Dane szczegółowe książki
Gospodarka nieruchomościami / Szachułowicz, Jan (1929-2010)
Autorzy
Tytuł
Gospodarka nieruchomościami
Wydawnictwo
Warszawa: Wydawnictwa Prawnicze PWN, 2001
ISBN
8388296450
Hasła przedmiotowe
Informacje dodatkowe
Stan prawny na dzień 1 marca 2001 r.
Spis treści
pokaż spis treści
Rozdział I. ZASADY OGÓLNE ..................................... 11
1. Główne zasady ustawy o gospodarce nieruchomościami.................. 11
2. Przedmiotowy zakres ustawy........................................ 12
3. Rola miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego w gospodarce
nieruchomościami ................................................ 13
4. Gwarancje ochrony prawa własności ................................. 14
5. Tworzenie zasobów nieruchomości .................................. 17
6. Wyjaśnienie podstawowych pojęć związanych z konstrukcją ustawy ....... 20
Rozdział II. OBRÓT NIERUCHOMOŚCIAMI POMIĘDZY PODMIOTA¬
MI ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ ..................... 25
I. Rozważania ogólne ...............................................' 25
1. Wiadomości wstępne .............................................. 25
2. Pojęcie obrotu nieruchomościami, strony obrotu ....................... 30
3. Reprezentacja Skarbu Państwa ...................................... 34
4. Reprezentacja jednostek samorządu terytorialnego ...................... 37
5. Cele publiczne ................................................... 39
6. Przedmiotowe wyłączenia z obrotu nieruchomościami pomiędzy podmiotami
administracji publicznej ............................................ 41
7. Podstawy prawne obrotu ........................................... 42
II. Zasady szczegółowe ............................................. 43
1. Sprzedaż ........................................................ 43
2. Darowizna ...................................................... 45
3. Zamiana ........................................................ 49
4. Nieodpłatne ustanowienie użytkowania wieczystego .................... 51
5. Trwały zarząd .................................................. 51
6. Wzajemne nieodpłatne obciążenie nieruchomości ograniczonymi prawami rze¬
czowymi ...................................................... 54
7. Wnoszenie nieruchomości jako aportów rzeczowych do spółek .......... 56
8. Zrzeczenie ..................................................... 57
9. Nabycie nieruchomości ex legę pod budowę autostrad płatnych .......... 58
10. Wywłaszczenie .................................................. 59
Rozdział III. OBRÓT NIERUCHOMOŚCIAMI POMIĘDZY PODMIO¬
TAMI ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ A INNYMI OSO¬
BAMI ................................................ 61
I. Zbywanie nieruchomości.......................................... 61
1. Uwagi ogólne ................................................... 61
2. Przetarg — zagadnienia wstępne ................................... 63
3. Organizacja i czynności przetargu .................................. 64
4. Zbywanie nieruchomości z pominięciem przetargu .................... 68
5. Pierwszeństwo w nabywaniu nieruchomości .......................... 68
6. Formy prawne zbywania nieruchomości w drodze przetargu obligatoryjnego 69
A. Umowa sprzedaży ............................................ 70
B. Oddanie nieruchomości w użytkowanie wieczyste .................. 71
7. Odmienności przetargu fakultatywnego .............................. 75
8. Unieważnienie przetargu .......................................... 77
9. Oddanie nieruchomości w trwały zarząd ............................. 80
10. Ceny nieruchomości, opłaty z tytułu użytkowania wieczystego i trwałego
zarządu ........................................................ 80
A. Ceny nieruchomości ........................................... 80
B. Opłaty z tytułu użytkowania wieczystego ......................... 83
C. Opłaty z tytułu oddania nieruchomości w trwały zarząd .............. 85
11. Przekazywanie nieruchomości na cele szczególne ..................... 86
II. Nabywanie nieruchomości ........................................ 88
1. Sprzedaż ........................................................ 89
2. Zamiana ........................................................ 90
3. Zrzeczenie ...................................................... 91
4. Darowizna ...................................................... 93
5. Zasiedzenie ...................................................... 94
6. Spadkobranie .................................................... 94
7. Nabycie nieruchomości w wyniku podziału oraz scalenia i podziału ....... 95
8. Wywłaszczenie i pierwokup ........................................ 96
Rozdział IV. OGRANICZENIA PRAWA WŁASNOŚCI ................. 97
1. Ograniczenia wynikające z przepisów kodeksu cywilnego ............... 98
2. Ograniczenia wynikające z ustaw szczególnych ........................ 103
3. Ograniczenia wynikające z ustawy o gospodarce nieruchomościami ....... 109
A. Rodzaje ograniczeń związanych z korzystaniem z nieruchomości ....... 109
B. Ograniczenia związane z przeprowadzaniem urządzeń infrastruktury tech¬nicznej ....................................................... 109
C. Ograniczenia związane z rozpoznaniem, poszukiwaniem i wydobywaniem kopalin....................................................... 111
D. Ograniczenia wynikające z działania siły wyższej lub nagłej potrzeby zapo¬bieżenia powstaniu szkody ...................................... 112
E. Ograniczenia związane z obowiązkiem ponoszenia kosztów budowy i urzą¬dzeń infrastruktury technicznej ................................... 114
Rozdział V. PODZIAŁ NIERUCHOMOŚCI ........................... 117
................................................... 117
2. Zasady podziału nieruchomości ..................................... 121
A. Przedmiotowy zakres podziału ................................... 121
B. Podział nieruchomości na wniosek i z urzędu ....................... 123
C. Zgodność podziału nieruchomości z planem miejscowym ............. 124
D. Podział nieruchomości z pominięciem ustaleń planu miejscowego ...... 127
E. Dostępność do drogi publicznej ................................... 131
Rozdział VI. SCALENIE I PODZIAŁ NIERUCHOMOŚCI ............. 137
................................................... 137
2. Przedmiotowy zakres scalenia i podziału nieruchomości ................. 140
3. Uczestnicy postępowania scaleniowego i podziałowego ................. 141
4. Wszczęcie postępowania scaleniowego i podziałowego .................. 143
5. Uchwała rady gminy o scaleniu i podziale nieruchomości ................ 148
6. Skutki prawne decyzji o scaleniu i podziale nieruchomości .............. 152
7. Charakter prawny uchwały rady gminy o scaleniu i podziale nieruchomości 156
8. Koszty postępowania scaleniowego i podziałowego ..................... 157
Rozdział VII. USTAWOWE PRAWO PIERWOKUPU .................. 159
1. Pojęcie pierwokupu ............................................... 159
2. Historyczne kształtowanie ustawowego prawa pierwokupu ............... 160
3. Przedmiotowe granice wykonania prawa pierwokupu ................... 163
4. Podmiotowe uprawnienia do wykonania prawa pierwokupu .............. 168
5. Wykonanie prawa pierwokupu ...................................... 171
Rozdział VIII. WYWŁASZCZENIE I ZWROT WYWŁASZCZONYCH
NIERUCHOMOŚCI ................................. 177
L Wywłaszczenie nieruchomości ..................................... 177
1. Uwagi ogólne .................................................... 177
2. Organy uprawnione do wszczęcia postępowania wywłaszczeniowego ...... 180
3. Strony postępowania wywłaszczeniowego ............................ 183
8
4. Rokowania .....................••••••••••••••••••••;••••;••••••• 185
5. Wszczęcie postępowania wywłaszczeniowego i czynności z mm związane .. 187
6. Decyzja o wywłaszczeniu .......................................... 190
7. Ekwiwalent za wywłaszczoną nieruchomość .......................... 192
A. Odszkodowanie w formie pieniężnej .............................. 192
B. Nieruchomość zamienna ........................................ 197
H. Zwrot wywłaszczonych nieruchomości ............................. 198
1. Wszczęcie postępowania o zwrot .................................... 198
2. Zakres zwrotu wywłaszczonych nieruchomości ........................ 202
3. Podmioty uprawnione do zwrotu wywłaszczonej nieruchomości .......... 205
4. Przesłanki zwrotu wywłaszczonej nieruchomości ....................... 206
5. Skutki prawne orzeczenia zwrotu .................................... 208
6. Zasady zwrotu nieruchomości i rozliczeń ............................. 210
Rozdział IX. WYCENA NIERUCHOMOŚCI .......................... 213
I. Określenie wartości nieruchomości ................................. 213
1. Przedmiotowy zakres wyceny ....................................... 213
2. Kryteria wyceny ................................................. 216
A. Wartość rynkowa .............................................. 216
B. Wartość odtworzeniowa ......................................... 223
C. Wartość katastralna ............................................. 225
II. Powszechna taksacja nieruchomości ............................... 227
1. Zakres powszechnej taksacji nieruchomości ........................... 227
2. Czynności prowadzące do urządzenia katastru i ustalenia wartości katastralnej nieruchomości ................................................... 228
3. Aktualizacja wartości katastralnych .................................. 231
4. Forma prawna sporządzenia wyceny i jej podstawy ..................... 234
Rozdział X. DZIAŁALNOŚĆ ZAWODOWA W DZIEDZINIE GOSPO-DAROWANIA NIERUCHOMOŚCIAMI ................... 239
1. Zasady ogólne ................................................... 239
2. Rzeczoznawstwo majątkowe ........................................ 242
3. Pośrednictwo w obrocie nieruchomościami ............................ 243
4. Zarządzanie nieruchomościami ...................................... 246
5. Nadawanie uprawnień rzeczoznawcom majątkowym oraz licencji zawodowych
pośrednikom i zarządcom nieruchomości ............................. 248
6. Zasady wykonywania zawodów ..................................... 251
7. Odpowiedzialność zawodowa ....................................... 254
8. Obowiązkowe ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej ................ 257
Rozdział XI. PORZĄDKOWANIE STANÓW PRAWNYCH NIERUCHO¬MOŚCI ............................................... 261
.................................................... 261
2. Charakter prawny przekształceń ..................................... 263
3. Podmioty uprawnione do przekształceń i przesłanki do nich prowadzące ... 265
4. Szczególne przypadki przekształceń i porządkowania gospodarki nieruchomoś¬ciami ........................................................... 270
5. Przekształcanie prawa użytkowania wieczystego przysługującego osobom fizycz¬nym w prawo własności ........................................... 277
SKOROWIDZ RZECZOWY ........................................ 283
1. Główne zasady ustawy o gospodarce nieruchomościami.................. 11
2. Przedmiotowy zakres ustawy........................................ 12
3. Rola miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego w gospodarce
nieruchomościami ................................................ 13
4. Gwarancje ochrony prawa własności ................................. 14
5. Tworzenie zasobów nieruchomości .................................. 17
6. Wyjaśnienie podstawowych pojęć związanych z konstrukcją ustawy ....... 20
Rozdział II. OBRÓT NIERUCHOMOŚCIAMI POMIĘDZY PODMIOTA¬
MI ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ ..................... 25
I. Rozważania ogólne ...............................................' 25
1. Wiadomości wstępne .............................................. 25
2. Pojęcie obrotu nieruchomościami, strony obrotu ....................... 30
3. Reprezentacja Skarbu Państwa ...................................... 34
4. Reprezentacja jednostek samorządu terytorialnego ...................... 37
5. Cele publiczne ................................................... 39
6. Przedmiotowe wyłączenia z obrotu nieruchomościami pomiędzy podmiotami
administracji publicznej ............................................ 41
7. Podstawy prawne obrotu ........................................... 42
II. Zasady szczegółowe ............................................. 43
1. Sprzedaż ........................................................ 43
2. Darowizna ...................................................... 45
3. Zamiana ........................................................ 49
4. Nieodpłatne ustanowienie użytkowania wieczystego .................... 51
5. Trwały zarząd .................................................. 51
6. Wzajemne nieodpłatne obciążenie nieruchomości ograniczonymi prawami rze¬
czowymi ...................................................... 54
7. Wnoszenie nieruchomości jako aportów rzeczowych do spółek .......... 56
8. Zrzeczenie ..................................................... 57
9. Nabycie nieruchomości ex legę pod budowę autostrad płatnych .......... 58
10. Wywłaszczenie .................................................. 59
Rozdział III. OBRÓT NIERUCHOMOŚCIAMI POMIĘDZY PODMIO¬
TAMI ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ A INNYMI OSO¬
BAMI ................................................ 61
I. Zbywanie nieruchomości.......................................... 61
1. Uwagi ogólne ................................................... 61
2. Przetarg — zagadnienia wstępne ................................... 63
3. Organizacja i czynności przetargu .................................. 64
4. Zbywanie nieruchomości z pominięciem przetargu .................... 68
5. Pierwszeństwo w nabywaniu nieruchomości .......................... 68
6. Formy prawne zbywania nieruchomości w drodze przetargu obligatoryjnego 69
A. Umowa sprzedaży ............................................ 70
B. Oddanie nieruchomości w użytkowanie wieczyste .................. 71
7. Odmienności przetargu fakultatywnego .............................. 75
8. Unieważnienie przetargu .......................................... 77
9. Oddanie nieruchomości w trwały zarząd ............................. 80
10. Ceny nieruchomości, opłaty z tytułu użytkowania wieczystego i trwałego
zarządu ........................................................ 80
A. Ceny nieruchomości ........................................... 80
B. Opłaty z tytułu użytkowania wieczystego ......................... 83
C. Opłaty z tytułu oddania nieruchomości w trwały zarząd .............. 85
11. Przekazywanie nieruchomości na cele szczególne ..................... 86
II. Nabywanie nieruchomości ........................................ 88
1. Sprzedaż ........................................................ 89
2. Zamiana ........................................................ 90
3. Zrzeczenie ...................................................... 91
4. Darowizna ...................................................... 93
5. Zasiedzenie ...................................................... 94
6. Spadkobranie .................................................... 94
7. Nabycie nieruchomości w wyniku podziału oraz scalenia i podziału ....... 95
8. Wywłaszczenie i pierwokup ........................................ 96
Rozdział IV. OGRANICZENIA PRAWA WŁASNOŚCI ................. 97
1. Ograniczenia wynikające z przepisów kodeksu cywilnego ............... 98
2. Ograniczenia wynikające z ustaw szczególnych ........................ 103
3. Ograniczenia wynikające z ustawy o gospodarce nieruchomościami ....... 109
A. Rodzaje ograniczeń związanych z korzystaniem z nieruchomości ....... 109
B. Ograniczenia związane z przeprowadzaniem urządzeń infrastruktury tech¬nicznej ....................................................... 109
C. Ograniczenia związane z rozpoznaniem, poszukiwaniem i wydobywaniem kopalin....................................................... 111
D. Ograniczenia wynikające z działania siły wyższej lub nagłej potrzeby zapo¬bieżenia powstaniu szkody ...................................... 112
E. Ograniczenia związane z obowiązkiem ponoszenia kosztów budowy i urzą¬dzeń infrastruktury technicznej ................................... 114
Rozdział V. PODZIAŁ NIERUCHOMOŚCI ........................... 117
................................................... 117
2. Zasady podziału nieruchomości ..................................... 121
A. Przedmiotowy zakres podziału ................................... 121
B. Podział nieruchomości na wniosek i z urzędu ....................... 123
C. Zgodność podziału nieruchomości z planem miejscowym ............. 124
D. Podział nieruchomości z pominięciem ustaleń planu miejscowego ...... 127
E. Dostępność do drogi publicznej ................................... 131
Rozdział VI. SCALENIE I PODZIAŁ NIERUCHOMOŚCI ............. 137
................................................... 137
2. Przedmiotowy zakres scalenia i podziału nieruchomości ................. 140
3. Uczestnicy postępowania scaleniowego i podziałowego ................. 141
4. Wszczęcie postępowania scaleniowego i podziałowego .................. 143
5. Uchwała rady gminy o scaleniu i podziale nieruchomości ................ 148
6. Skutki prawne decyzji o scaleniu i podziale nieruchomości .............. 152
7. Charakter prawny uchwały rady gminy o scaleniu i podziale nieruchomości 156
8. Koszty postępowania scaleniowego i podziałowego ..................... 157
Rozdział VII. USTAWOWE PRAWO PIERWOKUPU .................. 159
1. Pojęcie pierwokupu ............................................... 159
2. Historyczne kształtowanie ustawowego prawa pierwokupu ............... 160
3. Przedmiotowe granice wykonania prawa pierwokupu ................... 163
4. Podmiotowe uprawnienia do wykonania prawa pierwokupu .............. 168
5. Wykonanie prawa pierwokupu ...................................... 171
Rozdział VIII. WYWŁASZCZENIE I ZWROT WYWŁASZCZONYCH
NIERUCHOMOŚCI ................................. 177
L Wywłaszczenie nieruchomości ..................................... 177
1. Uwagi ogólne .................................................... 177
2. Organy uprawnione do wszczęcia postępowania wywłaszczeniowego ...... 180
3. Strony postępowania wywłaszczeniowego ............................ 183
8
4. Rokowania .....................••••••••••••••••••••;••••;••••••• 185
5. Wszczęcie postępowania wywłaszczeniowego i czynności z mm związane .. 187
6. Decyzja o wywłaszczeniu .......................................... 190
7. Ekwiwalent za wywłaszczoną nieruchomość .......................... 192
A. Odszkodowanie w formie pieniężnej .............................. 192
B. Nieruchomość zamienna ........................................ 197
H. Zwrot wywłaszczonych nieruchomości ............................. 198
1. Wszczęcie postępowania o zwrot .................................... 198
2. Zakres zwrotu wywłaszczonych nieruchomości ........................ 202
3. Podmioty uprawnione do zwrotu wywłaszczonej nieruchomości .......... 205
4. Przesłanki zwrotu wywłaszczonej nieruchomości ....................... 206
5. Skutki prawne orzeczenia zwrotu .................................... 208
6. Zasady zwrotu nieruchomości i rozliczeń ............................. 210
Rozdział IX. WYCENA NIERUCHOMOŚCI .......................... 213
I. Określenie wartości nieruchomości ................................. 213
1. Przedmiotowy zakres wyceny ....................................... 213
2. Kryteria wyceny ................................................. 216
A. Wartość rynkowa .............................................. 216
B. Wartość odtworzeniowa ......................................... 223
C. Wartość katastralna ............................................. 225
II. Powszechna taksacja nieruchomości ............................... 227
1. Zakres powszechnej taksacji nieruchomości ........................... 227
2. Czynności prowadzące do urządzenia katastru i ustalenia wartości katastralnej nieruchomości ................................................... 228
3. Aktualizacja wartości katastralnych .................................. 231
4. Forma prawna sporządzenia wyceny i jej podstawy ..................... 234
Rozdział X. DZIAŁALNOŚĆ ZAWODOWA W DZIEDZINIE GOSPO-DAROWANIA NIERUCHOMOŚCIAMI ................... 239
1. Zasady ogólne ................................................... 239
2. Rzeczoznawstwo majątkowe ........................................ 242
3. Pośrednictwo w obrocie nieruchomościami ............................ 243
4. Zarządzanie nieruchomościami ...................................... 246
5. Nadawanie uprawnień rzeczoznawcom majątkowym oraz licencji zawodowych
pośrednikom i zarządcom nieruchomości ............................. 248
6. Zasady wykonywania zawodów ..................................... 251
7. Odpowiedzialność zawodowa ....................................... 254
8. Obowiązkowe ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej ................ 257
Rozdział XI. PORZĄDKOWANIE STANÓW PRAWNYCH NIERUCHO¬MOŚCI ............................................... 261
.................................................... 261
2. Charakter prawny przekształceń ..................................... 263
3. Podmioty uprawnione do przekształceń i przesłanki do nich prowadzące ... 265
4. Szczególne przypadki przekształceń i porządkowania gospodarki nieruchomoś¬ciami ........................................................... 270
5. Przekształcanie prawa użytkowania wieczystego przysługującego osobom fizycz¬nym w prawo własności ........................................... 277
SKOROWIDZ RZECZOWY ........................................ 283