Dane szczegółowe książki
Mistycy i pesymiści: przeżycia i uczucia jako wartości w filozofii polskiego modernizmu / Szymańska, Beata (1938-)
Autorzy
Tytuł
Mistycy i pesymiści: przeżycia i uczucia jako wartości w filozofii polskiego modernizmu
Wydawnictwo
Wrocław ; Kraków [etc.]: Zakład Narodowy im. Ossolińskich. Oddział, 1991
ISBN
8304038994
Hasła przedmiotowe
Spis treści
pokaż spis treści
Od autora................... 7
Wprowadzenie .................. 9
Rozdział I. PODSTAWOWE POJĘCIA — PRÓBY DEFINICJI.....20
Uczucia i emocje — różne możliwości ich zdefiniowania; pojęcie przeżycia: definicje słownikowe i koncepcja dotycząca tego pojęcia wg Hansa Georga Gadamera; pojęcie nastroju; „nastrój" w koncepcjach współczesnej filozofii; próba własnych definicji wymienionych pojęć.
Rozdział II. UCZUCIA I PRZEŻYCIA JAKO PRZEDMIOTY OCENY . . 30
Intuicje języka potocznego; różne rodzaje relacji „uczucie — wartość"; sześć możliwości ocen.
Rozdział III. PROBLEMATYKA PRZEŻYĆ I ICH WARTOŚCI W FILOZOFII POLSKIEGO MODERNIZMU...........37
Wspólne polskim modernistom „przeżycie pokoleniowe"; ocena roli uczuć i przeżyć; modernistyczna koncepcja „nastroju"; Heideggerowskie pojęcie „nastrojenia"; sztuka jako wyraz nastroju.
Rozdział IV. O PRZEŻYCIACH I UCZUCIACH NIEŚWIADOMYCH . . 56
Pojęcie „nieświadomości" w epoce modernizmu; „psychologiczne", „metafizyczne" i „biologiczne" ujmowanie tego pojęcia; filozofia „Nieświadomego" Eduarda von Hartmanna; koncepcja nieświadomości Edwarda Abramowskiego; poetycka wersja teorii nieświadomości Stanisława Przybyszewskiego; modernistyczna koncepcja nieświadomości jako wyraz braku zaufania do trafności poznania rozumowego — jej współczesne odpowiedniki.
Rozdział V. POSTAWA PESYMISTYCZNA..........81
Pesymizm jako postawa; definicja postawy; nurt pesymistyczny poprzedzający modernizm; poglądy Eduarda von Hartmanna; polski „spór o pesymizm"; różne możliwości rozumienia pojęcia „pesymizm".
Rozdział VI. POSTAWA WOBEC ŚMIERCI. NEGATYWNA WARTOŚĆ
UCZUĆ .................107
Śmierć jako przedmiot; specyficzny sposób jej wartościowania w epoce modernizmu; estetyzacja śmierci; Nirwana.
Rozdział VII. „PRZEŻYCIE JEDNOŚCI"...........121
„Naukowy mistycyzm" modernizmu; odwołanie do filozofii Upaniszad; przeżycie jedności — próba charakterystyki; poglądy Edwarda Abramowskiego; analiza doświadczenia mistycznego dokonana przez
Jana Władysława Dawida; koncepcja „uczucia metafizycznego" Stanisława Ignacego Witkiewicza; pojęcie „jakości metafizycznych" Romana Ingardena; współczesne poglądy na „przeżycie jedności"; Max Scheler, Erich Fromm, Abraham Maslow.
Rozdział VIII. MIŁOŚĆ I LĘK..............145
Lęk przed „spotkaniem", modernistyczna wizja kobiety jako obiektu miłości; derealizacja postaci kobiecych; miłość jako zagrożenie; miłość między dwojgiem ludzi jako „droga wzwyż".
Uwagi końcowe.................159
Piśmiennictwo...................161
Indeks nazwisk............... 166
Wprowadzenie .................. 9
Rozdział I. PODSTAWOWE POJĘCIA — PRÓBY DEFINICJI.....20
Uczucia i emocje — różne możliwości ich zdefiniowania; pojęcie przeżycia: definicje słownikowe i koncepcja dotycząca tego pojęcia wg Hansa Georga Gadamera; pojęcie nastroju; „nastrój" w koncepcjach współczesnej filozofii; próba własnych definicji wymienionych pojęć.
Rozdział II. UCZUCIA I PRZEŻYCIA JAKO PRZEDMIOTY OCENY . . 30
Intuicje języka potocznego; różne rodzaje relacji „uczucie — wartość"; sześć możliwości ocen.
Rozdział III. PROBLEMATYKA PRZEŻYĆ I ICH WARTOŚCI W FILOZOFII POLSKIEGO MODERNIZMU...........37
Wspólne polskim modernistom „przeżycie pokoleniowe"; ocena roli uczuć i przeżyć; modernistyczna koncepcja „nastroju"; Heideggerowskie pojęcie „nastrojenia"; sztuka jako wyraz nastroju.
Rozdział IV. O PRZEŻYCIACH I UCZUCIACH NIEŚWIADOMYCH . . 56
Pojęcie „nieświadomości" w epoce modernizmu; „psychologiczne", „metafizyczne" i „biologiczne" ujmowanie tego pojęcia; filozofia „Nieświadomego" Eduarda von Hartmanna; koncepcja nieświadomości Edwarda Abramowskiego; poetycka wersja teorii nieświadomości Stanisława Przybyszewskiego; modernistyczna koncepcja nieświadomości jako wyraz braku zaufania do trafności poznania rozumowego — jej współczesne odpowiedniki.
Rozdział V. POSTAWA PESYMISTYCZNA..........81
Pesymizm jako postawa; definicja postawy; nurt pesymistyczny poprzedzający modernizm; poglądy Eduarda von Hartmanna; polski „spór o pesymizm"; różne możliwości rozumienia pojęcia „pesymizm".
Rozdział VI. POSTAWA WOBEC ŚMIERCI. NEGATYWNA WARTOŚĆ
UCZUĆ .................107
Śmierć jako przedmiot; specyficzny sposób jej wartościowania w epoce modernizmu; estetyzacja śmierci; Nirwana.
Rozdział VII. „PRZEŻYCIE JEDNOŚCI"...........121
„Naukowy mistycyzm" modernizmu; odwołanie do filozofii Upaniszad; przeżycie jedności — próba charakterystyki; poglądy Edwarda Abramowskiego; analiza doświadczenia mistycznego dokonana przez
Jana Władysława Dawida; koncepcja „uczucia metafizycznego" Stanisława Ignacego Witkiewicza; pojęcie „jakości metafizycznych" Romana Ingardena; współczesne poglądy na „przeżycie jedności"; Max Scheler, Erich Fromm, Abraham Maslow.
Rozdział VIII. MIŁOŚĆ I LĘK..............145
Lęk przed „spotkaniem", modernistyczna wizja kobiety jako obiektu miłości; derealizacja postaci kobiecych; miłość jako zagrożenie; miłość między dwojgiem ludzi jako „droga wzwyż".
Uwagi końcowe.................159
Piśmiennictwo...................161
Indeks nazwisk............... 166