Dane szczegółowe książki
Podstawy dydaktyki ogólnej / Kupisiewicz, Czesław (1924-)
Autorzy
Tytuł
Podstawy dydaktyki ogólnej
Wydawnictwo
Warszawa: "BGW", 1996
Numer wydania
10, (wznowienie)
ISBN
837066590X
Hasła przedmiotowe
Spis treści
pokaż spis treści
PRZEDMOWA DO WYDANIA DZIESIĄTEGO 9
I. PRZEDMIOT I ZADANIA DYDAKTYKI 10
1. Etymologia, geneza i znaczenie nazwy „dydaktyka" 10
2. Dydaktyka ogólna a dydaktyki szczegółowe 12
3. Przedmiot i zadania dydaktyki 14
4. Podstawowe pojęcia dydaktyczne 16
5. Metody badań dydaktycznych 26
Sprawdzian 1 32
Bibliografia 33
II. SYSTEMY DYDAKTYCZNE 35
1. Dydaktyka herbartowskajako teoretyczna podstawa tzw. szkoły tradycyjnej 36
2. Dydaktyka deweyowska jako podstawa szkoły progresywistycznej 40
3. Dydaktyka współczesna jako teoretyczna podstawa szkoły obecnej 45
Sprawdzian 2 , 48
Bibliografia 48
III. CELE KSZTAŁCENIA 50
1. Cele wychowania 50
2. Cele kształcenia ogólnego 53
3. Treść i zakres kształcenia ogólnego 56
4. Cele kształcenia zawodowego 57
5. Próby konkretyzacji celów kształcenia 58
6. Związek celów kształcenia z celami wychowania 61
Sprawdzian 3 63
Bibliografia 64
IV. TREŚĆ KSZTAŁCENIA 65
1. Wymagania społeczne, zawodowe i kulturowe ... 66
2. Wymagania naukowe 68
3. Pedagogiczne teorie doboru treści kształcenia 71
Materializm dydaktyczny (encyklopedycyzm) 71
Formalizm dydaktyczny 72
Utylitaryzm dydaktyczny 73
\ Teoria problemowo-kompleksowa 76
Podstawy dydaktyki ogólnej
Strukturalizm 77
Egzemplaryzm 78
Materializm funkcjonalny 79
Teoria programowania dydaktycznego 80
4. Plany i programy nauczania 85
5. Podręczniki szkolne 90
Sprawdzian 4 92
Bibliografia 93
V. PROCES NAUCZANIA-UCZENIA SIĘ 94
1. Geneza i rozwój nowoczesnego modelu nauczania-uczenia się 96
2. Cechy nowoczesnego modelu nauczania-uczenia się 99
3. Ogniwa procesu nauczania-uczenia się 101
4. Funkcje wychowawcze procesu nauczania-uczenia się 106
Sprawdzian 5 108
Bibliografia 110
. VI. ZASADY NAUCZANIA 111
1. Pojęcie zasad nauczania 111
2. Geneza zasad nauczania 113
3. Zasada poglądowości 115
4. Zasada przystępności w nauczaniu 118
5. Zasada świadomego i aktywnego udziału uczniów w procesie
nauczania-uczenia się 120
6. Zasada systematyczności 123
7. Zasada trwałości wiedzy uczniów 125
8. Zasada operatywności wiedzy uczniów 128
9. Zasada wiązania teorii z praktyką 129
Sprawdzian 6 133
Bibliografia 133
VII. METODY NAUCZANIA 134
1. Rys historyczny 135
2. Klasyfikacja metod nauczania 137
3. Metody oparte na obserwacji (oglądowe) ..". 140
4. Metody oparte na posługiwaniu się słowem . /.' 142
5. Metody oparte na działalności praktycznej uczniów . M. 148
,6) Metody gier dydaktycznych .. Y. 152
7. Metody nauczania a główne rodzaje zadań dydaktycznych 155
8. Kryteria doboru metod nauczania 157
^Sprawdzian 7 158
Bibliografia 159
VIII.YiAUCZANIE PROGRAMOWANE 160
1. Geneza nauczania programowanego 160
2. Zasady i rodzaje nauczania programowanego 162
Spis treści
' Program liniowy 162
Program rozgałęziony 167
"(^Program mieszany 171
3. Środki służące do ekspozycji programu 177
4. Ogólna ocena nauczania programowanego 179
5. Próba prognozy 181
6. Komputeryzacja nauczania 182
Sprawdzian 8 185
Bibliografia 186
IX. FORMY ORGANIZACYJNE NAUCZANIA 187
1. Kryteria podziału organizacyjnych form nauczania 187
2. Nauczanie jednostkowe 189
3. Nauczanie zbiorowe 190
4. Niektóre próby modernizacji systemu klasowo-lekcyjnego 191
Zdolności uczniów 192
Treść nauczania 194
Tempo pracy uczniów 196
Nauczanie grupowe 199
Modele dydaktyczne 201
5. Lekcja, -jej struktura i typy 203
6. Zajęcia pozaszkolne 206
Sprawdzian 9 208
Bibliografia 208
X. ŚRODKI DYDAKTYCZNE 209
1. Pojęcie i funkcje środków dydaktycznych 209
2. Podział środków dydaktycznych 211
3. Środki wzrokowe 213
4. Środki słuchowe 214
5. Środki wzrokowo-słuchowe 215
6. Środki wzrokowe, słuchowe i wzrokowo-słuchowe a maszyny dydaktyczne 217
7. Uwagi metodyczne 218
8. Środki masowego przekazu informacji i ich wykorzystanie w pracy
dydaktycznej 220
Sprawdzian 10 223
Bibliografia 223
XI. NIEPOWODZENIA SZKOLNE 225
1. Przyczyny niepowodzeń w nauce szkolnej w świetle dotychczasowych badań 227
Przyczyny społeczno-ekonomiczne 228
Przyczyny biopsychiczne '.... 228
Przyczyny dydaktyczne 232
2. Dydaktyczne środki przeciwdziałania niepowodzeniom szkolnym 237
Profilaktyka pedagogiczna 238
Diagnoza pedagogiczna 238
Terapia pedagogiczna 239
Podstawy dydaktyki ogólnej
Sprawdzian 11 243
H . Bibliografia 243
XII. PLANOWANIE PRACY DYDAKTYCZNO-WYCHOWAWCZEJ 245
1. Rodzaje planowania działalności dydaktycznej 245
2. Metody planowania dydaktycznego 248
i«6^S} Kontrola i ocena stopnia realizacji planów dydaktycznych 250
Sprawdzian 12 254
Bibliografia 255
XIII. SZKOŁA 255
1. Geneza i znaczenie nazwy „szkoła" 255
2. Rozwój szkoły 258
3. Krytyka szkoły 259
4. Krytyka krytyki 264
5. Główne koncepcje przebudowy szkoły 267
6. Warunki i kierunki modernizacji szkoły 274
7. Szkoła przyszłości 279
Sprawdzian 13 280
Bibliografia 280
XIV. NAUCZYCIEL 282
1. Kwalifikacje zawodowe nauczycieli 283
2. Zadania dydaktyczno-wychowawcze 284
3. Tendencje rozwojowe edukacji a kształcenie nauczycieli 286
Sprawdzian 14 288
Bibliografia 288
I. PRZEDMIOT I ZADANIA DYDAKTYKI 10
1. Etymologia, geneza i znaczenie nazwy „dydaktyka" 10
2. Dydaktyka ogólna a dydaktyki szczegółowe 12
3. Przedmiot i zadania dydaktyki 14
4. Podstawowe pojęcia dydaktyczne 16
5. Metody badań dydaktycznych 26
Sprawdzian 1 32
Bibliografia 33
II. SYSTEMY DYDAKTYCZNE 35
1. Dydaktyka herbartowskajako teoretyczna podstawa tzw. szkoły tradycyjnej 36
2. Dydaktyka deweyowska jako podstawa szkoły progresywistycznej 40
3. Dydaktyka współczesna jako teoretyczna podstawa szkoły obecnej 45
Sprawdzian 2 , 48
Bibliografia 48
III. CELE KSZTAŁCENIA 50
1. Cele wychowania 50
2. Cele kształcenia ogólnego 53
3. Treść i zakres kształcenia ogólnego 56
4. Cele kształcenia zawodowego 57
5. Próby konkretyzacji celów kształcenia 58
6. Związek celów kształcenia z celami wychowania 61
Sprawdzian 3 63
Bibliografia 64
IV. TREŚĆ KSZTAŁCENIA 65
1. Wymagania społeczne, zawodowe i kulturowe ... 66
2. Wymagania naukowe 68
3. Pedagogiczne teorie doboru treści kształcenia 71
Materializm dydaktyczny (encyklopedycyzm) 71
Formalizm dydaktyczny 72
Utylitaryzm dydaktyczny 73
\ Teoria problemowo-kompleksowa 76
Podstawy dydaktyki ogólnej
Strukturalizm 77
Egzemplaryzm 78
Materializm funkcjonalny 79
Teoria programowania dydaktycznego 80
4. Plany i programy nauczania 85
5. Podręczniki szkolne 90
Sprawdzian 4 92
Bibliografia 93
V. PROCES NAUCZANIA-UCZENIA SIĘ 94
1. Geneza i rozwój nowoczesnego modelu nauczania-uczenia się 96
2. Cechy nowoczesnego modelu nauczania-uczenia się 99
3. Ogniwa procesu nauczania-uczenia się 101
4. Funkcje wychowawcze procesu nauczania-uczenia się 106
Sprawdzian 5 108
Bibliografia 110
. VI. ZASADY NAUCZANIA 111
1. Pojęcie zasad nauczania 111
2. Geneza zasad nauczania 113
3. Zasada poglądowości 115
4. Zasada przystępności w nauczaniu 118
5. Zasada świadomego i aktywnego udziału uczniów w procesie
nauczania-uczenia się 120
6. Zasada systematyczności 123
7. Zasada trwałości wiedzy uczniów 125
8. Zasada operatywności wiedzy uczniów 128
9. Zasada wiązania teorii z praktyką 129
Sprawdzian 6 133
Bibliografia 133
VII. METODY NAUCZANIA 134
1. Rys historyczny 135
2. Klasyfikacja metod nauczania 137
3. Metody oparte na obserwacji (oglądowe) ..". 140
4. Metody oparte na posługiwaniu się słowem . /.' 142
5. Metody oparte na działalności praktycznej uczniów . M. 148
,6) Metody gier dydaktycznych .. Y. 152
7. Metody nauczania a główne rodzaje zadań dydaktycznych 155
8. Kryteria doboru metod nauczania 157
^Sprawdzian 7 158
Bibliografia 159
VIII.YiAUCZANIE PROGRAMOWANE 160
1. Geneza nauczania programowanego 160
2. Zasady i rodzaje nauczania programowanego 162
Spis treści
' Program liniowy 162
Program rozgałęziony 167
"(^Program mieszany 171
3. Środki służące do ekspozycji programu 177
4. Ogólna ocena nauczania programowanego 179
5. Próba prognozy 181
6. Komputeryzacja nauczania 182
Sprawdzian 8 185
Bibliografia 186
IX. FORMY ORGANIZACYJNE NAUCZANIA 187
1. Kryteria podziału organizacyjnych form nauczania 187
2. Nauczanie jednostkowe 189
3. Nauczanie zbiorowe 190
4. Niektóre próby modernizacji systemu klasowo-lekcyjnego 191
Zdolności uczniów 192
Treść nauczania 194
Tempo pracy uczniów 196
Nauczanie grupowe 199
Modele dydaktyczne 201
5. Lekcja, -jej struktura i typy 203
6. Zajęcia pozaszkolne 206
Sprawdzian 9 208
Bibliografia 208
X. ŚRODKI DYDAKTYCZNE 209
1. Pojęcie i funkcje środków dydaktycznych 209
2. Podział środków dydaktycznych 211
3. Środki wzrokowe 213
4. Środki słuchowe 214
5. Środki wzrokowo-słuchowe 215
6. Środki wzrokowe, słuchowe i wzrokowo-słuchowe a maszyny dydaktyczne 217
7. Uwagi metodyczne 218
8. Środki masowego przekazu informacji i ich wykorzystanie w pracy
dydaktycznej 220
Sprawdzian 10 223
Bibliografia 223
XI. NIEPOWODZENIA SZKOLNE 225
1. Przyczyny niepowodzeń w nauce szkolnej w świetle dotychczasowych badań 227
Przyczyny społeczno-ekonomiczne 228
Przyczyny biopsychiczne '.... 228
Przyczyny dydaktyczne 232
2. Dydaktyczne środki przeciwdziałania niepowodzeniom szkolnym 237
Profilaktyka pedagogiczna 238
Diagnoza pedagogiczna 238
Terapia pedagogiczna 239
Podstawy dydaktyki ogólnej
Sprawdzian 11 243
H . Bibliografia 243
XII. PLANOWANIE PRACY DYDAKTYCZNO-WYCHOWAWCZEJ 245
1. Rodzaje planowania działalności dydaktycznej 245
2. Metody planowania dydaktycznego 248
i«6^S} Kontrola i ocena stopnia realizacji planów dydaktycznych 250
Sprawdzian 12 254
Bibliografia 255
XIII. SZKOŁA 255
1. Geneza i znaczenie nazwy „szkoła" 255
2. Rozwój szkoły 258
3. Krytyka szkoły 259
4. Krytyka krytyki 264
5. Główne koncepcje przebudowy szkoły 267
6. Warunki i kierunki modernizacji szkoły 274
7. Szkoła przyszłości 279
Sprawdzian 13 280
Bibliografia 280
XIV. NAUCZYCIEL 282
1. Kwalifikacje zawodowe nauczycieli 283
2. Zadania dydaktyczno-wychowawcze 284
3. Tendencje rozwojowe edukacji a kształcenie nauczycieli 286
Sprawdzian 14 288
Bibliografia 288