Dane szczegółowe książki
Psychopatologia t.1 / Rosenhan, David L.; Seligman, Martin E. P.; Toeplitz-Winiewska, Małgorzata; Golec, Danuta
Autorzy
Tytuł
Psychopatologia t.1
Tytuł oryginału
Abnormal Psychology
Wydawnictwo
Warszawa: Polskie Towarzystwo Psychologiczne, 1994
ISBN
83-900685-4-0
Informacje dodatkowe
brak numeracji stron
Nr tomu
1
Tomów
2
Spis treści
pokaż spis treści
WSTĘP DO WYDANIA POLSKIEGO XIII
PRZEDMOWA xv CZĘŚĆ l ZABURZENIA PSYCHICZNE: NATURA I HISTORIA
l SPOSOBY ROZUMIENIA NIENORMALNOŚCI 5
Nienormalność 8 Dlaczego tak trudno o prostą definicją patologii? 8
Elementy nienormalności 10 Cierpienie 10
Trudności w przystosowaniu 11 Nieracjonalność i dziwaczność 12 Nieprzewidywalność i utrata kontroli 12 Wyrazistość i niekonwencjonalność 13 Dyskomfort obserwatora 14 Naruszanie ideałów i norm moralnych 15
Nienormalność jako przedmiot oceny. 16
Zastosowanie elementów definicji nienormalności 16 Zastosowanie zasady podobieństwa rodzinnego 16 Patologia a diagnoza psychologiczna 18
Normalność 21 Plusy i minusy: znaczenie znaczenia 21
Norma to, za mało. Optymalny sposób życia 22 Niektóre elementy optymalnego życia 23 Ryzyko diagnozowania samego siebie 25
Podsumowanie 26 ....,.,
VIII • SPIS TREŚCI TOMU I
2 ZABURZENIA PSYCHICZNE w CZASIE i PRZESTRZENI 28
Domniemane przyczyny zaburzeń zachowania na przestrzeni dziejów 29 Wyjaśnienie animistyczne: Opętanie przez diabła 30 Przyczyny somatyczne 33
Przyczyny psychogenne 36
Leczenie osób cierpiących na zaburzenia psychiczne 40 Leczenie ludzi owładniętych przez diabła 40 Leczenie przyczyn somatycznych 41 Rozkwit terapii psychologicznych 42
Rozwój szpitalnictwa psychiatrycznego 43 Przytułki dla
ubogich 43 Odosobnianie chorych psychicznie 44 Narodziny humanitarnych sposobów leczenia 46
Podsumowanie 50 CZĘŚĆ 2 ZABURZENIA PSYCHICZNE: MODELE I LECZENIE
3 MODEL BIOMEDYCZNY 55
Modele zaburzeń psychicznych 56
Założenia modelu biomedycznego 57 Zarazki jako czynnik etiologiczny: kiła i porażenie postępujące 58 Czynniki genetyczne jako etiologia: bliźnięta a schizofrenia 62 Czynniki biochemiczne jako etiologia: dopomina a schizofrenia 63 Czynniki neuroanatomiczne jako etiologia: zaburzenia mózgowe 64 Czynniki genetyczne w połączeniu z biochemicznymi jako etiologia: choroba maniakalno-depresyjna wśródAmiszów 65
Leczenie 68
Ocena modelu biomedycznego 70 Zalety 70 Słabe strony 70
Redukcjonizm: debata w toku 70
Podsumowanie 71
4 PODEJŚCIE PSYCHODYNAMICZNE i EGZYSTENCJALNE 73
Freud i teoria psychoanalityczna 73 Rozwój osobowości 74 Trzy procesy składowe osobowości 78 Nieświadome idee i impulsy 81 Lęk 82 Wady pierwszej teorii psychoanalitycznej 83
: rł! , Neopsychoanalitycy 84
Współczesne teorie psychodynamiczne 86 „Ja" i teoria
„ja" 86 Mechanizmy obronne a świadomość 90 Rozwój a teorie egzystencjalne 102
Terapia psychodynamiczna 108 Psychoterapia krótkoterminowa 108 Terapia skoncentrowana na kliencie 114 Terapia Gestalt 115 Logoterapia 116
SPIS TREŚCI TOMU I
IX
Ocena teorii psychodynamicznej 117 Zalety teorii psycho-
dynamicznych 117 Ograniczenia teorii psychodynamicznyeh 118
Podsumowanie 119
5 MODEL ŚRODOWISKOWY: PODEJŚCIA BEHAWIORALNE I POZNAWCZE 122
Historia i założenia modelu środowiskowego 122 Emiryzm i kojarzenie 122 Behawioryzm 123
Psychologia behawioralna: zasady i metody terapii 125 Warunkowanie pawłowowskie 125 Warunkowanie sprawcze 130 Uczenie się unikania 136
Psychologia poznawcza: zasady i zastosowania 137 Założenia podejścia poznawczego 138 Terapia poznawcza 139 Terapia poznawczo-behawioralna 146
Łączenie terapii poznawczo-behawioralnej z psychodynamiczną 147 Ocena modelu behawioralnego i poznawczego 148
Podsumowanie 149
>
CZĘŚĆ 3 BADANIE I DIAGNOZOWANIE ZABURZEŃ PSYCHICZNYCH
6 METODY BADANIA ZABURZEŃ PSYCHICZNYCH 155
Kliniczne studium przypadku 156 Przykład klinicznego studium przypadku 156 Ocena klinicznego studium przypadku 158
Eksperyment naukowy 160 Eksperyment 161 Zmienne zakłócające w badaniach eksperymentalnych 163 Wnioskowanie statystyczne 166 Eksperymenty z jedną osobą badaną 169 Ocena metody eksperymentalnej 171
Metoda korelacyjna 172 Współczynniki korelacji 174 Korelacja a związek przyczynowo-skutkowy 175 Ocena metody korelacyjnej 176
Eksperyment naturalny 176 Ocena eksperymentu naturalnego 177 Model laboratoryjny 178 Ocena modeli laboratoryjnych 179 Korzystanie z kilku metod równocześnie: Wielowątkowa tkanina 180 Podsumowanie 181
7 PSYCHOLOGICZNE BADANIE DIAGNOSTYCZNE i KLASYFIKACJA
ZABURZEŃ PSYCHICZNYCH 183
Psychologiczne badanie diagnostyczne 184 Rzetelność 184 Wywiad kliniczny 187 Testy psychologiczne 189 Obserwacja 199
SPIS TREŚCI TOMU I
IHS^y
Diagnoza 203 Powody sporządzania diagnozy 203 Tło historyczne 204 Podręcznik Diagnostyczno Statystyczny Zaburzeń Psychicznych (DSM-III i DSM-III-R) 205 Czynniki zniekształcające diagnozę 212 Ocena diagnozy psychologicznej 215
Podsumowanie 216 CZĘŚĆ 4 LĘK I ZABURZENIA PSYCHOSOMATYCZNE_____________
8 STRACH i FOBIA: LĘK ODCZUWANY 221 Strach i lęk 221 Strach 222 Lek 228
Fobia 228 Definicja fobii 229 Zakres rozpowszechnienia fobii 231 Rodzaje fobii 231 Psychoanalityczne ujęcie fobii 238 Behawioralne ujęcie fobii 242 Terapie fobii 245 Ocena ujęcia behawioralnego 250
Zespół stresu pourazowego 255 Klęski żywiołowe 256 Katastrofy będące dziełem człowieka 258 Syndrom traumy zgwałcenia 260 Przebieg zespołu stresu pourazowego 261 Leczenie i prewencja 263
Zespół paniki oraz zespół uogólnionego lęku 267 Zespół paniki 268 Zespół uogólnionego lęku 271
Podsumowanie 273
OBSESJE, HISTERIA
i DYSOCJACJA: LĘK DOMNIEMANY 275
Obsesje i kompulsje 276 Obsesje a kontekst społeczny 277 Obsesje a lęk i depresja 279 Podatność na zaburzenia obsesyjno-kompulsyjne 280 Teorie wyjaśniające powstawanie zaburzenia obsesyjno-kompulsyjnego 283 Leczenie zaburzenia obsesyjno-kompulsyjnego 286 Zaburzenie obsesyjno-kompulsyjne: Ponowna analiza roli lęku 288
Zaburzenia somato-morficzne (o postaci somatycznej) 289 Typy zaburzeń somatoformicznych 289 Diagnozowanie zaburzeń somatoformicznych 292 Podatność na zaburzenia somatoformiczne 295 Przebieg zaburzeń somatoformicznych 296 Etiologia zaburzeń somatoformicznych 296 Leczenie zaburzeń somatoformicznych 300
Dysocjacje 301 Amnezjapsychogenna 302 Osobowość wieloraka 305 DSM-III-R a nerwice 313 Podsumowanie 314
SPIS TREŚCI TOMI I
XI
-.-m -w-
10 PSYCHOLOGIA ZDROWIA
I ZABURZENIA PSYCHOSOMTYCZNE 316
Stygmaty 317
Przegląd zaburzeń psychosomatycznych 318
Wrzody trawienne 319 Objawy wrzodu trawiennego 320
Fizjologiczny mechanizm powstawania wrzodów 320 Kto jest narażony na wrzody? 321 Czynniki psychologiczne wpływające na wrzody trawienne 322 Leczenie wrzodów trawiennych 328
Choroba wieńcowa serca i osobowość typu A 329 Definicja osobowości typu A 330 Zagrożenie osób typu A chorobą wieńcową serca 330 Zmiana zachowań typu A 336
Psychoneuroimmunologia (PNI) 337 Problem związku: psychika-organizm 337 Wydolność immunologiczna a stany psychiczne 340 Ponowna analiza związku: psychika-organizm 343
Teorie chorób psychosomatycznych 344 Biomedyczny model zaburzeń psychosomatycznych 345 Model psychodynamiczny 348 Modele behawioralne i poznawcze 348
•ł
Podsumowanie 354
CZĘŚĆ 5 DEPRESJA I SCHIZOFRENIA
11 DEPRESJA i SAMOBÓJSTWA 359
Depresja normalna a depresja kliniczna. 359
Depresja jednobiegunowa 361 Objawy depresji jednobiegunowej 361 Klasyfikacja depresji 369 Podatność na depresję 370 Przebieg depresji 377
Teorie i rodzaje terapii depresji j ednobiegunowej 378 Biologiczny model depresji 379 Psychodynamiczny model depresji 384 Poznawcze modele depresji 387 Integracja teorii i terapii depresji j ednobiegunowej 404
Depresja dwubiegunowa (depresja maniakalna) 405 Symptomy manii 406 Przebieg i charakterystyka depresji maniakalnej 408 Przyczyny depresji maniakalnej 409 Leczenie 411 Sezonowe zaburzenie emocjonalne (SAD) 412
Samobójstwo 413 Czynniki ryzyka 414 Motywacja do
samobójstwa 418 Zapobieganie samobójstwom i leczenie osób o skłonnościach samobójczych 419
Podsumowanie 421
XII • SPIS TREŚCI TOMU I
8 l f. fl.
12 SCHIZOFRENIE 423
Historia i pochodzenie 423 Niektóre mity na temat schizofrenii 423 Historia poglądów na temat schizofrenii 425 Definicja schizofrenii 426 Występowanie i rozpowszechnienie schizofrenii 428
Rodzaje schizofrenii 429 Schizofrenia paranoidalna 429 Schizofrenia zdezorganizowana 429 Schizofrenia katatoniczna 430 Schizofrenia rezydualna 431 Schizofrenia niezróżnicowana 431
Objawy schizofrenii 431 Trudności z percepcją 431 Zaburzenia myślenia 433 Zakłócenia afektywne 440 Znaczenie w schizofrenii 441
Poziomy schizofrenii 442 Ostra i przewlekła 443 Typ I i typ II 444
Przyczyny schizofrenii 444 Genetyka a schizofrenia 445 Biologia schizofrenii 453 Rodzina schizofrenogenna 457 Społeczeństwo i schizofrenia 460
Leczenie schizofrenii 463 Terapia farmakologiczna 463 Terapia kompleksowa: leczenie środowiskowe i społeczności terapeutyczne 466
Podsumowanie 469
PRZEDMOWA xv CZĘŚĆ l ZABURZENIA PSYCHICZNE: NATURA I HISTORIA
l SPOSOBY ROZUMIENIA NIENORMALNOŚCI 5
Nienormalność 8 Dlaczego tak trudno o prostą definicją patologii? 8
Elementy nienormalności 10 Cierpienie 10
Trudności w przystosowaniu 11 Nieracjonalność i dziwaczność 12 Nieprzewidywalność i utrata kontroli 12 Wyrazistość i niekonwencjonalność 13 Dyskomfort obserwatora 14 Naruszanie ideałów i norm moralnych 15
Nienormalność jako przedmiot oceny. 16
Zastosowanie elementów definicji nienormalności 16 Zastosowanie zasady podobieństwa rodzinnego 16 Patologia a diagnoza psychologiczna 18
Normalność 21 Plusy i minusy: znaczenie znaczenia 21
Norma to, za mało. Optymalny sposób życia 22 Niektóre elementy optymalnego życia 23 Ryzyko diagnozowania samego siebie 25
Podsumowanie 26 ....,.,
VIII • SPIS TREŚCI TOMU I
2 ZABURZENIA PSYCHICZNE w CZASIE i PRZESTRZENI 28
Domniemane przyczyny zaburzeń zachowania na przestrzeni dziejów 29 Wyjaśnienie animistyczne: Opętanie przez diabła 30 Przyczyny somatyczne 33
Przyczyny psychogenne 36
Leczenie osób cierpiących na zaburzenia psychiczne 40 Leczenie ludzi owładniętych przez diabła 40 Leczenie przyczyn somatycznych 41 Rozkwit terapii psychologicznych 42
Rozwój szpitalnictwa psychiatrycznego 43 Przytułki dla
ubogich 43 Odosobnianie chorych psychicznie 44 Narodziny humanitarnych sposobów leczenia 46
Podsumowanie 50 CZĘŚĆ 2 ZABURZENIA PSYCHICZNE: MODELE I LECZENIE
3 MODEL BIOMEDYCZNY 55
Modele zaburzeń psychicznych 56
Założenia modelu biomedycznego 57 Zarazki jako czynnik etiologiczny: kiła i porażenie postępujące 58 Czynniki genetyczne jako etiologia: bliźnięta a schizofrenia 62 Czynniki biochemiczne jako etiologia: dopomina a schizofrenia 63 Czynniki neuroanatomiczne jako etiologia: zaburzenia mózgowe 64 Czynniki genetyczne w połączeniu z biochemicznymi jako etiologia: choroba maniakalno-depresyjna wśródAmiszów 65
Leczenie 68
Ocena modelu biomedycznego 70 Zalety 70 Słabe strony 70
Redukcjonizm: debata w toku 70
Podsumowanie 71
4 PODEJŚCIE PSYCHODYNAMICZNE i EGZYSTENCJALNE 73
Freud i teoria psychoanalityczna 73 Rozwój osobowości 74 Trzy procesy składowe osobowości 78 Nieświadome idee i impulsy 81 Lęk 82 Wady pierwszej teorii psychoanalitycznej 83
: rł! , Neopsychoanalitycy 84
Współczesne teorie psychodynamiczne 86 „Ja" i teoria
„ja" 86 Mechanizmy obronne a świadomość 90 Rozwój a teorie egzystencjalne 102
Terapia psychodynamiczna 108 Psychoterapia krótkoterminowa 108 Terapia skoncentrowana na kliencie 114 Terapia Gestalt 115 Logoterapia 116
SPIS TREŚCI TOMU I
IX
Ocena teorii psychodynamicznej 117 Zalety teorii psycho-
dynamicznych 117 Ograniczenia teorii psychodynamicznyeh 118
Podsumowanie 119
5 MODEL ŚRODOWISKOWY: PODEJŚCIA BEHAWIORALNE I POZNAWCZE 122
Historia i założenia modelu środowiskowego 122 Emiryzm i kojarzenie 122 Behawioryzm 123
Psychologia behawioralna: zasady i metody terapii 125 Warunkowanie pawłowowskie 125 Warunkowanie sprawcze 130 Uczenie się unikania 136
Psychologia poznawcza: zasady i zastosowania 137 Założenia podejścia poznawczego 138 Terapia poznawcza 139 Terapia poznawczo-behawioralna 146
Łączenie terapii poznawczo-behawioralnej z psychodynamiczną 147 Ocena modelu behawioralnego i poznawczego 148
Podsumowanie 149
>
CZĘŚĆ 3 BADANIE I DIAGNOZOWANIE ZABURZEŃ PSYCHICZNYCH
6 METODY BADANIA ZABURZEŃ PSYCHICZNYCH 155
Kliniczne studium przypadku 156 Przykład klinicznego studium przypadku 156 Ocena klinicznego studium przypadku 158
Eksperyment naukowy 160 Eksperyment 161 Zmienne zakłócające w badaniach eksperymentalnych 163 Wnioskowanie statystyczne 166 Eksperymenty z jedną osobą badaną 169 Ocena metody eksperymentalnej 171
Metoda korelacyjna 172 Współczynniki korelacji 174 Korelacja a związek przyczynowo-skutkowy 175 Ocena metody korelacyjnej 176
Eksperyment naturalny 176 Ocena eksperymentu naturalnego 177 Model laboratoryjny 178 Ocena modeli laboratoryjnych 179 Korzystanie z kilku metod równocześnie: Wielowątkowa tkanina 180 Podsumowanie 181
7 PSYCHOLOGICZNE BADANIE DIAGNOSTYCZNE i KLASYFIKACJA
ZABURZEŃ PSYCHICZNYCH 183
Psychologiczne badanie diagnostyczne 184 Rzetelność 184 Wywiad kliniczny 187 Testy psychologiczne 189 Obserwacja 199
SPIS TREŚCI TOMU I
IHS^y
Diagnoza 203 Powody sporządzania diagnozy 203 Tło historyczne 204 Podręcznik Diagnostyczno Statystyczny Zaburzeń Psychicznych (DSM-III i DSM-III-R) 205 Czynniki zniekształcające diagnozę 212 Ocena diagnozy psychologicznej 215
Podsumowanie 216 CZĘŚĆ 4 LĘK I ZABURZENIA PSYCHOSOMATYCZNE_____________
8 STRACH i FOBIA: LĘK ODCZUWANY 221 Strach i lęk 221 Strach 222 Lek 228
Fobia 228 Definicja fobii 229 Zakres rozpowszechnienia fobii 231 Rodzaje fobii 231 Psychoanalityczne ujęcie fobii 238 Behawioralne ujęcie fobii 242 Terapie fobii 245 Ocena ujęcia behawioralnego 250
Zespół stresu pourazowego 255 Klęski żywiołowe 256 Katastrofy będące dziełem człowieka 258 Syndrom traumy zgwałcenia 260 Przebieg zespołu stresu pourazowego 261 Leczenie i prewencja 263
Zespół paniki oraz zespół uogólnionego lęku 267 Zespół paniki 268 Zespół uogólnionego lęku 271
Podsumowanie 273
OBSESJE, HISTERIA
i DYSOCJACJA: LĘK DOMNIEMANY 275
Obsesje i kompulsje 276 Obsesje a kontekst społeczny 277 Obsesje a lęk i depresja 279 Podatność na zaburzenia obsesyjno-kompulsyjne 280 Teorie wyjaśniające powstawanie zaburzenia obsesyjno-kompulsyjnego 283 Leczenie zaburzenia obsesyjno-kompulsyjnego 286 Zaburzenie obsesyjno-kompulsyjne: Ponowna analiza roli lęku 288
Zaburzenia somato-morficzne (o postaci somatycznej) 289 Typy zaburzeń somatoformicznych 289 Diagnozowanie zaburzeń somatoformicznych 292 Podatność na zaburzenia somatoformiczne 295 Przebieg zaburzeń somatoformicznych 296 Etiologia zaburzeń somatoformicznych 296 Leczenie zaburzeń somatoformicznych 300
Dysocjacje 301 Amnezjapsychogenna 302 Osobowość wieloraka 305 DSM-III-R a nerwice 313 Podsumowanie 314
SPIS TREŚCI TOMI I
XI
-.-m -w-
10 PSYCHOLOGIA ZDROWIA
I ZABURZENIA PSYCHOSOMTYCZNE 316
Stygmaty 317
Przegląd zaburzeń psychosomatycznych 318
Wrzody trawienne 319 Objawy wrzodu trawiennego 320
Fizjologiczny mechanizm powstawania wrzodów 320 Kto jest narażony na wrzody? 321 Czynniki psychologiczne wpływające na wrzody trawienne 322 Leczenie wrzodów trawiennych 328
Choroba wieńcowa serca i osobowość typu A 329 Definicja osobowości typu A 330 Zagrożenie osób typu A chorobą wieńcową serca 330 Zmiana zachowań typu A 336
Psychoneuroimmunologia (PNI) 337 Problem związku: psychika-organizm 337 Wydolność immunologiczna a stany psychiczne 340 Ponowna analiza związku: psychika-organizm 343
Teorie chorób psychosomatycznych 344 Biomedyczny model zaburzeń psychosomatycznych 345 Model psychodynamiczny 348 Modele behawioralne i poznawcze 348
•ł
Podsumowanie 354
CZĘŚĆ 5 DEPRESJA I SCHIZOFRENIA
11 DEPRESJA i SAMOBÓJSTWA 359
Depresja normalna a depresja kliniczna. 359
Depresja jednobiegunowa 361 Objawy depresji jednobiegunowej 361 Klasyfikacja depresji 369 Podatność na depresję 370 Przebieg depresji 377
Teorie i rodzaje terapii depresji j ednobiegunowej 378 Biologiczny model depresji 379 Psychodynamiczny model depresji 384 Poznawcze modele depresji 387 Integracja teorii i terapii depresji j ednobiegunowej 404
Depresja dwubiegunowa (depresja maniakalna) 405 Symptomy manii 406 Przebieg i charakterystyka depresji maniakalnej 408 Przyczyny depresji maniakalnej 409 Leczenie 411 Sezonowe zaburzenie emocjonalne (SAD) 412
Samobójstwo 413 Czynniki ryzyka 414 Motywacja do
samobójstwa 418 Zapobieganie samobójstwom i leczenie osób o skłonnościach samobójczych 419
Podsumowanie 421
XII • SPIS TREŚCI TOMU I
8 l f. fl.
12 SCHIZOFRENIE 423
Historia i pochodzenie 423 Niektóre mity na temat schizofrenii 423 Historia poglądów na temat schizofrenii 425 Definicja schizofrenii 426 Występowanie i rozpowszechnienie schizofrenii 428
Rodzaje schizofrenii 429 Schizofrenia paranoidalna 429 Schizofrenia zdezorganizowana 429 Schizofrenia katatoniczna 430 Schizofrenia rezydualna 431 Schizofrenia niezróżnicowana 431
Objawy schizofrenii 431 Trudności z percepcją 431 Zaburzenia myślenia 433 Zakłócenia afektywne 440 Znaczenie w schizofrenii 441
Poziomy schizofrenii 442 Ostra i przewlekła 443 Typ I i typ II 444
Przyczyny schizofrenii 444 Genetyka a schizofrenia 445 Biologia schizofrenii 453 Rodzina schizofrenogenna 457 Społeczeństwo i schizofrenia 460
Leczenie schizofrenii 463 Terapia farmakologiczna 463 Terapia kompleksowa: leczenie środowiskowe i społeczności terapeutyczne 466
Podsumowanie 469