Dane szczegółowe książki

PROBLEMY OGÓLNE SŁOWOTWÓRSTWA o •
Renata Grzegorczykowa, Jadwiga Puzynina
1. Wyraz motywowany i jego człony składowe...................... 361
1.1. Przedmiot słowotwórstwa............................. 361
1.2. Człony derywatu.................................. 363
1.3. Alternacje tematowe................................ 364
1.4. Typy podstaw słowotwórczych.......................... 364
2. Formanty słowotwórcze, ich budowa i typy....................... 365
2.1. Pojęcie formantu.................................. 365
2.2. Typy formantów.................................. 366
2.2.1. Formanty afiksalne............................. 366
'•:'•"•- 2.2.2. Formanty paradygmatyczne........................ 367
2.2.3. Formanty alternacyjne........................... 368
2.2.4. Formanty prozodyczne........................... 369
2.3. Ogólne zestawienie formantów.......................... 369
3. Pochodność znaczeniowa derywatów........................... 370
4. Problem ustalania funkcji formantów.......................... 372
4.1. Znaczenie jednostkowe formantów........................ 373
4.2. Znaczenie inwariantne formantów......................... 373
4.3. Znaczenie kontekstowo-inwariantne formantów.................. 373
4.4. Znaczenie fakultatywne występujące seryjnie................... 374
4.5. Fakultatywnie wyrażane podstawowe pojęcia semantyki i składni........ 374
5. Klasyfikacja derywatów ze względu na funkcje formantów............... 375
6. Funkcje formantów a role argumentów......................... 377
7. Pojęcie znaczenia słowotwórczego, wartości kategorialnej, kategorii słowotwórczej
i typu słowotwórczego.................................. 383
8. Produktywność, kategorialność i regularność znaczeniowa derywatów
9. Problem kierunku motywacji i wielomotywacyjności.........
10. Układ i sposób opisu materiału w części szczegółowej........
384 385 387
RZECZOWNIK Renata Grzegorczykowa, Jadwiga Puzynina
1. Charakterystyka ogólna derywatów rzeczownikowych ............... 389
1.1. Formanty rzeczownikowe ........................... 389
1.2. Kategorie słowotwórcze rzeczowników polskich ............... 390
2. Derywaty odczasownikowe .............................. 393
2.1. Nazwy czynności, procesów i stanów ..................... 393
2.2. Nazwy subiektów czynności, procesów i stanów ............... 398
2.3. Nazwy obiektów czynności .......................... 405
2.4. Nazwy wytworów czynności i procesów ................... 408
2.5. Nazwy środków czynności ........................... 410
2.6. Nazwy miejsc .................................. 413
2.7. Nazwy temporalne ............................... 414
2.8. Nazwy sposobowe ............................... 415
2.9. Nazwy ilościowe ................................ 415
2.10. Nazwy zjawisk charakteryzowanych przez czynności, procesy i stany . . . 416
3. Derywaty odprzymiotnikowe ............................. 416
i 3.1. Nazwy abstrakcyjnych cech, tzw. nomina essendi .............. . . 416
i. 3.2. Nazwy subiektów (nosicieli) cech ....................... . . 418
f 3.3. Nazwy zjawisk charakteryzujących się obecnością cechy .......... 421
4. Derywaty odrzeczownikowe ............................. . . U 421
4.1. Derywaty modyfikacyjne ............................ 422
Ł' 4.1.1. Nazwy żeńskie (od męskich) i męskie (od żeńskich) ........ 422
V 4.1.2. Nazwy deminutywne .......................... 425
' !' 4.1.3. Nazwy augmentatywne ........................ 427
.U 4.1.4. Nazwy ekspresywne .......................... 427
'.0> 4.1.5. Nazwy istot młodych ......................... 429
', 5f 4.1.6. Nazwy gatunkowe ............................ 430
4.1.7. Derywaty modyfikacyjne prefiksalne ................. 430
41 4.2. Derywaty mutacyjne .............................. 433
;j. 4.2.1. Nazwy subiektów przy nie wyrażonym predykacie ......... 433
4.2.2. Nazwy obiektów i rezultatów przy nie wyrażonym predykacie . . . 445
1 . 4.2.3. Nazwy środków czynności ...................... 446
V-'s: 4.2.4. Nazwy materiałowe .......................... . . 447
pp i' 4.2.5. Nazwy miejsc ............................. 447
.r.;* 4.2.6. Nazwy temporalne ........................... 448
ł-U 4.2.7. Nazwy cech ilościowych ....................... 448
i.r?; 4.2.8. Nazwy zjawisk charakteryzowanych przez relację do przedmiotu . . 448
;••;'? 4.2.9. Nazwy abstrakcyjnych cech, czynności, stanów ........... 449
4.2.10. Derywaty mutacyjne prefiksalne ................... 450
5. Derywaty od wyrażeń przyimkowych ........................ 451
'> 5.1. Budowa formalna derywatów od wyrażeń przyimkowych .......... 452
5.2. Struktura semantyczna derywatów od wyrażeń przyimkowych ....... 454
VI
6. Rzeczowniki złożone.....................
6.1. Złożenia właściwe...................
6.1.1. Charakterystyka formalna złożeń.......
6.1.2. Struktura semantyczna złożeń.........
6.2. Złożenia jednostronnie motywowane i quasi-złożenia
PRZYMIOTNIK Krystyna Kallas 1. Charakterystyka ogólna derywatów przymiotnikowych . . .
2. Derywaty odczasownikowe...........................
2.1. Wprowadzenie ..............................
2.2. Przymiotniki niepredyspozycyjne....................
i 2.2.1. Określany rzeczownik pełni funkcję subiektu.........
2.2.2. Określany rzeczownik pełni funkcję obiektu..........
' 2.2.3. Określany rzeczownik nazywa narzędzie czynności......
1 2.2.4. Określany rzeczownik w roli lokatywnej lub temporalnej . . .
2.2.5. Określany rzeczownik w roli skutku lub przyczyny czynności
2.2.6. Relacja między dwoma predykatami..............
2.3. Przymiotniki predyspozycyjne......................
• 2.3.1. Przymiotniki potencjalne....................
? 2.3.2. Przymiotniki habitualne.....................
2.3.3. Przymiotniki kwantytatywne i oceniające............
2.4. Charakterystyka formantów.......................
3. Derywaty odrzeczownikowe...............................
3.1. Ogólna charakterystyka...............................
3.1.1. Przymiotniki transpozycyjne i mutacyjne; relacyjne i jakościowe ....
3.1.2. Znaczenia kontekstowe. Trzy typy relacji semantycznych........
3.1.3. Zakres i sposób prezentacji materiału...................
3.2. Przegląd ról semantycznych wyrażanych przez użycia przymiotników odrzeczow-nikowych......................................
3.2.1. Użycia subiektowe.............................
3.2.2. Użycia obiektowe.............................
3.2.3. Użycia posesywne, inaczej dzierżawcze.................
' 3.2.4. Użycia instrumentowe...........................
3.2.5. Użycia materiałowe............................
3.2.6. Użycie przymiotnika wskazujące na wytwór...............
3.2.7. Użycia genetyczne.............................
3.2.8. Użycia przymiotnika wskazujące na element zbioru, zwane syngulatyw-nymi ....................................
3.2.9. Użycia przymiotnika wskazujące na całość w relacji do części.....
3.2.10. Użycia przymiotnika wskazujące na część w relacji do całości, zwane partytywnymi................................
3.2.11. Użycia charakterystyczne konkretne...................
VJ •' 3.2.12. Użycia charakterystyczne abstrakcyjne..................
' 3.2.13. Użycia porównawcze, zwane symilatywnymi..............
3.2.14. Użycia zakresowe.............................
3.2.15. Użycia limitujące.............................
3.2.16. Użycia lokatywne - miejscowe i kierunkowe..............
3.2.17. Użycia temporalne.............................
3.2.18. Przymiotniki czynnościowe, procesualne i stanowe...........
3.3. Charakterystyka formantów............................
3.3.1. Zasób formantów i ich produktywność..................
455 457 457 459 464
469 471 471 474 474 475 475 476 476 477 477 478 479 479 480
482 482 482 483 484
485 485 485 486 487 487 487 487
488 488
488 488 489 489 490 491 492 492 493 494 494
f i 3.3.2. Brak specjalizacji znaczeniowej formantów............... 495
3.3.3. Reguły doboru formantów......................... 498
3.3.4. Przymiotniki współpodstawowe...................... 499
4. Derywaty od wyrażeń przyimkowych.......................... 499
5. Derywaty odprzymiotnikowe............................... 501
5.1. Derywaty negacyjne................................ 502
5.2. Derywaty gradacyjne................................ 502
5.2.1. Derywaty stopniowania względnego................... 503
5.2.2. Derywaty stopniowania bezwzględnego................. 505
5.3. Derywaty ekspresywne............................... 506
5.4. Inne derywaty odprzymiotnikowe......................... 507
5.5. Podsumowanie ................................... 507
6. Derywaty odprzysłówkowe................................ 510
7. Przymiotniki złożone................................... 510
7.1. Uwagi wstępne................................... 510
7.1.1. Co to jest złożenie motywowane?..................... 510
v\|s 7.1.2. Kryteria opisu złożeń........................... 511
7.1.3. Złożenia podrzędne i współrzędne.................... ,512
7.1.4. Zawartość i układ opisu.......................... 513
7.2. Typy złożeń ze względu na charakter gramatyczny członów........... 513
7.2.1. Złożenia z drugim członem rzeczownikowym.............. 513
iK(j 7.2.2. Złożenia liczebnikowo-liczebnikowe................... 514
7.2.3. Złożenia z drugim członem czasownikowym............... , 514
7.2.4. Złożenia z drugim członem przymiotnikowym.............. 514
7.2.5. Podsumowanie............................... 516
7.3. Typy złożeń ze względu na typy formantów................... 517
7.3.1. Współformant interfiksalny........................ 517
*'• 7.3.2. Współformant występujący po drugim członie.............. 519
7.3.3. Brak korelacji współformantów...................... 519
7.3.4. Wybór sufiksu............................... 519
!"f- 7.3.5. Ucięcia................................... 520
8. Podsumowanie....................................... 520
8.1. Ogólne funkcje formantów i typy derywatów................... 520
8.2. Charakterystyka gramatyczna formantów przymiotnikowych.......... 521
PRZYSŁÓWEK Renata Grzegorczykowa
1. Charakterystyka ogólna derywatów przysłówkowych.................. 524
2. Derywaty odprzymiotnikowe (i pośrednio odrzeczownikowe)............. 526
2.1. Ograniczenia w derywowaniu przysłówków odprzymiotnikowych........ 526
2.2. Reguły wyboru formantów współfunkcyjnych: -o, -e............... 528
2.3. Przysłówki prefiksalno-sufiksalne......................... 529
3. Przekształcenie form rzeczowników i konstrukcji składniowych w przysłówki .... 531
4. Stopniowanie przysłówków................................ 533
(t-. 4.1. Ograniczenia w tworzeniu form stopnia...................... 533
iy 4.2. Wykładniki formalne stopniowania........................ 534
4.3. Znaczenie form stopnia.................................. 534
VIII
CZASOWNIK Henryk Wróbel
i J ','I'J! l'.
1. Charakterystyka ogólna derywatów czasownikowych.................. 536
2. Czasowniki odczasownikowe............................... 539
2.1. Wprowadzenie ................................... 539
2.2. Schemat klasyfikacji czasowników odczasownikowych............. 542
2.3. Derywaty semantyczne............................... 546
2.3.1. Charakterystyka czasowa akcji...................... 546
2.3.2. Charakterystyka ilościowa akcji...................... 549
• ' 2.3.3. Charakterystyka stopnia intensywności i efektywności akcji...... 550
2.3.4. Nazwy akcji scharakteryzowanych sytuacyjnie.............. 552
2.3.5. Nazwy akcji retrospektywnych i prospektywnych............ 554
i 2.3.6. Nazwy akcji pseudozwrotnych...................... 554
•i,i 2.3.7. Nazwy akcji scharakteryzowanych przestrzennie............. 555
-.> 2.3.8. Nazwy akcji kreatywnych, quasi-kreatywnych i anihilatywnych .... 558
2.3.9. Nazwy przekształceń (działań anihilatywno-kreatywnych)........ 560
'.:• 2.3.10. Nazwy akcji komparatywnych (porównawczych)............ 562
. ' i 2.3.11. Nazwy reakcji.......................„u ss;,.;.,jfl . 562
2.3.12. Derywaty kauzatywne dezintegralne................... 562
2.4. Derywaty aspektowe................................ 563
2.4.1. Formacje prefiksalne............................ 563
2.4.2. Formacje paradygmatyczne........................ 565
3. Czasowniki odprzymiotnikowe.............................. 569
3.1. Derywaty transpozycyjne - formacje stanowe.................. 570
3.2. Derywaty mutacyjne................................ 570
3.2.1. Formacje procesualne........................... 570
3.2.2. Formacje kauzatywne........................... 571
4. Czasowniki odrzeczownikowe.............................. 573
4.1. Derywaty transpozycyjne.............................. 574
4.1.1. Formacje od nazw zdarzeń........................ 574
4.1.2. Formacje stanowe............................. 575
4.2. Derywaty mutacyjne................................ 576
4.2.1. Formacje procesualne........................... 576
4.2.2. Formacje kauzatywne........................... 577
4.2.3. Formacje z wbudowanym wyrażeniem argumentowym......... 577
V. MORFOTAKTYKA
Krystyna Kowalik
1. Przedmiot i zakres morfotaktyki............................. 585
1.1. Miejsce morfotaktyki w morfologii i jej przedmiot................ 585
1.2. Podział morfotaktyki................................ 586
1.3. Jednostki morfotaktyki............................... 586
1.3.1. Segmenty morfologiczne i ich klasyfikacja................ 586
1.3.2. Podstawowe pojęcia syntagmatyki morfotaktycznej........... 586
2. Kryteria morfologicznej podzielności leksemu...................... 587
2.1. Problem morfologicznej podzielności leksemu.................. 587
2.2. Sporne problemy analizy morfologicznej (intermorfy).............. 588
IX
3. Procedura segmentacji leksemów (tematów) języka polskiego............. 590
3.1. Podstawowe założenia i warunki segmentacji................... 590
3.2. Segmentacja ciągu prefiksalnego......................... 591
'' 3.3. Segmentacja ciągu sufiksalnego.......................... 591
3.3.1. Segmentacja ciągu nominalnego..................... 591
3.3.2. Segmentacja ciągu werbalnego...................... 592
* '* 3.4. Procedury weryfikacyjne.............................. 592
4. Budowa morfologiczna leksemów języka polskiego................... 593
4.1. Uwagi ogólne.................................... 593
:v 4.1.1. Funkcjonalna klasyfikacja segmentów afiksalnych............ 595
'•'ff 4.1.2. Walencja segmentów morfologicznych.................. 595
4.1.3. Sposoby przedstawiania struktur morfotaktycznych........... 596
4.2. Budowa morfologiczna tematów rzeczownikowych............... 596
4.2.1. Paradygmatyka............................... 596
4.2.2. Syntagmatyka ............................... 604
4.3. Budowa morfologiczna tematów przymiotnikowych............... 605
4.3.1. Paradygmatyka............................... 605
.Otf 4.3.2. Syntagmatyka ............................... 613
4.4. Budowa morfologiczna tematów czasownikowych................ 615
4.4.1. Paradygmatyka........................;...... 615
'M 4.4.2. Syntagmatyka ............................... 618
Bibliografia........................................... 619
Indeks terminów........................................ 629