726
1.2.2. Rozporządzenia i ich znaczenie 729
1.2.3. Decyzje i ich znaczenie 730
1.3. Akty prawnie niewiążące 730
1.4. Cicha harmonizacja i jej znaczenie 730
2. Założenia podatku od wartości dodanej 731
2.1. Podstawy prawne 731
2.2. Przedmiot opodatkowania 732
2.3. Zakres podmiotowy 732
2.4. Stawki podatku 733
2.5. Zasady zwrotu i odliczania podatku 733
2.6. Szczególne zasady opodatkowania 734
3. Podwójne opodatkowanie dywidend 735
3.1. Wprowadzenie 735
3.2. Zakres podmiotowy 735
3.3. Metody eliminowania podwójnego opodatkowania 736
3.4. Wnioski 737
4. System podatkowy dla fuzji i podziałów 737
4.1. Wprowadzenie 737
4.2. Zakres zastosowania 737
4.3. Zasady opodatkowania 739
4.4. Wnioski 740
5. Odsetki i należności licencyjne 740
5.1. Wprowadzenie 740
5.2. Definicje i ich znaczenie 740
5.3. Zakres podmiotowy 741
5.4. Zakres przedmiotowy 742
6. Korekta zysków przedsiębiorstw powiązanych 742
6.1. Wprowadzenie 742
6.2. Zakres podmiotowy Konwencji 743
6.3. Tryb postępowania przy korekcie zysków przedsiębiorstw powiązanych 743
6.4. Znaczenie Komisji Doradczej 745
6.5. Wnioski 745
7. Umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania 745
7.1. Wprowadzenie 745
7.2. Podwójne opodatkowanie w stosunkach międzynarodowych 746
7.3. Zapobieganie podwójnemu opodatkowaniu 748
8. Wzajemna pomoc administracyjna w sprawach podatkowych 750
8.1. Wprowadzenie 750
8.2. Zakres stosowania wzajemnej pomocy administracyjnej w sprawach podatkowych 751
8.3. Formy pomocy administracyjnej w sprawach podatkowych 752
8.3.1. Wymiana informacji 753
8.3.2. Pomoc w egzekucji roszczeń podatkowych 755
8.3.3. Dostarczanie dokumentów 756
8.4. Postanowienia dotyczące wszelkich form pomocy administracyjnej
w sprawach podatkowych 757
8.5. Rozwiązania unijne 753
8.6. Wnioski 759
SKOROWIDZ RZECZOWY 761
WYKAZ SKRÓTÓW 19
Część pierwsza ZARYS TEORII PODATKU
Rozdział I. ZAGADNIENIA OGÓLNE - ASPEKT EWOLUCYJNY KONCEPCJI
PODATKOWYCH 23
1. Od arki Noego do Neumarka 23
2. Cechy wspólne koncepcji podatkowych 27
Rozdział II. POPRZEDNICY ADAMA SMITHA 29
1. Kameraliści 29
2. Fizjokraci 32
Rozdział III. MYŚL PODATKOWA ADAMA SMITHA 34
1. Wprowadzenie 34
1.1. Model dzierżawy podatkowej 35
1.2. Przemyślenia podatkowe Monteskiusza 36
1.3. Liberalizm gospodarczy 37
2. Zasady podatkowe i ich znaczenie 38
2.1. Zasada dogodności opodatkowania 38
2.2. Zasada pewności opodatkowania 39
2.3. Zasada taniości opodatkowania 40
2.4. Zasada równomierności opodatkowania 42
3. Koncepcja przerzucalności podatków 44
3.1. Przerzucanie podatku od renty gruntowej 45
3.2. Przerzucanie podatku od czynszu z domu 45
3.3. Przerzucanie podatku od zysku 46
3.4. Przerzucanie podatku od płac 47
3.5. Przerzucanie podatków od towarów konsumpcyjnych 47
4. Polityka fiskalna i jej założenia 48
5. Odniesienia do koncepcji Smitha 49
Rozdział IV. MYŚL PODATKOWA DAVIDA RICARDA 51
1. Wprowadzenie 51
2. Koncepcja przerzucalności podatków 52
2.1. Różnice między poglądami Adama Smitha a Davida Ricarda 52
2.2. Przerzucanie podatku od renty gruntowej 53
2.3. Przerzucanie podatku od zysku 53
2.4. Przerzucanie podatku od płac 54
3. Reguła edynburska i jej znaczenie 54
Rozdział V. KONCEPCJA RÓWNEJ OFIARY FINANSOWEJ 56
1. Wprowadzenie 56
2. Zasada równości ofiar Johna Stuarta Milla 57
3. Kontynuatorzy szkoły Milla 58
3.1. Tezy Francisa Ysidra Edgewortha 58
3.2. Alternatywne reguły koncepcji równej ofiary 59
4. Wnioski 60
Rozdział VI. MYŚL PODATKOWA ADOLFA WAGNERA 61
1. Wprowadzenie 61
2. Socjalna funkcja opodatkowania 62
3. Zasady podatkowe 66
3.1. Zasady polityki finansowej 66
3.2. Zasady gospodarcze 67
3.3. Zasada sprawiedliwości 68
3.4. Zasady zarządzania podatkami 69
4. Wnioski 69
Rozdział VII. MYŚL PODATKOWA FRITZA NEUMARKA 70
1. Wprowadzenie 70
2. Zasady podatkowe Fritza Neumarka 71
2.1. Zasady fiskalno-budżetowe 72
2.2. Zasady etyczno-społeczne 72
2.3. Zasady ekonomiczne 74
2.4. Zasady techniki podatkowej 75
3. Wnioski 76
Rozdział VIII. KONCEPCJA EKWIWALENCJI A KONCEPCJA ZDOLNOŚCI
PŁATNICZEJ 77
1. Wprowadzenie 77
2. Założenia koncepcji ekwiwalencji 77
3. Założenia koncepcji zdolności płatniczej 80
Rozdział IX. POJĘCIE PODATKU 83
1. Wprowadzenie 83
2. Aspekt ustrojowy podatku 86
2.1. Konstytucja a podatki - zagadnienia ogólne 86
2.2. Podatki w polskich konstytucjach 89
3. Zasady podatkowe sformułowane przez Trybunał Konstytucyjny 92
3.1. Pozycja i znaczenie Trybunału Konstytucyjnego 92
3.2. Zasada wyłączności ustawy w kształtowaniu obowiązków podatkowych 94
3.3. Zasada zakazu retroaktywności prawa podatkowego 96
3.4. Zasada zaufania do państwa i stanowionego przezeń prawa podatkowego 97
3.5. Zasada sprawiedliwości opodatkowania 105
3.6. Zasada roczności podatku 111
3.7. Zakaz zmian prawa podatkowego w trybie przewidzianym dla ustawy budżetowej 112
4. Aspekt ekonomiczny podatku 113
5. Aspekt prawny podatku 115
6. Podatek a opłata 116
Konstrukcja prawna podatku 117
7.1. Podmiot podatku 117
7.2. Przedmiot podatku 118
7.3. Podstawa podatku 119
7.4. Stawki podatkowe 122
7.5. Ulgi podatkowe, umorzenia, kategorie podmiotów zwolnionych
od podatku 125
8. Klasyfikacja podatków 126
8.1. Podatki przychodowe 127
8.2. Podatki dochodowe 128
8.3. Podatki majątkowe 129
8.4. Podatki konsumpcyjne 129
Rozdział X. PRAWO PODATKOWE 131
1. Pojęcie i zakres prawa podatkowego 131
1.1. Kryteria służące wyodrębnieniu prawa podatkowego - zagadnienia ogólne 131
1.2. Kryterium przedmiotu 132
1.3. Kryterium podmiotu 133
1.4. Kryterium zasad wiodących 134
1.5. Kryterium metody regulacji 135
1.6. Kryterium funkcji regulacji 136
2. Związki prawa podatkowego z innymi gałęziami prawa 136
2.1. Zagadnienia ogólne 136
2.2. Prawo podatkowe a prawo finansów publicznych 136
2.3. Prawo podatkowe a prawo administracyjne 137
2.4. Prawo podatkowe a prawo cywilne 137
3. Proces legislacyjny prawodawstwa podatkowego - uwarunkowania polityczne
i proceduralne 138
3.1. Konstytucyjny zapis o państwie prawnym 138
3.2. Aspekt kultury politycznej i prawnej 139
3.3. Aspekt proceduralny 140
3.4. Badania postlegislacyjne 142
3.5. Odpowiedzialność władzy publicznej za bezprawie legislacyjne 143
3.6. Orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego a prawodawstwo podatkowe 144
3.7. Prawo podatkowe - zasadnicze mankamenty 145
3.8. Standardy unijne dotyczące prawodawstwa podatkowego 146
4. Źródła prawa podatkowego 149
4.1. Zagadnienia ogólne 149
4.2. Konstytucja i jej znaczenie 149
4.3. Ustawa podatkowa i jej znaczenie 151
4.4. Międzynarodowe umowy podatkowe i ich znaczenie 153
4.5. Rozporządzenia w sprawach podatkowych i ich znaczenie 153
4.6. Akty prawa miejscowego 156
4 7 Następstwa niekonstytucyjności przepisów podatkowych 157
5 Prawo wspólnotowe jako źródło prawa podatkowego 160
5.1. Zasady ogólne prawa wspólnotowego - prawo sędziowskie 160
5.1.1. Zasada bezpośredniej skuteczności 161
5.1.2. Zasada prymatu 163
5.2. Zasada bezpośredniej skuteczności i zasada prymatu - aspekt
konstytucyjny 163
5.2.1. Relacje między art. 8 ust. 1 Konstytucji a art. 90 ust. 1 Konstytucji 164
5.2.2. Umowy międzynarodowe jako źródło prawa 165
5.2.3. Przekazanie kompetencji organizacji międzynarodowej lub
organowi międzynarodowemu „w niektórych sprawach" 166
5.2.4. Znaczenie Konstytucji w obowiązującym po akcesji porządku normatywnym 167
5.2.5. Konstytucyjna zasada wyłączności ustawy podatkowej a zasada
prymatu prawa wspólnotowego i zasada bezpośredniego skutku 170
5.3. Odmowa zastosowania prawa krajowego 171
5.4. Wykładnia prowspólnotowa 172
5.5. Europejski Trybunał Sprawiedliwości - standardy wykładni prawa 174
5.6. Pytania prejudycjalne 176
6. Prawotwórstwo sądowe jako źródło prawa 179
6.1. Polskie sądownictwo administracyjne - znaczenie funkcji prawotwórczej 179
6.1.1. Niepisane źródła prawa i ich znaczenie 180
6.1.2. Konstytucyjny aspekt prawotwórstwa sądowego 182
6.1.3. Wady pozytywistycznej koncepcji źródeł prawa 185
6.1.4. Koncepcja hermeneutyki 189
6.2. Sędziowski autorytet a prawotwórstwo sądowe 191
6.2.1. Sędziowski autorytet - uwarunkowania i znaczenie 191
6.2.2. Aksjologia a prawo 196
6.2.3. Prawo sędziowskie 198
6.2.4. Formuła precedensu - sędziowskie dylematy 203
6.2.5. Kwalifikowane ułomności prawa a prawotwórstwo sędziowskie 204
6.3. Orzecznicza funkcja Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości 206
7. Wykładnia prawa podatkowego 209
7.1. Wprowadzenie 209
7.2. Przyczyny nieporozumień interpretacyjnych 209
7.3. Systematyka reguł wykładni 210
7.4. Reguły językowe 211
7.5. Reguły systemowe 213
7.6. Reguły funkcjonalne 213
7.7. Domniemania interpretacyjne 214
7.8. Reguły intertemporalne 217
7.8.1. Decyzja prawodawcy wyrażona bezpośrednio w przepisach prawa podatkowego 217
7.8.2. Orzeczenia sądu 218
8. Etapy stosowania prawa podatkowego 219
Rozdział XI. PRAWO PODATKOWE A PRAWO CYWILNE 222
1. Wprowadzenie 222
2. Właściwość tekstu ustawy podatkowej 224
2.1. Definicje w tekście ustawy podatkowej 224
2.2. Pojęcia używane w ustawach podatkowych a pojęcia używane w prawie cywilnym 225
3. Stan faktyczny ukształtowany wolą stron umowy a obowiązek podatkowy 225
4. Obejście ustawy podatkowej za pomocą instytucji prawa cywilnego 228
4.1. Obejście prawa podatkowego - aspekt ewolucyjny 228
4.2. Obejście prawa podatkowego - istota i charakter 232
5. Obejście prawa podatkowego w prawie Unii Europejskiej 235
5.1. Dyrektywa dotycząca podatku pośredniego 236
5.2. Dyrektywy dotyczące podatków bezpośrednich 237
6. Wnioski 238
Rozdział XII. SANKCJE W PRAWIE PODATKOWYM 239
Wprowadzenie 239
2. Charakter prawny sankcji podatkowych 240
3. Systematyka sankcji podatkowych 241
4. Wykaz sankcji podatkowych 242
5. Sankcje podatkowe a sankcje karne skarbowe 246
6. Wnioski 247
Rozdział XIII. SYSTEM PODATKOWY 248
Aspekt definicyjny 248
2. System podatkowy - spojrzenie w przeszłość 251
3. Przesłanki budowy systemu podatkowego 252
3.1. Zasada trwałej wydajności podatku 253
3.2. Zasada sprawiedliwości opodatkowania 256
3.3. Filozoficzne formuły sprawiedliwości a sprawiedliwość podatkowa 258
3.4. Aspekty sprawiedliwości podatkowej 259
3.5. Sprawiedliwość opodatkowania a grupy nacisku 262
4. System podatkowy a polityk 263
5. System podatkowy a granice opodatkowania 266
5.1. Ekonomiczna absolutna granica opodatkowania 267
5.2. Ekonomicznie względne granice opodatkowania 267
5.3. Psychologiczne granice opodatkowania 272
6. System podatkowy a polityka podatkowa 273
6.1. Nauka o podatkach a polityka podatkowa 273
6.2. Przesłanki kształtowania polityki podatkowej w Polsce 274
Rozdział XIV. FUNKCJE SYSTEMU PODATKOWEGO 276
Wprowadzenie 276
2. Funkcja dochodowa 278
3. Funkcja niefiskalna 279
3.1. Cel ekonomiczny 282
3.2. Cel społeczny 283
4. Neutralność podatkowa 284
4.1. Makroekonomiczny aspekt neutralności 284
4.2. Mikroekonomiczny aspekt neutralności 285
4.3. Neutralność a podatki bezpośrednie 286
4.4. Neutralność a podatki pośrednie 286
5. Wnioski 286
Rozdział XV. POSTAWY WOBEC OPODATKOWANIA 288
1. Wprowadzenie 288
2. Mentalność podatkowa 289
2.1. Mentalność podatnika 289
2.2. Mentalność organów podatkowych 293
3. Moralność podatkowa 295
3.1. Prawo naturalne 296
3.2. Doktryna pozytywistyczna 297
3.3. Polityka podatkowa a moralność podatkowa 297
3.4. Moralność podatkowa a świadomość prawna 298
3.5. Moralność podatkowa a autorytety 299
3.6. Moralność podatkowa a badania empiryczne 301
4. Opór podatkowy 303
4.1. Raje podatkowe 305
4.2. Doradca podatkowy 309
4.3. Czyny niedozwolone a obowiązek podatkowy 311
4.4. Pranie pieniędzy a opodatkowanie 312
4.5. Szara strefa a opodatkowanie 314
4.6. Przerzucanie podatku 314
4.7. Raje podatkowe a problem dochodów podatkowych 316
5. Wnioski 317
Część druga
CZĘŚĆ OGÓLNA POLSKIEGO PRAWA PODATKOWEGO
Rozdział XVI. EWOLUCJA REGULACJI PODATKOWYCH W POLSCE 321
4. System podatkowy I Rzeczypospolitej 321
1.1. Okres państwa patrymonialnego 322
1.2. Okres monarchii stanowej i Rzeczypospolitej szlacheckiej 323
1.3. Reformy podatkowe końca XVIII wieku 328
2. System podatkowy II Rzeczypospolitej 331
2.1. Unifikacja systemu podatkowego 331
2.2. Państwowy podatek dochodowy 332
2.3. Państwowy podatek przemysłowy 335
2.4. Opodatkowanie majątku 336
2.5. Opodatkowanie pośrednie 338
2.6. Ordynacja podatkowa z 15 marca 1934 roku 339
3. System podatkowy Polski Ludowej 348
Rozdział XVII. ZAGADNIENIA OGÓLNE ORDYNACJI PODATKOWEJ 352
1. Ogólne prawo podatkowe 352
2. Kodyfikacja prawa podatkowego a Ordynacja podatkowa 353
3. Struktura Ordynacji podatkowej z 1997 roku 355
4. Zakres podmiotowy i przedmiotowy Ordynacji podatkowej 358
5. Podmioty stosunków prawnopodatkowych 364
5.1. Strony stosunku prawnopodatkowego 364
5.2. Instytucje rozszerzające zakres podmiotowy stosunku prawnopodatkowego 374
Rozdział XVIII. ZOBOWIĄZANIA PODATKOWE W ŚWIETLE ORDYNACJI
PODATKOWEJ 380
1. Obowiązek podatkowy i zobowiązanie podatkowe 380
2. Powstawanie zobowiązań podatkowych 384
3. Wygasanie zobowiązań podatkowych 387
3.1. Zagadnienia ogólne 387
3.2. Zapłata podatku 388
3.3. Potrącenie 391
3.4. Przeniesienie własności rzeczy lub praw majątkowych 394
3.5. Umorzenie zaległości podatkowej i odsetek za zwłokę 395
3.6. Zaliczenie nadpłaty na poczet zaległości podatkowych lub bieżących zobowiązań podatkowych 402
3.7. Zaniechanie poboru podatku 405
3.8. Przedawnienie zobowiązania podatkowego 406
4. Odpowiedzialność podatnika, płatnika i inkasenta za zobowiązania 409
5. Następstwo prawne 413
5.1. Rodowód i rodzaje sukcesji uniwersalnej 413
5.2. Sukcesja uniwersalna w prawie podatkowym do 1997 r 414
5.3. Rodzaje i przyczyny przekształceń podmiotów gospodarczych 415
5.4. Następstwo prawnopodatkowe podmiotów gospodarczych 417
5.5. Następstwo prawnopodatkowe spadkobierców 419
6. Odpowiedzialność osób trzecich 421
6.1. Zasady ogólne odpowiedzialności osób trzecich 421
6.2. Zasady odpowiedzialności podatkowej poszczególnych kategorii osób
trzecich 424
7. Zabezpieczenie wykonania zobowiązań podatkowych 430
7.1. Zabezpieczenie na majątku podatnika 430
7.2. Hipoteka przymusowa 432
7.3. Zastaw skarbowy 433
Rozdział XIX. POSTĘPOWANIE PODATKOWE W ŚWIETLE ORDYNACJI
PODATKOWEJ 435
1. Ogólne postępowanie administracyjne a postępowanie podatkowe 435
1.1. Ogólna charakterystyka 435
1.2. Modele prawne postępowania podatkowego 438
2. Zasady ogólne postępowania podatkowego 440
2.1. Istota zasad ogólnych postępowania podatkowego 440
2.2. Treść zasad ogólnych postępowania podatkowego 442
3. Postanowienia ogólne postępowania podatkowego 455
3.1. Właściwość organów podatkowych 455
3.2. Wyłączenie organu podatkowego lub pracownika organu podatkowego 460
3.3. Strona postępowania podatkowego 462
3.4. Termin 465
3.5. Doręczenia pism procesowych i wezwania 470
4. Postępowanie podatkowe przed organem pierwszej instancji 473
4.1. Wszczęcie postępowania 473
4.2. Postępowanie wstępne 475
4.3. Dowody i postępowanie dowodowe 477
4.4. Zawieszenie postępowania, udostępnianie akt 489
4.5. Rozprawa 490
4.6. Akty kończące postępowanie 491
4.7. Koszty postępowania 496
5. Zwyczajne i nadzwyczajne środki zaskarżenia 497
5.1. Odwołanie i postępowanie odwoławcze 497
5.2. Zażalenie 503
5.3. Nadzwyczajne środki zaskarżenia 503
Rozdział XX. PRZYMUSOWE WYKONANIE ZOBOWIĄZAŃ PODATKOWYCH 509
1. Istota postępowania przymusowego 509
2. Ewolucja stanu prawnego 511
3. Zasady postępowania egzekucyjnego 515
4. Podmioty postępowania przymusowego 518
5. Przebieg postępowania egzekucyjnego w sprawach zobowiązań podatkowych 521
5.1. Czynności procesowe 521
5.2. Środki zaskarżenia 523
5.3. Zawieszenie i umorzenie postępowania egzekucyjnego 528
5.4. Wstrzymanie postępowania egzekucyjnego 529
5.5. Koszty egzekucyjne 530
6. Środki egzekucji zobowiązań podatkowych 531
7. Postępowanie zabezpieczające w sprawach zobowiązań podatkowych 535
8. Współpraca międzynarodowa w przymusowym wykonaniu zobowiązań podatkowych 538
Rozdział XXI. SĄDOWA KONTROLA ORZECZEŃ W SPRAWACH
PODATKOWYCH PRZEZ SĄDY ADMINISTRACYJNE 542
1. Organizacja, właściwość i zakres działania sądów administracyjnych 542
1.1. Istota i ewolucja sądownictwa administracyjnego 542
1.2. Konstytucyjne uwarunkowania reformy sądownictwa administracyjnego 548
1.3. Nowy ustrój i organizacja sądownictwa administracyjnego w Polsce 551
1.4. Właściwość sądów administracyjnych 555
2. Tryb sądowej kontroli spraw podatkowych 560
2.1. Zasady ogólne postępowania sądowoadministracyjnego 560
2.2. Przebieg postępowania sądowoadministracyjnego 562
2.2.1. Legitymacja do złożenia skargi sądowej 562
2.2.2. Wymogi formalne skargi sądowoadministracyjnej 564
2.2.3. Przebieg postępowania przed wojewódzkim sądem administracyjnym 566
2.2.4. Środki odwoławcze od orzeczeń wojewódzkich sądów administracyjnych 575
Rozdział XXII. PRZESTĘPSTWA I WYKROCZENIA PODATKOWE 578
1. Przesłanki zmian w prawie karnym skarbowym 578
2. Przestępstwa a wykroczenia skarbowe 580
2.1. Słowniczek i jego znaczenie 580
2.2. Przestępstwa skarbowe i wykroczenia skarbowe 580
2.3. Zasada terytorialności 582
2.4. Reguły intertemporalne 583
2.5. Zasady sądowego orzekania za przestępstwa i wykroczenia skarbowe 584
3. Przestępstwa skarbowe - zagadnienia ogólne 584
3.1. Kary 584
3.2. Środki karne 586
3.3. Środki zabezpieczające 586
3.4. Przedawnienie przestępstw 586
4. Wykroczenia skarbowe - zagadnienia ogólne 587
4.1. Kara 587
4.2. Środki karne 588
4.3. Ustanie karalności 588
5. Zaniechanie ukarania sprawcy 588
5.1. Czynny żal 588
5.2. Dobrowolne poddanie się odpowiedzialności 589
5.3. Odstąpienie od wymierzenia kary lub środka karnego 591
6. Przestępstwa skarbowe i wykroczenia skarbowe przeciwko obowiązkom
podatkowym i rozliczeniom z tytułu dotacji lub subwencji 591
6.1. Zagadnienia ogólne 591
6.2. Systematyka przestępstw i wykroczeń podatkowych 592
7. Odpowiedzialność podmiotu zbiorowego 594
Część trzecia CZĘŚĆ SZCZEGÓŁOWA POLSKIEGO PRAWA PODATKOWEGO
Rozdział XXIII. PODATKI POŚREDNIE 599
R 1. Podatek od towarów i usług 599
1.1. Wprowadzenie - aspekt ewolucyjny 599
1.2. Konstrukcja prawna podatku od towaru i usług - zasady ogólne 601
1.2.1. Zakres przedmiotowy i miejsce świadczenia czynności 601
1.2.2. Zakres podmiotowy 604
1.2.3. Obowiązek podatkowy 605
1.2.4. Podstawa opodatkowania 606
1.2.5. Stawki podatku oraz odliczenia i zwroty podatku 608
1.2.6. Procedury szczególne 610
1.2.7. Zapłata podatku i terminy 611
1.3. Wnioski 612
2. Podatek akcyzowy 612
2.1. Wprowadzenie - aspekt ewolucyjny 612
2.2. Konstrukcja prawna podatku akcyzowego 615
2.2.1. Zakres przedmiotowy i zwolnienia przedmiotowe 615
2.2.2. Zakres podmiotowy i zwolnienia podmiotowe 617
2.2.3. Podstawa opodatkowania i stawki 617
2.2.4. Zasada samoobliczania podatku 618
3. Podatek od gier 618
3.1. Wprowadzenie 618
3.2. Konstrukcja prawna podatku 619
3.2.1. Zakres przedmiotowy 619
3.2.2. Zakres podmiotowy 620
3.2.3. Podstawa opodatkowania 622
3.2.4. Stawki podatku 623
3.2.5. Dopłaty 623
3.3. Wnioski 624
Rozdział XXIV. PAŃSTWOWE PODATKI BEZPOŚREDNIE 625
1. Podatek dochodowy od osób fizycznych 625
1.1. Charakter podatku dochodowego od osób fizycznych 625
1.2. Konstrukcja prawna polskiego podatku dochodowego od osób fizycznych 638
1.2.1. Podstawa prawna 638
1.2.2. Zakres podmiotowy 640
1.2.3. Zakres przedmiotowy 644
1.2.4. Zwolnienia od podatku 648
1.2.5. Podstawa opodatkowania 651
1.2.6. Ulgi w podatku 657
1.2.7. Skala podatkowa 660
1.2.8. Prorodzinność podatku 662
1.2.9. Technika poboru podatku 664
1.3. Uproszczone formy opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych 666
1.3.1. Uwagi ogólne 666
1.3.2. Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych 668
1.3.3. Karta podatkowa 670
1.3.4. Zryczałtowany podatek dochodowy od przychodów osób duchownych 671
2. Podatek dochodowy od osób prawnych 672
2.1. Charakter podatku dochodowego od osób prawnych 672
2.2. Konstrukcja prawna polskiego podatku dochodowego od osób prawnych 675
2.2.1. Podstawa prawna 675
2.2.2. Zakres podmiotowy 676
2.2.3. Zakres przedmiotowy 678
2.2.4. Podstawa opodatkowania i stawki podatkowe 682
2.2.5. Technika poboru podatku 683
Rozdział XXV. PODATKI LOKALNE 685
1. Podatek rolny 685
1.1. Charakter podatku rolnego 685
1.2. Konstrukcja prawna podatku rolnego 687
1.2.1. Podstawa prawna 687
1.2.2. Zakres podmiotowy 688
1.2.3. Zakres przedmiotowy 689
1.2.4. Zasady ustalania 690
1.2.5. Zwolnienia i ulgi 692
2. Podatek od spadków i darowizn 693
2.1. Charakter podatku od spadków i darowizn 693
2.2. Konstrukcja prawna podatku od spadków i darowizn 695
2.2.1. Podstawa prawna 695
2.2.2. Zakres podmiotowy 696
2.2.3. Przedmiot podatku i zwolnienia przedmiotowe 699
2.2.4. Podstawa opodatkowania i stawki podatkowe 701
2.2.5. Ulgi w podatku 702
2.2.6. Technika poboru podatku 703
3. Podatek od nieruchomości 704
3.1. Charakter podatku od nieruchomości 704
3.2. Konstrukcja prawna podatku od nieruchomości 706
3.2.1. Podstawa prawna 706
3.2.2. Zakres podmiotowy 707
3.2.3. Przedmiot podatku i zwolnienia przedmiotowe 708
3.2.4. Podstawa opodatkowania i stawki podatkowe 710
3.2.5. Technika poboru podatku 711
4. podatek od czynności cywilnoprawnych 712
4.1. Wprowadzenie 712
4.2. Konstrukcja prawna podatku od czynności cywilnoprawnych 714
4.2.1. Podstawa prawna 714
4.2.2. Zakres podmiotowy i przedmiotowy 714
4.2.3. Podstawa opodatkowania i stawki podatkowe 717
4.2.4. Technika poboru podatku 718
5. Podatek leśny 718
6. Podatek od środków transportowych 721
7. Opłata od posiadania psów 724
Rozdział XXVI. OPODATKOWANIE W STOSUNKACH Z ZAGRANICĄ 726
1. Prawne środki harmonizacji podatków 726
1.1. Wprowadzenie 726
1.2. Akty prawnie wiążące 726
1.2.1. Dyrektywy i ich znaczenie 726
1.2.2. Rozporządzenia i ich znaczenie 729
1.2.3. Decyzje i ich znaczenie 730
1.3. Akty prawnie niewiążące 730
1.4. Cicha harmonizacja i jej znaczenie 730
2. Założenia podatku od wartości dodanej 731
2.1. Podstawy prawne 731
2.2. Przedmiot opodatkowania 732
2.3. Zakres podmiotowy 732
2.4. Stawki podatku 733
2.5. Zasady zwrotu i odliczania podatku 733
2.6. Szczególne zasady opodatkowania 734
3. Podwójne opodatkowanie dywidend 735
3.1. Wprowadzenie 735
3.2. Zakres podmiotowy 735
3.3. Metody eliminowania podwójnego opodatkowania 736
3.4. Wnioski 737
4. System podatkowy dla fuzji i podziałów 737
4.1. Wprowadzenie 737
4.2. Zakres zastosowania 737
4.3. Zasady opodatkowania 739
4.4. Wnioski 740
5. Odsetki i należności licencyjne 740
5.1. Wprowadzenie 740
5.2. Definicje i ich znaczenie 740
5.3. Zakres podmiotowy 741
5.4. Zakres przedmiotowy 742
6. Korekta zysków przedsiębiorstw powiązanych 742
6.1. Wprowadzenie 742
6.2. Zakres podmiotowy Konwencji 743
6.3. Tryb postępowania przy korekcie zysków przedsiębiorstw powiązanych 743
6.4. Znaczenie Komisji Doradczej 745
6.5. Wnioski 745
7. Umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania 745
7.1. Wprowadzenie 745
7.2. Podwójne opodatkowanie w stosunkach międzynarodowych 746
7.3. Zapobieganie podwójnemu opodatkowaniu 748
8. Wzajemna pomoc administracyjna w sprawach podatkowych 750
8.1. Wprowadzenie 750
8.2. Zakres stosowania wzajemnej pomocy administracyjnej w sprawach podatkowych 751
8.3. Formy pomocy administracyjnej w sprawach podatkowych 752
8.3.1. Wymiana informacji 753
8.3.2. Pomoc w egzekucji roszczeń podatkowych 755
8.3.3. Dostarczanie dokumentów 756
8.4. Postanowienia dotyczące wszelkich form pomocy administracyjnej
w sprawach podatkowych 757
8.5. Rozwiązania unijne 753
8.6. Wnioski 759
SKOROWIDZ RZECZOWY 761