Dane szczegółowe książki
Historia Chin: nowe spojrzenie / Fairbank, John King (1907-1991); Lechowska, Teresa; Słupski, Zbigniew (1934)
Tytuł
Historia Chin: nowe spojrzenie
Tytuł oryginału
China : a new history
Serie wydawnicze
Wydawnictwo
Warszawa: "Bellona"; Gdańsk: Marabut, 2004
Numer wydania
2
ISBN
8311097267;8389261456 838926160X
Hasła przedmiotowe
Spis treści
pokaż spis treści
Wstęp I
Przedmowa 7
Wstęp
Drogi do zrozumienia historii Chin 9
Różnorodność perspektyw historycznych 9
Geografia. Kontrast między Północą a Południem 12
Ród ludzki a przyroda 15
Wieś - rodzina i lineaż 18
Azja Wewnętrzna i Chiny: step i ziemia uprawna 24
Część I
Powstanie i upadek autokracji imperialnej 27
Rozdział 1. Początki - odkrycia archeologiczne 29
Paleolit w Chinach 29
Chiny neolityczne 32
Wykopaliska Shang i Xia 33
Powstanie władzy centralnej 36
Zachodnia Dynastia Zhou 38
Implikacje nowych odkryć archeologicznych 40
Rozdział 2. Pierwsze zjednoczenie: konfucjanizm imperialny 45
Użyteczność dynastii 45
Książęta i filozofowie 48
#480
Kodeks konfucjański 49
Taoizm 51
Dynastia Qin dokonuje zjednoczenia 52
Konsolidacja i ekspansja w epoce Han 55
Konfucjanizm imperialny 58
Kosmologia korelatywna 60
Cesarz i uczeni 63
Rozdział 3. Ponowne zjednoczenie w epoce buddyzmu 68
Rozbicie 68
Nauka buddyjska 69
Ponowne zjednoczenie w epoce Sui i Tang 72
Buddyzm i państwo 74
Upadek dynastii Tang 76
Zmiany społeczne - przejście od dynastii Tang do Song 77
Rozdział 4. Największa epoka w dziejach Chin - Północna
i Południowa Dynastia Song 82
Rozkwit materialny 82
Oświata i system egzaminacyjny 85
Powstanie neokonfucjanizmu 88
Formowanie się społeczeństwa gentry 93
Rozdział 5. Paradoks - Chiny epoki Song a Azja Wewnętrzna 100
Symbioza wen i wu 100
Początki niechińskich rządów nad Chinami 104
Chiny w imperium mongolskim 109
Ocena epoki Song 114
Rozdział 6. Ustrój polityczny w czasach dynastii Ming 116
Spuścizna cesarza Hongwu 116
Problemy fiskalne 119
Chiny się zamykają 123
Polityka koteryjna 126
Rozdział 7. Historia sukcesu Qingów 129
Podbój mandżurski 129
Adaptacja instytucjonalna 131
Jezuickie interludium 136
Ekspansja Qingów w Azji Wewnętrznej 137
Próba integracji ustroju politycznego i kultury 139
Część II
Chiny późnego okresu imperialnego 1600-1911 147
Rozdział 8. Paradoks wzrostu bez rozwoju 150
Wzrost populacji 150
#481
Spadek dochodów z pracy na roli 153
Podporządkowanie kobiet 156
Handel krajowy i jego organizacja 159
Symbioza kupiecko-urzędnicza 162
Granice prawa 165
Rozdział 9. Niepokoje na granicach i otwarcie Chin 170
Słabość przywództwa państwowego 170
Rebelia Białego Lotosu 1796-1804 172
Chiny morskie - pochodzenie Chińczyków zamorskich 174
Europejskie kompanie handlowe i handel kantoński 177
Rebelia na pograniczu turkiestańskim 1826-1835 180
Opium i walka o nowy ład w Kantonie 1834-1892 181
Początki wieku traktatów po roku 1842 184
Rozdział 10. Rebelia i restauracja 188
Wielka rebelia taipingów 1851-1864 188
Wojna domowa 191
Restauracja dynastii Qing w latach sześćdziesiątych 194
Stłumienie innych rebelii 196
Rozdział 11. Wczesna modernizacja i upadek władzy Qingów 198
Ruch na rzecz wzmocnienia państwa i jego fiasko 198
Walka chrześcijaństwa z konfucjanizmem 202
Ruch reform 205
Powstanie bokserów 1898-1901 210
Demoralizacja 213
Rozdział 12. Rewolucja republikańska 1901-1916 216
Nowa wewnętrzna równowaga sił 216
Tłumienie rebelii przez militaryzację 217
Aktywność elit w sferze publicznej 220
Wpływ japoński 221
Wysiłki reformatorskie dynastii Qing 222
Konstytucjonalizm i samorząd 225
Nierozwiązywalne problemy systemowe 228
Rewolucja roku 1911 i dyktatura Yuan Shikaia 231
Część III
Republika Chińska 1912-1949 235
Rozdział 13. W stronę chińskiego społeczeństwa obywatelskiego 237
Granice chińskiego liberalizmu 237
Granice chrześcijańskiego reformizmu 240
Powolny rozwój prasy politycznej 242
Rozwój środowisk akademickich 244
Ruch Nowej Kultury 246
#482
Ruch 4 maja 248
Powstanie chińskiej burżuazji 249
Początki Komunistycznej Partii Chin 255
Rozdział 14. Rewolucja narodowa i rząd nankiński 259
Sun Jatsen i Zjednoczony Front 259
Droga Jiang Jieshi do władzy 263
Charakter rządu nankińskiego 265
Słabości systemowe 269
Rozdział 15. Komunistyczna Partia Chin zjawia się po raz drugi 273
Problemy życia na roli 273
Przebudowa rolnictwa 278
Mao Zedong nabiera znaczenia 280
Wielki Marsz 1934-1935 284
Rola Zhou Enlaia 285
Drugi Zjednoczony Front 288
Rozdział 16. Wojna z japońskim najeźdźcą 1937-1945 290
Trudności Guomindangu 290
Sinizacja marksizmu przez Mao Zedonga 293
Myśl Mao Zedonga 298
Kampania naprawy 1942-1944 300
Amerykańskie poparcie dla rządu koalicyjnego 303
Rozdział 17. Wojna domowa i narodowcy na Tajwanie 308
Dlaczego narodowcy przegrali 308
Atak narodowców i kontratak komunistów 310
Tajwan jako kolonia japońska 313
Tajwan jako Republika Chińska 315
Część IV
Chińska Republika Ludowa 1949-1991 319
Rozdział 18. Ustanowienie kontroli nad państwem i wsią 321
Tworzenie nowego państwa 1949-1953 321
Kolektywizacja rolnictwa 326
Kolektywne rolnictwo w praktyce 328
Początki industrializacji 331
Edukacja i inteligenci 333
Kampania Przeciwko Prawicowcom 1957-1958 338
Rozdział 19. Wielki Skok 1958-1960 341
Czynniki tła 341
Katastrofa z lat 1959-1960 344
Odrodzenie: objęcie kontrolą robotników przemysłowych 347
Naprawa stylu pracy partyjnej i edukacja 348
#483
Rozłam chińsko-radziecki 351
Wielki Skok jako ruch społeczny 352
Rozdział 20. Rewolucja kulturalna 1966-1976 355
Fundamenty 355
Cele i środki Mao 357
Rola Armii Ludowo-Wyzwoleńczej 359
Jak rozgorzała Rewolucja Kulturalna 361
Czerwonogwardziści 363
Zagarnięcie władzy 365
Sprawy zagraniczne 367
Decentralizacja i Trzeci Front 369
Walka o sukcesję 371
Rewolucja Kulturalna z perspektywy czasu 373
Następstwa 375
Rozdział 21. Reformy Deng Xiaopinga 1978-1988 378
Rehabilitacja i odbudowa partii 378
Rozwój rolnictwa 381
Rozwój przemysłu 385
Handel zagraniczny i inwestycje 388
Nauka i technika 389
Partia i społeczeństwo 390
Ruch Demokratyczny 393
Masakra na Placu Tiananmen 4 czerwca 1989 roku 394
Epilog 399
Nota o transkrypcji i cytatach 405
Od wydawcy amerykańskiego 406
Posłowie 408
Mapy 427
Spis tabel 455
Spis map 456
Spis cytowanej literatury 457
Bibliografia wybranych publikacji w języku polskim 466
Indeks osób 467
Indeks terminów chińskich 471
Indeks autorów 473
Indeks nazw geograficznych 476
Przedmowa 7
Wstęp
Drogi do zrozumienia historii Chin 9
Różnorodność perspektyw historycznych 9
Geografia. Kontrast między Północą a Południem 12
Ród ludzki a przyroda 15
Wieś - rodzina i lineaż 18
Azja Wewnętrzna i Chiny: step i ziemia uprawna 24
Część I
Powstanie i upadek autokracji imperialnej 27
Rozdział 1. Początki - odkrycia archeologiczne 29
Paleolit w Chinach 29
Chiny neolityczne 32
Wykopaliska Shang i Xia 33
Powstanie władzy centralnej 36
Zachodnia Dynastia Zhou 38
Implikacje nowych odkryć archeologicznych 40
Rozdział 2. Pierwsze zjednoczenie: konfucjanizm imperialny 45
Użyteczność dynastii 45
Książęta i filozofowie 48
#480
Kodeks konfucjański 49
Taoizm 51
Dynastia Qin dokonuje zjednoczenia 52
Konsolidacja i ekspansja w epoce Han 55
Konfucjanizm imperialny 58
Kosmologia korelatywna 60
Cesarz i uczeni 63
Rozdział 3. Ponowne zjednoczenie w epoce buddyzmu 68
Rozbicie 68
Nauka buddyjska 69
Ponowne zjednoczenie w epoce Sui i Tang 72
Buddyzm i państwo 74
Upadek dynastii Tang 76
Zmiany społeczne - przejście od dynastii Tang do Song 77
Rozdział 4. Największa epoka w dziejach Chin - Północna
i Południowa Dynastia Song 82
Rozkwit materialny 82
Oświata i system egzaminacyjny 85
Powstanie neokonfucjanizmu 88
Formowanie się społeczeństwa gentry 93
Rozdział 5. Paradoks - Chiny epoki Song a Azja Wewnętrzna 100
Symbioza wen i wu 100
Początki niechińskich rządów nad Chinami 104
Chiny w imperium mongolskim 109
Ocena epoki Song 114
Rozdział 6. Ustrój polityczny w czasach dynastii Ming 116
Spuścizna cesarza Hongwu 116
Problemy fiskalne 119
Chiny się zamykają 123
Polityka koteryjna 126
Rozdział 7. Historia sukcesu Qingów 129
Podbój mandżurski 129
Adaptacja instytucjonalna 131
Jezuickie interludium 136
Ekspansja Qingów w Azji Wewnętrznej 137
Próba integracji ustroju politycznego i kultury 139
Część II
Chiny późnego okresu imperialnego 1600-1911 147
Rozdział 8. Paradoks wzrostu bez rozwoju 150
Wzrost populacji 150
#481
Spadek dochodów z pracy na roli 153
Podporządkowanie kobiet 156
Handel krajowy i jego organizacja 159
Symbioza kupiecko-urzędnicza 162
Granice prawa 165
Rozdział 9. Niepokoje na granicach i otwarcie Chin 170
Słabość przywództwa państwowego 170
Rebelia Białego Lotosu 1796-1804 172
Chiny morskie - pochodzenie Chińczyków zamorskich 174
Europejskie kompanie handlowe i handel kantoński 177
Rebelia na pograniczu turkiestańskim 1826-1835 180
Opium i walka o nowy ład w Kantonie 1834-1892 181
Początki wieku traktatów po roku 1842 184
Rozdział 10. Rebelia i restauracja 188
Wielka rebelia taipingów 1851-1864 188
Wojna domowa 191
Restauracja dynastii Qing w latach sześćdziesiątych 194
Stłumienie innych rebelii 196
Rozdział 11. Wczesna modernizacja i upadek władzy Qingów 198
Ruch na rzecz wzmocnienia państwa i jego fiasko 198
Walka chrześcijaństwa z konfucjanizmem 202
Ruch reform 205
Powstanie bokserów 1898-1901 210
Demoralizacja 213
Rozdział 12. Rewolucja republikańska 1901-1916 216
Nowa wewnętrzna równowaga sił 216
Tłumienie rebelii przez militaryzację 217
Aktywność elit w sferze publicznej 220
Wpływ japoński 221
Wysiłki reformatorskie dynastii Qing 222
Konstytucjonalizm i samorząd 225
Nierozwiązywalne problemy systemowe 228
Rewolucja roku 1911 i dyktatura Yuan Shikaia 231
Część III
Republika Chińska 1912-1949 235
Rozdział 13. W stronę chińskiego społeczeństwa obywatelskiego 237
Granice chińskiego liberalizmu 237
Granice chrześcijańskiego reformizmu 240
Powolny rozwój prasy politycznej 242
Rozwój środowisk akademickich 244
Ruch Nowej Kultury 246
#482
Ruch 4 maja 248
Powstanie chińskiej burżuazji 249
Początki Komunistycznej Partii Chin 255
Rozdział 14. Rewolucja narodowa i rząd nankiński 259
Sun Jatsen i Zjednoczony Front 259
Droga Jiang Jieshi do władzy 263
Charakter rządu nankińskiego 265
Słabości systemowe 269
Rozdział 15. Komunistyczna Partia Chin zjawia się po raz drugi 273
Problemy życia na roli 273
Przebudowa rolnictwa 278
Mao Zedong nabiera znaczenia 280
Wielki Marsz 1934-1935 284
Rola Zhou Enlaia 285
Drugi Zjednoczony Front 288
Rozdział 16. Wojna z japońskim najeźdźcą 1937-1945 290
Trudności Guomindangu 290
Sinizacja marksizmu przez Mao Zedonga 293
Myśl Mao Zedonga 298
Kampania naprawy 1942-1944 300
Amerykańskie poparcie dla rządu koalicyjnego 303
Rozdział 17. Wojna domowa i narodowcy na Tajwanie 308
Dlaczego narodowcy przegrali 308
Atak narodowców i kontratak komunistów 310
Tajwan jako kolonia japońska 313
Tajwan jako Republika Chińska 315
Część IV
Chińska Republika Ludowa 1949-1991 319
Rozdział 18. Ustanowienie kontroli nad państwem i wsią 321
Tworzenie nowego państwa 1949-1953 321
Kolektywizacja rolnictwa 326
Kolektywne rolnictwo w praktyce 328
Początki industrializacji 331
Edukacja i inteligenci 333
Kampania Przeciwko Prawicowcom 1957-1958 338
Rozdział 19. Wielki Skok 1958-1960 341
Czynniki tła 341
Katastrofa z lat 1959-1960 344
Odrodzenie: objęcie kontrolą robotników przemysłowych 347
Naprawa stylu pracy partyjnej i edukacja 348
#483
Rozłam chińsko-radziecki 351
Wielki Skok jako ruch społeczny 352
Rozdział 20. Rewolucja kulturalna 1966-1976 355
Fundamenty 355
Cele i środki Mao 357
Rola Armii Ludowo-Wyzwoleńczej 359
Jak rozgorzała Rewolucja Kulturalna 361
Czerwonogwardziści 363
Zagarnięcie władzy 365
Sprawy zagraniczne 367
Decentralizacja i Trzeci Front 369
Walka o sukcesję 371
Rewolucja Kulturalna z perspektywy czasu 373
Następstwa 375
Rozdział 21. Reformy Deng Xiaopinga 1978-1988 378
Rehabilitacja i odbudowa partii 378
Rozwój rolnictwa 381
Rozwój przemysłu 385
Handel zagraniczny i inwestycje 388
Nauka i technika 389
Partia i społeczeństwo 390
Ruch Demokratyczny 393
Masakra na Placu Tiananmen 4 czerwca 1989 roku 394
Epilog 399
Nota o transkrypcji i cytatach 405
Od wydawcy amerykańskiego 406
Posłowie 408
Mapy 427
Spis tabel 455
Spis map 456
Spis cytowanej literatury 457
Bibliografia wybranych publikacji w języku polskim 466
Indeks osób 467
Indeks terminów chińskich 471
Indeks autorów 473
Indeks nazw geograficznych 476