Dane szczegółowe książki
ABC ... polskiej gramatyki: leksykon szkolny / Kwiek-Osiowska, Janina (1937-); Towarzystwo Miłośników Języka Polskiego
Tytuł
ABC ... polskiej gramatyki: leksykon szkolny
Wydawnictwo
Kraków, Warszawa: Spółka Wydawniczo-Księgarska, 1992
ISBN
8370640486
Hasła przedmiotowe
Spis treści
pokaż spis treści
OD REDAKCJI ................ 3
I. JĘZYKOZNAWSTWO ........... 5
Propedeutyczne wiadomości z językoznawstwa ogólnego . . 5
Typy opisów języka ............. 5
Językoznawstwo wewnętrzne i zewnętrzne ....... 6
Językoznawstwo wewnętrzne .......... 6
Ważniejsze dyscypliny językoznawstwa wewnętrznego . 7
Pozostałe dyscypliny językoznawstwa wewnętrznego . . 8
Językoznawstwo stosowane ........... 9
Kierunki zainteresowań językoznawstwa stosowanego . . 10
Językoznawstwo zewnętrzne . . .... . . . . . 10
Miejsce językoznawstwa wśród nauk ....... 10
Wybrane dziedziny językoznawstwa zewnętrznego . . 12
n. JĘZYK JAKO SYSTEM ZNAKÓW ...... 14
Komunikacja językowa ............. 15
Funkcje mowy .............. 16
Składniki języka ............... 18
m. JĘZYK POLSKI NA TLE JĘZYKÓW INDOEURO-
PEJSKICH I SŁOWIAŃSKICH ........ 20
Prajęzyk indoeuropejski ........... 20
Wspólnota prasłowiańska ........... 21
165
Swoiste cechy języka staropolskiego ......
Kategorie zmian zachodzących w języku . . .
Typologiczne cechy języka polskiego . . . . .
Przykłady cech typologicznych języka polskiego
Tendencje rozwojowe współczesnej polszczyzny . .
Odmiany współczesnego języka polskiego . . . .
Peryferyjne odmiany polszczyzny .......
Regionalne odmiany polszczyzny ......
Główne rodzaje regionalizmów ......
Główne dialekty polskie ........
Ważniejsze cechy dialektów .......
IV. JEDNOSTKI JĘZYKA
11
22
24
24
26
28
28
28
30
31
31
34
Fonem .................. 34
Głoska .................. 35
Morfem ................... 40
Podział morfemów ze względu na funkcje ..... 40
Podział afiksów słowotwórczych ze względu na ich pozycję
względem morfemu rdzennego ........ 41
Wyraz ................... 42
Podział wyrazów ze względu na ich znaczenie .... 42
Rodzaje znaczeń wyrazu .......... 44
Elementy składowe wyrazów (jako nazw) w związku z ich
znaczeniem ............... 45
Przesunięcia zakresu wyrazu .......... 46
Podział wyrazów ze względu na znaczenia ..... 46
Podział wyrazów ze względu na ich zabarwienie uczuciowe 47
Podział wyrazów ze względu na ich budowę słowotwórczą 48
Podział słowotwórczy wyrazu ......... 51
Składniki bezpośrednie analizowanych słowotwórczo wy-
razów ................ 51
Czynniki pomocne w prawidłowej analizie słowotwórczej
wyrazu ............... 55
Grupa składniowa ............... 56
186
Wypowiedzenie ..........
Rodzaje wypowiedzeń ......
Tekst .............
Jedności charakteryzujące tekst . . .
Wskaźniki spójności tekstu ....
Charakter uwarunkowań słów w tekście
57
57
65
66
67
69
V. CZĘŚCI MOWY, KLASY SEMANTYCZNE, KA-
TEGORIE SŁOWOTWÓRCZE ........ 70
Części mowy ............
Kryteria podziału leksemów na części mowy
Klasy znaczeniowe wyrazów .......
Typ słowotwórczy ...........
70
70
74
77
VI. ROLA ELEMENTÓW GRAMATYCZNYCH JĘ-
ZYKA ................. 78
Pormant słowotwórczy
Końcówka fleksyjna
Przyimki ....
Spójniki ....
Vn. POLE ZNACZENIOWE
Vin. SKŁADNIA JĘZYKA MÓWIONEGO I PISANEGO
Składnia języka mówionego
Składnia języka pisanego
DC. KULTURA JĘZYKA I POPRAWNOŚĆ JĘZYKOWA
Kultura języka .......
Błąd językowy .......
Rodzaje błędów językowych
Poprawność językowa ....
Kryteria poprawności językowej
78
78
79
80
81
83
83
84
85
85
86
86
88
89
167
X. FRAZEOLOGIA ........ ... ." . 92
Klasyfikacja związków frazeologicznych ze stanowiska se-
mantycznego ................. 93
Klasyfikacja formalna związków frazeologicznych .... 95
Główne typy innowacji frazeologicznych ....... 96
Łączliwość frazeologiczna ............ 97
XI. STYLISTYKA .............. 99
Stylistyka .................. 99
Styl .................... 100
Style funkcjonalne ............. 101
Stylizacja ................. 105
Rodzaje stylizacji ............. 108
Środki stylistyczne (tropy) ............ 111
Stylistyczna wartość składników języka . . . . . .112
Fonetyczne środki stylistyczne ........ 112
Słowotwórcze środki stylistyczne . . . . . ..121
Fleksyjne środki stylistyczne . . . . . . . . .123
Leksykalne środki stylistyczne ........ 125
Składniowe środki stylistyczne ........ 134
Słownictwo jako środek stylistyczny ...... 141
Odwołanie się do słownictwa obcego poprzez zapoży-
czenia ................ 148
Xn. WYKAZ ŹRÓDEŁ ............ 152
Xni. INDEKS TERMINÓW ZDEFINIOWANYCH . . 155
I. JĘZYKOZNAWSTWO ........... 5
Propedeutyczne wiadomości z językoznawstwa ogólnego . . 5
Typy opisów języka ............. 5
Językoznawstwo wewnętrzne i zewnętrzne ....... 6
Językoznawstwo wewnętrzne .......... 6
Ważniejsze dyscypliny językoznawstwa wewnętrznego . 7
Pozostałe dyscypliny językoznawstwa wewnętrznego . . 8
Językoznawstwo stosowane ........... 9
Kierunki zainteresowań językoznawstwa stosowanego . . 10
Językoznawstwo zewnętrzne . . .... . . . . . 10
Miejsce językoznawstwa wśród nauk ....... 10
Wybrane dziedziny językoznawstwa zewnętrznego . . 12
n. JĘZYK JAKO SYSTEM ZNAKÓW ...... 14
Komunikacja językowa ............. 15
Funkcje mowy .............. 16
Składniki języka ............... 18
m. JĘZYK POLSKI NA TLE JĘZYKÓW INDOEURO-
PEJSKICH I SŁOWIAŃSKICH ........ 20
Prajęzyk indoeuropejski ........... 20
Wspólnota prasłowiańska ........... 21
165
Swoiste cechy języka staropolskiego ......
Kategorie zmian zachodzących w języku . . .
Typologiczne cechy języka polskiego . . . . .
Przykłady cech typologicznych języka polskiego
Tendencje rozwojowe współczesnej polszczyzny . .
Odmiany współczesnego języka polskiego . . . .
Peryferyjne odmiany polszczyzny .......
Regionalne odmiany polszczyzny ......
Główne rodzaje regionalizmów ......
Główne dialekty polskie ........
Ważniejsze cechy dialektów .......
IV. JEDNOSTKI JĘZYKA
11
22
24
24
26
28
28
28
30
31
31
34
Fonem .................. 34
Głoska .................. 35
Morfem ................... 40
Podział morfemów ze względu na funkcje ..... 40
Podział afiksów słowotwórczych ze względu na ich pozycję
względem morfemu rdzennego ........ 41
Wyraz ................... 42
Podział wyrazów ze względu na ich znaczenie .... 42
Rodzaje znaczeń wyrazu .......... 44
Elementy składowe wyrazów (jako nazw) w związku z ich
znaczeniem ............... 45
Przesunięcia zakresu wyrazu .......... 46
Podział wyrazów ze względu na znaczenia ..... 46
Podział wyrazów ze względu na ich zabarwienie uczuciowe 47
Podział wyrazów ze względu na ich budowę słowotwórczą 48
Podział słowotwórczy wyrazu ......... 51
Składniki bezpośrednie analizowanych słowotwórczo wy-
razów ................ 51
Czynniki pomocne w prawidłowej analizie słowotwórczej
wyrazu ............... 55
Grupa składniowa ............... 56
186
Wypowiedzenie ..........
Rodzaje wypowiedzeń ......
Tekst .............
Jedności charakteryzujące tekst . . .
Wskaźniki spójności tekstu ....
Charakter uwarunkowań słów w tekście
57
57
65
66
67
69
V. CZĘŚCI MOWY, KLASY SEMANTYCZNE, KA-
TEGORIE SŁOWOTWÓRCZE ........ 70
Części mowy ............
Kryteria podziału leksemów na części mowy
Klasy znaczeniowe wyrazów .......
Typ słowotwórczy ...........
70
70
74
77
VI. ROLA ELEMENTÓW GRAMATYCZNYCH JĘ-
ZYKA ................. 78
Pormant słowotwórczy
Końcówka fleksyjna
Przyimki ....
Spójniki ....
Vn. POLE ZNACZENIOWE
Vin. SKŁADNIA JĘZYKA MÓWIONEGO I PISANEGO
Składnia języka mówionego
Składnia języka pisanego
DC. KULTURA JĘZYKA I POPRAWNOŚĆ JĘZYKOWA
Kultura języka .......
Błąd językowy .......
Rodzaje błędów językowych
Poprawność językowa ....
Kryteria poprawności językowej
78
78
79
80
81
83
83
84
85
85
86
86
88
89
167
X. FRAZEOLOGIA ........ ... ." . 92
Klasyfikacja związków frazeologicznych ze stanowiska se-
mantycznego ................. 93
Klasyfikacja formalna związków frazeologicznych .... 95
Główne typy innowacji frazeologicznych ....... 96
Łączliwość frazeologiczna ............ 97
XI. STYLISTYKA .............. 99
Stylistyka .................. 99
Styl .................... 100
Style funkcjonalne ............. 101
Stylizacja ................. 105
Rodzaje stylizacji ............. 108
Środki stylistyczne (tropy) ............ 111
Stylistyczna wartość składników języka . . . . . .112
Fonetyczne środki stylistyczne ........ 112
Słowotwórcze środki stylistyczne . . . . . ..121
Fleksyjne środki stylistyczne . . . . . . . . .123
Leksykalne środki stylistyczne ........ 125
Składniowe środki stylistyczne ........ 134
Słownictwo jako środek stylistyczny ...... 141
Odwołanie się do słownictwa obcego poprzez zapoży-
czenia ................ 148
Xn. WYKAZ ŹRÓDEŁ ............ 152
Xni. INDEKS TERMINÓW ZDEFINIOWANYCH . . 155