Dane szczegółowe książki
Współczesne stosunki międzynarodowe / Łoś-Nowak, Teresa
Autorzy
Tytuł
Współczesne stosunki międzynarodowe
Wydawnictwo
Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 1995
ISBN
83-229-1219-6
Spis treści
pokaż spis treści
Wstęp ........................................ 7
CZĘŚĆ PIERWSZA
WYBRANE ZAGADNIENIA Z TEORII STOSUNKÓW j ^^MIĘDZYNARODOWYCH
międzynarodowe . ...................... 11
„stosunki międzynarodowe". .T ............ 11
IpCechy środowiska międzynarodowego .............. 12
3!}Czynniki kształtujące środowisko międzynarodowe ... 14 4. Formy stosunków międzynarodowych ............... 15
II. Teoria stosunków międzynarodowych ............... 20
1. Pojęcie „teoria stosunków międzynarodowych" ...... 20
2. Kategorie nauki o stosunkach międzynarodowych .... 23
3. Funkcje nauki o stosunkach międzynarodowych ..... 25
4. Metody badawcze . . ........................... 26
- 5. Modele eksplanacyjne .......................... 29
If II. Uczestnicy stosunków międzynarodowych ........... 39 j
1. Podmiotowość politycznomiędzynarodowa .......... 39 j
(z^Państwo jako podstawowy uczestnik stosunków mię-dzynarodowych ................................ 41
(X3. Niepaństwowi uczestnicy stosunków międzynarodo¬wych ......................................... 43 j
2 t^Ą- Społeczność międzynarodowa .................... 46J
/ 'f FV,/Polityka zagraniczna państwa ...................... 51
^ Pojęcie i istota polityki zagranicznej ............... 51
Wyznaczniki polityki zagranicznej ................. 54
Wpływ międzynarodowy ......................... 62
V. Interesy narodowe i międzynarodowe ............... 67
1. Pojęcie i istota interesu ......................... 67
2. Podmioty interesów ............................ 71
3. Interes państwa a racja stanu ..................... 74
4. Egoizm a racja stanu ........................... 76
Wydrukowano w Drukarni Uniwersytetu Wrocławskiego
BUW-EO- °~>ś ft^Mf 3/1
23-/•
SPIS TREŚCI
CZĘŚĆ DRUGA
FORMY PRZEJAWIANIA SIĘ STOSUNKÓW
MIĘDZYNARODOWYCH dl ?
yi.yPolityczno-prawne formy stosunków międzynarodo¬
wych ......................................... 79
l)Dyplomacja: geneza, środki i funkcje .............. 79
5} Organy państwa w stosunkach międzynarodowych .... 83
Umowa międzynarodowa ........................ 91
Organizacje międzynarodowe we współczesnym świe-~~"~—' cię.. .........................................100';
1. Geneza organizacji międzynarodowych .............100
2. Istota organizacji międzynarodowych ............. .101
3. Organy organizacji międzynarodowych ............ .102
4. Proces podejmowania decyzji ....................104
5. Funkcje organizacji międzynarodowych ........... .106
6. Klasyfikacja organizacji międzynarodowych ........ .107
VIII. Międzynarodowe organizacje uniwersalne, regionalne
i grupowe ..................................... 110
1. Liga Narodów jako prototyp organizacji międzynaro¬dowej uniwersalnej ............................. 110
2. Organizacja Narodów Zjednoczonych .............111*
a) Cele i zasady działania ........................lll
b) Struktura i kompetencje ONZ ..................113
c) Organizacje wyspecjalizowane ONZ ............. 115
d) Obszary działania ONZ i organizacji wyspecjalizo¬wanych ................................... .116
3. Organizacje regionalne i grupowe ................ .120
a) Organizacje regionalne o charakterze ogólnym . . . .120
b) Organizacje polityczno-militarne ................121
c) Organizacje integracji gospodarczej państw uprze-mysłowionych .............................. .125
d) Organizacje gospodarcze krajów rozwijających się. .128
rzi-;ść TRZECIA r—-,
PODSTAWOWE PROBLEMY WSPÓŁCZESNYCH ?
OSUNKÓW MIĘDZYNARODOWYCH 3
IX. Pokój i bezpieczeństwo w teorii i praktyce stosunków
_międzynarodowych .............................. 131
C\ JPojęcie i istota pokoju oraz bezpieczeństwa ........ .131
( ^./'Modele bezpieczeństwa międzynarodowego .........137
\f* fy*~\ *
jy Źródła zagrożeń dla pokoju i bezpieczeństwa mię-dzynarodowego ................................ 139
X. Problemy rozbrojenia i ograniczenia zbrojeń ........ 142
1. Kwestia rozbrojenia w historii stosunków międzyna-rodowych ................................... .142
2. Problemy rozbrojenia po II wojnie światowej ....... .145
3. Pojęcie rozbrojenia w nauce i praktyce .............147
4. Podstawy prawnomiędzynarodowe i zasady roko¬wań międzynarodowych ......................... 150
5. Etapy i formy instytucjonalne rokowań rozbrojenio¬wych ........................................ 151
6. Efekty rokowań rozbrojeniowych .................155
XI. Międzynarodowy ład pokojowy po II wojnie światowej .157
1. Podział świata na systemy społeczno-polityczne i ekonomiczne .................................157
2. Międzynarodowy ład polityczny funkcją równowagi sił w stosunkach międzynarodowych ................ .159
3. Tendencje i istota nowego ładu pokojowego .... .... .163
CZĘŚĆ CZWARTA
PODSTAWOWE STRUKTURY POLITYCZNE WSPÓŁCZESNEGO ŚWIATA
XII. Rozwinięte państwa demokracji parlamentarnej ..... .169
1. Geneza systemu .............................. .169
2. Instytucjonalne formy współpracy i rywalizacji...... .171
3. Charakterystyka głównych uczestników subsystemu
„zachodniego" ............................... .174
4. Sprzeczności systemowe .........................177
5. Integracja zachodnioeuropejska ................. .179
XIII. Kraje rozwijające się i ich udział w stosunkach mię-dzynarodowych ................................. 186
1. Proces likwidacji systemu kolonialnego i jego skutki . .186
2. Struktura subsystemu i jego ewolucja ............. .190
3. Sprzeczności i konflikty wewnątrz subsystemu i spo¬soby ich rozwiązywania ........................ .194
XIV. Europa jako region międzynarodowy .............. .198
1. Historyczne i współczesne przesłanki „Nowej Europy". .198 a) Historyczna misja Europy ...................... 198
6__________________SPIS TREŚCI__________________
b) Miejsce Europy w stosunkach międzynarodowych po II wojnie światowej i kwestia jej tożsamości .. . .200
2. Państwa europejskie wobec politycznych problemów kontynentu ................................... 203
3. OBWE jako etap w procesie integracji ogólnoeuro¬pejskiej .... ................................ .206
4. Perspektywy „europeizacji" Europy ...............210
XV. Polska polityka zagraniczna .................... .((214,
r \x..*- J*
l1. Ogólne założenia polityki zagranicznej Polski .......214
2. Problem bezpieczeństwa Polski...................220
3. Polska wobec Zachodu i Wschodu ................223
CZĘŚĆ PIERWSZA
WYBRANE ZAGADNIENIA Z TEORII STOSUNKÓW j ^^MIĘDZYNARODOWYCH
międzynarodowe . ...................... 11
„stosunki międzynarodowe". .T ............ 11
IpCechy środowiska międzynarodowego .............. 12
3!}Czynniki kształtujące środowisko międzynarodowe ... 14 4. Formy stosunków międzynarodowych ............... 15
II. Teoria stosunków międzynarodowych ............... 20
1. Pojęcie „teoria stosunków międzynarodowych" ...... 20
2. Kategorie nauki o stosunkach międzynarodowych .... 23
3. Funkcje nauki o stosunkach międzynarodowych ..... 25
4. Metody badawcze . . ........................... 26
- 5. Modele eksplanacyjne .......................... 29
If II. Uczestnicy stosunków międzynarodowych ........... 39 j
1. Podmiotowość politycznomiędzynarodowa .......... 39 j
(z^Państwo jako podstawowy uczestnik stosunków mię-dzynarodowych ................................ 41
(X3. Niepaństwowi uczestnicy stosunków międzynarodo¬wych ......................................... 43 j
2 t^Ą- Społeczność międzynarodowa .................... 46J
/ 'f FV,/Polityka zagraniczna państwa ...................... 51
^ Pojęcie i istota polityki zagranicznej ............... 51
Wyznaczniki polityki zagranicznej ................. 54
Wpływ międzynarodowy ......................... 62
V. Interesy narodowe i międzynarodowe ............... 67
1. Pojęcie i istota interesu ......................... 67
2. Podmioty interesów ............................ 71
3. Interes państwa a racja stanu ..................... 74
4. Egoizm a racja stanu ........................... 76
Wydrukowano w Drukarni Uniwersytetu Wrocławskiego
BUW-EO- °~>ś ft^Mf 3/1
23-/•
SPIS TREŚCI
CZĘŚĆ DRUGA
FORMY PRZEJAWIANIA SIĘ STOSUNKÓW
MIĘDZYNARODOWYCH dl ?
yi.yPolityczno-prawne formy stosunków międzynarodo¬
wych ......................................... 79
l)Dyplomacja: geneza, środki i funkcje .............. 79
5} Organy państwa w stosunkach międzynarodowych .... 83
Umowa międzynarodowa ........................ 91
Organizacje międzynarodowe we współczesnym świe-~~"~—' cię.. .........................................100';
1. Geneza organizacji międzynarodowych .............100
2. Istota organizacji międzynarodowych ............. .101
3. Organy organizacji międzynarodowych ............ .102
4. Proces podejmowania decyzji ....................104
5. Funkcje organizacji międzynarodowych ........... .106
6. Klasyfikacja organizacji międzynarodowych ........ .107
VIII. Międzynarodowe organizacje uniwersalne, regionalne
i grupowe ..................................... 110
1. Liga Narodów jako prototyp organizacji międzynaro¬dowej uniwersalnej ............................. 110
2. Organizacja Narodów Zjednoczonych .............111*
a) Cele i zasady działania ........................lll
b) Struktura i kompetencje ONZ ..................113
c) Organizacje wyspecjalizowane ONZ ............. 115
d) Obszary działania ONZ i organizacji wyspecjalizo¬wanych ................................... .116
3. Organizacje regionalne i grupowe ................ .120
a) Organizacje regionalne o charakterze ogólnym . . . .120
b) Organizacje polityczno-militarne ................121
c) Organizacje integracji gospodarczej państw uprze-mysłowionych .............................. .125
d) Organizacje gospodarcze krajów rozwijających się. .128
rzi-;ść TRZECIA r—-,
PODSTAWOWE PROBLEMY WSPÓŁCZESNYCH ?
OSUNKÓW MIĘDZYNARODOWYCH 3
IX. Pokój i bezpieczeństwo w teorii i praktyce stosunków
_międzynarodowych .............................. 131
C\ JPojęcie i istota pokoju oraz bezpieczeństwa ........ .131
( ^./'Modele bezpieczeństwa międzynarodowego .........137
\f* fy*~\ *
jy Źródła zagrożeń dla pokoju i bezpieczeństwa mię-dzynarodowego ................................ 139
X. Problemy rozbrojenia i ograniczenia zbrojeń ........ 142
1. Kwestia rozbrojenia w historii stosunków międzyna-rodowych ................................... .142
2. Problemy rozbrojenia po II wojnie światowej ....... .145
3. Pojęcie rozbrojenia w nauce i praktyce .............147
4. Podstawy prawnomiędzynarodowe i zasady roko¬wań międzynarodowych ......................... 150
5. Etapy i formy instytucjonalne rokowań rozbrojenio¬wych ........................................ 151
6. Efekty rokowań rozbrojeniowych .................155
XI. Międzynarodowy ład pokojowy po II wojnie światowej .157
1. Podział świata na systemy społeczno-polityczne i ekonomiczne .................................157
2. Międzynarodowy ład polityczny funkcją równowagi sił w stosunkach międzynarodowych ................ .159
3. Tendencje i istota nowego ładu pokojowego .... .... .163
CZĘŚĆ CZWARTA
PODSTAWOWE STRUKTURY POLITYCZNE WSPÓŁCZESNEGO ŚWIATA
XII. Rozwinięte państwa demokracji parlamentarnej ..... .169
1. Geneza systemu .............................. .169
2. Instytucjonalne formy współpracy i rywalizacji...... .171
3. Charakterystyka głównych uczestników subsystemu
„zachodniego" ............................... .174
4. Sprzeczności systemowe .........................177
5. Integracja zachodnioeuropejska ................. .179
XIII. Kraje rozwijające się i ich udział w stosunkach mię-dzynarodowych ................................. 186
1. Proces likwidacji systemu kolonialnego i jego skutki . .186
2. Struktura subsystemu i jego ewolucja ............. .190
3. Sprzeczności i konflikty wewnątrz subsystemu i spo¬soby ich rozwiązywania ........................ .194
XIV. Europa jako region międzynarodowy .............. .198
1. Historyczne i współczesne przesłanki „Nowej Europy". .198 a) Historyczna misja Europy ...................... 198
6__________________SPIS TREŚCI__________________
b) Miejsce Europy w stosunkach międzynarodowych po II wojnie światowej i kwestia jej tożsamości .. . .200
2. Państwa europejskie wobec politycznych problemów kontynentu ................................... 203
3. OBWE jako etap w procesie integracji ogólnoeuro¬pejskiej .... ................................ .206
4. Perspektywy „europeizacji" Europy ...............210
XV. Polska polityka zagraniczna .................... .((214,
r \x..*- J*
l1. Ogólne założenia polityki zagranicznej Polski .......214
2. Problem bezpieczeństwa Polski...................220
3. Polska wobec Zachodu i Wschodu ................223