Dane szczegółowe książki
Historia wiedzy: od zarania dziejów do dziś / Van Doren, Charles Lincoln (1926-); Stokłosa, Bożenna; Gołędowski, Roman
Tytuł
Historia wiedzy: od zarania dziejów do dziś
Tytuł oryginału
History of knowledge
Wydawnictwo
Warszawa: Wydawnictwo al fine, 1996
ISBN
8386829516
Hasła przedmiotowe
Informacje dodatkowe
511 s.
Spis treści
pokaż spis treści
Spis treści
Podziękowania 13
Od autora do czytelnika 17
Postęp w wiedzy 17
Rodzaje postępu w wiedzy 18
Historia powszechna 19
Człowiek pierwotny 20
Wiedza szczegółowa 21
Wiedza ogólna 22
Wiedza pewna 23
Wiedza i szczęście 26
Zarys treści książki 26
1.Mądrość starożytnych 31
Egipt 32
Indie 34
Chiny 36
Mezopotamia 38
Aztekowie i Inkowie 40
Ludzka ofiara 42
Judaizm 44
Chrześcijaństwo 46
Porównanie judaizmu i chrześcijaństwa 47
Islam 48
Porównanie judeo-chrześcijaństwa i islamu 49
Buddyzm 51
Lekcje z przeszłości 53
Alfabety 56
Zero 57
2. GRECKA EKSPLOZJA 60
Problem Talesa 61
Wynalezienie matematyki: pitagorejczycy 65
Demokryt, stworzenie atomizmu 70
Problem Talesa: ostateczne rozwiązanie 73
Moralna prawda i polityczny oportunizm: Sokrates, Platon i Arystoteles 75
Sofizmat następnika 77.
Grecja versus Persja: owocny konflikt 82.
Tragedia Aten 85.
Herodot, Tukidydes i wynalezienie historiografii 88.
Duch myśli greckiej 91.
3. CO WIEDZIELI RZYMIANIE? 96.
Grecka teoria, rzymska praktyka 101.
Prawo, obywatelstwo i drogi 104
Lukrecjusz 108
Cyceron 111
Seneka 116
Tacyt 120
Czego nie wiedzieli Rzymianie 123
4. ŚWIATŁO W WIEKACH CIEMNYCH 126
Upadek Rzymu 126
Europa po upadku Cesarstwa Rzymskiego 129.
Triumf chrześcijaństwa - Konstantyn Wielki 131.
Nadzieja chrześcijaństwa - święty Augustyn 133.
Po upadku 136
5. ŚREDNIOWIECZE: WIELKI EKSPERYMENT 139
Walka o byt 139.
Świat wrogów 140
Problem Boga 141
Nauka i teologia 141
Teologia w innych religiach 143
Zasady teokracji 145
Imperium i papiestwo 146
Monastycyzm 148
Krzyżowcy 151
Obawy związane z przełomem tysiąclecia i późniejsze osiągnięcia 153.
Dysputa o prawdzie 155.
Boecjusz 155
Dionizy Pseudo-Areopagita 156.
Awicenna 157
Piotr Abelard 158
Bernard z Clairvaux 160
Awerroes 160
Tomasz z Akwinu 162.
Pyrrusowe zwycięstwo wiary nad rozumem 166.
Taniec Dantego 168.
6. Co narodziło się w renesansie? 171
Nowy styl w malarstwie: perspektywa 172
Człowiek we wszechświecie 173
Odrodzenie się klasycznego nauczania. Petrarka 175
Narodziny renesansu - Boccaccio 176
Człowiek renesansu 178
Ludzie renesansu: Leonardo, Pico, Bacon 182
Człowiek renesansu i idea liberalnej edukacji 186
Renesansowy humanizm 187
Montaigne 189
Szekspir 192
Cervantes 194
Czarna Śmierć 197
Osiągnięcie Gutenberga 200
Renesansowe miasta 202
Państwa narodowe 204
Kryzys państwa teokratycznego 206
Erazm z Rotterdamu 206
Tomasz Morus 208
Henryk VIII 209
Marcin Luter 212
Tolerancja i nietolerancja 214
Człowiek w centrum 216
7. EUROPA SIĘGA DALEJ 218
Imperia mongolskie 219
Marco Polo 220
Wyprawy odkrywcze 223
Kolumb 225
Podróż dookoła świata 228
Narodziny światowego handlu 229
Handel ideami 231
Hołd Kolumbowi 234
8. STWORZENIE METODY NAUKOWEJ 237
Jak pojmujemy naukę 237
Trzy cechy nauki 241
Obraz świata w nauce Arystotelesa. Materia 244
Ruch w rozumieniu Arystotelesa 245
Zakwestionowanie fizyki Arystotelesa 247
Kopernik 251
Tycho Brahe 252
Gilbert 254
Kepler 254
Galileusz 256
Kartezjusz 261
Newton 264
Zasady rozumowania w nauce 268
Rewolucja Galileusza i Kartezjusza 271
9. WIEK REWOLUCJI 273
Rewolucja przemysłowa 273
Ludzkie maszyny i mechaniczni ludzie 274
Wiek rozumu i rewolucji 277
John Locke i rewolucja 1688 roku 278
Własność, władza i rewolucja 281
Dwa rodzaje rewolucji 283
Tomasz Jefferson i rewolucja 1776 roku 284
„Deklaracja Niepodległości" 286
Własność praw 288
Robespierre, Napoleon i rewolucja 1789 roku 290
Wzrost równości 296
„Don Giovanni" Mozarta 295
„Faust" Goethego 303
10. WIEK XIX - PRZEDSIONEK NOWOCZESNOŚCI 308
Różnica, jaką czynią pieniądze 309
Gospodarka do 1800 roku. Pozycja chłopów feudalnych 311
Pozycja ziemian 312
Pozycja duchowieństwa 313
Pozycja monarchy 314
Pozycja kupców i bankierów 315
Powstanie rynku pracy i stworzenie ekonomii 318
Faustowski postęp 322
Marksizm. Teoria i praktyka 324
Marksowskie intuicje 329
Fakty ekonomiczne. Siła pary 332
Równość, jaką wprowadza lufa karabinu 335
Magia elektryczności 338
Magia matematyki 341
Nowe sposoby postrzegania rzeczywistości 344
Zniesienie niewolnictwa 345
Szokując burżuazję 349
Darwin i Freud 351
11. ŚWIAT W 1914 ROKU 356
Podziały ekonomiczne 356
Zainteresowanie wojną 358
Kolonializm 359
Wojna burska 362
Europejska beczka prochu 363
Cechy wojny z lat 1914-1918 365
Myśli na temat wojny i śmierci 366
Przyczyny wybuchu wojny 369
12. WIEK XX - TRIUMF DEMOKRACJI 372
Postępy demokracji 375
Komunizm 381
Totalitaryzm 384
Teokracja 390
Równość ekonomiczna 392
Dlaczego nie powołać rządu światowego? 394
Jeden świat, jedna ludzka rasa 398
13. WIEK XX - NAUKA I TECHNIKA 402
Grecka teoria atomistyczna 402
Odrodzenie się teorii atomistycznej 405
Czego dokonał Einstein? 406
Czego nauczyła nas bomba atomowa? 409
Zagadka życia 410
Nauka o dziedziczności 412
Zasady funkcjonowania DNA 413
Wielkość wszechświata 415
Galaktyki 415
Maleńka Ziemia 417
Wielki wybuch i pierwotny atom 417
Zasada nieoznaczoności Heisenberga 420
Niepewność wiedzy 422
Wielki krok 425
Bunt Zielonych 427
Ziemska cieplarnia 428
Wiedza i komputery cyfrowe 430
Maszyny Turinga 434
Zależność ludzi od techniki 436
Sukcesy medycyny 437
Cywilizacja pigułek 439
AIDS - nowe wyzwanie 441
14. WIEK XX - SZTUKA I ŚRODKI PRZEKAZU 444
Środki przekazu i przekazy 444
Rewolucja percepcji wizualnej. Picasso, Braque i kubizm 447
Pollock, Rothko i heksagonalna sala w National Gallery of Art w Waszyngtonie 451
Rewolucja w urbanistyce. Bauhaus i Le Corbusier 452
Profetyzm w literaturze. Veats 455
Droga do Indii 456
Zamek i czarodziej 457
Czekając na Godota 460
Mass media i edukacja 461
15. JAKI MOŻE BYĆ WIEK XXI? 467
Nowa faza komputeryzacji 469
Problemy moralne związane z myślącymi maszynami 470
Komputery - towarzysze ludzi 472
Stworzenie myślących maszyn 474
Trzy światy: duży, mały i średni 476
Chaos - nowy przedmiot badań 478
Ideonomia - poszukiwanie wiedzy ukrytej w języku 480
Poznawanie Układu Słonecznego 482
Czy ktoś zostawił dla nas wiadomości" 485
Człowiek jako sąsiad innych ziemskich istot 487
Hipoteza Gai - myśl o Ziemi jako żywej istocie 491
Inżynieria genetyczna 493
Eugenika 494
Sporządzanie mapy ludzkiego genomu 497
Eugenika i demokracja 499
Przyspieszenie 501
Nałogi 504
Wojna w XXI wieku 506
Bunt myślących maszyn 509
Podziękowania 13
Od autora do czytelnika 17
Postęp w wiedzy 17
Rodzaje postępu w wiedzy 18
Historia powszechna 19
Człowiek pierwotny 20
Wiedza szczegółowa 21
Wiedza ogólna 22
Wiedza pewna 23
Wiedza i szczęście 26
Zarys treści książki 26
1.Mądrość starożytnych 31
Egipt 32
Indie 34
Chiny 36
Mezopotamia 38
Aztekowie i Inkowie 40
Ludzka ofiara 42
Judaizm 44
Chrześcijaństwo 46
Porównanie judaizmu i chrześcijaństwa 47
Islam 48
Porównanie judeo-chrześcijaństwa i islamu 49
Buddyzm 51
Lekcje z przeszłości 53
Alfabety 56
Zero 57
2. GRECKA EKSPLOZJA 60
Problem Talesa 61
Wynalezienie matematyki: pitagorejczycy 65
Demokryt, stworzenie atomizmu 70
Problem Talesa: ostateczne rozwiązanie 73
Moralna prawda i polityczny oportunizm: Sokrates, Platon i Arystoteles 75
Sofizmat następnika 77.
Grecja versus Persja: owocny konflikt 82.
Tragedia Aten 85.
Herodot, Tukidydes i wynalezienie historiografii 88.
Duch myśli greckiej 91.
3. CO WIEDZIELI RZYMIANIE? 96.
Grecka teoria, rzymska praktyka 101.
Prawo, obywatelstwo i drogi 104
Lukrecjusz 108
Cyceron 111
Seneka 116
Tacyt 120
Czego nie wiedzieli Rzymianie 123
4. ŚWIATŁO W WIEKACH CIEMNYCH 126
Upadek Rzymu 126
Europa po upadku Cesarstwa Rzymskiego 129.
Triumf chrześcijaństwa - Konstantyn Wielki 131.
Nadzieja chrześcijaństwa - święty Augustyn 133.
Po upadku 136
5. ŚREDNIOWIECZE: WIELKI EKSPERYMENT 139
Walka o byt 139.
Świat wrogów 140
Problem Boga 141
Nauka i teologia 141
Teologia w innych religiach 143
Zasady teokracji 145
Imperium i papiestwo 146
Monastycyzm 148
Krzyżowcy 151
Obawy związane z przełomem tysiąclecia i późniejsze osiągnięcia 153.
Dysputa o prawdzie 155.
Boecjusz 155
Dionizy Pseudo-Areopagita 156.
Awicenna 157
Piotr Abelard 158
Bernard z Clairvaux 160
Awerroes 160
Tomasz z Akwinu 162.
Pyrrusowe zwycięstwo wiary nad rozumem 166.
Taniec Dantego 168.
6. Co narodziło się w renesansie? 171
Nowy styl w malarstwie: perspektywa 172
Człowiek we wszechświecie 173
Odrodzenie się klasycznego nauczania. Petrarka 175
Narodziny renesansu - Boccaccio 176
Człowiek renesansu 178
Ludzie renesansu: Leonardo, Pico, Bacon 182
Człowiek renesansu i idea liberalnej edukacji 186
Renesansowy humanizm 187
Montaigne 189
Szekspir 192
Cervantes 194
Czarna Śmierć 197
Osiągnięcie Gutenberga 200
Renesansowe miasta 202
Państwa narodowe 204
Kryzys państwa teokratycznego 206
Erazm z Rotterdamu 206
Tomasz Morus 208
Henryk VIII 209
Marcin Luter 212
Tolerancja i nietolerancja 214
Człowiek w centrum 216
7. EUROPA SIĘGA DALEJ 218
Imperia mongolskie 219
Marco Polo 220
Wyprawy odkrywcze 223
Kolumb 225
Podróż dookoła świata 228
Narodziny światowego handlu 229
Handel ideami 231
Hołd Kolumbowi 234
8. STWORZENIE METODY NAUKOWEJ 237
Jak pojmujemy naukę 237
Trzy cechy nauki 241
Obraz świata w nauce Arystotelesa. Materia 244
Ruch w rozumieniu Arystotelesa 245
Zakwestionowanie fizyki Arystotelesa 247
Kopernik 251
Tycho Brahe 252
Gilbert 254
Kepler 254
Galileusz 256
Kartezjusz 261
Newton 264
Zasady rozumowania w nauce 268
Rewolucja Galileusza i Kartezjusza 271
9. WIEK REWOLUCJI 273
Rewolucja przemysłowa 273
Ludzkie maszyny i mechaniczni ludzie 274
Wiek rozumu i rewolucji 277
John Locke i rewolucja 1688 roku 278
Własność, władza i rewolucja 281
Dwa rodzaje rewolucji 283
Tomasz Jefferson i rewolucja 1776 roku 284
„Deklaracja Niepodległości" 286
Własność praw 288
Robespierre, Napoleon i rewolucja 1789 roku 290
Wzrost równości 296
„Don Giovanni" Mozarta 295
„Faust" Goethego 303
10. WIEK XIX - PRZEDSIONEK NOWOCZESNOŚCI 308
Różnica, jaką czynią pieniądze 309
Gospodarka do 1800 roku. Pozycja chłopów feudalnych 311
Pozycja ziemian 312
Pozycja duchowieństwa 313
Pozycja monarchy 314
Pozycja kupców i bankierów 315
Powstanie rynku pracy i stworzenie ekonomii 318
Faustowski postęp 322
Marksizm. Teoria i praktyka 324
Marksowskie intuicje 329
Fakty ekonomiczne. Siła pary 332
Równość, jaką wprowadza lufa karabinu 335
Magia elektryczności 338
Magia matematyki 341
Nowe sposoby postrzegania rzeczywistości 344
Zniesienie niewolnictwa 345
Szokując burżuazję 349
Darwin i Freud 351
11. ŚWIAT W 1914 ROKU 356
Podziały ekonomiczne 356
Zainteresowanie wojną 358
Kolonializm 359
Wojna burska 362
Europejska beczka prochu 363
Cechy wojny z lat 1914-1918 365
Myśli na temat wojny i śmierci 366
Przyczyny wybuchu wojny 369
12. WIEK XX - TRIUMF DEMOKRACJI 372
Postępy demokracji 375
Komunizm 381
Totalitaryzm 384
Teokracja 390
Równość ekonomiczna 392
Dlaczego nie powołać rządu światowego? 394
Jeden świat, jedna ludzka rasa 398
13. WIEK XX - NAUKA I TECHNIKA 402
Grecka teoria atomistyczna 402
Odrodzenie się teorii atomistycznej 405
Czego dokonał Einstein? 406
Czego nauczyła nas bomba atomowa? 409
Zagadka życia 410
Nauka o dziedziczności 412
Zasady funkcjonowania DNA 413
Wielkość wszechświata 415
Galaktyki 415
Maleńka Ziemia 417
Wielki wybuch i pierwotny atom 417
Zasada nieoznaczoności Heisenberga 420
Niepewność wiedzy 422
Wielki krok 425
Bunt Zielonych 427
Ziemska cieplarnia 428
Wiedza i komputery cyfrowe 430
Maszyny Turinga 434
Zależność ludzi od techniki 436
Sukcesy medycyny 437
Cywilizacja pigułek 439
AIDS - nowe wyzwanie 441
14. WIEK XX - SZTUKA I ŚRODKI PRZEKAZU 444
Środki przekazu i przekazy 444
Rewolucja percepcji wizualnej. Picasso, Braque i kubizm 447
Pollock, Rothko i heksagonalna sala w National Gallery of Art w Waszyngtonie 451
Rewolucja w urbanistyce. Bauhaus i Le Corbusier 452
Profetyzm w literaturze. Veats 455
Droga do Indii 456
Zamek i czarodziej 457
Czekając na Godota 460
Mass media i edukacja 461
15. JAKI MOŻE BYĆ WIEK XXI? 467
Nowa faza komputeryzacji 469
Problemy moralne związane z myślącymi maszynami 470
Komputery - towarzysze ludzi 472
Stworzenie myślących maszyn 474
Trzy światy: duży, mały i średni 476
Chaos - nowy przedmiot badań 478
Ideonomia - poszukiwanie wiedzy ukrytej w języku 480
Poznawanie Układu Słonecznego 482
Czy ktoś zostawił dla nas wiadomości" 485
Człowiek jako sąsiad innych ziemskich istot 487
Hipoteza Gai - myśl o Ziemi jako żywej istocie 491
Inżynieria genetyczna 493
Eugenika 494
Sporządzanie mapy ludzkiego genomu 497
Eugenika i demokracja 499
Przyspieszenie 501
Nałogi 504
Wojna w XXI wieku 506
Bunt myślących maszyn 509