Dane szczegółowe książki
Rodzina i dziecko: praca zbiorowa / Ziemska, Maria
Autorzy
Tytuł
Rodzina i dziecko: praca zbiorowa
ISBN
8301004452
Hasła przedmiotowe
Spis treści
pokaż spis treści
Maria Ziemska Wprowadzenie 5
Część I. RODZINA A BIOLOGICZNY ROZWÓJ DZIECKA 21
Napoleon Wolański i Alicja Blaim Rodzina jako jednostka biologiczna i środowisko rozwoju dziecka 21
Napoleon Wolański Dobór małżonków i jego konsekwencje biologiczne 21
Napoleon Wolański Czynniki rozwoju dziecka. Co sprzyja poprawnemu rozwojowi? ... 33
Napoleon Wolański Etapy rozwoju dziecka. Dorosły. Człowiek stary w rodzinie 33
Okres rozwoju śródmacicznego 38
Okres rozwoju progresywnego 40
O
kres pokwitania. Dorastanie 43
Okres względnej stabilizacji 48
Okres starości 50
Współżycie pokoleń. Tendencje przemian 52
Napoleon Wolański Niepowtarzalność przebiegu rozwoju. Ocena stanu biologicznego dziecka 53
Napoleon Wolański Piśmiennictwo uzupełniające 59
Alicja Blaim Różnicowanie się płci 60
Płeć genetyczna 60
Płeć gonadalna 61
Płeć hormonalna 62
Obojnactwo 62
Wpływ hormonów płciowych 63
Płeć metrykalna 65
Płeć z wychowania 66
Płeć fenotypowa 68
Alicja Blaim Rola czynnika genetycznego 74
Poradnictwo genetyczne 75
Alicja Blaim Biomedyczne problemy rozwoju dziecka 77
Wprowadzenie 77
Rozwój wewnątrzłonowy 78
Okresy rozwojowe 78
Opieka nad kobietą ciężarną 84
Rozwój pozałonowy 85
Więź rodziców z dzieckiem 85
Więź dziecka z rodzicami 92
Rozwój układu nerwowego 98
Znaczenie karmienia naturalnego . 102
Okresy rozwojowe 109
Okres noworodkowy 110
Okres niemowlęcy 111
Okres poniemowlęcy 113
Okres przedszkolny 114
Okres szkolny 116
Opieka zdrowotna nad dzieckiem 122
Bibliografia 126
CZĘŚĆ II. Z PSYCHOLOGICZNYCH ZAGADNIEŃ ŻYCIA W RODZINIE ..... 127
Józef Rembowski Rodzina jako system powiązań 127
Pojęcie rodziny 127
Wzajemne powiązania pomiędzy członkami rodziny 131
477
Bibliografia 142
Józefa Sołowiej Identyfikacja dziecka z rodzicami 142
Bibliografia 155
M
aria Ziemska Postawy rodzicielskie i ich wpływ na osobowość dziecka 155
Wpływ postaw rodzicielskich na zachowanie się dzieci w świetle badań 158
Najważniejsze typologie postaw rodzicielskich 168
Typologia postaw rodziców a zachowanie się ich dzieci 188
Bibliografia 195
Józef Rembowski Postawy uczuciowe dzieci wobec dorosłych członków rodziny 197
Dynamika życia w rodzinie 197
Postawy dzieci wobec członków rodziny w świetle niektórych badań 199
Postawy dzieci wobec dorosłych członków rodziny w badaniach Instytutu Psychologii
Uniwersytetu Gdańskiego 208
Bibliografia 213
Józef Rembowski Postawy rodzicielskie w odczuciu młodzieży dorastającej 214
Ogólna charakterystyka okresu dorastania 274
Postawy rodzicielskie a niektóre zmienne środowiska rodzinnego 217
Bliskość uczuciowa 218
Dystans uczuciowy 219
Kontrola 219
Autonomia 219
Bibliografia 226
Część III. Z SOCJOLOGICZNYCH ZAGADNIEŃ RODZINY WSPÓŁCZESNEJ ... 227
Maria Ziemska Wpływ przemian funkcji rodziny na socjalizację dzieci 227
Rodzina w społeczeństwie polskim 231
Podstawowe funkcje rodziny i ich przemiany 233
Funkcja prokreacyjna 236
Funkcja zarobkowa 239
Funkcja usługowo-opiekuńcza 241
Funkcja socjalizująca 245
Funkcja psychohigieniczna 250
Bibliografia 253
Zbigniew Tyszka Społeczna przynależność rodziny a sytuacja rodzinna dziecka 254
Uwagi wstępne 254
Podstawowe środowiska społeczne i lokalne określające procesy socjalizacyjno-wychowawcze
w rodzinie 259
Materialne i kulturalne warunki życia poszczególnych kategorii rodzin a spełnianie przez nie
funkcji socjalizacyjno-wychowawczej 265
Struktura poszczególnych kategorii rodzin a miejsce dziecka w ich ramach 279
Cenione przez rodziców wartości odnoszące się do dziecka i rodziny, rodzicielskie aspiracje
oraz styl wychowania rodzinnego 289
Rola środowisk oraz instytucji pozarodzinnych we współtworzeniu sytuacji dziecka w rodzinie 294
Bibliografia 298
CZĘŚĆ IV. Z ZAGADNIEŃ WYCHOWANIA W RODZINIE .299
Marian Grochociński Kultura pedagogiczna rodziców 299
Kultura pedagogiczna rodziców i jej znaczenie w wychowaniu dzieci 299
Oddziaływanie wychowawcze organizacji życia w rodzinie 303
Rola wychowawcza unormowanego trybu życia 303
Oddziaływanie wychowawcze rodziny w zależności od stopnia unormowania rytmu
jej życia 305
Oddziaływanie wychowawcze organizacji budżetu czasu 307
Wychowawcze i kształcące walory organizacji czasu wolnego 311
Funkcje wychowawcze poszczególnych form wykorzystywania czasu wolnego. . . 311
Uznawane przez rodziców modele spędzania czasu wolnego 315
Oddziaływanie wychowawcze kultury zabaw dzieci 320
Formy i wartość wychowawcza uprawianych zabaw 321
Główne uwarunkowania kultury zabaw dzieci 323
Rodzaje metod wychowania w rodzinie i ich znaczenie dla rozwoju dziecka 323
Klasyfikacja stosowanych metod wychowania i ich wartość pedagogiczna 325
Kultura pedagogiczna stosowania metody kary i nagrody 328
Kultura pedagogiczna posługiwania się metodą organizowania warunków wychowania 331
Kultura pedagogiczna stosowania metody racjonalnej opieki, konsekwentnego postępo¬
wania i racjonalnych wymagań 339
478
Kultura pedagogiczna posługiwania się metodą własnego przykładu i wzorów wycho¬
wawczych 346
Bibliografia 347
Małgorzata Jacunska Wychowanie małego dziecka w rodzinie 349
Teoretyczne podstawy wychowania małego dziecka 349
Wychowanie małego dziecka w poszczególnych okresach jego rozwoju 358
Pierwsze tygodnie życia dziecka 359
Pierwszy rok życia dziecka 366
Drugi i trzeci rok życia dziecka 374
Zakończenie 386
Bibliografia 388
Jan ^borowski Problem jedynactwa w rodzinie 388
Utarte poglądy o jedynakach 389
Walka o drugie i trzecie dziecko 389
Badania nad jedynakami 389
Opieka wychowawcza nad jedynakami 391
Błędy opieki rodzicielskiej 396
Współpraca rodziny ze szkołą 399
Bibliografia 400
Jan ^borowski Praca domowa ucznia 400
Cele domowej nauki ucznia 401
Organizacja nauki domowej 403
Organizacja i higiena miejsca pracy 404
Plan dnia ucznia 406
Przebieg nauki domowej 407
Obciążenie ucznia nauką domową 411
Trudności w nauce domowej 413
Pomoc w nauce domowej 415
Zasady higieny pracy domowej ucznia 417
Zajęcia związane z osobistymi zainteresowaniami ucznia 419
Usługi domowe 421
Niektóre uwarunkowania optymalizacji domowej pracy ucznia 422
Bibliografia 423
Józefa Solowiej Rodzina a rozwój zdolności twórczych 424
Bibliografia 437
Część V. RODZINA I DZIECKO W PRAWIE POLSKIM 438
Jan Winiarz Rodzina w przepisach polskiego prawa 438
Uwagi wstępne 438
Pojęcie małżeństwa i rodziny 440
Źródła więzi rodzinnej 444
Podstawowe zasady prawa dotyczące rodziny 448
Prawo instrumentem stymulującym kształtowanie modelu rodziny socjalistycznej .... 474
Bibliografia 476
Część I. RODZINA A BIOLOGICZNY ROZWÓJ DZIECKA 21
Napoleon Wolański i Alicja Blaim Rodzina jako jednostka biologiczna i środowisko rozwoju dziecka 21
Napoleon Wolański Dobór małżonków i jego konsekwencje biologiczne 21
Napoleon Wolański Czynniki rozwoju dziecka. Co sprzyja poprawnemu rozwojowi? ... 33
Napoleon Wolański Etapy rozwoju dziecka. Dorosły. Człowiek stary w rodzinie 33
Okres rozwoju śródmacicznego 38
Okres rozwoju progresywnego 40
O
kres pokwitania. Dorastanie 43
Okres względnej stabilizacji 48
Okres starości 50
Współżycie pokoleń. Tendencje przemian 52
Napoleon Wolański Niepowtarzalność przebiegu rozwoju. Ocena stanu biologicznego dziecka 53
Napoleon Wolański Piśmiennictwo uzupełniające 59
Alicja Blaim Różnicowanie się płci 60
Płeć genetyczna 60
Płeć gonadalna 61
Płeć hormonalna 62
Obojnactwo 62
Wpływ hormonów płciowych 63
Płeć metrykalna 65
Płeć z wychowania 66
Płeć fenotypowa 68
Alicja Blaim Rola czynnika genetycznego 74
Poradnictwo genetyczne 75
Alicja Blaim Biomedyczne problemy rozwoju dziecka 77
Wprowadzenie 77
Rozwój wewnątrzłonowy 78
Okresy rozwojowe 78
Opieka nad kobietą ciężarną 84
Rozwój pozałonowy 85
Więź rodziców z dzieckiem 85
Więź dziecka z rodzicami 92
Rozwój układu nerwowego 98
Znaczenie karmienia naturalnego . 102
Okresy rozwojowe 109
Okres noworodkowy 110
Okres niemowlęcy 111
Okres poniemowlęcy 113
Okres przedszkolny 114
Okres szkolny 116
Opieka zdrowotna nad dzieckiem 122
Bibliografia 126
CZĘŚĆ II. Z PSYCHOLOGICZNYCH ZAGADNIEŃ ŻYCIA W RODZINIE ..... 127
Józef Rembowski Rodzina jako system powiązań 127
Pojęcie rodziny 127
Wzajemne powiązania pomiędzy członkami rodziny 131
477
Bibliografia 142
Józefa Sołowiej Identyfikacja dziecka z rodzicami 142
Bibliografia 155
M
aria Ziemska Postawy rodzicielskie i ich wpływ na osobowość dziecka 155
Wpływ postaw rodzicielskich na zachowanie się dzieci w świetle badań 158
Najważniejsze typologie postaw rodzicielskich 168
Typologia postaw rodziców a zachowanie się ich dzieci 188
Bibliografia 195
Józef Rembowski Postawy uczuciowe dzieci wobec dorosłych członków rodziny 197
Dynamika życia w rodzinie 197
Postawy dzieci wobec członków rodziny w świetle niektórych badań 199
Postawy dzieci wobec dorosłych członków rodziny w badaniach Instytutu Psychologii
Uniwersytetu Gdańskiego 208
Bibliografia 213
Józef Rembowski Postawy rodzicielskie w odczuciu młodzieży dorastającej 214
Ogólna charakterystyka okresu dorastania 274
Postawy rodzicielskie a niektóre zmienne środowiska rodzinnego 217
Bliskość uczuciowa 218
Dystans uczuciowy 219
Kontrola 219
Autonomia 219
Bibliografia 226
Część III. Z SOCJOLOGICZNYCH ZAGADNIEŃ RODZINY WSPÓŁCZESNEJ ... 227
Maria Ziemska Wpływ przemian funkcji rodziny na socjalizację dzieci 227
Rodzina w społeczeństwie polskim 231
Podstawowe funkcje rodziny i ich przemiany 233
Funkcja prokreacyjna 236
Funkcja zarobkowa 239
Funkcja usługowo-opiekuńcza 241
Funkcja socjalizująca 245
Funkcja psychohigieniczna 250
Bibliografia 253
Zbigniew Tyszka Społeczna przynależność rodziny a sytuacja rodzinna dziecka 254
Uwagi wstępne 254
Podstawowe środowiska społeczne i lokalne określające procesy socjalizacyjno-wychowawcze
w rodzinie 259
Materialne i kulturalne warunki życia poszczególnych kategorii rodzin a spełnianie przez nie
funkcji socjalizacyjno-wychowawczej 265
Struktura poszczególnych kategorii rodzin a miejsce dziecka w ich ramach 279
Cenione przez rodziców wartości odnoszące się do dziecka i rodziny, rodzicielskie aspiracje
oraz styl wychowania rodzinnego 289
Rola środowisk oraz instytucji pozarodzinnych we współtworzeniu sytuacji dziecka w rodzinie 294
Bibliografia 298
CZĘŚĆ IV. Z ZAGADNIEŃ WYCHOWANIA W RODZINIE .299
Marian Grochociński Kultura pedagogiczna rodziców 299
Kultura pedagogiczna rodziców i jej znaczenie w wychowaniu dzieci 299
Oddziaływanie wychowawcze organizacji życia w rodzinie 303
Rola wychowawcza unormowanego trybu życia 303
Oddziaływanie wychowawcze rodziny w zależności od stopnia unormowania rytmu
jej życia 305
Oddziaływanie wychowawcze organizacji budżetu czasu 307
Wychowawcze i kształcące walory organizacji czasu wolnego 311
Funkcje wychowawcze poszczególnych form wykorzystywania czasu wolnego. . . 311
Uznawane przez rodziców modele spędzania czasu wolnego 315
Oddziaływanie wychowawcze kultury zabaw dzieci 320
Formy i wartość wychowawcza uprawianych zabaw 321
Główne uwarunkowania kultury zabaw dzieci 323
Rodzaje metod wychowania w rodzinie i ich znaczenie dla rozwoju dziecka 323
Klasyfikacja stosowanych metod wychowania i ich wartość pedagogiczna 325
Kultura pedagogiczna stosowania metody kary i nagrody 328
Kultura pedagogiczna posługiwania się metodą organizowania warunków wychowania 331
Kultura pedagogiczna stosowania metody racjonalnej opieki, konsekwentnego postępo¬
wania i racjonalnych wymagań 339
478
Kultura pedagogiczna posługiwania się metodą własnego przykładu i wzorów wycho¬
wawczych 346
Bibliografia 347
Małgorzata Jacunska Wychowanie małego dziecka w rodzinie 349
Teoretyczne podstawy wychowania małego dziecka 349
Wychowanie małego dziecka w poszczególnych okresach jego rozwoju 358
Pierwsze tygodnie życia dziecka 359
Pierwszy rok życia dziecka 366
Drugi i trzeci rok życia dziecka 374
Zakończenie 386
Bibliografia 388
Jan ^borowski Problem jedynactwa w rodzinie 388
Utarte poglądy o jedynakach 389
Walka o drugie i trzecie dziecko 389
Badania nad jedynakami 389
Opieka wychowawcza nad jedynakami 391
Błędy opieki rodzicielskiej 396
Współpraca rodziny ze szkołą 399
Bibliografia 400
Jan ^borowski Praca domowa ucznia 400
Cele domowej nauki ucznia 401
Organizacja nauki domowej 403
Organizacja i higiena miejsca pracy 404
Plan dnia ucznia 406
Przebieg nauki domowej 407
Obciążenie ucznia nauką domową 411
Trudności w nauce domowej 413
Pomoc w nauce domowej 415
Zasady higieny pracy domowej ucznia 417
Zajęcia związane z osobistymi zainteresowaniami ucznia 419
Usługi domowe 421
Niektóre uwarunkowania optymalizacji domowej pracy ucznia 422
Bibliografia 423
Józefa Solowiej Rodzina a rozwój zdolności twórczych 424
Bibliografia 437
Część V. RODZINA I DZIECKO W PRAWIE POLSKIM 438
Jan Winiarz Rodzina w przepisach polskiego prawa 438
Uwagi wstępne 438
Pojęcie małżeństwa i rodziny 440
Źródła więzi rodzinnej 444
Podstawowe zasady prawa dotyczące rodziny 448
Prawo instrumentem stymulującym kształtowanie modelu rodziny socjalistycznej .... 474
Bibliografia 476