Dane szczegółowe książki
Metody badawcze w naukach społecznych / Frankfort-Nachmias, Chava; Nachmias, David; Hornowska, Elżbieta (1952-)
Tytuł
Metody badawcze w naukach społecznych
Tytuł oryginału
Research Methods in the Social Sciences
Wydawnictwo
Poznań: Zysk i S-ka Wydawnictwo, 2001
Numer wydania
1
ISBN
83-7150-702-X
Hasła przedmiotowe
Spis treści
pokaż spis treści
Wprowadzenie 11
Część I — Podstawy badań empirycznych
1 ■ Podejście naukowe 16
Co to jest nauka? 17. Koncepcje wiedzy 18. Podstawowe założenia przyjmowane w nauce 20. Cele nauk społecznych 23. Rola metodologii 28. Rewolucja naukowa 32. Proces badawczy 36. Plan książki 37. Pod¬sumowanie 39. Podstawowe terminy 39. Pytania sprawdzające 40. Literatura dodatkowa 40
2 ■ Badanie — podstawowe pojęcia 41
Pojęcia 42. Definicje 44. Teoria: jej funkcje i rodzaje 51. Modele 59. Teoria, modele i badania empirycz¬ne 61. Podsumowanie 63. Podstawowe terminy 64. Pytania sprawdzające 65. Literatura dodatkowa 65
3 ■ Podstawowe elementy procesu badawczego 66
Problemy badawcze 67. Zmienne 70. Związki 74. Hipotezy 77. Problemy i hipotezy: wybrane przykła->: dy 80. Źródła informacji o badaniach i hipotezach naukowych 81. Podsumowanie 86. Podstawowe ter¬miny 87. Pytania sprawdzające 87. Literatura dodatkowa 87
4 ■ Problemy etyczne badań w naukach społecznych 88
Dlaczego etyka w badaniach naukowych? 90. Wyrównywanie kosztów i zysków 93. Wyrażanie zgody na podstawie posiadanych informacji 95. Prywatność 99. Anonimowość i poufność 102. Zawodowy ko¬deks postępowania etycznego 104. Podsumowanie 109. Podstawowe terminy 109. Pytania sprawdzają¬ce 110. Literatura dodatkowa 110
Część II — Plany badawcze i struktura procesu badawczego
5 ■ Plany badawcze: eksperymenty 112
Plan badawczy: przykład 114. Klasyczny plan eksperymentalny 116. Wyprowadzanie wniosków o chara¬kterze przyczynowo-skutkowym 119. Podstawowe cechy planu badawczego 120. Rodzaje planów badaw¬czych 131. Podsumowanie 139. Podstawowe terminy 140. Pytania sprawdzające 140. Literatura dodat¬kowa 140
6 ■ Plany badawcze: plany badań przekrojowych i plany quasi-eksperymentalne 141
Rodzaje zmiennych i plany badawcze 143. Plany przekrojowe 145. Plany quasi-eksperymentalne 147. Plany łączone 159. Plany preeksperymentalne 162. Porównanie planów badawczych 164. Podsumowanie 166. Podstawowe terminy 167. Pytania sprawdzające 167. Literatura dodatkowa 167
7 ■ Pomiar 168
Natura pomiaru 170. Poziomy pomiaru 173. Transformacja danych 178. Błąd pomiaru 179. Trafność 180. Rzetelność 185. Podsumowanie 189. Podstawowe terminy 190. Pytania sprawdzające 190. Literatura dodatkowa 190
8 ■ Dobór próby i schematy doboru próby 191
Po co jest potrzebna próba? 193. Populacja 193. Schematy doboru próby 197. Wielkość próby 208. Błędy nielosowe 214. Podsumowanie 216. Podstawowe terminy 216. Pytania sprawdzające 217. Litera¬tura dodatkowa 217
Część III — Zbieranie danych
9 ■ Metody obserwacyjne 220
Triangulacja 222. Rola obserwacji 223. Rodzaje zachowań 225. Określanie czasu obserwacji i rejestro¬wanie danych 227. Wnioskowanie 229. Rodzaje obserwacji 230. Obserwacja kontrolowana 230. Ekspe-
7
rymenty laboratoryjne 230. Eksperyment terenowy 235. Podsumowanie 237. Podstawowe terminy 238. Py¬tania sprawdzające 238. Literatura dodatkowa 239
10 ■ Badania sondażowe 240
Ankiety pocztowe 242. Wywiad osobisty 249. Wywiad osobisty a ankieta pocztowa 254. Zasady prowa¬dzenia wywiadu 256. Wywiad telefoniczny 258. Porównanie trzech metod prowadzenia badań sondażo¬wych 261. Wnioski 262. Podsumowanie 263. Podstawowe terminy 264. Pytania sprawdzające 264. Li¬teratura dodatkowa 264
11 ■ Konstruowanie kwestionariusza 266
Pytania 267. Treść pytań 268. Rodzaje pytań 270. Format pytania 274. Porządek pytań 277. Ograniczanie stronniczości: błędy w konstrukcji kwestionariusza 280. List wprowadzający 284. Instrukcja 286. Kon¬struowanie kwestionariusza: analiza przypadku 287. Podsumowanie 294. Podstawowe terminy 295. Pytania sprawdzające 296. Literatura dodatkowa 296
12 ■ Badania jakościowe 297
Badania terenowe 299. Obserwacja uczestnicząca 300. Praktyczne problemy badań terenowych 304. Podstawy teoretyczne badań terenowych 313. Społeczność robotników: przykład badań terenowych 315. Etyczne i polityczne aspekty badań terenowych 317. Podsumowanie 318. Podstawowe terminy 319. Pytania sprawdzające 319. Literatura dodatkowa 319
13 ■ Wtórna analiza danych 320
Dlaczego wtórna analiza danych? 322. Opinia publiczna i polityka społeczna: przykład 324. Ogranicze¬nia wtórnej analizy danych 325. Spis ludności 326. Szukanie danych wtórnych 331. Pomiary nieinwazyj¬ne 333. Dokumenty archiwalne 335. Analiza treści 341. Podsumowanie 346. Podstawowe terminy 348. Pytania sprawdzające 348. Literatura dodatkowa 348
Część IV — Przetwarzanie i analizowanie danych
14 ■ Przygotowanie i analiza danych 350
Schematy kodowania 352. Konstruowanie zeszytów kodowych 357. Wykorzystywanie komputerów w nau¬kach społecznych 365. Podsumowanie 366. Podstawowe terminy 367. Pytania sprawdzające 367. Ćwi¬czenia komputerowe 367. Literatura dodatkowa 368
15 ■ Rozkład jednej zmiennej 369
Rola statystyki 371. Rozkłady częstości 371. Graficzna prezentacja rozkładów 375. Miary tendencji centralnej 379. Podstawowe miary rozproszenia 386. Miary rozproszenia oparte na średniej 391. Rodzaje rozkładów częstości 396. Podsumowanie 400. Podstawowe terminy 401. Pytania sprawdzające 401. Ćwi¬czenia komputerowe 403. Literatura dodatkowa 403
16 ■ Analiza dwuzmiennowa 404
Pojęcie związku między dwiema zmiennymi 405. Miara związku 414. Miary związku dla danych nomi¬nalnych 417. Miary związku pomiędzy zmiennymi dla skali porządkowej 421. Miary siły związku dla danych interwałowych 428. Podsumowanie 436. Podstawowe terminy 436. Pytania sprawdzające 436. Ćwiczenia komputerowe 438. Literatura dodatkowa 438
17 ■ Kontrola, poziom złożoności i analiza wielozmiennowa 439
Kontrola 441. Metody kontroli 442. Poziom złożoności 449. Analiza wielozmiennowa: korelacje wie¬lokrotne 459. Modele przyczynowe i analiza zmiennych 460. Podsumowanie 465. Podstawowe termi¬ny 466. Pytania sprawdzające 466. Ćwiczenia komputerowe 468. Literatura dodatkowa 468
18 ■ Konstruowanie indeksu i metody skalowania 469
Konstruowanie indeksu 471. Metody skalowania 479. Podsumowanie 487. Podstawowe terminy 488. Pyta¬nia sprawdzające 488. Ćwiczenia komputerowe 489. Literatura dodatkowa 489
8
19 ■ Wnioskowanie statystyczne 490
Strategia testowania hipotez 492. Hipoteza zerowa i hipoteza badawcza 493. Rozkład z próby 494. Poziom istotności i obszar odrzuceń 496. Parametryczne i nieparametryczne testy istotności 500. Podsu¬mowanie 513. Podstawowe terminy 514. Pytania sprawdzające 514. Ćwiczenia komputerowe 514. Lite¬ratura dodatkowa 514
Dodatki
A ■ Wstęp do SPSS 515
Wersje dla komputera głównego i dla PC 517. SPSS dla Windows 546. Zakończenie 562. Literatura dodatkowa 567
B ■ Zasady pisania raportu z badań 568
Literatura dodatkowa 578
C ■ Znak sumowania (Z) 579
D ■ Liczby losowe 582
E ■ Powierzchnia pod krzywą normalną 586
F ■ Rozkład t 587
G ■ Wartości krytyczne rozkładu F 588
H ■ Wartości krytyczne statystyki U w teście Manna-Whitneya 593
I ■ Rozkład %2 596
Słowniczek 599
Podziękowania 615
Część I — Podstawy badań empirycznych
1 ■ Podejście naukowe 16
Co to jest nauka? 17. Koncepcje wiedzy 18. Podstawowe założenia przyjmowane w nauce 20. Cele nauk społecznych 23. Rola metodologii 28. Rewolucja naukowa 32. Proces badawczy 36. Plan książki 37. Pod¬sumowanie 39. Podstawowe terminy 39. Pytania sprawdzające 40. Literatura dodatkowa 40
2 ■ Badanie — podstawowe pojęcia 41
Pojęcia 42. Definicje 44. Teoria: jej funkcje i rodzaje 51. Modele 59. Teoria, modele i badania empirycz¬ne 61. Podsumowanie 63. Podstawowe terminy 64. Pytania sprawdzające 65. Literatura dodatkowa 65
3 ■ Podstawowe elementy procesu badawczego 66
Problemy badawcze 67. Zmienne 70. Związki 74. Hipotezy 77. Problemy i hipotezy: wybrane przykła->: dy 80. Źródła informacji o badaniach i hipotezach naukowych 81. Podsumowanie 86. Podstawowe ter¬miny 87. Pytania sprawdzające 87. Literatura dodatkowa 87
4 ■ Problemy etyczne badań w naukach społecznych 88
Dlaczego etyka w badaniach naukowych? 90. Wyrównywanie kosztów i zysków 93. Wyrażanie zgody na podstawie posiadanych informacji 95. Prywatność 99. Anonimowość i poufność 102. Zawodowy ko¬deks postępowania etycznego 104. Podsumowanie 109. Podstawowe terminy 109. Pytania sprawdzają¬ce 110. Literatura dodatkowa 110
Część II — Plany badawcze i struktura procesu badawczego
5 ■ Plany badawcze: eksperymenty 112
Plan badawczy: przykład 114. Klasyczny plan eksperymentalny 116. Wyprowadzanie wniosków o chara¬kterze przyczynowo-skutkowym 119. Podstawowe cechy planu badawczego 120. Rodzaje planów badaw¬czych 131. Podsumowanie 139. Podstawowe terminy 140. Pytania sprawdzające 140. Literatura dodat¬kowa 140
6 ■ Plany badawcze: plany badań przekrojowych i plany quasi-eksperymentalne 141
Rodzaje zmiennych i plany badawcze 143. Plany przekrojowe 145. Plany quasi-eksperymentalne 147. Plany łączone 159. Plany preeksperymentalne 162. Porównanie planów badawczych 164. Podsumowanie 166. Podstawowe terminy 167. Pytania sprawdzające 167. Literatura dodatkowa 167
7 ■ Pomiar 168
Natura pomiaru 170. Poziomy pomiaru 173. Transformacja danych 178. Błąd pomiaru 179. Trafność 180. Rzetelność 185. Podsumowanie 189. Podstawowe terminy 190. Pytania sprawdzające 190. Literatura dodatkowa 190
8 ■ Dobór próby i schematy doboru próby 191
Po co jest potrzebna próba? 193. Populacja 193. Schematy doboru próby 197. Wielkość próby 208. Błędy nielosowe 214. Podsumowanie 216. Podstawowe terminy 216. Pytania sprawdzające 217. Litera¬tura dodatkowa 217
Część III — Zbieranie danych
9 ■ Metody obserwacyjne 220
Triangulacja 222. Rola obserwacji 223. Rodzaje zachowań 225. Określanie czasu obserwacji i rejestro¬wanie danych 227. Wnioskowanie 229. Rodzaje obserwacji 230. Obserwacja kontrolowana 230. Ekspe-
7
rymenty laboratoryjne 230. Eksperyment terenowy 235. Podsumowanie 237. Podstawowe terminy 238. Py¬tania sprawdzające 238. Literatura dodatkowa 239
10 ■ Badania sondażowe 240
Ankiety pocztowe 242. Wywiad osobisty 249. Wywiad osobisty a ankieta pocztowa 254. Zasady prowa¬dzenia wywiadu 256. Wywiad telefoniczny 258. Porównanie trzech metod prowadzenia badań sondażo¬wych 261. Wnioski 262. Podsumowanie 263. Podstawowe terminy 264. Pytania sprawdzające 264. Li¬teratura dodatkowa 264
11 ■ Konstruowanie kwestionariusza 266
Pytania 267. Treść pytań 268. Rodzaje pytań 270. Format pytania 274. Porządek pytań 277. Ograniczanie stronniczości: błędy w konstrukcji kwestionariusza 280. List wprowadzający 284. Instrukcja 286. Kon¬struowanie kwestionariusza: analiza przypadku 287. Podsumowanie 294. Podstawowe terminy 295. Pytania sprawdzające 296. Literatura dodatkowa 296
12 ■ Badania jakościowe 297
Badania terenowe 299. Obserwacja uczestnicząca 300. Praktyczne problemy badań terenowych 304. Podstawy teoretyczne badań terenowych 313. Społeczność robotników: przykład badań terenowych 315. Etyczne i polityczne aspekty badań terenowych 317. Podsumowanie 318. Podstawowe terminy 319. Pytania sprawdzające 319. Literatura dodatkowa 319
13 ■ Wtórna analiza danych 320
Dlaczego wtórna analiza danych? 322. Opinia publiczna i polityka społeczna: przykład 324. Ogranicze¬nia wtórnej analizy danych 325. Spis ludności 326. Szukanie danych wtórnych 331. Pomiary nieinwazyj¬ne 333. Dokumenty archiwalne 335. Analiza treści 341. Podsumowanie 346. Podstawowe terminy 348. Pytania sprawdzające 348. Literatura dodatkowa 348
Część IV — Przetwarzanie i analizowanie danych
14 ■ Przygotowanie i analiza danych 350
Schematy kodowania 352. Konstruowanie zeszytów kodowych 357. Wykorzystywanie komputerów w nau¬kach społecznych 365. Podsumowanie 366. Podstawowe terminy 367. Pytania sprawdzające 367. Ćwi¬czenia komputerowe 367. Literatura dodatkowa 368
15 ■ Rozkład jednej zmiennej 369
Rola statystyki 371. Rozkłady częstości 371. Graficzna prezentacja rozkładów 375. Miary tendencji centralnej 379. Podstawowe miary rozproszenia 386. Miary rozproszenia oparte na średniej 391. Rodzaje rozkładów częstości 396. Podsumowanie 400. Podstawowe terminy 401. Pytania sprawdzające 401. Ćwi¬czenia komputerowe 403. Literatura dodatkowa 403
16 ■ Analiza dwuzmiennowa 404
Pojęcie związku między dwiema zmiennymi 405. Miara związku 414. Miary związku dla danych nomi¬nalnych 417. Miary związku pomiędzy zmiennymi dla skali porządkowej 421. Miary siły związku dla danych interwałowych 428. Podsumowanie 436. Podstawowe terminy 436. Pytania sprawdzające 436. Ćwiczenia komputerowe 438. Literatura dodatkowa 438
17 ■ Kontrola, poziom złożoności i analiza wielozmiennowa 439
Kontrola 441. Metody kontroli 442. Poziom złożoności 449. Analiza wielozmiennowa: korelacje wie¬lokrotne 459. Modele przyczynowe i analiza zmiennych 460. Podsumowanie 465. Podstawowe termi¬ny 466. Pytania sprawdzające 466. Ćwiczenia komputerowe 468. Literatura dodatkowa 468
18 ■ Konstruowanie indeksu i metody skalowania 469
Konstruowanie indeksu 471. Metody skalowania 479. Podsumowanie 487. Podstawowe terminy 488. Pyta¬nia sprawdzające 488. Ćwiczenia komputerowe 489. Literatura dodatkowa 489
8
19 ■ Wnioskowanie statystyczne 490
Strategia testowania hipotez 492. Hipoteza zerowa i hipoteza badawcza 493. Rozkład z próby 494. Poziom istotności i obszar odrzuceń 496. Parametryczne i nieparametryczne testy istotności 500. Podsu¬mowanie 513. Podstawowe terminy 514. Pytania sprawdzające 514. Ćwiczenia komputerowe 514. Lite¬ratura dodatkowa 514
Dodatki
A ■ Wstęp do SPSS 515
Wersje dla komputera głównego i dla PC 517. SPSS dla Windows 546. Zakończenie 562. Literatura dodatkowa 567
B ■ Zasady pisania raportu z badań 568
Literatura dodatkowa 578
C ■ Znak sumowania (Z) 579
D ■ Liczby losowe 582
E ■ Powierzchnia pod krzywą normalną 586
F ■ Rozkład t 587
G ■ Wartości krytyczne rozkładu F 588
H ■ Wartości krytyczne statystyki U w teście Manna-Whitneya 593
I ■ Rozkład %2 596
Słowniczek 599
Podziękowania 615