Dane szczegółowe książki
Zasady badań pedagogicznych / Pilch, Tadeusz; Bauman, Teresa; Radźko, Andrzej
Tytuł
Zasady badań pedagogicznych
Wydawnictwo
Warszawa: "Żak", 1995
Numer wydania
2 popr. i rozsz.
ISBN
8386770007
Hasła przedmiotowe
Spis treści
pokaż spis treści
Słowo wstępne 1
^Rozdział 1. Elementy wiedzy o nauce i poznaniu naukowym 3
1.1. Pojęcie nauki 3
1.2. Cechy i zasady poznania naukowego 4
1.3vOwoce poznania naukowego 7
1.3.1. Cele badań naukowych 7
1.3.2. Prawa nauki 8
1.3.3. Prawidłowości nauki 10
1.3.4. Teoria naukowa 11
1.4. Wyjaśnienia naukowe i ich rodzaje 12
1.4.1. Wyjaśnienia genetyczne 13
1.4.2. Wyjaśnienia funkcjonalne 14
1.4.3. Wyjaśnienia teleologiczno-funkcjonalne 15
1.4.4. Wyjaśnienia logiczne 16
Literatura zalecana 17
Zadania i pytania 17
Rozdział 2. Terminy i pojęcia badań pedagogicznych 19
2.1. Typologia badań pedagogicznych ze względu na cel,
organizację, przedmiot i procedurę 19
2.2. Problemy i hipotezy ' 24
2.2.1. Formułowanie problemów badawczych 24
2.2.2. Formułowanie hipotez 26
2.3. Pojęcie modelu w badaniach społecznych 28
2.4. Zmienne i wskaźniki w badaniach pedagogicznych 31
2.4.1. Formułowanie zmiennych i ich rodzaje 31
2.4.2. Wskaźniki i ich rodzaje 33
2.5. Klasyfikacja jako narzędzie poznania 35
Literatura zalecana 39
Zadania i pytania 40
Rozdział 3. Metody badań pedagogicznych 41
3.1. Metody - techniki - narzędzia badawcze 41
3.2. Eksperyment pedagogiczny 43
3.3. Monografia pedagogiczna '
3.4. Metoda indywidualnych przypadków ■
3.5. Metoda sondażu diagnostycznego '
Literatura zalecana '
Zadania i pytania i
Rozdział 4. O możliwości zastosowania metod jakościowych
w badaniach pedagogicznych
- opracowała Teresa Bauman f
4.1. Uwagi ogólne '
4.2. Przedmiot i cel badań jakościowych '
4.3. Hipoteza i problem badawczy w badaniach jakościowych '
4.4. Dobór badanych '
\f4.5- Cechy charakterystyczne badania jakościowego '
4.5.1. Relacja badacz - badany i
4.5.2. Język w badaniach jakościowych (
4.5.3. Kontekst (.
4.5.4. Wyobraźnia i intuicja C
4.6. Proces badania (:
4.7. Badania jakościowe w pedagogice t
4.8. Rodzaje metod jakościowych i
4.8.1. Otwarty wywiad pogłębiony t
4.8.2. Metoda biograficzna C
4.8.3. Jakościowa analiza tekstu 6
4.8.3.1. Uwagi dotyczące jakościowej analizy tekstów
i autobiografii 1
4.8.4. Obserwacja uczestnicząca czyli badanie
przez wspólne doświadczenie 7
4.9. Uwagi końcowe 7
Zadania i pytania 7
Rozdział 5. Techniki badań pedagogicznych 7
5.1. Obserwacja 7
5.1.1. Narzędzia obserwacji 7
5.2. Wywiad 8
5.2.1. Czynniki zakłócające wiarygodność informacji 8
5.2.2. Główne typy wywiadów w badaniach pedagogicznych ... .8
5.3. Ankieta ."-. 8'
5.4. Badanie dokumentów 8
5.5. Analiza treści 9i
5.6. Techniki projekcyjne 9
VI
Literatura zalecana 92
Zadania i pytania 93
Rozdział 6. Pomiar w badaniach pedagogicznych 94
6.1. Pomiar środowiska wychowawczego 95
6.2. Pojęcie i skale pomiaru 97
6.2.1. Skala nominalna 98
6.2.2. Skala porządkowa 99
6.2.3. Skala interwałowa 99
^__6_.2.4. Skala ilorazowa 100
£6.3. Techniki socjometryczne 101
6.4. Testy pedagogiczne 105
6.4.1. Istota i właściwości testów 105
6.4.2. Klasyfikacja testów 107
6.4.3. Zasady stosowania testów 109
Literatura zalecana 110
Zadania i pytania 111
Rozdział 7. Skuteczność metod statystycznych i warunki
ich stosowania w badaniach pedagogicznych
- opracował Andrzej Radźko 112
7.1. Sztuka konstruowania próby badawczej 113
7.2. Operacje statystyczne na zmiennych 118
7.3. Korelacje, rozkłady i oszacowania 126
7.4. Statystyczna weryfikacja hipotez 131
Literatura zalecana 134
Zadania i pytania 134
Rozdział 8. Narzędzia badawcze. Konstrukcja i zastosowanie ... 135
8.1. Reguły technicznej i poznawczej poprawności
budowy narzędzi 136
8.2. Kwestionariusz wywiadu 137
8.3. Kwestionariusz ankiety 147
8.4. Narzędzia socjometrii 155
8.5. Narzędzia obserwacji 156
8.6. Skale 164
Literatura zalecana 169
Zadania i pytania 170
Rozdział 9. Organizacja i etapy badań naukowych 171
9.1. Schemat organizacji badań 171
9.2. Faza koncepcji 172
VII
9.2.1. Wybór tematu, przedmiotu i celu badań 1'
9.2.2. Problemy badawcze 1'
9.2.3. Hipotezy badawcze 1"
9.2.4. Wybór terenu badań i dobór próby 1"
9.2.5. Typologia zmiennych \i
9.2.6. Schemat wyjaśniania związków między zmiennymi l£
(9.2.1. Typologia wskaźników do zmiennych \l
9.2.8. Metody techniki i narzędzia badawcze I 8
9.2.9. Definicje teoretyczne ważniejszych pojęć 18
9.2.10. Badania pilotażowe 18
9.2.1 1. Ostateczne decyzje odnośnie pojęć i warsztatu badań .... 19
9.2.12. Harmonogram badań 19
9.2.13. Bibliografia 19
- 9.3. Faza badań 19
9.3.1. Przeprowadzenie badań właściwych 19
9.3.2. Uporządkowanie materiałów 19
9.3.3. Przygotowanie do kodyfikacji 19.
9.3.4. Weryfikacja hipotez 19i
9.3.5. Opracowanie teoretyczne i uogólnienie wyników 191
Literatura zalecana 20
Zadania i pytania 20^
Rozdział 10. Zasady opracowania materiałów badawczych 20."
10.1. Porządkowanie i klasyfikacja materiałów badawczych 20;
10.2. Konstrukcja klucza kodyfikacyjnego 20ć
10.3. Arkusze zbiorcze oraz podstawowe operacje statystyczne 21C
10.4. Prosta prezentacja statystyczna wyników badań 21ć
10.5. Analiza jakos'ciowa, klasyfikacja zagadnień i zależności 218
Literatura zalecana 220
Zadania i pytania 220
Rozdział 11. Formalne i pozaformalne warunki poprawności
badań pedagogicznych 221
11.1. Obiektywizm i subiektywizm poznania społecznego 221
(tl.2. Znaczenie konstrukcji i języka narzędzi badawczych dla
rzetelności wyników 224
11.3. Czynniki zniekształcające wartość poznawczą materiałów
^~ badawczych 226
11.4. Badania całościowe i badania reprezentacyjne 228
11.5. Zasady doboru próby reprezentacyjnej 230
11.6. Badania pilotażowe 234
VIII
s. t
11.7. Wnioskowanie jako sztuka i jako cel 236
Literatura zalecana 240
Zadania i pytania 240
Aneks 241
Indeks nazwisk 245
Indeks pojęć 248
^Rozdział 1. Elementy wiedzy o nauce i poznaniu naukowym 3
1.1. Pojęcie nauki 3
1.2. Cechy i zasady poznania naukowego 4
1.3vOwoce poznania naukowego 7
1.3.1. Cele badań naukowych 7
1.3.2. Prawa nauki 8
1.3.3. Prawidłowości nauki 10
1.3.4. Teoria naukowa 11
1.4. Wyjaśnienia naukowe i ich rodzaje 12
1.4.1. Wyjaśnienia genetyczne 13
1.4.2. Wyjaśnienia funkcjonalne 14
1.4.3. Wyjaśnienia teleologiczno-funkcjonalne 15
1.4.4. Wyjaśnienia logiczne 16
Literatura zalecana 17
Zadania i pytania 17
Rozdział 2. Terminy i pojęcia badań pedagogicznych 19
2.1. Typologia badań pedagogicznych ze względu na cel,
organizację, przedmiot i procedurę 19
2.2. Problemy i hipotezy ' 24
2.2.1. Formułowanie problemów badawczych 24
2.2.2. Formułowanie hipotez 26
2.3. Pojęcie modelu w badaniach społecznych 28
2.4. Zmienne i wskaźniki w badaniach pedagogicznych 31
2.4.1. Formułowanie zmiennych i ich rodzaje 31
2.4.2. Wskaźniki i ich rodzaje 33
2.5. Klasyfikacja jako narzędzie poznania 35
Literatura zalecana 39
Zadania i pytania 40
Rozdział 3. Metody badań pedagogicznych 41
3.1. Metody - techniki - narzędzia badawcze 41
3.2. Eksperyment pedagogiczny 43
3.3. Monografia pedagogiczna '
3.4. Metoda indywidualnych przypadków ■
3.5. Metoda sondażu diagnostycznego '
Literatura zalecana '
Zadania i pytania i
Rozdział 4. O możliwości zastosowania metod jakościowych
w badaniach pedagogicznych
- opracowała Teresa Bauman f
4.1. Uwagi ogólne '
4.2. Przedmiot i cel badań jakościowych '
4.3. Hipoteza i problem badawczy w badaniach jakościowych '
4.4. Dobór badanych '
\f4.5- Cechy charakterystyczne badania jakościowego '
4.5.1. Relacja badacz - badany i
4.5.2. Język w badaniach jakościowych (
4.5.3. Kontekst (.
4.5.4. Wyobraźnia i intuicja C
4.6. Proces badania (:
4.7. Badania jakościowe w pedagogice t
4.8. Rodzaje metod jakościowych i
4.8.1. Otwarty wywiad pogłębiony t
4.8.2. Metoda biograficzna C
4.8.3. Jakościowa analiza tekstu 6
4.8.3.1. Uwagi dotyczące jakościowej analizy tekstów
i autobiografii 1
4.8.4. Obserwacja uczestnicząca czyli badanie
przez wspólne doświadczenie 7
4.9. Uwagi końcowe 7
Zadania i pytania 7
Rozdział 5. Techniki badań pedagogicznych 7
5.1. Obserwacja 7
5.1.1. Narzędzia obserwacji 7
5.2. Wywiad 8
5.2.1. Czynniki zakłócające wiarygodność informacji 8
5.2.2. Główne typy wywiadów w badaniach pedagogicznych ... .8
5.3. Ankieta ."-. 8'
5.4. Badanie dokumentów 8
5.5. Analiza treści 9i
5.6. Techniki projekcyjne 9
VI
Literatura zalecana 92
Zadania i pytania 93
Rozdział 6. Pomiar w badaniach pedagogicznych 94
6.1. Pomiar środowiska wychowawczego 95
6.2. Pojęcie i skale pomiaru 97
6.2.1. Skala nominalna 98
6.2.2. Skala porządkowa 99
6.2.3. Skala interwałowa 99
^__6_.2.4. Skala ilorazowa 100
£6.3. Techniki socjometryczne 101
6.4. Testy pedagogiczne 105
6.4.1. Istota i właściwości testów 105
6.4.2. Klasyfikacja testów 107
6.4.3. Zasady stosowania testów 109
Literatura zalecana 110
Zadania i pytania 111
Rozdział 7. Skuteczność metod statystycznych i warunki
ich stosowania w badaniach pedagogicznych
- opracował Andrzej Radźko 112
7.1. Sztuka konstruowania próby badawczej 113
7.2. Operacje statystyczne na zmiennych 118
7.3. Korelacje, rozkłady i oszacowania 126
7.4. Statystyczna weryfikacja hipotez 131
Literatura zalecana 134
Zadania i pytania 134
Rozdział 8. Narzędzia badawcze. Konstrukcja i zastosowanie ... 135
8.1. Reguły technicznej i poznawczej poprawności
budowy narzędzi 136
8.2. Kwestionariusz wywiadu 137
8.3. Kwestionariusz ankiety 147
8.4. Narzędzia socjometrii 155
8.5. Narzędzia obserwacji 156
8.6. Skale 164
Literatura zalecana 169
Zadania i pytania 170
Rozdział 9. Organizacja i etapy badań naukowych 171
9.1. Schemat organizacji badań 171
9.2. Faza koncepcji 172
VII
9.2.1. Wybór tematu, przedmiotu i celu badań 1'
9.2.2. Problemy badawcze 1'
9.2.3. Hipotezy badawcze 1"
9.2.4. Wybór terenu badań i dobór próby 1"
9.2.5. Typologia zmiennych \i
9.2.6. Schemat wyjaśniania związków między zmiennymi l£
(9.2.1. Typologia wskaźników do zmiennych \l
9.2.8. Metody techniki i narzędzia badawcze I 8
9.2.9. Definicje teoretyczne ważniejszych pojęć 18
9.2.10. Badania pilotażowe 18
9.2.1 1. Ostateczne decyzje odnośnie pojęć i warsztatu badań .... 19
9.2.12. Harmonogram badań 19
9.2.13. Bibliografia 19
- 9.3. Faza badań 19
9.3.1. Przeprowadzenie badań właściwych 19
9.3.2. Uporządkowanie materiałów 19
9.3.3. Przygotowanie do kodyfikacji 19.
9.3.4. Weryfikacja hipotez 19i
9.3.5. Opracowanie teoretyczne i uogólnienie wyników 191
Literatura zalecana 20
Zadania i pytania 20^
Rozdział 10. Zasady opracowania materiałów badawczych 20."
10.1. Porządkowanie i klasyfikacja materiałów badawczych 20;
10.2. Konstrukcja klucza kodyfikacyjnego 20ć
10.3. Arkusze zbiorcze oraz podstawowe operacje statystyczne 21C
10.4. Prosta prezentacja statystyczna wyników badań 21ć
10.5. Analiza jakos'ciowa, klasyfikacja zagadnień i zależności 218
Literatura zalecana 220
Zadania i pytania 220
Rozdział 11. Formalne i pozaformalne warunki poprawności
badań pedagogicznych 221
11.1. Obiektywizm i subiektywizm poznania społecznego 221
(tl.2. Znaczenie konstrukcji i języka narzędzi badawczych dla
rzetelności wyników 224
11.3. Czynniki zniekształcające wartość poznawczą materiałów
^~ badawczych 226
11.4. Badania całościowe i badania reprezentacyjne 228
11.5. Zasady doboru próby reprezentacyjnej 230
11.6. Badania pilotażowe 234
VIII
s. t
11.7. Wnioskowanie jako sztuka i jako cel 236
Literatura zalecana 240
Zadania i pytania 240
Aneks 241
Indeks nazwisk 245
Indeks pojęć 248