Dane szczegółowe książki

Tom 1
Wstęp od redaktora wydania polskiego 15
Przedmowa 21
Podziękowania 25
Część I
Teoretyczne podstawy działań interpersonalnych 27
Rozdział I
Działania interpersonalne w pracy socjalnej: istota i zakres 29
Definicje pracy socjalnej .. ■. ■........ .. .30
Oddziaływanie interpersonalne 32
Zastosowanie koncepcji ekologicznych 33
Dylematy współczesnej praktyki 34
Zakres zastosowań 36
Dziedziny zastosowań 36
Orientacja na problemy 40
Priorytety 42
Instytucjonalny kontekst działań 43
Oddziaływania placówek na praktykę 44
Funkcje placówki 46
Podstawy działań interpersonalnych 49
Wiedza o pracy socjalnej 49
Teorie zachowań jednostkowych 53
Teorie małych grup 55

Teorie zachowań w organizacji i społeczności lokalnej 56

Rozpoznawanie wartości Ł,, ..,,...,.... 59
Rozwiązywanie konfliktów wartości 60
Kwestie wartości 61
Etyka pracy socjalnej 62
Repertuar działań w pracy socjalnej 63
Podsumowanie 67
Przypisy 67
Rozdział II
Podstawowe pojęcia i założenia 71
Uzasadnienie 71
Założenia podstawowe 73
Metafory 77
Metafora moralna 77
Metafora choroby 79
Metafora natury 81
„System" i zmiana 85
Definicja i właściwości „systemów" 86
Podstawowe pojęcia: pracownik socjalny, klient, cel i działanie jako
systemy 93
System kliencki 93
System pracowniczy 94
System celu 96
System działania 98
Zmiana 100
Wpływ społeczny 101
Zwiększanie napięcia ... ,.;,.....,.,.,.,...;...•............ 102
Redukowanie napięcia 103
Informowanie 104
ćwiczenie 105
Podsumowanie 106
Przypisy '. 107
Rozdział III
Porozumiewanie się 115
Podstawowe założenia 116
Zasadnicze dla życia 116
Wyuczone i wrodzone 116
Porozumiewanie się jako proces werbalny i niewerbalny 117
Znaczenie kontekstu 119
Wymiana transakcyjna 119
Podejście funkcjonalne 120
Informowanie 120
Wprowadzanie w błąd 121

Wywieranie wpływu 124
Wyrażanie uczuć 125
Podejście transakcyjne 129
Problemy kodowania 130
Problemy transmisji 132
Problemy odbioru 134
Problemy dekodowania 136
Problemy informacji zwrotnej 138
Problemy kontekstu 142
Podsumowanie 146
Przypisy 147
Część II
Ustalanie warunków do przeprowadzenia zmiany 151
Rozdział IV
Stawanie się klientem 153
Definicja terminu „klient" 153
Drogi stawania się klientem 155
Klienci z własnego wyboru 155
Klienci nakłaniani 156
Klienci z przymusu 156
Proces przyjmowania klienta 157
Co czuje klient? 157
Postrzeganie placówki 158
Dlaczego zostaje się klientem? 159
Zadania pracowników w pracy z kandydatami na klientów 163
Zadania wobec osób związanych z klientem 168
„Znaczący inni" w życiu klienta 168
Inni jako systemy celów 170
Klient w wieloosobowym systemie klienckim 171
Warunki placówki a pojmowanie terminu „klient" 172
Podsumowanie 174
Przypisy 175
Rozdział V
Rozpoczynanie interwencji 177
Kontynuacja i zaniechanie 178
Wprowadzenie w rolę klienta 183
Procedury objaśniania roli 183
Uczenie roli 187
Zainicjowanie rozwiązywania problemów 188
Uszczegółowienie problemu 188
Priorytety klienta 191
Uszczegółowienie problemów w systemach rodzinnych i grupo wych 191

6
Kategoryzacja problemów 192
Zainicjowanie interakcji 195
Dokładne komunikowanie 195
Pełna komunikacja 198
Uczucia troski 201
Role komplementarne -203
Zaufanie ' 204
Interakcje w sytuacjach grupowych 205
Interakcje w rodzinie 207
Bariery w rozpoczynaniu interwencji 209
Kontrakt wstępny 211
Podsumowanie 212
Przypisy 213
Rozdział VI
Diagnozowanie osób indywidualnych 215
Cele diagnozy 215
Diagnoza jako „etykieta" 216
Diagnoza jako proces 217
Zbieranie danych 218
Metody 218
Źródła 219
Kwestie wykorzystywania źródeł informacji 221
Ramy diagnozy indywidualnej 225
Perspektywa rozwojowa 225
Perspektywa ekologiczna 231
Podsumowanie 238
Przypisy 239
Rozdział VII
Diagnozowanie grup, rodzin i organizacji 241
Wprowadzenie 241
Zmienne systemowe 243
Rodzaje zmiennych 243
Pomiar zmiennych systemowych 246
Diagnozowanie rodziny 247
Cele rodziny 247
Kultura rodziny 248
Struktura rodziny 249
Rozwój rodziny 252
Zasoby rodziny 252
Interakcje z innymi systemami 253
Granice rodziny 256
Klimat rodzinny 257
Inne warunki rodzinne 257
Diagnozowanie grupy 259

Cele grupy 259
Kultura grupy 260
Struktura grupy 261
Procesy grupowe 265
Rozwój grupy 266
Zasoby grupy 268
Zewnętrzne kontakty grupy 268
Granice grupy 269
Klimat grupowy 269
Diagnozowanie organizacji 270
Cele i zadania organizacji 271
Kultura organizacji 271
Struktura organizacji 272
Procesy zachodzące w organizacji 273
Rozwój organizacji 274
Zasoby organizacji 276
Interakcje międzyorganizacyjne 276
Granice organizacji 277
Klimat organizacji 278
Podsumowanie v 279
Przypisy 280
Rozdział VIII
Zawieranie kontraktów 283
Pochodzenie koncepcji 284
Komponenty kontraktu w pracy socjalnej 284
Charakterystyka kontraktu w pracy socjalnej 291
Wartość podejścia kontraktowego , .. 2$7
Ograniczenia w stosowaniu kontraktów 298
Zawieranie kontraktów z rodziną i grupą 303
Podsumowanie , ,, 307
Przypisy , r,, 308
Rozdział IX
Planowanie i prace przygotowawcze ..., 313
Cele i zadania ,,., 314
Formułowanie zadań znaczących 315
Wybór zadania ....... : 316
Identyfikacja systemów celu ,, , 320
Potencjalne systemy celu 320
Wybór systemu celu , -320
Powszechne rodzaje oporu w systemach celu 322
Opracowywanie systemu działania 326
Wiedza o systemach zasobów 327
Tworzenie i podtrzymywanie systemów działania 331
Procedury monitorowania 341

10
Podsumowanie 343
Przypisy 344
Rozdział X
Monitorowanie i ocenianie zmiany 347
Cele monitorowania i oceny 348
Odniesienia do modelu praktyki 349
Monitorowanie 350
Rejestracja procesu 350
Rejestracja elektroniczna 351
Rejestrowanie incydentów krytycznych 351
Formularze zapisu kodowanego 352
Inne techniki monitorowania 353
Ocena 355
Projektowanie oceny 355
Pomiar zmiany 360
Skutki uboczne 366
Podsumowanie 371
Przypisy 372
Tom 2
Część III
Wprowadzanie zmiany 13
Rozdział XI
Proces zmiany. Zastosowania w pracy z osobami indywidualnymi 15
Tło 16
Modele praktyki 18
Procedury 25
Procedury pracy z indywidualnym klientem jako systemem działania .26
Procedury ukierunkowane na poznanie 26
Procedury nastawione na zachowania klienta 35
Procedury nastawione na emocje klienta 40
Procedury pracy z rodziną lub grupą jako systemem działania 45
Procedury modyfikujące sferę poznawczą 45
Procedury modyfikowania uczuć klienta 47
Procedury modyfikowania zachowań klienta 48
Procedury pracy ze środowiskowymi systemami działania 49
Organizator sieci więzi społecznych 50
Konsultant 51
Facylitator przemieszczeń klientów 52
Podsumowanie 53
Przypisy 54

11
Rozdział XII
Proces zmiany. Zastosowania w pracy z grupami i rodzinami 57
Wprowadzenie 58
Terapia rodziny w pracy socjalnej 58
Praca socjalna z grupami 59
Grupa i rodzina jako systemy celu 62
Powody interwencji rodzinnych i grupowych 62
Podejścia do zmiany sytuacji w grupie i rodzinie 64
Punkt wyjścia 64
Modele praktyki interpersonalnej w pracy z grupą i rodziną 64
Szkoła psychoanalityczna 67
Szkoła miedzypokoleniowa 67
Teoria systemów 67
Szkoła behawioralna 68
Procedury zmieniania sytuacji grupy i rodziny 68
Zmienianie sytuacji rodziny i grupy przez pracę z osobami indywidualnymi 69
Zmienianie sytuacji rodziny i grupy przez pracę z podgrupami 71
Zmienianie sytuacji rodziny i grupy przez pracę z całym systemem .73
Aspekty poznawcze 74
Wzorce działania 76
Działania 79
Normy 82
Stany emocjonalne systemu 86
Zmiana sytuacji grupy za pomocą systemów zewnętrznych 87
Podsumowanie 90
Przypisy 91
Rozdział XIII
Zmiany organizacyjne i środowiskowe 95
Cele zmiany ', 96
Włączanie klientów 100
Strategie zmiany ., 102
Pracownicy w działaniach na rzecz klienta 102
Klienci w działaniach dla własnego dobra 105
Klienci działający indywidualnie i w grupie 107
Klienci działający w grupach 110
Organizacje zewnętrzne 110
Wybór strategii 111
Podsumowanie 112
Przypisy H 3
Rozdział XIV
Zakończenie interwencji 115
Zadania fazy końcowej 118
Ocena 118

12
Radzenie sobie z emocjami 120
Podtrzymywania zmiany 124
Wykorzystywanie zmian w różnych okolicznościach 128
Włączanie w inną usługę 130
Problemy fazy końcowej w pracy z grupą 130
Problemy fazy końcowej w pracy z rodziną 132
Zakończenie interwencji przez pracownika socjalnego 133
Problematyczne zakończenia 135
Podsumowanie 136
Przypisy 137
Część IV
Różnicowanie podejść do zmiany 139
Rozdział XV
Wpływy układów społecznych i kultur 141
Warunki etniczne 142
Porozumiewanie się 144
Habitat 146
Struktura społeczna 148
Socjalizacja 149
Warunki ekonomiczne 151
Przekonania 153
Analiza etniczna a interwencja 155
Płeć 157
Wiek 161
Niemowlęctwo 162
Wcześniejsze dzieciństwo 163
Późniejsze dzieciństwo 164
Okres dojrzewania 165
Młodzieńcza dorosłość 167
Wiek dorosły 168
; Starość 168
Cele placówki pracy socjalnej 170
Ogólne perspektywy 171
Wstępna diagnoza 171
Kontekst interwencji 172
Kompozycja systemu działania 173
Inicjowanie systemu działania 174
Cele interwencji 174
Strategie interwencji 174
Techniki interwencji 175
Zakończenie 176
Podsumowanie 176
Przypisy 177
Bibliografia 180