Dane szczegółowe książki

Wstęp ............................................. 5
ROZDZIAŁ l
METAFIZYKA KRYTYCZNA ......................... 8
Jedna Rzecz i dwa Rozumy .......................... 9
Kłopoty z rzeczą ................................ 9
Od czego trzeba zacząć? ........................... 10
Kłopoty z samym sobą .............................. 11
Ja i nie-Ja ..................................... 11
Co to Ja? ..................................... 12
Świat czynu, świat kultury ......................... 13
G.W.F. HEGEL - DZIEJOPIS PANA BOGA ................ 15
Rzeczywistość i pozory ............................. 15
Twórcza świadomość ............................. 17
Absolut ....................................... 18
Przemiany w życiu Ducha ........................... 19
O ruchu myśli .................................. 19
Dialektyka pana i niewolnika ....................... 21
Duch przed lustrem .............................. 22
Rozum w historii .................................. 24
Jak wywołać Ducha? ............................. 24
Wolność i historia ............................... 25
Dojrzewanie wolności ............................. 26
Miejsce człowieka w historii .......................... 28
Jednostka i chytry rozum .......................... 28
Gdzie drwa rąbią, tam wióry lecą .................... 30
SCHELUNG - ROMANTYCZNY PROTEUSZ ................ 31
Schelling negatywny ............................... 31
Dotykanie Absolutu .............................. 31
Co z wolnością? ................................ 32
Schelling pozytywny ............................... 33
„co" i „że" .................................... 33
Spotkanie „żywego Boga" .......................... 35
ROZDZIAŁ II
JASKÓŁKI NOWYCH PRĄDÓW ...................... 38
SGHOPENHAUER DEMASKUJE RZECZ SAMĄ w SOBIE
(DRAMAT w CZTERECH ODSŁONACH z UDZIAŁEM AUTORA) ... 38
Uwertura. Co znaczy, że świat jest przedstawieniem? ........ 39
Sceny dramatu ................................... 39
Odsłona pierwsza. Rzecz sama w sobie zrzuca maskę ...... 39
Odsłona druga. Wyzwolenie woli ..................... 40
Odsłona trzecia. W niewoli woli ..................... 41
Odsłona czwarta. Wyzwolenie ....................... 43
Kurtyna, proszę! .................................. 45
RELIGIA NAUKI AUGUSTA GOMTE'A ..................... 47
„Jan Chrzciciel" socjologii i inni marzyciele ............... 47
Porządek pozytywny ............................... 48
Stadia rozwoju myśli ............................. 48
281

Stadia rozwoju społeczeństw ........................ 50
Filozofia i religia .................................. 51
Nauki a filozofia ................................ 51
Nowa religia ................................... 52
„ŚWIĘTY RACJONALIZMU" - J.S. MILL .................. 53
Język i byt ...................................... 53
Świat czy możliwość świata? ....................... 54
Odpowiednie rzeczy dać słowo ...................... 56
Metody ........................................ 57
Indukcja ...................................... 57
Czy istnieje dedukcja? ............................ 59
Nieszczęśliwy Sokrates i szczęśliwa świnia ............... 61
Poprzednicy Milla ............................... 61
Wyższa przyjemność ............................. 62
OCZYSZCZAJĄCY STRUMIEŃ OGNIA
LUDWIG FEUERBACH, NIEWIERNY UCZEŃ HEGLA ............. 64
Zgubna abstrakcja ................................. 64
Natura i zmysły ................................. 64
Bóg - wyobcowany człowiek ....................... 65
Bóg - człowiek ................................... 66
Istota religii .................................... 66
Wyobcowanie filozoficzne i wyzwolenie ............... 68
ROZDZIAŁ III POGRZEB ABSTRAKCJI
(KRYTYCY ZŁUDZEŃ FILOZOFICZNYCH:
MARKS, KIERKEGAAKD, NIETZSCHE) ...................... 70
„MURZYN" z TREWIRU .............................. 70
Krytyka i materializm .............................. 71
Krytyka „krytycznych krytyków" ..................... 71
Materialistyczne pojmowanie dziejów .................. 72
Świadomość fałszywa i myślenie krytyczne ............. 73
Własność środków produkcji .......................... 75
Siły wytwórcze ................................. 75
Historia własności ............................... 76
Wyobcowanie (alienacja) .......................... 77
Filozofia praktyki i praktyka filozofii .................... 78
Anatomia „człowieka" ............................ 79
Czym jest towar? ................................ 79
Fetyszyzm towarowy ............................. 80
Siła pieniądza .................................. 82
Tajemnica bogactwa .............................. 83
Źródło bogactwa ................................ 84
Teoria i życie .................................... 86
Świadomość i byt społeczny ........................ 86
Praktyka poznawania ............................. 88
KANGUR z KOPENHAGI .............................. 89
Jak myśleć nie obok życia ........................... 89
„Tu się prasuje" ................................. 89
282

Co znaczy „być sobą" ............................ 91
Stadia na drodze życia ............................ 93
Co znaczy wierzyć? ................................ 95
Lęk ......................................... 96
Wina i grzech .................................. 97
Bez racji ...................................... 98
Milczenie Abrahama ............................. 99
O co rozbija się rozum ............................ 101
Technika skoku ................................... 102
Cud poznawania ................................ 102
Ironia... ....................................... 103
...i rozpacz .................................... 104
UCZEŃ DIONIZOSA ................................. 105
Życie sztuką ..................................... 106
Apollo i Dionizos ................................ 106
Dionizos i Schopenhauer ........................... 107
Życie prawdą .................................... 108
Ile jest prawdy w „prawdzie"? ....................... 108
Prawda poza „prawdą" ............................ 109
Wartość i brak wartości ............................. 110
Wartość ...................................... 110
Śmierć Boga ...................................111
Nihilizm ...................................... 112
Twórca życia .................................... 114
Dlaczego „zły" jest „dobry"? ........................ 114
Drogi nadczłowieka .............................. 116
Wola mocy i wieczny powrót ....................... 117
Czytanie Nietzschego ............................. 119
ROZDZIAŁ IV
MIĘDZY INTUICJA i ANALIZĄ ...................... 121
TRWANIE BERGSONA ............................... 121
W nurcie rzeczywistości ............................. 122
Trwanie i czas .................................. 122
Intuicja i rozum ................................. 123
Współpraca intelektu i intuicji ....................... 125
Rozwój świata i człowieka ........................... 126
Ewolucja twórcza ................................ 126
Wolny wytwórca ................................ 127
Moralność otwarta w otwartym społeczeństwie ........... 128
PIONIERZY CZYNU .................................. 129
Rwący nurt świadomości Williama Jamesa ................ 130
Kierownictwo woli ............................... 131
Wielość do kwadratu ............................. 133
Kult abstrakcji .................................. 134
Pożytek z prawdy ................................ 135
Charles Sanders Peirce wyjaśnia, co znaczy „znaczy" ........ 137
Dwie połowy prawdy ............................. 137
Od złych metod do nauki .......................... 139
283

Znaczenie znaków ............................... 140
TRZY ROZBIORY JĘZYKA ............................. 141
Analiza języka potocznego George'a Edwarda Moore'a ....... 141
Zdrowy rozsądek ................................ 141
Błąd naturalistyczny .............................. 143
Analiza języka logiki według Russella ................... 144
Logika i logicyzm ............................... 144
Teoria typów ................................... 146
Deskrypcja, fakty i zdania atomowe ................... 147
Filozofia po wiedeńska ............................. 149
Nowy empiryzm ................................ 149
Język i świat ................................... 151
Przeciw metafizyce .............................. 152
Miejsce filozofii ................................. 153
DWA JĘZYKI WlTTGENSTEINA ......................... 154
Logiczny obraz świata .............................. 155
Uniwersalny język logiki .......................... 156
Mistyka Traktatu ................................ 158
Dociekania językowe ............................... 159
Znaczeniem zdań jest ich użycie ..................... 159
Gry językowe .................................. 160
Nasz świat wewnętrzny ............................ 162
Poza granicami języka ............................ 163
ROZDZIAŁ V
JAK coś SIĘ ZJAWIA — DWIE FENOMENOLOGIE .... 166 EDMUND HUSSERL BIERZE w NAWIAS ................... 166
Krytyka przesądów filozoficznych ...................... 167
Pewna oczywistość ............................... 167
Krytyka psychologizmu ........................... 167
Sfera sensu .................................... 169
Z powrotem do rzeczy .............................. 170
Czym jest fenomen? .............................. 170
Nauka bez założeń ............................... 171
Intencje świadomości ............................. 172
Redukcje fenomenologiczne .......................... 173
Zawieszenie sądów o istnieniu (epoche) ................ 174
Redukcja do istoty ............................... 175
Sens doświadczenia fenomenologicznego ................. 177
Doświadczenie doświadczenia ....................... 177
Doświadczenie Innego ............................ 179
Kolumb filozofii ................................ 180
JAK MARTIN HEIDEGGER ZATROSZCZYŁ SIĘ o WSZYSTKO ... 181
Fenomen bycia ................................... 181
Tajemnicze słowo „bycie" .......................... 181
Fenomenologia Heideggera ......................... 183
Rozumienie .................................... 184
Troska i upadanie ................................. 185
Istnienie rozumiejące ............................. 185
284

Troska ....................................... 186
Gadanina ...................................... 187
Ciekawość ..................................... 188
Się .......................................... 189
Bycie właściwe ................................... 190
Nastrojenie .................................... 191
Trwoga i nicość ................................. 192
Trwoga a głos sumienia ........................... 193
Dzieje zapomnienia o byciu .......................... 195
ROZDZIAŁ VI
EGZYSTENCJA, OSOBA, DIALOG ................... 198
DWIE TWARZE EGZYSTENCJALIZMU ..................... 198
Lew Szestow i tragedia filozofii ....................... 200
Filozofia Tracjanki ............................... 201
Filozofia człowieka z podziemia ..................... 202
Krytyka rozumu ................................. 202
Całość przeciw jednostce .......................... 204
Metafizyka i wiara ............................... 205
Drzewo poznania i drzewo życia ..................... 206
Jean-Paul Sartre nareszcie wolny ....................... 207
Ja, inni i świat .................................. 208
Świadomość i wolność ............................ 210
Wolność absolutna i co się za nią kryje ................ 212
Zła wiara i życie autentyczne ....................... 215
NOWE WRACA (DWIE WERSJE OSOBY) ................... 216
Humanizm nieokrojony Maritaina ...................... 217
Bóg i ścieżki do Niego ............................ 218
Jak być osobą .................................. 219
Humanizm w pełnej postaci ........................ 221
Od humanizmu średniowiecza do tragedii humanizmu ...... 222
Królestwo Boże ................................. 224
Personalizm Emmanuela Mounier ...................... 225
Osoba ........................................ 226
Zagrożenia i nadzieje ............................. 227
Stawić czoło rozpaczy ............................ 228
TWARZ LEYINASA .................................. 230
To Samo, czyli przemoc ............................. 230
Praca tożsamości ................................ 231
Obłęd filozofii bytu .............................. 232
Metafizyka „Inności" ............................... 232
Dwie metafizyki ................................ 232
Pozwolić być ................................... 234
Ekspresja mowy ................................. 235
Twarzą w twarz ................................. 236
Etyka jako krytyka ................................ 238
Krytyczny szacunek .............................. 238
Dobroć ....................................... 239
Gość w dom... .................................. 241
285

ROZDZIAŁ VII
OSTATNIE SŁOWA KRYTYKI ....................... 244
GADAMER i KRYTYKA ROZUMU HUMANISTYCZNEGO ......... 244
Krótka historia hermeneutyki ......................... 244
Schleiermacher ................................. 245
Dilthey ....................................... 246
Rozumienie i jego cień ............................. 247
Porozumienie ................................... 247
Przesądy i samokrytyka rozumu ...................... 250
Gra w rozumienie ................................. 251
Doświadczenie .................................. 251
Gra pytań i odpowiedzi ........................... 252
Historyczność .................................. 254
MROKI OŚWIECENIA (KRYTYCY z FRANKFURTU) ........... 255
Dwie inspiracje teorii krytycznej ....................... 255
Nieświadome ................................... 255
Urzeczowienie .................................. 258
Dialektyka oświecenia .............................. 260
Oświeceniowa odyseja ............................ 260
Nierozumność rozumu ............................ 262
Dialektyka i Rozum ................................ 263
Cierpię, więc myślę (negatywnie) .................... 263
Rozum instrumentalny ............................ 264
Człowiek jednowymiarowy ........................... 265
Świadomość szczęśliwa ........................... 265
Myśl jednowymiarowa ............................ 266
Pozbawieni nadziei źródłem nadziei ................... 267
PISMO DERRIDY ................................... 268
Świadomość w stanie krytycznym ...................... 268
Po modernizmie ................................. 268
Dekonstrukcja a analiza ............................. 270
Strukturalizm ................................... 271
„Wynalazek" pisma ................................ 272
Przygoda etnologa ............................... 272
Manipulacje Levi-Straussa ........................... 273
Co to jest „logocentryzm" ........................... 275
Raj językowy .................................. 275
Pismo jako świadomość ........................... 277
Złudzenia świadomości ............................ 278